ادب پهلوانی و کاربرد آن در آموزش تاریخ (بررسی موردی سه متن ادب عیاری)

چکیده

آموزش و تدریس تاریخ با توجه به ضرورت ها و تحولات اجتماعی نیازمند بهره گیری از منابع و شیوه های متنوعی می باشد و ادب پهلوانی یکی از این عرصه ها است. ادب پهلوانی بخشی از ادبیات عامه است. ادب عامه شامل طیف وسیعی از دانش ها و معارف عامه از جمله قصه ها، افسانه ها، مثل ها و معماها است. ادبیات عامه ماهیّتی میان رشته ای دارد و در پیوند مستقیم با دانش و علوم مختلف از جمله تاریخ می باشد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش ها است : متون ادب پهلوانی چه کاربردی در آموزش تاریخ دارد؟ چگونه می توان با استفاده از ادب پهلوانی تدریس موثری در درس تاریخ داشت؟ روش پژوهش ، روش تاریخی و به شیوه توصیفی- تحلیلی می باشد. سه متن ادب عیاری شامل سمک عیّار، حسین کرد شبستری و امیر ارسلان نامدار، که از نظر اطلاعات تاریخی و اجتماعی، ظرفیت بالائی در تدریس تاریخ دارند، بررسی شده و یافته های مقاله نشان می دهد که متون ادب پهلوانی به دلیل ماهیّت ساده و صریح و جذابیّت شنیداری، می تواند در تعمیق آموخته های تاریخی و علاقمندی فراگیران به درس تاریخ مؤثر باشد. روش های ایفای نقش، پروژه محور، منبع محور، نقّالی و روایتگری سنتی از جمله شیوه های است که با استفاده از متون ادب پهلوانی می توان در تدریس تاریخ از آن سود برد .