ارائه مدل رهبری کارآفرینانه براساس رویکرد کیفی نظریه پردازی داده بنیاد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

امروزه توسعه کشورها براساس خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی پایه ریزی می شود. رسیدن به این هدف در سایه رهبری کارآفرینانه تسهیل می شود. یکی از زمینه های مورد توجه محققان، ضرورت نیاز سازمان های امروزی به رهبری کارآفرینانه در چنین شرایط متغیر و ناپایدار اقتصادی است. رهبری کارآفرینانه، سبکی از رهبری است که در آن رهبر، بر عملکرد گروه در دست یابی به اهداف سازمانی که شامل کشف و بهره برداری از فرصت های کارآفرینی است، تأکید دارد. لذا، هدف این مقاله شناسایی و تبیین ابعاد و مؤلفه های رهبری کارآفرینانه به منظور ارائه مدل است. در این پژوهش از روش کیفی مبتنی بر رویکرد نظریه پردازی داد ه بنیاد استفاده شده است. نمونه آماری این پژوهش شامل ۱۴ نفر از اعضای هیات مدیره و نیز مدیران ارشد گروه خودروسازی سایپا است که به عنوان گروه خبرگان، بصورت هدفمند انتخاب شده اند و گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با این افراد انجام شده است. داده ها از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی، تحلیل شده و در قالب 355 کد، 72 مفهوم، 13 مقوله فرعی و 5 مقوله اصلی طبقه بندی شده است. درنهایت مدل رهبری کارآفرینانه با شناسایی و معرفی 13 مؤلفه و 5 بعد، شامل هدایت گری (هدف گرایی، الهام بخشی و الگوسازی)، تسهیلگری (قابلیت ادراکی، قابلیت ارتباطی، توانمندسازی)، حمایتگری (ایجاد تعهد، ایجاد انگیزه و هوش هیجانی)، مربی گری (جهت گیری تیمی و مشارکت جویی) و عامل کارآفرینی (قابلیت حرفه ای و قابلیت کارآفرینی)، طراحی و ارائه شده است.