تحلیل لزوم سرپرستی مرد بر نهاد خانواده از منظر اسلام و روان شناسی با توجه به کارکردهای خانواده در اسلام (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مسأله مدیریت خانواده، علاوه بر اینکه در آموزه های اسلامی مورد توجه قرار گرفته، در علوم جدید نیز همچون روان شناسی مورد پژوهش و کاوش بسیاری واقع شده است؛ تا جایی که جمع آوری و مطالعه تطبیقی نظرات مختلف می تواند نوع نظام مدیریتی خانواده را در هر دو رویکرد اسلام و روان شناسی روشن نماید. به همین دلیل، پژوهش حاضر با هدف تبیین ضرورت وجود مدیر در خانواده و انتخاب مرد به عنوان مدیر و نیز اثرات اقتدار مرد در تحقق کارکردهای اسلامی خانواده از منظر اسلام و روان شناسی نگاشته شده است. برای رسیدن به این هدف با روش تحلیل داده های کیفی، داده های مربوط با مدیریت مرد و ویژگی های روانشناختی او و نیز آیات و روایات مرتبط با اهداف ازدواج جمع آوری شده و سپس، ضرورت اعطای نقش مدیریتی به مرد و ارتباط آن با کارکردهای ازدواج مورد تبیین قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مدیریت خانواده از منظر اسلام بر عهده مرد است و علل آن، ویژگی های متمایزکننده مرد و نیز ادای نفقه توسط مرد می باشد. از نظر روان شناسی نیز، بر اساس بعضی صفات ذاتیِ مرد – همچون: اقتدارگرایی، مهارت ذهنی بیشتر و احساس مسئولیت در اداره زندگی - مردان لایق ترین گزینه برای مدیریت خانواده محسوب می شوند. گذشته از این، مدیریت مرد بر نهاد خانواده با رضایت از زندگی و آرامش روانی زن و شوهر در ارتباط بوده و پذیرش اقتدار مرد در زن، علاوه بر رفع اختلاف نظرات در خانواده، به صورت صحیحی فرایند نقش پذیری جنسیتی را در فرزندان شکل می دهد.