ابرهای طلایی نگاره های معراج نامه ی میر حیدر، بازتابی از قرب سلوکی در آرای سید حیدر آملی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
آن چه حصول معرفت قدسی و قرب الهی را ممکن می سازد، برخورداری از نور تعقّل قلبی و منشعب از نورالانوار است. سیدحیدر آملی، تقرب الهی را برای وجود اعتباری موجودات، منوط به سفر روحانیِ نفس می داند. موجودات عالم، از فیض الهی که نور آسمان ها و زمین است، برخوردارند و در قربی وریدی محاط هستند. این نور زمانی پرفروغ تر می شود که عبد در مقام سالک درآید و برای تحصل ایقان به سفری عرفانی لبیک گوید. میرحیدر در بیان قرب سلوکی به معراج حضرت محمد (ص) می پردازد که با وصول به ملأاعلی به رؤیت قلبی حضرت اله نائل شدند. مشاهدات روحانی حضرت در شب معراج از جانب نگارگران نیز مورد توجه قرار گرفته و معراج نامه ی مُصوَّر میرحیدری یا شاهرخی از جمله ی آنها است. نکته ی حائز اهمیت در نگاره های این معراج نامه به گزینش و کیفیت حضور عناصر بصری از جمله ابرهای طلایی مربوط می شود و طرح این پرسش که با توجه به قرب سلوکی پیامبر در معراج، جایگاه صوری و معنوی ابرهای طلایی چیست؟ و کدام یک از کیفیت های بازنمایی یا بازتابی را شامل می شوند؟ این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی بیان می دارد که ابرهای طلایی امتزاجی از بازنمود و بازتاب قرب سلوکی حضرت هستند. در این گذر، خیال خلاق نگارگر، ابرهای طلایی را در شعله ی مقدس پیامبر مستحیل می کند و ابر- شعله های طلایی، در تناسب با ولایت کلیه ی ایشان می آفریند.Golden clouds in MirHeidar’s Me’raj Nameh paintings as an embodiment of mystical path in Seyed Heidar Amoli’s view
The path to divine wisdom and mystical closeness requires enjoying heartfelt reasoning-based light arising from the light of the lights. Seyed Heydar Amoli believed that mystical closeness was dependent on the spiritual travel of the soul. Creatures of the universe take benefit of the divine grace who is the light of the heavens and the earth, surrounded by His grandeur. This light glow when the servant becomes a mystic and says Labbeik (Here I am) to take a mystical path towards the divine light. Describing the divine path, MirHeidar discusses the Prophet Mohammad’s ascension who saw Allah through the heart as he ascended to the sublime positions. Spiritual observations of the ascension night have been illustrated by the painters, and the MirHeidari’s illustrated Me’raj Nameh, also called Shahrokhi, is one of them. An important point to attend to in Me’raj Nameh paintings is the selection and quality of the visual elements including golden clouds, which also poses the following questions: What are the illustrated and spiritual position of golden clouds as regards the prophet’s mystical closeness in ascension? And which embodiment qualities do they involve? This research was descriptive-analytical which maintains that golden clouds are a blend of embodiment of divine path for the prophet. In this connection, the painter has created golden clouds as airing from the holy glowing of the prophet as he believes that these golden clouds are the brightening embodiment of the prophet’s soul.