اوضاع یهودیان کاشان در روزگار افشاریه و زندیه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تاریخ یهودیان کاشان جزئی جداناپذیر از تاریخ کاشان است که شناخت درست آن می تواند به لحاظ فرهنگی و جامعه شناختی، تصویر روشنی از دیروز این منطقه را بازنمایاند. همچنین تاریخ یهودیان کاشان بخش مهمی از تاریخ یهود ایران است که تا پیش از این در لابه لای سطور مورخان و سیاحان و در اذهان ساکنان و رهگذرانْ پراکنده بوده است. این مقاله گزارش و تحلیل اوضاع و احوال یهودیان کاشان پس از انقراض صفویان، حمله افغان ها و دوران حاکمیت افشاریان و زندیان، یعنی حدود شش دهه (1148 1209ق/ 1735 1794م) در بر می گیرد. موضوع این تحقیق، زندگی جامعه کلیمی در شهری مذهبی است که با وجود ناملایماتی چند، در حیات سیاسی و اجتماعی خود نقش فعالی ایفا کرده است و هدف آن گزارش و تحلیل کوشش های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این جامعه و همچنین نحوه شکوفایی و توسعه اقتصادی، اجتماعی و به ویژه توسعه آموزش های دینی تا رسیدن به عنوان «اورشلیم کوچک» و تعامل آنان با اکثریت مسلمان و عالمان خوش فکر کاشان و در نهایت، مشاهده پایان آن است.