صوری سازی رابطه مفهومی شمول معنایی در سطح واژه از منظر زبان شناسی ریاضی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در پژوهش حاضر، تلاش بر آن بوده تا امکان صوری سازی رابطه مفهومی شمول معنایی در بین واژه ها بررسی شود. به این منظور، ابزارهایی از نظریه مجموعه ها، تابع ریاضی و برخی مفاهیم جبری به کار گرفته شده است. برای مطالعه امکان صوری سازی این رابطه مفهومی، ابتدا تعریف هایی که از شمول معنایی در فرهنگ های تخصصی زبان شناسی و درس نامه های معتبر معنی شناسی به دست داده شده، معرفی و مطالعه شده است. با مطالعه این تعریف ها، امکان تدقیق رابطه مفهومی شمول معنایی فراهم شده؛ به این ترتیب که شمول معنایی برحسب زمان و نوع (و هر دو) برای صوری سازی در نظر گرفته شده است. در ادامه، با استفاده از ابزارهای ریاضی که عمدتاً برگرفته از نظریه مجموعه ها هستند، برگردان صوری برای رابطه مفهومی موردبحث به دست داده شده است. در پایان، صحت و طرز کار رابطه صوری پیشنهادشده با مثال هایی از زبان فارسی مورد آزمون قرار گرفت و نشان داده شد که رابطه صوری متناظر با شمول معنایی در سطح واژه در چارچوب زبان فارسی کارآمد است.Formalizing the Sense Relation of Hyponymy from Logical Point of View, a Study of Mathematical Linguistics in Farsi
The present paper aimed at discussing the possibility of formalizing the sense relation of hyponymy. In order to do so, the research applied mathematical tools borrowed from set theory and algebra. Firstly, it went over the definitions of the sense relation in question presented in linguistic dictionaries and also semantics’ text books. The definitions show that hyponymy between two words might be based on type, time or both. That is an important feature of hyponymy which the present research takes into account while trying to introduce a formal translation. Next, the paper presented a formal expression corresponding the sense relation of hyponymy, mostly using the fundamental concepts from set theory such a subset, conjunction, disjunction, etc. Finally, the efficiency and correctness of the introduced formal translations were examined using some examples of natural language which is Farsi in this case. The expression proved to be consistent with what we expect according to the way hyponymy works in natural language.
تبلیغات
