مطالعه نقش ترجمه در ژورنالیسم بینافرهنگی: مطالعه موردی رادیو پارس تودی برون مرزی ایران به زبان آلمانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پیدایش رسانه شنیداری رادیو و امکان ارسال پیام شنیداری به دوردست ها، این رسانه را به فرصتی برای اطلاع رسانی و تبلیغ مبدل ساخت و هم ازاین روست که سرویس های جهانی رسانه های مختلف مخصوصاً در دوران جنگ جهانی دوم به سرعت شروع به کار کردند. ترجمه اصلی ترین رکن رسانه های برون مرزی است و رادیوهای پارس تودی –برون مرزی صدا و سیما- به 30 زبان بویژه در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ترجمه متون مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی را به زبان های مختلف جهان برعهده داشته اند که البته به سبب شنیداری بودن کمتر مورد مطالعه قرار گرفته اند. پژوهش حاضر بر مبنای تجربه زیسته محقق در رادیوهای برون مرزی و با روش مطالعه موردی تبیین  نقش و جایگاه ترجمه را در ارتباطات میان فرهنگی  و نیز دشواری های ترجمه فرهنگی را مورد مطالعه قرار می دهد. جامعه آماری تحقیق برنامه های فرهنگی و سیاسی  پارس تودی است که حجم نمونه به صورت هدفمند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفته است.       نتایج تحقیق نشان می دهد که ترجمه اصلی ترین عامل ارتباطی در رسانه های بین المللی است و ترجمه واژگان فرهنگی به سبب دارا بودن خاستگاه، تاریخ و تطور زبانی کاری دشوار و با دقت است. بیشترین دشواری های ترجمه در سطح واژگان به ترجمه عبارات رمزی و استعاری و نیز اصطلاحات علوم اسلامی باز می گردد. انتخاب برابر واژه های نادرست و ترجمه تحت اللفظی و انتقال نحو و سبک زبان مبدأ که گاه با مخاطب نامأنوس است، موجب می شود که  مخاطب نتواند پیام را رمزگشایی کند. بنابر این واحد ترجمه در حوزه فرهنگ «کلمه» یا «جمله» نیست، بلکه فرهنگ است.