هدف مقاله حاضر شرحِ افعال و عملکردهای تخیل از وجه هستی شناختی در نظر دلوز با تکیه به آثار پیش نقدی و نقدی کانت است. مفروض اینکه عملکردهای تخیل، در تفکر دلوز از رهگذرِ قوه صورتبخش در تفکرپیشانقدی، فعالیت سنتز و شاکله در نقد اول و نیز تولید و تکوین در امر والا و سمبولیسم در نقدسوم وضوح می یابد. دلوز با یک سری تأکید، سنتزهای سه گانه ی تفاوت و تکرار را بر شالوده ی فعل و عملکردهای تخیل کانتی استوار می کند. در سنتزهای کانتی به کثرات در یک زمان و مکان نظم بخشیده می شود. شاکله به عنوان تعین زمانی، سنتزهایی را تحت سلطه فاهمه انجام می دهد و به داده های حسی فرم می دهد. در دو وضعیت امر والا و نمادسازی، تخیل با فعل تولید و عملکرد تکوین با قوام بخشی به هماهنگی قوا می پردازد. سنتز زمانمند اول دلوز با تمرکز بر سنتز دریافت کانتی، متعلق به اکنون، عادت و مبتنی بر فعل انقباض است. در سنتز زمانمند دومِ دلوز، به موازات امر والا و تکوین شاکله ی کانتی، گذشته ناب، در قالب طرح پرسشی که برهم زننده ی زنجیره متوالی اکنون است، تکوین می یابد. در سنتز سه مرحله ای سوم بعد از دو وقفه، فرم ناب زمان تکوین پیدا می کندکه با مراحل سمبولیسم و بن بست شاکله ی کانتی همخوان است. نتیجه اینکه سنتزهای زمانمند دلوزی در تفاوت و تکرار، مبتنی کنش، فعل و عمل تخیل کانتی در وضعیت های مختلف است.