شناخت ویژگی های هنر و تمدن ایرانی در شهر گور ساسانی (224م-1300م) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

 شهر آخرین مرحله گسترش محیط زیست اولیه انسان شمرده می شود. شهرها تبلور نظام های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی دوران خود هستند. شهرهای موجود در ایران سیر متنوعی را از نظر شکل گیری پشت سرگذاشته اند. بررسی پیشینه شهرسازی در ایران به عهد باستان می رسد. امروزه آثار از برخی از این شهرها برجای مانده است. شهر گور که ایجاد آن به دوره ساسانی می رسد یکی از این شهرهاست. شهر گور نمادی از تبلور و بروز نتایج روح انسان ها و عملکرد گردهمائی اجتماع ایرانی در شکل گیری و ساماندهی یکی از فضاهای مهم شهری در ایران اوایل عصر ساسانی است. شهر گور، نخستین شهری است که ساسانیان بنیان نهاده اند. مسئله ای که اینجا مطرح است امکان بازشناسی هنر و تمدن عصر ساسانی به واسطه بررسی این شهر تاریخی است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این مقاله، کتابخانه ای و تحلیل اسنادی است. یافته های پژوهش حاکی از این است که سیمای شهر گور؛ گویای شخصیت، سرنوشت و گذر تحولات تاریخی بر مردم این سرزمین است و شناخت آن در شاکله فرهنگ و تمدن ایرانِ عصر ساسانی قابل تأمل است. شناخت شهر گور، صرفاً شناخت یک جغرافیا نیست؛ بلکه بازشناخت ارزش های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، هنر و معماری برشی از تاریخ است که از ذهنیت به عینیت درآمده و در قالب زیستگاه مردمی، شبکه بندی ها، خیابان ها، اماکن عمومی، آتشکده و رصدخانه مجسم شده است. اهداف پژوهش: 1.بازشناسی شهر  گور به عنوان یک شهر باستانی. 2.مطالعه و بررسی عناصر هنر و تمدن عصر ساسانی در شهر گور. سؤالات پژوهش: 1.شهر گور به عنوان یک شهر باستانی دارای چه مختصاتی است؟ 2.هنر و تمدن عصر ساسانی چه بازتابی در شهر گور دارد؟