شیفتگی تحصیلی

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی رابطه بین ارزشیابی توصیفی با شیفتگی تحصیلی، خلاقیت تحصیلی، و خشنودی تحصیلی مبتنی بر میانجیگری امید تحصیلی بوده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان ابتدائی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1391-1390تشکیل داده اند. روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بوده که نهایتاً تعداد 240 نفر از دانش آموزان مورد نظر پژوهش، بطور تصادفی برای تحقیق انتخاب شده اند. ابزار تحقیق پنج پرسشنامه محقق ساخته بوده است: 1- پرسشنامه محقق ساخته شاخص های ارزشیابی توصیفی کارآمد؛ 2- پرسشنامه محقق ساخته امید تحصیلی؛ 3- پرسشنامه خلاّقیت تحصیلی(عابدی)؛ 4-پرسشنامه محقق ساخته شیفتگی تحصیلی؛ 5- پرسشنامه محقق ساخته موفقیت تحصیلی که روایی آنها به لحاظ محتوا تأمین شده و در این خصوص از نظرهای استادان و متخصصان استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مسیر و مدل معادله ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر، نشان داد که ارزشیابی توصیفی بر امید تحصیلی اثر مستقیم دارد. نیز امید تحصیلی بر شیفتگی تحصیلی، خلاقیت تحصیلی، و موفقیت تحصیلی تأثیر مستقیم دارد (001/0 < ). همچنین، نتایج نشان داد، ارزشیابی توصیفی بر شیفتگی تحصیلی، خلاقیت تحصیلی، و موفقیت تحصیلی تأثیر غیر مستقیم دارد (001/0 < ) . مطالعه مدل تجربی پژوهش به روش معادله ساختاری نشان داد، شاخص های برابر با 96/0، برابر با 93/0، برابر با 0483/0، ( ) برابر با 71/246 و 94 = بوده که گویای برازش مطلوب مدل است.

شیفتگی زمانی رخ می دهد که افراد به تکالیف یا فعالیت های کنترل پذیر اما چالش انگیزی اشتغال یابند که مستلزم داشتن مهارت قابل ملاحظه است و با انگیزه درونی همراه است (سیکزنت میهالی، ۱۹۹۰). هدف مطالعه حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی (پایایی و روایی) مقیاس شیفتگی فرم کوتاه مارتین و جکسون (2008) در حوزه تحصیلی است. طرح تحقیق از نوع توصیفی مقطعی است که تعداد 291 نفر دانشجوی دانشگاه فرهنگیان خراسان جنوبی به صورت داوطلب در آن مشارکت نموده اند. نسخه فارسی مقیاس به روش ترجمه و ترجمه وارونه تنظیم شده است. پایایی مقیاس با استفاده از روش همسانی درونی و دونیمه کردن آزمون و اعتبار سازه به وسیله همبستگی با مقیاس انگیزش تحصیلی (ابعاد انگیزش درونی و بی انگیزگی) محاسبه شده است. در تحلیل انجام شده، ضریب همسانی درونی کل مقیاس بر حسب آلفای کرونباخ 85/0 و ضریب گاتمن برای ارزیابی پایایی تنصیفی 82/0 به دست آمد. همبستگی مثبت این مقیاس با انگیزش درونی 83/0 حاکی از روایی همگرا و همبستگی آن با بی انگیزگی 85/0- حاکی از روایی واگرای آزمون است. تحلیل عامل تأییدی ساختار تک عاملی را تأیید نمود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نسخه فارسی مقیاس شیفتگی در حوزه تحصیلی از روایی و پایایی خوبی برخوردار است و از مقیاس مذکور می توان در بررسی شیفتگی تحصیلی دانشجویان در موقعیت های یاددهی- یادگیری استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خودتعیین گری بر انگیزش تحصیلی و شیفتگی تحصیلی دانشجویان است. بدین منظور یک طرح نیمه تجربی از نوع پیش آزمون_ پس آزمون پیگیری با گروه آزمایش و گواه، اجرا گردید. جامعه ی آماری پژوهش، کلیه ی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بیرجند در سال 96 بودند. نمونه گیری به شیوه ی داوطلبانه انجام شد. 40 دانشجوی دختر و 40 دانشجوی پسر داوطلبانه ثبت نام و هر یک از گروه های دختر و پسر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و گواه (20 نفر) جایگزین شدند، گروه آزمایش 12 جلسه ی 90 دقیقه ای تحت آموزش خودتعیین گری قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه انگیزش تحصیلی والرند (1989) و شیفتگی تحصیلی مارتین و جکسون (2008) بود. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که آموزش خودتعیین گری بر انگیزش تحصیلی و شیفتگی تحصیلی اثر دارد (001/0P≤). این نتایج در دوره پیگیری نیز تداوم یافته بود (05/0P≤). با توجه به مؤثر بودن برنامه آموزشی خودتعیین گری بر انگیزش و شیفتگی تحصیلی، استفاده از این برنامه آموزشی برای افزایش انگیزش و شیفتگی در موقعیت های یاددهی- یادگیری پیشنهاد می شود.

هدف از انجام این پژوهش پیش بینی شیفتگی تحصیلی بر اساس مجذوبیت، انگیزش و خوش بینی تحصیلی در دانش آموزان هنرستانی شهر کرج بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان هنرستانی شهر کرج در سال تحصیلی 99-1398 بودند. حجم نمونه 150 نفر از این دانش آموزان بر اساس فرمول پلنت از تاپاکینگ، فیدل و اولمن (2007) و به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و به پرسشنامه شیفتگی تحصیلی (AFQ) مارتین و جکسون (2008)، سیاهه مجذوبیت تحصیلی (SEI) سالملا-آرو و آپادایا (2012)، مقیاس انگیزش تحصیلی (AMS) والرند و همکاران (1992) و مقیاس خوش بینی تحصیلی (AOS) اسچنموران و همکاران (2013) پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره به روش همزمان تحلیل شد. یافته ها نشان داد که بین مجذوبیت، انگیزش و خوش بینی تحصیلی با شیفتگی تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد (0/01>P). نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز آشکار کرد که 65/4% درصد از کل واریانس شیفتگی تحصیلی به وسیله مجذوبیت، انگیزش و خوش بینی تحصیلی تبیین می شود. نتایج حاصل از این یافته ها به ضرورت توجه به مجذوبیت، انگیزش و خوش بینی تحصیلی در بهبود شیفتگی تحصیلی تأکید کرد.

هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر الگوی تدریس پنج مرحله ای بایبی 5E بر شایستگی تحصیلی و شیفتگی تحصیلی دانش آموزان بود. روش پژوهش شبه آزمایشی (نیمه تجربی) با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری تحقیق کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوره دوم شهر ماکو در سالتحصیلی 99-1398 بود که 30 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از مقیاس ارزیابی شایستگی تحصیلی (ACES) دی پرنا و الیوت (1999) و مقیاس شیفتگی مارتین و جکسون (2008) فرم کوتاه (FSS) استفاده شد. گروه آزمایش طی 7 جلسه به روش الگوی تدریس پنج مرحله ای بایبی و گروه کنترل به روش سنتی آموزش دیدند. داده ها از طریق تحلیل کواریانس چندمتغیره (مانکوا) در نرم افزار SPSS تحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش مبتنی بر الگوی تدریس پنج مرحله ای بایبی بر بهبود شایستگی تحصیلی (با ضریب ایتای 5/26%) و شیفتگی تحصیلی (با ضریب ایتای 1/33%) دانش آموزان اثر مثبت دارد. در مجموع، نتایج این پژوهش برتری آموزش مبتنی بر الگوی تدریس پنج مرحله ای بایبی (5E) در افزایش شایستگی تحصیلی و شیفتگی تحصیلی دانش آموزان را نسبت به روش سنتی نشان داد.

پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی بسته آموزشی اخلاق تحصیلی بر درگیری و شیفتگی تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه انجام گرفت. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دوره متوسطه شهر سنندج در سال تحصیلی 1400 -1399 بودند که از بین آن ها با روش نمونه گیری هدفمند تعداد 60 نفر انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دو گروه 30 نفری آزمایش و گواه گمارده شدند. برنامه آموزش اخلاق تحصیلی هر هفته یک جلسه 90 دقیقه ای در مورد گروه آزمایش اجرا شد. برای گردآوری داده از پرسش نامه درگیری تحصیلی (زرنگ، 1391، EEQ) و شیفتگی تحصیلی (مارتین و جکسون، 2008، FSS) استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون درگیری و شیفتگی تحصیلی در دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری در سطح001/0P< وجود داشت. از یافته های فوق می توان نتیجه گرفت آموزش اخلاق تحصیلی بر افزایش درگیری و شیفتگی تحصیلی دانش آموزان موثر است. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود معلمان و دست اندرکاران حوزه آموزش در برنامه های آموزشی با به کارگیری آموزش اخلاق تحصیلی، درگیری و شیفتگی تحصیلی دانش آموزان را بهبود بخشند.

مقدمه و هدف: درگیری تحصیلی سازه ای است که برای اولین بار جهت تبیین افت و شکست تحصیلی مطرح شد و به عنوان پایه و اساسی برای تلاش های اصلاح گرایانه در حوزه تعلیم و تربیت مد نظر قرار گر فت. این پژوهش با هدف امکان سنجی پروتکل آموزشی شیفتگی تحصیلی بر درگیری تحصیلی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه انجام شد.روش شناسی پژوهش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر شاهیندژ در سال 1401 بود که بر اساس روش نمونه گیری هدفمند تعداد 30 نفر انتخاب شده و به صورت تصادفی در 2 گروه (هر کدام 15 نفر) آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو و تسنگ (۲۰۱۱) بود که شرکت کنندگان قبل و بعد از مداخله آن را تکمیل نمودند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای و به مدت 4 هفته متوالی (هر هفته 2 جلسه) تحت آموزش برنامه مبتنی بر شیفتگی تحصیلی قرار گرفت و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل داده های آماری با استفاده از روش تحلیل واریانس آمیخته صورت گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که بعد از مداخله، اثر بسته آموزشی مبتنی بر شیفتگی تحصیلی بر درگیری تحصیلی و مولفه های آن در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه معنادار بود (05/0p<). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش می توان گفت بسته آموزشی مبتنی بر شیفتگی تحصیلی روش مناسبی برای ارتقاء درگیری تحصیلی دانش آموزان دختر است. بنابراین بکارگیری این روش مداخله ای به تنهایی یا در ترکیب با سایر برنامه های درمانی و آموزشی می تواند موجب ارتقاء درگیری تحصیلی دانش آموزان دختر شود.

هدف پژوهش حاضر رابطه انتظارات تحصیلی با شیفتگی تحصیلی وامید تحصیلی در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه است. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم ناحیه ۲ تبریز در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تشکیل بودند که از بین آن ها 406 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از پرسش نامه های استرس ناشی از انتظارات تحصیلی آنگ وهوان(۲۰۰۶) و شیفتگی تحصیلی مارتین وجکسون(۲۰۰۸) و امید تحصیلی سامانی وسهرابی(۲۰۱۱) بود. داده های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه (گام به گام) تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین استرس ناشی از انتظارات تحصیلی با شیفتگی تحصیلی رابطه منفی و معناداری وجود دارد (001/۰P ‹)، از سویی بین استرس ناشی از انتظارات تحصیلی با امید تحصیلی رابطه ای مشاهده نشد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که شیفتگی تحصیلی و امید تحصیلی 13% از واریانس مربوط به استرس ناشی از انتظارات تحصیلی را پیش بینی می کنند. بنابراین ضروری می باشد که در جهت دادن آگاهی به اولیا و معلمان دانش آموزان آنان را از عواقب و پیامد های سوء استرس ناشی از انتظارات تحصیلی آگاه ساخته ودر این زمینه کارگاه هایی برگزار گردد تا شیفتگی تحصیلی وامید تحصیلی در دانش آموزان افزایش واسترس ناشی از انتظارات تحصیلی کاهش یابد.

مقدمه: تاب آوری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی از عوامل بسیار مهمی است که بر نتایج آموزشی تأثیر بسزایی دارد. همچنین خودکنترلی هیجانی جزو مهارت های مهم زندگی محسوب می شود که با پیامدهای مثبت در بسیاری از جنبه های زندگی همراه هستند؛ بنابراین مطالعه حاضر باهدف تعیین اثربخشی خودکنترلی هیجانی بر تاب آوری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی دانش آموزان انجام شد. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر متوسطه دوره اول شهر بیرجند در سال تحصیلی 1399-1398 می باشد که به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 40 نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 20 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه ی 60 دقیقه ای تحت آموزش خودکنترلی هیجانی قرار گرفتند، اما گروه گواه هیچ آموزشی دریافت ننمودند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) و شیفتگی تحصیلی مارتین و جکسون (2008) بودند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 24 و آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر دوراهه در سطح معنی داری 05/0=α استفاده شد. یافته ها:  نتایج نشان داد که آموزش خودکنترلی هیجانی بر تاب آوری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی مؤثر بوده (01/0p<) و این نتایج در دوره پیگیری نیز تداوم یافته است (01/0p<). نتیجه گیری:  با توجه به مؤثر بودن برنامه آموزشی خودکنترلی هیجانی بر تاب آوری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی، استفاده از آموزش خودکنترلی هیجانی به عنوان روش مکمل برنامه های آموزشی مدارس برای افزایش تاب آوری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی دانش آموزان پیشنهاد می شود.

هدف: اخلاق تحصیلی نقش غیرقابل انکاری را در تصمیم گیری ها و رفتارهای نهایی فراگیران ایفا می کند. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اخلاق تحصیلی براساس 5 عامل شخصیت با نقش میانجی درگیری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه دوم انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش را کلیه دانش آموزان ( دوره متوسطه) شهر سنندج که در سال تحصیلی 1399-1400 مشغول به تحصیل بودند تشکیل دادند که از بین آن ها ازطریق روش نمونه گیری دردسترس 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه های اخلاق تحصیلی (AEQ)، پنج عاملی نئو (NEO- FFI)، درگیری تحصیلی (EEQ) و شیفتگی تحصیلی (FSS) بود. تحلیل داده ها به روش آماری معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS-24 و AMOS-22 انجام شد. یافته ها: یافته ها گویای آن بود که اثر مستقیم روان رنجورخویی، برون گرایی، پذیرا بودن، توافق پذیری و وجدانی بودن، درگیری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی بر اخلاق تحصیلی معنادار بود (01/0 P <). همچنین نتایج نشان داد که روان رنجورخویی، برون گرایی، پذیرا بودن، توافق پذیری و وجدانی بودن از طریق واسطه گری درگیری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی دارای اثرغیرمستقیم بر اخلاق تحصیلی بودند(01/0 P <). نتیجه گیری: بنابراین معلمان و دست اندرکاران حوزه آموزش در برنامه های آموزشی می توانند با بهبود درگیری تحصیلی و شیفتگی تحصیلی.، اخلاق تحصیلی دانش آموزان را بهبود بخشند.