مرور نظام مند و فراتحلیل کیفی پژوهش های آینده نگاری در حوزه علم، فناوری و نوآوری

چکیده

   پژوهش حاضر با هدف مرور نظام مند و فراتحلیل کیفی پژوهش های آینده نگاری در حوزه علم، فناوری و نوآوری در ایران و دیگر کشور ها انجام شده است. در این فراتحلیل کیفی، جامعه پژوهش شامل تمامی مقاله ها، پایان نامه ها و کتاب های مرتبط به کلیدواژه ها و درراستای اهدف پژوهش بود. جهت تحقق اهداف پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از کلیدواژه های موردنظر با اهداف تعیین شده در منابع اطلاعاتی داخلی و خارجی بین سال های 2000 تا 2019 با کلیدواژه های آینده نگاری، علم و فناوری و همچنین جستجو براساس میزان استنادات مقالات پژوهشگران بنام این حوزه به جستجو پرداخته شد. در مرحله دوم با استفاده از ملاک های ورود و خروج در پژوهش حاضر به غربالگری و انتخاب پژوهش های موردنظر درراستای اهداف تعیین شده پرداخته شد. در مرحله آخر، بعد از غربالگری و انتخاب مقاله های موردنظر با استفاده از فراتحلیل کیفی و درجهت پاسخگویی به پرسش های مطرح شده به واکاوی و تجزیه و تحلیل یافته ها پرداخته شد. در مطالعه حاضر درمجموع 33 پژوهش مورد واکاوی و ارزیابی قرار گرفتند بود که دراین بین، 84/84 درصد مقاله علمی پژوهشی، 06/6 درصد مقاله همایشی، 06/6 درصد طرح پژوهشی و 03/3 نیز پایان نامه بودند. همچنین بیشترین مطالعه انجام شده  45/45 درصد در بازه زمانی 2019- 2015 انجام شده بود. افزون براین، درمجموع 80 پژوهشگر76/80 مرد و 23/19 درصد زن در پژوهش های مورد بررسی نقش آفرینی کرده بودند که 25/71 درصد آنها نیز اعضای هیئت علمی بودند. همچنین از پژوهش های موردبررسی 33/33 درصد از روش کمی، 60/60 درصد روش کیفی و 09/9 درصد نیز از روش آمیخته استفاده کرده بودند.