ریاضیات لایبنیتسی و زیبایی شناسی منفی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ظریه انتقادی را همواره فلسفه و جامعه شناسیِ معاصر به مثابه چیزی متعیَّن و «شناخته شده» درک کرده اند که ریشه های اصلیِ خود را در منفیّت هگلی-مارکسی می یابد. اما کمتر به این مسئله توجه شده که آیا می توان تبارهای نظری دیگری نیز برای آن شناسایی نمود؟ لایبنیتس را می توان فیلسوفی دانست که، از دریچه فلسفه دیفرانسیلی خود، تأثیری حاشیه ای ولی نیرومند بر نظریه انتقادی برجای نهاد. در این مقاله نشان داده می شود که سه مفهوم زیبایی شناختیِ ناهمسانی، خودبسندگی و هماهنگی چگونه در حساب تفاضلیِ لایبنیتسی ریشه دارند و می توانند با استفاده از مفاهیمی چون این همانی، موناد و هم امکانی توضیح داده شوند. علاوه بر شناسایی برخی ریشه های لایبنیتسیِ زیبایی شناسی منفی، این پرسش نیز مطرح می شود که مفاهیمِ یادشده در چه نسبتی با مفاهیم دیفرانسیلی قرار می گیرند؟ به جز مفهومِ ناهمسانی نزد آدورنو که به نوعی در رابطه ای آنتاگونیستی با اصل این همانی قرار دارد، دو مفهوم دیگر را می توان صورت هایی فلسفی-زیباشناختی از مفاهیمی ریاضیاتی دانست، به نحوی که هنرِ خودبسنده نوعی موناد و هماهنگی صورتی از پیوستگی نشان داده می شود. این مسئله که نظریه زیباشناسی چگونه می تواند از ریاضیات متأخر الهام پذیرد ایده اصلی این پژوهش است.Leibnizian Differential Calculus And Negative Aes thetics
Critical theory has always been unders tood by contemporary philosophy and sociology as something definite and “known” that finds its main roots in Hegelian-Marxis t negation. But less attention has been paid to the ques tion of whether other lineages and societies can be discovered or “invented” for it? Leibniz can be considered a philosopher who, through the lens of his differential philosophy, exerted a marginal but powerful influence on critical theory. Here it is shown how the three aes thetic concepts: Inequality, Autonomy and Harmony, are rooted in a kind of differential calculus and can be explained using concepts such as Identity, Monad and Com-Possibility. In addition to identifying the Leibnizian roots of negative aes thetics, the ques tion has also been raised as to how these concepts relate to differential concepts. Apart from the concept of Inequality in Adorno’s thought, which is somehow in antagonis tic relation to the Principle of Identity, the other two concepts can be considered as philosophical-aes thetic forms of mathematical-physical concepts; In a way, the Autonomic Art was shown to be a kind of monad, and Harmony was shown as a form of Continuity. The idea of how a philosophical theory can be inspired by new mathematics or physics should be considered the mos t promising achievement of this research.
تبلیغات
