ارزیابی و تحلیل توسعه فضایی شهری در چارچوب الگوی رشد هوشمند با تأکید بر شاخص های تراکم، کاربری و حمل و نقل (مطالعه موردی: شهر رشت) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
گسترش سریع شهرها و به تبع آن پراکنش افقی شهرها اکثر کشورهای جهان را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است. تلاش های زیادی برای بر طرف ساختن اثرات منفی گسترش پراکنده شهرها به عمل آمده که عمده ترین آن ها راهبرد "رشد هوشمند" به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با "پراکندگی" توسعه شهری است. بنابراین هدف پژوهش حاضر ارزیابی روند توسعه فضایی شهر رشت به لحاظ میزان تناسب با شاخص های رشد هوشمند است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد. اطلاعات مورد نیاز از مطالعه اسناد به صورت پیمایش (پرسشنامه) با استفاده از مدل های هلدرن، آنتروپی شانون و آنتروپی نسبی، ضریب جینی و مدل WASPAS و با استفاده از نرم افزارهای GIS جمع آوری شده است. نتایج به دست آمده نشان داده ،در دوره 40 ساله 1355 تا 1395 مقدار 59 درصد رشد شهر ناشی از رشد جمعیت و 41 درصد ناشی از رشد پراکنده بوده است. در تمامی دوره های زمانی پدیده پراکندگی در توسعه فضایی شهر رشت تأثیر گذار بوده، لیکن این پدیده به شکل نوسانی در دوره های زمانی نزولی و صعودی بوده است که استنباط می گردد،افزایش میزان جمعیت شهری باعث اثرگذاری بر توسعه فضایی شهر رشت شده به طوری که در هر دوره 10 ساله افزایش جمعیت شهری پدیده خزش را در دوره بعدی به همراه داشته است. بنابراین افزایش جمعیت شهری اولین و مهم ترین دلیل رشد شهری است ، رشد هوشمند؛ علاوه بر توزیع متعادل جمعیت در مناطق شهری، به دنبال استفاده بهینه از زمین می باشد ،که برابر نتایج تحقیق مناطق 5 گانه شهر رشت در تمام مؤلفه های رشد هوشمند شهری، با هم متفاوت هستند و از وضعیت یکسانی برخوردار نیستند؛ یعنی جمعیت متعادل در مساحت های نا متعادل سکونت دارند. در بین مناطق شهر رشت، منطقه 5 دارای بدترین وضعیت از نظر مؤلفه های رشد هوشمند شهری با وزن 423/0 و مناطق 1، 3 و 4 به ترتیب با وزن های 873/0، 814/0 و 535/0 در رتبه های بعدی قرار دارند. هم چنین منطقه 2 رشت دارای بهترین وضعیت از نظر مؤلفه های رشد هوشمند شهری با وزن 878/0 می باشد.Evaluation and Analysis of Urban Spatial Development within the Framework of Smart Growth Model with Emphasis on Density, Landuse and Transportation Indicators (Case study: Rasht)
expansion of cities and consequently horizontal scattering of cities have caused numerous problems in most countries of the world. Much efforts have been done for the elimination of negative effects of development of cities, mostly through “smart growth” guideline as one of the solutions to tackle “scattering” of cities development. Therefore the goal of this research is to evaluate spatial development of city of Rasht with respect to proportionate value aligned with smart growth indices. Used research method is descriptive-analytical. Required data were gathered from studies of documents in the form of survey (questionnaire) using Heldern models, Shannon’s entropy, relative entropy, Gini index, and WASPAS model and GIS software.The results show that in the 40-year period from 1976 to 2016, 59% of the city's growth was due to population growth and 41% was due to sprawl growth. In all time periods, the phenomenon of dispersion has been effective in the spatial development of Rasht, but this phenomenon has been oscillating in the descending and ascending periods of time, which is inferred. In each 10-year period, the increase in urban population has led to the occurrence of creep in the next period. Therefore, increasing urban population is the first and most important reason for urban growth, smart growth; in addition to the balanced distribution of population in urban areas, seeks the optimal use of land, which is equal to the results of research in five areas of Rasht in all components of smart urban growth. , Are different from each other and do not have the same situation; that is, the balanced population resides in urban region. It should be mentioned that 5 districts and regions of city of Rasht do not have similar status. Region 5 has the worst status in urban smart growth elements between regions of city of Rasht with weight of 0.423 and regions number 1,3 and 4 stand in other ranks with weights of 0.535, 0.814 and 0.873, respectively. Also region 2 of Rasht has the best status in urban smart growth with weight of 0.878.
تبلیغات
