اصل سلسله مراتب و تجلی آن در معماری مساجد ایرانی(نمونه موردی مسجد گوهرشاد) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اصل «سلسله مراتب» یکی از اصول بنیادی حاکم برجهان هستی است و ازآنجاکه صنع انسانی، عامل برقراری ارتباط انسان با جهان هستی می باشد، لذا این اصل نیز یکی از اصول اساسی به کار رفته در آثار و هنرهای سنتی است. در این میان مساجد به عنوان مهم ترین نمود معماری اسلامی و به دلیل موضوعیت خاص معنوی دارای نظام های سلسله مراتبی پیچیده ای می باشند که لایه های عمیق تری از وجود آدمی را مخاطب قرار داده و زمینه تعالی و رسیدن به کمال را فراهم می کند. مسئله ای که می توان در این بحث مطرح نمود چگونگی تأثیرپذیری اصل سلسله مراتب در معماری از سلسله مراتب عالم است. ازآنجاکه این اصل عامل مهمی در سیر تعالی انسان در معماری ایفا می کند، می تواند به عنوان ابزاری انتقادی برای بهبود وضعیت مساجد امروز باشد. بدین منظور این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل محتوا، با گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانه ای با بهره گیری از حکمتِ متعالیه، پس از بررسی و شناخت عوامل تأثیرگذار بر ظهور اصل سلسله مراتب در جهان هستی به چگونگی نمود این عوامل در معماری مساجد و تأثیر آن ها بر تجلی این اصل در مساجد ایرانی پرداخته و به منظور درک بهتر، مصادیقِ آن ها را در مسجد گوهرشاد تحلیل می کند. نتایج این پژوهش بیانگر این امر است که، وحدت در کثرت و حرکت جوهری از اصول اساسی حکمت ایرانی، از عوامل تأثیرگذار بر تجلی اصل سلسله مراتب در جهان هستی و معماری مساجد ایرانی می باشند. اهداف پژوهش:بررسی اصل سلسله مراتب در معماری مساجد ایرانی.بررسی تجلی اصل سلسله مراتب در معماری مساجد ایرانی.سؤالات پژوهش:اصل سلسله مراتب در معماری مساجد ایرانی چگونه است؟تجلی اصل سلسله مراتب در معماری مساجد ایرانی چگونه است؟The principle of hierarchy and its manifestation in the architecture of Iranian mosques (case study of Goharshad mosque)
The principle of "hierarchy" is one of the fundamental principles governing the universe and since human craft is the factor of human communication with the universe, so this principle is one of the basic principles used in traditional works and arts. Among these, mosques, as the most important manifestation of Islamic architecture and due to their special spiritual subject matter, have complex hierarchical systems that address the deeper layers of human existence and provide the ground for excellence and perfection.The issue that can be raised in this discussion is how the principle of hierarchy in architecture is influenced by the hierarchy of the universe. Since this principle plays an important factor in the evolution of human excellence in architecture, it can be used as a critical tool to improve the condition of mosques today.For this purpose, this research with descriptive-analytical method and content analysis, by collecting information in the field and library using transcendent wisdom, after examining and recognizing the factors affecting the emergence of the principle of hierarchy in the universe, how these factors in The architecture of mosques and their impact on the manifestation of this principle in Iranian mosques and in order to better understand, analyzes their examples in Goharshad Mosque. The results of this study indicate that unity in plurality and essential movement of the basic principles of Iranian wisdom, are among the factors affecting the manifestation of the principle of hierarchy in the universe and the architecture of Iranian mosques.
تبلیغات
