بازخوانی زمینه ها و پیشینه پیدایش ترکیب بند محتشم کاشانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

کمال الدین علی محتشم کاشانی که به چکامه معروف عاشورایی خود شهره است، در فن شاعری و ترکیب بند جاودانش محصول زمینه هایی از آثار سرایندگان نسل های پیش از خود است. در این جست وجو به بازخوانی اجمالی سه مورد که دارای ظرفیت زمینه سازی کسب دانش شعر و مرثیه از سوی این شاعر آیینی است، پرداخته می شود که عبارت اند از: مولانا حسن کاشی، عارف و شاعر سده های هفتم و هشتم هجری؛ نورالدین حمزه بن علی معروف به آذری اسفراینی، صوفی شیعی کمترشناخته شده سده های هشتم و نهم هجری؛ محمد بن علی بن سلیمان راوندی، نویسنده سنی مذهب، مورخ و شاعر سده ششم هجری. در پایان جست وجو بدین نتیجه نزدیک شده ایم که گرچه بهره جویی محتشم از سروده های حسن کاشی و آذری اسفراینی ناموجه نمی نماید، احتمال تأثیرپذیری شاعر کاشانی از ترکیب بند راوندی،در مرثیه سید فخرالدین علاءالدوله عربشاه را در کنار دو مورد دیگر نمی توان از نظر دور انگاشت؛ بلکه به ملاحظه قدمت بیشتر، شاید دارای توجیه روشن تری هم باشد.