تحقیقی پیرامون نگارش متون فلسفی به زبان فارسی در خطّه آذربایجان با تأکید بر قرن ششم تا هشتم قمری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
فلسفه اسلامی از زمان تأسیس و شکل گیریِ خود به وسیله فلاسفه متقدم به ویژه حکیم ابونصر فارابی، تحولات مختلف را تجربه کرده است که یکی از آن ها «تغییر مکان» است که معمولاً این تغییر جغرافیایی همراه با تغییرات محتوایی هم بوده است؛ مثلاً فلسفه در دوره بغداد دارای ویژگی هایی است که در دوره خراسان به ویژگی های دیگر مبدل می شود. به همین نحو فلسفه اسلامی در حوزه سرزمینی آذربایجان (قرون ششم تا هشتم قمری) دارای مختصات دیگری می گردد که یکی از آن ها تمایل محسوس نویسندگان متون فلسفی به زبان فارسی است. امروز در سایه همین میل و علاقه به فارسی نویسیِ فلاسفه آن عصر و دیار، میراث دار آثار ارزشمند تحقیقی ای هستیم که هم از حیث استحکام بخشی به زبان فارسی و هم از جهت استفاده از ظرفیت آن زبان در انتقال مفاهیم و موضوعات فلسفی، جزء گنجینه های فاخر فرهنگ عقلی ما محسوب می شوند. تحقیق حاضر بر اساس روش کتابخانه ای به سامان رسیده است. یافته های زیر حاصل این تحقیق و بررسی است: ۱ ) فارسی نویسی فلاسفه مکتب آذربایجان معطوف به وجود قابلیت های این زبان در انتقال مفاهیم عقلی است؛ ۲ ) نویسندگان رسالات و کتب فلسفی به زبان فارسی در کنار استفاده از زبان عربی به دنبال بهره مند ساختن عموم مردم از دانش های عقلی بودند؛ ۳) حفظ هویت ملی با مؤلفه ای به نام زبان فارسی، یکی دیگر از انگیزه های صاحبان آثار فلسفی به زبان فارسی است.A Research on the Writing of Philosophical Texts in Persian Language in the Region of Azerbaijan with an Emphasis on the 6th to 8th Lunar Centuries
Since its establishment and formation by the advanced philosophers, especially Hakim Abu Nasr Farabi, Islamic philosophy has experienced various changes, one of which is "change of location" which is usually accompanied by content changes; For example, philosophy in the Baghdad period has characteristics that change into other characteristics in the Khorasan period. In the same way, Islamic philosophy in the territory of Azerbaijan (6th to 8th lunar centuries) has other coordinates, one of which is the noticeable tendency of the writers of philosophical texts in Persian language. Today, in the shadow of this desire and interest in the Persian writing of the philosophers of that era and country, we have a legacy of valuable research works, which both in terms of strengthening the Persian language and in terms of using the capacity of that language in conveying philosophical concepts and issues, are part of the precious treasures of our intellectual culture. Are considered The present research has been organized based on the library method and the following findings are the result of this research and investigation: 1- The Persian writing of philosophers of the Azerbaijani school is focused on the existence of the capabilities of this language in transmitting intellectual concepts; 2- The authors of treatises and philosophical books in Persian, along with the use of Arabic language, sought to benefit the general public from intellectual knowledge; 3- Preservation of national identity with a component called Persian language is another motivation of the authors of philosophical works in Persian language.