تقسیم پساپدیدارشناسانه روابط انسان و تکنولوژی از نظر دون آیدی و ظرفیت های آن برای اخلاق کاربری تکنولوژی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اخلاق کاربری تکنولوژی، نیازمند دسته بندی مناسبی از تکنولوژی هاست تا بتوان برای هر دسته کلان تکنولوژی، اصولی اخلاقی را متناسب با ویژگی های مشترک هر دسته تدارک دید. دون آیدی در رویکرد پساپدیدارشناسی تجربی خود، روابط ما را با تکنولوژی به چهار دسته تجسد، هرمنوتیکی، غیریت و زمینه ای تقسیم می کند که بر همین اساس می توان تکنولوژی ها را نیز بر اساس کارکرد اصلی شان، به همین شکل تقسیم کرد. براین اساس تکنولوژی های متجسد، گسترش دهنده ادراکات ما هستند، تکنولوژی های هرمنوتیکی، به امری جز خود اشاره می کنند و همچون متنی پیش روی ما باز هستند، تکنولوژی های غیرگونه، همچون شخص انسانی در برابر ما ظاهر می شوند و تکنولوژی های زمینه، در حاشیه آگاهی ما به کار خود مشغول اند. در این مقاله، نشان داده می شود که این تقسیم بندی دون آیدی، به سبب ظرفیت هایی همچون توجه به رابطه انسان با جهان اطراف، دربرگیرندگی تکنولوژی های جدید و قدیم، و عینیت و بی طرفی، زیربنای مناسبی برای مباحث اخلاقی و به ویژه اخلاق کاربری در حوزه تکنولوژی است. با این همه، این تقسیم بندی ابهامات و کاستی هایی نیز دارد؛ از جمله عدم جامعیت و ایرادات صوری تقسیم. به نظر می رسد این کاستی ها را بتوان با اصلاحات و تغییراتی اندک در تقسیم بندی، برطرف ساخت.