تکنیک دلفی فازی در تأیید الگوی ارزیابی داستان های حاوی دوراهی اخلاقی براساس سنجه های عاطفی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

همسو با یافته های جدید در حوزه های بینارشته ای فلسفه و روانشناسیِ عواطف و شناخت، به کارگیری سنجه های عاطفی در ارزیابی واکنش خوانندگان به متونِ حاویِ دوراهی اخلاقی مورد توجّه و علاقه محقّقان قرار گرفته است. این مطالعه نیز با استفاده از تکنیک «دلفی فازی» و نظر خبرگان به پیش بینی واکنش عاطفی‑شناختی دو گروه از خوانندگانِ «وظیفه گرا» و «سودگرا» در متون حاوی دوراهی اخلاقی پرداخت. برای این منظور، از یکی از روش های تحقیق ترکیبی، یعنی تکنیک دلفی سه فازی، برای جمع آوری داده ها یا نظرات خبرگان استفاده گردید. این گروه متشکل از نُه نفر از مدرّسان زبان انگلیسی دانشگاه و مشاوران روانشناسی مسلط به زبان انگلیسی بودند. ابتدا، شش سؤال اوّلیه راهبردی برای ارائه نظر در اختیار خبرگان قرار گرفت. پس از کُدگذاری و تبدیل داده های کیفی به کمّی و تهیه نقشه مفهومی ، ابتدا درصد توافق دوبه دوی میان ارزیابان محاسبه و سپس از فرمول های «آلفای کریپندرف» و «کاپای فلیس» برای تعیین پایایی 72 جفت تصمیم استفاده گردید. مقادیر قابل قبول 0.76، 0.72 و 0.71 به ترتیب برای فرمول های بیان شده به دست آمد. بر اساس نتایج دو مرحله از تکنیک دلفی، پرسشنامه ای نُه گزاره ای با ماهیّتی روش شناسانه و با ساختار طیف لیکرت هفت گانه تدوین و مجدداً به تأیید نظر خبرگان گذارده شد. پس از رتبه دهی گزاره های پرسشنامه توسط خبرگان، از ضریب همبستگی درون طبقه ای با مدل دوراهه‑اثر تصادفی استفاده شد. مقدار قابل توجّه 872/0 از این محاسبه به دست آمد که مؤید همسویی خبرگان در مورد گزاره های سنجه ها عاطفه بنیان در ارزیابی متون حاوی دوراهی های اخلاقی بود. لازم به یادآوری است که جمع آوری آرای خبرگان و ارزیابی پایایی آراء در سه راند متوالی در حدود چهار ماه به طول انجامید.