شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر بر توسعه ی روستاهای در معرض خشک سالی (مطالعه ی موردی: روستاهای حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سازگاری با خشک سالی بنا به ماهیت پیچیده ی این پدیده، وابسته به عوامل متعدد اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، زیرساختی و مدیریتی است و فرآیند توسعه ی روستاهای واقع در شرایط خشک سالی نیز وابسته به عوامل متعددی است که ناشی از شرایط خشک سالی است. خشک شدن دریاچه ی ارومیه هم ضرورت و اهمیت سازگاری سکونتگاه های روستایی را با شرایط فعلی این دریاچه اجتناب ناپذیر کرده است، لذا پژوهش حاضر با هدف اصلی شناسایی مؤلفه های کلیدی توسعه ی روستایی در سطح روستاهای حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی-اکتشافی و مبتنی بر اصول آینده پژوهشی است. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که از مجموع 67 متغیر مؤثر بر مدیریت روستایی مبتنی بر خشک سالی دریاچه ی ارومیه، 9 عامل به عنوان پیشران کلیدی محسوب می شوند که عبارت اند از؛ کشت محصولات مقاوم به خشک سالی، آموزش و مهارت افزایی روستاییان، کنترل فرسایش خاک، توجه به تنوع معیشتی روستاییان، اجرای طرح های آبخیزداری، استفاده از سیستم آبیاری بارانی و قطره ایی، جلب مشارکت روستاییان در اجرای طرح های احیای دریاچه ی ارومیه، بیمه ی محصولات کشاورزی و دامی در برابر حوادث و مقابله با ریزگردها. در نهایت با توجه یافته های پژوهش پیشنهاد می شود با اتخاذ رویکرد جامع اجتماعی، فنی و کشاورزی اقدام به تسهیل سازگاری روستاییان و سکونتگاه های آن ها با شرایط خشکی دریاچه ی ارومیه نمود.