آیا ویتگنشتاین متاخر به ورطه نسبی گرایی درمی غلتد؟ یک ارزیابی از منظر عقلانیت نقاد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ویتگنشتاین متاخر هر نوع شناختی را در قالب بازی های زبانی معرفی می کند که بر شکل های زندگی مبتنی اند. از جمله لوازم دیدگاه او در دوره متاخر تاملات فلسفی اش، یکی نیز این است که بازی های زبانی خاص به اعتبار ارتباط وثیق با اشکال زندگی خاصی که در درون آن ها ظهور یافته اند، نوعی رابطه قیاس ناپذیری با هم دارند. هر فردی صرفا از طریق اشکال زندگی و بازی های زبانی خاص خود می تواند نسبت به جهان شناخت پیدا کند و از آن جا که اشکال زندگی قیاس ناپذیرند درک درستی از شکل زندگی دیگران نخواهد داشت و قادر به نقد و ارزیابی شناخت های آنان نخواهد بود؛ مگر آن که شکل زندگی مألوف خود را ترک کند و شکل زندگی دیگری را که خواهان شناخت آن است درونی کند، یعنی به یکی از اعضای جامعه ای که بر اساس شکل زندگی مورد نظر پدید آمده است، بدل شود. در مقابل، پوپر با در نظر گرفتن واقعیت بیرونی به عنوان معیار عینیت، بر شناخت عینی تاکید دارد و معتقد است که رشد معرفت انسان از طریق نقد و ارزیابی نقادانه شناخت های پیشین و عرضه مستمر گمانه های جدید برای فراچنگ آوردن واقعیت و نقد مستمر آن ها صورت می گیرد. در این مقاله، به دنبال شرح کوتاهی از رویکردهای فلسفی ویتگنشتاین و پوپر (بخش های 1 و 2) و توضیح مختصری در خصوص سویه ضد نسبی گرایانه عقلانیت نقاد (بخش 3)، رویکرد نسبی گرایانه ویتگنشتاین را از منظر عقلانیت نقاد مورد نقد و ارزیابی قرار می دهیم (بخش 4). آخرین بخش نوشتار (بخش 5) به نتیجه گیری کوتاهی از مباحث ارائه شده اختصاص دارد.Is the later Wittgenstein Falling into the Abyss of Relativism? an assessment through the lens of critical rationalism
The later Wittgenstein presents all kinds of knowledge in the form of language games based on forms of life. One of the implications of his later views is that certain language games and forms of life are incommensurable. Since each person can know the world only through his/her own form of life and language game, those who subscribe to entirely different language games cannot have a proper understanding of the forms of life of others. They are not able to critique and evaluate their knowledge of reality unless they abandon their own customary forms of life and internalize other forms of life that they want to know about, that is, to become a member of a society based on those different forms of life. In contrast, Popper emphasizes the objective nature of knowledge by considering external reality as a major criterion of objectivity. Popper maintains that the growth of human knowledge takes place through a never-ending process of critical evaluation of previous knowledge claims and a continuous supply of new conjectures for capturing reality and their critical appraisal incessantly. In this article, following a brief description of the philosophical approaches of Wittgenstein and Popper (Sections 1 and 2), and a brief explanation of the anti-relativist attitude of critical rationalism (Section 3), we turn to a critical assessment of Wittgenstein's relativist approach through the prism of Critical Rationalism (Section 4). The last chapter of the article (Section 5) is dedicated to a brief recap of the topics discussed in the earlier sections.
تبلیغات
