توریسم سلامت امروزه از مهمترین شاخههای صنعت توریسم است و دارای منافع اقتصادی و اجتماعی بالایی میباشد که در این فرایند مردم برای دستیابی به مراقبت های درمانی- بهداشتی و جراحی، سفرمیکنند. بهطوری که این مهم باعث گردیده سازمانهای دست اندر کار در کشورهای مستعد بیش از پیش توجه خود را به این بخش از صنعت توریسم جلب نموده و برای آن برنامهریزی کنند. کشور ایران نیز به عنوان یکی از مقاصد گردشگرپذیر توانایی این را دارد که به یک قطب گردشگری سلامت تبدیل شود. هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی ظرفیتها و کارکردهای موثر بر گردشگری سلامت در ایران و هند میباشد. این مقایسه می تواند کمک زیادی به برنامهریزان جهت استفاده ی متقابل از ظرفیتهای بالقوه و بالفعل گردشگری سلامت در این دو کشور بنماید. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از مدلSWOT صورت پذیرفته و جهت وزن دهی به عوامل داخلی و خارجی از فرایند سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که در هند امتیاز وزنی قوتها 6/3 با تأثیر پذیری بالا و ضعفها با 8/2 دارای تأثیر پذیری کم، همچنین امتیاز وزنی فرصتها در هند 6/3 و تهدیدات 4/3 قابل ارزیابی میباشند. در ایران نیز قوتهای گردشگری 8/3، ضعفها 5/3 با درجه تأثیر پذیری بالا و فرصتها با امتیاز 8/3 و تهدیدات نیز با امتیاز 1/4 با تأثیرپذیری بسیار زیاد ارزیابی گردید. درعین حال یافتههای این پژوهش بیانگرآن است که هند توانسته از فرصتها و قوتهای گردشگری سلامت بهره برداری مناسب نموده و ضعفهای سیستم را بی اثر نماید. برنامهریزان گردشگری سلامت در ایران نیز باید ترتیبی اتخاذ نمایند تا از ضعفها و تهدیدات گردشگری سلامت بکاهند و قوتها و فرصتهای آن را با با بهرهگیری از تجربه ی هند، در کشور تقویت نمایند. درمتن اصلی مقاله با توجه به یافتههای این پژوهش، راهبردهایی رهگشا جهت گسترش گردشگری سلامت در هر دو کشور ارائه شده است.
