تعارض کار- خانواده

هدف این مقاله بررسی تأثیر تعارض کار- خانواده از طریق فرسودگی شغلی بر تمایل به ترک پرستاران از سازمان می باشد. جامعه آماری پژوهش را بیمارستان های امام خمینی، فیروزگر، دی و شهید هاشمی نژاد شهر تهران تشکیل می دهند که با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 275 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از آزمون های کولموگروف- اسمیرنوف، همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی، t با دو نمونه مستقل و مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که تعارض کار- خانواده هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم با تمایل به ترک پرستاران رابطه مثبت و معناداری دارد. همچنین مشخص شد که تعارض کار- خانواده موجب افزایش فرسودگی شغلی پرستاران می شود. تفاوت میزان تعارض کار- خانواده پرستاران بیمارستان های خصوصی و دولتی در سطح اطمینان 95 درصد معنادار بود و می توان گفت که تعارض کار- خانواده بیمارستان های بخش دولتی بیشتر از بیمارستان های بخش خصوصی است؛ اما در مورد میزان فرسودگی شغلی و تمایل به ترک پرستاران در دو بخش خصوصی و دولتی تفاوت معنا داری مشاهده نشد.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین پنج صفت اصلی شخصیت، حمایت اجتماعی و تعارض متقابل کار و خانواده با تحلیل عاطفی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه زنان معلم شاغل در شهرستان اراک بود که به شیوه تصادفی 280 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. اعضای نمونه پرسشنامه های فرسودگی شلغی مسلش و جکسون(1982)، فرم کوتاه تجدیدنظرشده فهرست پنج صفت شخصیت (NEO-PI.R)، پرسشنامه تعارض کار- خانواده و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی (MMPSS) را تکمیل کردند. تحلیل داده ها با آزمون آماری همبستگی گشتاوری پیرسون نشان داد که بین تحلیل عاطفی با حمایت اجتماعی و تعارض متقابل کار خانواده رابطه آماری معنا داری وجود داشت، ولی بین پنج صفت اصلی شخصیت و تحلیل عاطفی رابطه معناداری یافت نشد. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که برونگرایی، مقبولیت، حمایت اجتماعی و تعارض کار-خانواده، بیش از 13% از واریانس تحلیل عاطفی را تبیین می کنند.

امروزه افراد زیادی در محل کار با تنش روبرو هستند وفرسودگی شغلی به عنوان یک سندرم خستگی عاطفی مطرح است که منجر به کاهش اثر بخشی حرفه ای افراد می شود.فرسودگی شغلی ناشی از استرس و فشارهای شغلی است.از طرفی یکی از عواملی که باعث استرس و تنش در محیط کار می شود تعارض کار- خانواده است ،که از فشارهای ناسازگارانه نقش خانوادگی و شغلی بوجود می آید. از طرفی امروزه محققان به دنبال رفتار سازمانی مثبت گرا هستند، که به دنبال آن افزایش تقویت منابع روانی کارکنان حاصل می شود . هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه تعارض کار خانواده بر فرسودگی شغلی با اثر واسط سرمایه روانشناختی در میان کارکنان بانک های دولتی شهرستان گناباد می باشد.داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه های مورد استفاده در مطالعات پیشین با تایید مجدد روایی و پایایی و به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس طبقه ای جمع آوری شده و با استفاده از فرمول کوکران 130پرسشنامه واجد شرایط مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. پژوهش حاضر از حیث هدف،کاربردی و از حیث روش،پیمایشی –تحلیلی بوده و مبتنی برالگوی مدل یابی معادله ساختاری است. یافته های این پژوهش، نشان دهنده میانجی گری متغییر سرمایه روانشناختی در رابطه بین تعارض کار-خانواده و فرسودگی شغلی بود.

هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی تمرینات هوازی بر تعارض کار – خانواده و بهزیستی روان شناختی مدیران زن بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران زن آموزش و پرورش ناحیه یک شهر اهواز است. نمونه شامل 30 نفر از جامعه مذکور است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی  در دو گروه 15 نفری آزمایش  و کنترل قرار گرفتند. طرح پژوهش نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون - پس آزمون باگروه کنترل بود. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه تعارض کار- خانواده نت مه یر(1996) و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف(2002) استفاده شد. مداخله برای گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 60 دقیقه ای اجرا شد. برای تحلیل داده ها از روش کواریانس چندمتغیری و کواریانس تک متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که تمرینات هوازی بر تعارض کار- خانواده و بهزیستی روان شناختی مدیران زن اثربخش است.

هدف از پژوهش حاضر پیش بینی تعارض کار- خانواده بر اساس باورهای غیرمنطقی و حمایت اجتماعی ادراک شده بود. طرح پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه معلمان زن ناحیه سه شهر قم در سال تحصیلی 98-1397 بودند. 322 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه تعارض کار- خانواده کارلسون و همکاران (2000)، پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونز (1969) و پرسشنامه حمایت اجتماعی زمنت (1988) استفاده شد . داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته ها نشان داد تمامی مؤلفه های باورهای غیرمنطقی (درماندگی در برابر تغییر (41/0= b )، توقع تأیید (23/0= b )، اجتناب از شغل (44/0 = b ) و بی مسئولیتی هیجانی (54/0= b ) به صورت مثبت تعارض کار- خانواده را پیش بینی می کنند. از بین مؤلفه های باورهای غیرمنطقی، مؤلفه بی مسئولیتی هیجانی سهم بیشتری در تبیین متغیر ملاک داشت (54/0= b ). از بین مؤلفه های حمایت اجتماعی ادراک شده (خانواده، دوستان، دیگران)، تنها مؤلفه حمایت اجتماعی خانواده به صورت منفی تعارض کار- خانواده را پیش بینی می کند ( 26/0- = b ). بر اساس نتایج پژوهش، با کاهش باورهای غیرمنطقی و افزایش حمایت اجتماعی خانواده می توان انتظار داشت که میزان تعارض کار- خانواده در بین معلمان زن کاهش پیدا کند. ازاین رو، پیشنهاد می شود در بین معلمان زن جلسات آموزشی و مشاوره ای جهت شناسایی باورهای غیرمنطقی و همچنین آگاه سازی خانواده ها به منظور آشنایی هرچه بیشتر با منابع حمایت اجتماعی، به منظور تعدیل تعارض کار- خانواده صورت گیرد.

عملکرد شغلی و فرسودگی شغلی، در اثر شیوع بحران هایی مانند شیوع بیماری های ویروسی از جمله کووید 19 که حتی سطوح مختلف جهانی را به شدت درگیر نموده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کادر درمان شاغل در بیمارستان های دانشگاهی خرم آباد می باشند. تعداد نمونه در این تحقیق 220 نفر برآورد شد و با استفاده از روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند . جهت جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه تعارض کار – خانواده استفاده شده است. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که بین تعارض کار- خانواده، تعارض خانواده -کار و خستگی بر فرسودگی شغلی پرستاران در زمان شیوع کرونا رابطه وجود دارد. به طور تقریبی تمام بررسی ها و پژوهش هایی که در حوزه رابطه متقابل کار- خانواده انجام شده اند، بر این باورند که تعارض کار- خانواده می تواند بر افراد، خانواده ها و سازمان ها اثر زیان باری بر جای می گذارد.

کارایی و موفقیت سازمان ها تا حد زیادی بستگی به نیروی انسانی آنها دارد. بنابراین سازمان ها نیز می بایست به عواملی که بر کارکنان و پیشرفت سازمانشان تاثیر می گذارد دقت کنند. لذا این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین عدالت سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی، استرس شغلی و تعارض کار-خانواده در وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک انجام گردید. 230 نفر از کارکنان این سازمان ها مقیاس های اندازه گیری پژوهش را تکمیل نمودند. برای تجزیه و تحلیل روابط میان متغیرهای پژوهش، از مدل معادلات ساختاری با کمک نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته های تحلیل عاملی تاییدی نشان داد عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر مثبت و معنی داری دارد و میان عدالت سازمانی و استرس شغلی ارتباط معکوس و معنیدار وجود دارد. افزایش در رفتار شهروندی سازمانی، استرس شغلی را کاهش می دهد و تاثیر استرس شغلی بر تضاد کار-خانواده معنی دار است و مدل از برازش مناسبی برخوردار است. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که داشتن نگرشی درست و دقیق از سازمان و شناخت مولفه های تاثیرگذار بر آن از طرف مدیران و بکارگیری رویکردی صیحیح در جهت هدایت کارکنان می تواند سازمان را در مسیر موفقیت قرار دهد و نتایج این تحقیق می تواند مدیران و سازمان ها را در رسیدن به این امر یاری نماید. بنابراین پیشنهاد می شود مدیران سازمان ها با تقویت عدالت و رفتار شهروندی سازمانی و کاهش استرس شغلی و تعارض کار-خانواده در جهت تعالی و موفقیت سازمان خود گام بردارند.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سرمایه روان شناختی و تعارض کار-خانواده در کارکنان آموزش و پرورش است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، نیمه آزمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل 110 نفر از کارکنان آموزش و پرورش شهرستان شاهین شهر بود. بر اساس نمونه گیری هدفمند، تعداد 30 نفر از کارمندانی با نمره تعارض کار- خانواده بالاتر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش 8 جلسه تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفت. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سرمایه روانشناختی (لوتانز، 2007) و پرسشنامه تعارض کار- خانواده (کارلسون و همکاران، 2000) در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. داده ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش تعارض کار-خانواده و افزایش دو مولفه سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی و خوش بینی) تأثیرگذار بود (01/0 P< ). بر اساس پژوهش حاضر می توان درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را روشی مناسب برای افزایش سرمایه روانشناختی و کاهش تعارض کار- خانواده کارکنان در نظر گرفت.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر تعارض کار-خانواده بر آمادگی به اعتیاد با میانجی گری استرس شغلی بود. نمونه 292 نفر از کارکنان شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری بودند که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه تحقیق را کامل کردند. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) انجام گرفت. روابط واسطه ای در الگوی پیشنهادی با استفاده از روش بوت استراپ آزموده شدند. طبق نتایج حاصل الگوی پیشنهادی از برازش خوبی با داده ها برخوردار بود. اثر مثبت مستقیم تعارض خانواده-کار و استرس شغلی بر آمادگی به اعتیاد و تعارض کار-خانواده و تعارض خانواده-کار بر استرس شغلی مورد تأیید قرار گرفت. اثر مثبت مستقیم تعارض کار-خانواده بر آمادگی به اعتیاد مورد تأیید قرار نگرفت. اثر غیرمستقیم تعارض کار-خانواده و تعارض خانواده-کار بر آمادگی به اعتیاد از طریق استرس شغلی تأیید شد.

هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه تعارض کار- خانواده با فشار روانشناختی و رضایت زندگی با توجه به نقش تعدیل کننده بهبودی از کار می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری تشکیل می دهند که 194 نفر از آنها به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب گردیدند. برای جمعآوری داده های پژوهش از مقیاس تعارض کار- خانواده (کارلسون، کاکمار و ویلیامز، 2000)، پرسشنامه بهبودی از کار (ساننتیج و فریتز، 2007)؛ پرسشنامه سلامت عمومی (گلدربرگ، 1972) و مقیاس رضایت زندگی (دینر، امانس، گریفین و لارسون، 1985) استفاده شد. نتایج نشان داد که تعارض کار- خانواده با فشار روانشناختی رابطه مثبت و با رضایت زندگی رابطه منفی دارد. نتایج همچنین حاکی از نقش تعدیل کننده بهبودی از کار در رابطه بین تعارض کار- خانواده با فشار روانشناختی و رضایت زندگی بود و رابطه مثبت بین تعارض کار- خانواده و فشار روانشناختی و رابطه منفی بین تعارض کار- خانواده و رضایت زندگی در افراد دارای بهبودی از کار بیشتر، ضعیف تر است.

زمینه و هدف: تعارض کار خانواده کارکنان را به طور هم زمان با درخواست های متفاوت و ناسازگار ناشی از مسئولیت های شغلی و خانوادگی درگیر می سازد و پیامدهایی منفی را برای آن ها به دنبال دارد. این پژوهش نقش های میانجی فرسودگی احساسی و تعدیل گر انتقام جویی را در تأثیر مشکلات میان فردی بر تشدید تعارض کار- خانواده مطالعه کرده است. روش شناسی: این پژوهش کاربردی و توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری آن را کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر تشکیل می دهند که 165 نفر از آنها با روش تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد است تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS انجام شده است. یافته ها: بروز مشکلات میان فردی موجب افزایش فرسودگی احساسی کارکنان می شود و بدین ترتیب تعارض کار - خانواده تشدید خواهد شد. همچنین با افزایش حس انتقام جویی این تأثیر زیانبار شدت می یابد. نتیجه گیری: استفاده از راهبردهای مؤثر رویارویی و حل مسئله در هنگام بروز مشکلات در روابط میان فردی کارکنان می تواند به کاهش فرسودگی احساسی در میان کارکنان یاری رساند. همچنین جلوگیری از بروز رفتارهای انحرافی و ویرانگر مانند انتقام جویی می تواند اثربخشی این اقدامات را افزایش دهد.

ویژگی های روانشناختی، از مهم ترین شاخص های تعیین موفقیت ورزشی است. پژوهش های متعددی به نقش متغیرهای روانشناختی از جمله تعارض کار- خانواده، فشار روانی ادراک شده و سرمایه روانشناختی در پیش بینی موفیت ورزشی ورزشکاران پرداخته است. هدف پژوهش حاضر، تعیین نقش تعارض کار- خانواده، فشار روانی ادراک شده و ابعاد سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، خوشبینی  و تاب آوری) در پیش بینی موفقیت و شکست ورزشی ورزشکاران حرفه ای می باشد. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه ورزشکاران حرفه ای رشته های مختلف ورزشی در سطح استان خوزستان در سال 1397 می باشد که نمونه ای شامل 240 ورزشکار حرفه ای به روش نمونه گیری هدفمند (120 موفق و 120 ناموفق) در پژوهش حاضر شرکت یافتند. از شرکت کنندگان خواسته شد که به پرسشنامه «تعارض کار – خانواده» کاریکسی (2003)، «مقیاس استرس ادراک شده» کوهن و همکاران (1983) و پرسشنامه «سرمایه  روانشناختی» لوتانز و همکاران (2007) پاسخ دهند. فرضیه های پژوهش با استفاده از روش تحلیل ممیز همزمان و گام به گام مورد آزمون قرار گرفت. نتایج به دست آمده با روش تحلیل ممیز همزمان، فرضیه پژوهش مبنی بر پیش بینی موفقیت و شکست ورزشی بر اساس تعارض کار- خانواده، فشار روانی ادراک شده و ابعاد سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، خوشبینی  و تاب آوری) را تأیید کرد (ضریب پیش بینی برابر 717/0). همچنین، نتایج تحلیل تمیز با روش گام به گام نشان داد که متغیرهای خوشبینی، خودکارآمدی، امیدواری، تعارض کار- خانواده و تاب آوری قوی ترین پیش بین های موفقیت و شکست ورزشی ورزشکاران حرفه ای هستند (ضریب پیش بینی برابر 719/0). بر اساس یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که وضعیت خانوادگی، استرس ادراک شده و سرمایه روانشناختی فرد نقش مهمی در موفقیت ورزشی ورزشکاران دارد. لذا جهت موفقیت ورزشی و افزایش سرمایه روانشناختی پیشنهاد می گردد که ورزشکاران به یادگیری مهارت های کنترل استرس حین تمرین بپردازند و آگاهی خانواده ها از ورزش قهرمانی ارتقا یابد.