بررسی روابط بینامتنی اشعار عطار نیشابوری با داستان های قرانی انعکاس یافته در نگارگری صفوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نظریه بینامتنی پدیده ای جدید در غرب، اما قدیمی و ریشه دار در ادبیات اسلامی است. به کارگیری واژگان، مضامین و مفاهیم آیات قرآن کریم در آثار ادبی یکی از جذاب ترین مباحث نقد ادبی به شمار می رود. اشعار عطار از جهت تأثیرپذیری از مفاهیم آیات قرآن دارای مناسبت های بینامتنی بسیاری است که باتوجه به رویکرد بینامتنی قابل مطالعه می باشند. از سوی دیگر، بخش زیادی از داستان های قرآنی که دارای زیبایی شناسی منحصربه فردی است در نگارگری دوره صفویه به کاررفته است. بررسی چگونگی انعکاس این مقوله در نگارگری صفویه حائز اهمیت است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی – مقایسه ای به بررسی وجوه تأثیرپذیری اشعار عطار نیشابوری از واژه ها، ترکیبات، تعبیرات، مفاهیم و مضامین آیات قرآن در سطوح اثرپذیری تلمیحی، گزاره ای، واژگانی به این نتایج رسیده ایم که از میان انواع روابط بینامتنی اشعار عطار با آیات قرآن، اثرپذیری تلمیحی و واژگانی از بسامد بیشتری برخوردار هستند. همچنین داستان های زیبایی قرآنی باتوجه به تأثیرگذاری در حوزه هنر به عنوان یکی از مضامین اصلی در نگارگری دوره صفویه در نظر گرفته شده است.اهداف پژوهش:بررسی روابط بینامتنی اشعار عطار نیشابوری با آیات قرآن.بررسی داستان های قرآنی در نگارگری صفویه.سؤالات پژوهش:از روابط بینامتنی کدام نوع در اشعار عطار نیشابوری بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است؟داستان های قرآنی در نگارگری صفویه چه بازتابی یافته است؟Investigating the intertextual relations of Attar Neyshabouri's poems with Quranic stories reflected in Safavid painting
Intertextual theory is a new phenomenon in the West, but old and deep-rooted in Islamic literature. The use of words, themes and concepts of the verses of the Holy Quran in literary works is one of the most interesting topics in literary criticism. Attar's poems have many intertextual occasions that can be studied according to the intertextual approach in order to be influenced by the concepts of Quranic verses. In this research, using the analytical-comparative method, we have examined the aspects of Attar Neyshabouri's poems being influenced by the words, compositions, interpretations, concepts and themes of Quranic verses at the levels of implicit, propositional, and lexical effectiveness. With Quranic verses, allusive and lexical effects are more frequent.Purpose of the researchInvestigating the intertextual relations of Attar Neyshabouri's poems with Quranic versesResearch questions1- Which type of intertextual relations is most used in Attar Neyshabouri's poems?2- What is the main purpose of Attar Neyshabouri in using other texts among his poems?3- How did Attar use Quranic concepts and themes in his poems?Keywords: Holy Quran, Attar Neyshabouri, intertextuality, poetry