مسئولیت اجتماعی شرکت های فراملی؛ فرصت ها و چالش ها (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از گفتمان های غالب در قرن جاری، گفتمان حقوق بشر و حقوق محیط زیست است؛ مسئولیت اصلی رعایت و تضمین حقوق بشر و حقوق محیط زیست با دولت ها بوده است. این درحالی است که نقش شرکت های فراملی در خسارت به حقوق بشر و حقوق محیط زیست گاه بیش از دولت هاست. به همین دلیل، امروزه با عبور از مفهوم «احترام به حقوق بشر» به «تضمین حقوق بشر» ازسوی شرکت های فراملی توجه شده است. در این نگرش این انتظار وجود دارد که شرکت های فراملی که در دولت میزبان از آب، هوا، زمین و منابع آن استفاده می کنند، اقداماتی در توسعه اجتماعی آن دولت انجام دهند. الزامات شرکت های فراملی در توسعه اجتماعی دولت میزبان (اعم از حقوق بشر و حقوق محیط زیست و حق توسعه) را «مسئولیت اجتماعی شرکت فراملی» می نامند. این مسئولیت در پرتوی اصولی چون حق بر توسعه، تعهد به انتقال تکنولوژی، شرط رفتار منصفانه و شرط توسعه در سرمایه گذاری خارجی تقویت می گردد و در اسناد ملی و بین المللی قوام نیافته متبلور می شود. درمقابل، چالش هایی مانند موانع حقوقی دولت متبوع و دولت میزبانِ شرکت های فراملی، نظریه هزینه فایده، پرداخت مالیات، اتحاد مسئول سهامدار در پیش روی تحقق مسئولیت اجتماعی شرکت های فراملی وجود خواهد داشت. برای ارزیابی جایگاه این رویکرد در جامعه بین المللی لازم است که عملکرد برخی شرکت های فراملی دراین باره نیز مرور شود.Transnational Corporate Social Responsibility; Opportunities and Challenges
The mainstream discourses in the current century have been human rights and environmental rights. The primary responsibility for the respect and ensuring of human and environmental rights belongs to governments. Meanwhile, the role of transnational corporations in violating human rights and environmental rights is often more than governments. For this reason, today, with passing the "respect to human rights" era, it is necessary for transnational corporations to ensure human rights. In fact, transnational corporations which enjoy of community, water, air, land and other resources of the host State should take some actions for social development of the host society. The responsibility of transnational corporations in the social development of the host government is known as "Transnational Corporation Society Responsibility - TCSR". This responsibility, which includes the commitment to ensure human rights, is rooted in principles such as right to development, obligation to technology transfer, fair treatment principle and development condition in foreign investments. The social responsibility of transnational corporations is also shaped by some national law regims and international law. Conversely, challenges also threaten the social responsibility of transnational corporations such as legal problems in host and parent State of TNCs, expences and benefit formula, taxs for social development and responsible-decision maker unity. By examining the performance of some transnational corporations in realizing their social responsibility, we can see the current status of this concept in the international arena.