بررسی ومقایسه مقوله فتوت وجوانمردی درمتون نثرعرفانی تا پایان قرن ششم هجری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

فتوت و جوانمردی به معنای مجموع خصایل پسندیده مانند: ایثار، فداکاری، شفقت نسبت به دیگران و مراقبه احوال نفسانی، یکی از آیین های ارزشمند مردمی بوده که در طول قرن های متمادی با تکیه بر قدرت اجتماعی در ایران وجود داشته و تداوم یافته است. این آیین در ایران از پیشینه ای بس طولانی برخوردار است و قدمت آن به دوران قبل از اسلام می رسد. آیین فتوت و جوانمردی دارای دو رویکرد اجتماعی وفردی بوده و پیوسته اهل فتوت را در دو جنبه مختلف به سوی تکامل انسانی سوق داده است. فتوت در متون نثر عرفانی نیز به عنوان یکی از راههای وصول به حقیقت همواره موردتوجه بوده است. در این آثار به جوانب مختلف آیین فتوت از جمله جنبه های فردی، اجتماعی، الهی و نیز آداب و رسوم فتیان اشاره می شود. لیکن بیشترین توجه نویسندگان متون نثر عرفانی متوجه جنبه نظری آن است و به تعریف و تفسیر واژه فتوت پرداخته اند. در این پژوهش قصد داریم مقوله فتوت و جوانمردی را از دیدگاه اهل تصوف و نویسندگان متون نثر عرفانی تا پایان قرن ششم هجری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل علمی قرار دهیم. روش تحقیق ما در این پژوهش، توصیفی تحلیلی است.