تبیین رابطه ذهن و ماده در فلسفه ملاصدرا و امکان سنجی آن در فیزیک کوانتومی بوهم (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
در این نوشتار بعد از تبیین دیدگاه ملاصدرا درباره رابطه نفس و بدن، با رویکرد تحلیلی- توصیفی به بررسی دیدگاه دیوید بوهم در فیزیک مدرن درباره نحوه ارتباط ذهن و مغز می پردازیم. ملاصدرا با استفاده از اصولی مانند حرکت جوهری نفس و جسمانیهالحدوث بودن آن، نحوه ارتباط نفس و بدن را روشن می کند. بوهم نیز برای تبیین دیدگاه علّی خویش از مفاهیمی مانند میدان پنهان کوانتومی، جهان هولوگرافیک و کلیت واحد عالم استفاده می برد. همان طور که در نگاه ملاصدرا نفس و بدن مراتب متفاوتی از یک حقیقت واحده اند، در نگاه بوهم، ذهن و ماده به عنوان دو ساحت متفاوت از یک کلّیّت واحد و فراگیر مطرح شده اند. در فلسفه ملاصدرا تمام عالم خاکی می تواند حکم بدن نفس تکامل یافته انسان را داشته باشد و نفوس انبیا می توانند بدون محدودیت در اشیا اثرگذار باشند؛ همچنان که با توجه به ایده های بوهم، امکان تأثیرات سریع تر از نور ذهن بر بدن انسان و اشیای خارجی قابل پذیرش است. علاوه بر وجود ابهاماتی در اندیشه متافیزیکی بوهم و نتایج آن، به نظر می رسد ذهنی که بوهم از آن سخن می گوید، تنها ساحتی متفاوت از بدن است -نه نفس مجرد فلسفی. اما مکان مند و زمان مند نبودن ذهن در میدان کوانتومی اصلاح شده بوهم که توسط آقایان جمالی و گلشنی ارائه شده است، می تواند در تبیین رابطه ذهن و مغز سودمند باشد و با درنظرگرفتن برخی ملاحظات هم راستا با مبانی فکری ملاصدرا مطرح گرددExplaining the Relationship between Mind and Matter in Mulla Sadra's Philosophy and Its Feasibility in Boehm's Quantum Physics
In this article, after explaining Mulla Sadra's view on the relationship between soul and body, we examine David Boehm's view in modern physics about the relationship between mind and brain with a descriptive-analytical approach. Using principles such as the substantial movement of the soul and its temporal occurrence, Mulla Sadra clarifies the relationship between the soul and the body. Boehm also uses concepts such as hidden quantum field, holographic world and the whole of the universe to explain his causal point of view. Just as in Mulla Sadra's view, the soul and body are different grades of a single reality, in Boehm's view, mind and matter are two different aspects of a single and comprehensive whole. In Mulla Sadra's philosophy, the entire earthly world can be known as the body of the evolved human soul, and the souls of the prophets can have an effect on things without limitations. Also, according to Boehm's ideas, the possibility of mental faster effects than light on the human body and external objects is acceptable. In addition to the existence of ambiguities in Boehm's metaphysical thought and its results, it seems that the mind that Boehm speaks of is only a different plane from the body - not a single philosophical soul. However, the non-spatiality and timelessness of the mind in the modified Boehm quantum field presented by Mr. Jamali and Mr. Golshani can be useful in explaining the relationship between the mind and the brain, and, regarding some considerations, it can be brought up in line with Mulla Sadra's intellectual foundations