تقابل (نقش بزکوهی و درخت) بر روی تپه شاه فیروز سیرجان با ظروف سنگ صابونی تمدن جیرفت

چکیده

انسان ابتدایی با به تصویر درآوردن باورهایش و بهره از محیط زندگی خود، نقوش و علائمی را بر دیوار غارها، صخره ها و ظروف دست ساز خود نقش کردند. این نقوش روشی برای انتقال پیام، نشان دادن افکار و وسیله ای برای بیان آرزوها و ترس های بشر بوده اند. همانند نقش بزکوهی و درخت که با زندگی مردم آن روزگار درآمیخته اند و جزئی از میراث باارزش آن ها شدند. بز کوهی حیوان ملی ایران و همیشه مرکز قدرت محسوب می شده است، همراه با درخت که منبع باروری، حیات و دارای خیروبرکت است، نشان از اهمیت، فراوانی و جایگاه مهم این نقوش در باور و اساطیر آن روزگار به شمار می روند. این مقاله با روش تحلیلی -توصیفی سنگ نگاره ها را به عنوان کهن ترین اثر هنری منبعی منحصربه فرد برای شناخت بیشتر هنر قبل از تاریخ معرفی می کند. نقوش حک شده بر صخره زیبای شاه فیروز سیرجان نشان از پیشینه تاریخی این منطقه دارد، به همین صورت پیدایش تمدن عظیم حوزه هلیل رود در جیرفت که باعث کشف اشیا بسیار باارزشی شد گویای قدمت دیرینه این خطه می باشد. دو نقش بزکوهی و درخت را می توان هم بر روی سنگ نگاره های تپه شاه فیروز و هم ظروف بسیار زیبا سنگ صابونی تمدن جیرفت مشاهده کرد. گرچه مشترکات فرهنگی و تشابه افکار، باورها و عقاید باعث به تصویر کشیده شدن این نقوش بر روی یافته های این مناطق شده است. اما تقابل محیط زیست باعث آرایه ای متفاوت از این دو نقش در این مکان ها شده است. با این وجود نیاکان این سرزمین ها تلاش کرده اند با نقش کردن حیوانات و گیاهان طبیعت اطراف خود را به نمایش بگذارند، و آن را تحت کنترل درآورده و رام خود کنند. این تصاویر هویت، فرهنگ و هنر این مردمان به شمار می رود که می توان در این آثار شور زندگی و امید به آینده را مشاهده کرد.