نقد صورتگرایانه شگردهای زبانی در اسرار التوحید و تأثیر آن در هنر و تمدن اسلامی قرون پنجم و ششم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هنجارگریزی یکی از اصطلاحات مهم قرن بیستم است؛ یکی از صورتگرایان روسی به نام ویکتور شکلوفسکی Viktor Shklovski نخستین گام در زمینه صورت گرایی را با انتشار" رستاخیز واژه " در سال 1914 م برای اولین بار آن را مطرح ساخت و در مقاله «هنر به منزله شگرد » بر اساس واژه روسی آن را ostrevanenja به کار برد. صورت گرایی به عبارت دیگر، رویکردی انتقادی است که خصیصه های درونی و ذاتی یک متن را مورد تحلیل قرار می دهد. این خصیصه ها نه تنها دستور زبانی هستند بلکه می توانند صنایع به کار رفته در اثر را نیز شامل شوند. هنر و تمدن ایران در قرن پنجم و ششم هجری تا حدی رونق یافت و این رونق را می توان در ظهور آثاری چون اسرارالتوحید جستجو کرد. ادبیات عرفانی کلاسیک همواره غنی از ویژگی خاصّ زبانی بوده است، که یکی از این آثار ماندگار، کتاب «اسرار التوحید» اثر ارزشمند محمدبن منور می باشد که دارای مختصات زبانی و لغوی بی نظیری است. این پژوهش به شیوه توصیفی، تحلیلی و کمی بر اساس دیدگاه نقد صورتگرایانه انجام شده است تا به بررسی انواع شگردها و هنجارگریزی های زبانی در اسرارالتوحید بپردازد. از آنروی که شاخصه اصلی نثر ابوالسعید کاربستِ شگردهای یاد شده می باشد، بررسی متن اسرار التوحید نشان از آن دارد که نثر علمی آن؛ آب حیاتی در رگ سنّت هاى تکرارى ادبیات بود و مبانى جدیدى براى علوم ایجاد کرد، اما زبان نثری ابوالسعید ابوالخیر، زبانی ورای زبان عادی و معمولی است، بلکه در کنار آشنایی زدایی از زبان مأنوس، جانب رسانگی را نیز رعایت کرده است، یعنی خواننده بعد از تأمل، معنی مکتوم را کشف می کند. اهداف پژوهش: 1.بررسی ویژگی های سبکی اسرار التوحید. 2.بررسی کیفیت هنر و تمدن ایران در قرن پنجم و ششم هجری. سؤالات پژوهش: اصلی ترین ویژگی های سبک عمومی و اختصاصی اسرارالتوحید چیست؟ هنر و تمدن ایران در قرن پنجم و ششم هجری چه وضعیتی داشته است؟Formalist Critique of Linguistic Tricks in the Secrets of Tawhid and Its Impact on Islamic Art and Civilization in the Fifth and Sixth Centuries of Iran
Abnormality is one of the most important terms of the twentieth century, when a Russian formalist named Viktor Shklovski took the first step in the field of formalism with the publication of "The Resurrection of the Word" in 1914 and in his article "Art as The trick is based on the Russian word ostrevanenja. Formalism, in other words, is a critical approach that analyzes the intrinsic and intrinsic features of a text. These features are not only grammatical but can also include the industries used in the work. Classical mystical literature is also always rich. It has been a special feature of language, and one of these lasting works is the book "Secrets of Unity", the valuable work of Abu al-Sa'id Abu al-Khair, which has unique linguistic and lexical characteristics. In this article, in a descriptive, analytical and quantitative manner, based on the view of formalist critique, the types of linguistic tricks and aberrations in the captivity of monotheism are examined; Since the main feature of Abu al-Sa'id's prose is the use of the mentioned techniques, the study of the text of the secrets of monotheism shows that its scientific prose; Water of life was in the vein of repetitive traditions of literature and created new foundations for science, but the prose language of Abu al-Sa'id Abu al-Khair is a language beyond the ordinary and ordinary language, After meditating, he discovers the meaning of Maktoum.