مطالب مرتبط با کلیدواژه

زمین لغزش


۱۴۱.

پهنه بندی خطر زمین لغزش حوزه آبخیز سیاه خور اسلام آباد غرب با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش تحلیل سلسله مراتبی دلفی حوزه سیاه خور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۹۴
حوزه آبخیز سیاه خور در حاشیه شهر اسلام آباد غرب دارای انواع مختلف ناپایداری های دامنه ای می باشد که ناپایداری های موجود در این منطقه باعث شده مراتع و طرحهای آبخیزداری اجراء شده در این حوزه را به شدت تهدید نماید. بررسی وضعیت ناپایداری در سطح این منطقه و پهنه بندی آن و مشخص کردن مناطقی که حساسیت بیشتری نسبت به ناپایداری دارند و تعیین میزان جابه جایی و مکانیزم این گونه حرکات، ما را در کنترل و پیشگیری از بروز خطرات احتمالی یاری خواهد کرد. در این تحقیق سعی شده است با بکارگیری مدل کاربردی تحلیل سلسله مراتبی و بر اساس نظرات کارشناسی بهینهترین نقشه پهنهبندی زمین لغزش در سطح حوزه مورد مطالعه استخراج گردد. برای این منظور از اجماع تکنیک های دلفی، تصمیم گیری چند معیاره و GIS استفاده شده است. تحلیل نتایج تحلیل سلسله مراتبی در این  حوزه نشان می دهد فاکتور های زمین شناسی، کاربری اراضی و بارش مهمترین پارامترهای موثر بر وقوع زمین لغزش به شمار میروند. بررسی نقشه پهنه بندی زمین لغزش نشان می دهد در مجموع بیش از 70 درصد حوزه دارای وضعیت و پتانسیل حساس و نیمه حساس در تولید زمین لغزش است. که پراکنش زمین لغزش ها بیشتر در نواحی شمال، شمال شرق، مرکزی و جنوب غرب حوزه به دلیل وضعیت توپوگرافی و زمین شناسی خاص و همچنین تغییرات بی رویه کاربری اراضی میباشد.
۱۴۲.

پتانسیل سنجی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل آنتروپی، مطالعه موردی: (منطقه کوهستانی شیرپناه در جنوب غرب استان کرمانشاه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی خطر زمین لغزش مدل آنتروپی کوهستان شیرپناه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۸
هدف اصلی از این مطالعه تهیه نقشه حساسیت زمین لغزش در کوهستان شیرپناه ، با استفاده از مدل آنتروپی و ارزیابی این مدل در پهنه بندی وقوع زمین لغزش های کوهستان شیرپناه و شناخت میزان تاثیر هریک از عوامل پنج گانه در وقوع زمین لغزش می باشد.  در این پژوهش از عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای، نقشه توپوگرافی 50000، نقشه زمین شناسی 100000/1 و همچنین تحقیقات میدانی به منظور شناخت منطقه و عکسبرداری از لغزش های رخ داده استفاده گردید. به منظور تهیه نقشه خطر زمین لغزش در منطقه از مدل آنتروپی در محیط GIS استفاده گردید.نتایج نشان می دهد که عوامل فاصله از گسل، شیب، ارتفاع، لیتولوژی و جهت شیب، به ترتیب بیشترین تأثیر را در وقوع زمین لغزش در منطقه دارند. از مجموع مساحت منطقه، 249 کیلومترمربع (32 درصد) در محدوده خطر زیاد و 380کیلومتر مربع (84/48درصد) در پهنه خطر متوسط قرار دارد. این امر حاکی از آن است که پتانسیل خطر وقع زمین لغزش در منطقه بالا است. همچنین نتایج نشان می دهد 60 درصد لغزش های رخ داده در این منطقه، در پهنه حساس که توسط مدل آنتروپی مشخص شده بود، قرار گرفته اند، بنابراین صحت مدل پیشنهادی مورد تأیید قرار گرفته و نقشه حساسیت تهیه شده می تواند به عنوان مرجعی در برنامه ریزی ها مورد استفاده قرار گیرد.
۱۴۳.

ارزیابی و پهنه بندی خطر زمین لغزش در منطقه ولدیان با استفاده از روش آنبالاگان، شرق شهرستان خوی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش پهنه بندی آنبالاگان ولدیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۹۷
زمین لغزش ها از جمله بلایای طبیعی محسوب شده که هر ساله خسارات جانی و مالی قابل ملاحظه ای به جوامع بشری وارد می آورند. در راستای اجتناب از خطر، شاید به طور مستقیم قابل سنجش ترین نوع خطر باشد. تهیه نقشه های پهنه بندی خطر زمین لغزش برای تعیین مناطق با خطر بالا در همین راستا صورت می گیرد. هدف از این مقاله بررسی خطر زمین لغزش روستای ولدیان از طریق تهیه لایه های اطلاعاتی و عوامل مؤثر بر خطر وقوع زمین لغزش با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی و روش آنبالاگان در مقیاس 1:250.000 است. لایه های اطلاعاتی زمین شناسی، شیب، بارندگی، زلزله و جهت شیب به عنوان عوامل مؤثر بر خطر وقوع زمین لغزش منطقه شناسایی و به منظور تحلیل خطر مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج تحلیل نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش به دست آمده مشخص نمود که حدود 9% از سطح روستا در محدوده خطر «خیلی بالا» و33% در محدوده خطر «بالا» قرار می-گیرد. این واقعیت بیان گر حساسیت زیاد روستا نسبت به پدیده لغزش است.
۱۴۴.

استفاده از تلفیق منطق بولین و فازی با وزن دهی عوامل مکانی در تحلیل خطر زمین لغزش و تولید رسوب در حوزه آبخیز چلگرد چهار محال و بختیاری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش پهنه بندی خطر حوزه آبخیز فازی فرایند تحلیل سلسله مراتبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۵
فرسایش که یکی از آنها زمین لغزش است پدیده ایست که هرساله باعث هدر رفتن بسیاری از منابع آب وخاک و تخریب منابع طبیعی می شود. هدف تهیه و تحلیل نقشه زمین لغزش ها و تأثیر آن در تولید رسوب در حوزه آبخیز چلگرد شهرکرد است. برای تهیه نقشه خطر زمین لغزش لایه های اطلاعاتی شیب، ارتفاع از سطح دریا، شاخص پوشش گیاهی، لیتولوژی، کاربری اراضی، فاصله از جاده، فاصله از شبکه آبراهه، فاصله از گسل و فاصله از چشمه ها استفاده گردیدند. سپس محدودیت ها و عوامل به ترتیب استانداردسازی بولین و فازی شده، پس از وزن دهی با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، تلفیق نهایی فازی انجام شده، نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش فازی تهیه گردید. نتایج حاصله نشان داده که 49 درصد از اراضی منطقه موردمطالعه در پهنه های خطر بالا و خیلی بالا قرارگرفته است. در این تحقیق فاصله 500 متری از جاده و 400 متری از آبراهه، شیب 50-15 درصد، ارتفاع تا2600 متر و کاربری های کشاورزی و باغ و همچنین سازندهای خان کت و نیریز بیشترین درصد مساحت لغزش هارادرخود جای داده اند که البته احتمال بروز زمین لغزش در حواشی جاده ها و آبراهه ها با شیب های متوسط به مراتب از سایر نقاط بیشتر است که در مدیریت آبخیز با توجه به رسوب و فرسایش باید به این مناطق بیشتر توجه کرد.
۱۴۵.

امکان سنجی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز گلالرود با استفاده از GIS(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش پهنه بندی روش آنبالاگان سامانه اطلاعات جغرافیایی گلالرود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۹۲
یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خسارت ناشی از وقوع زمین لغزش ها، ارزیابی و پهنه بندی مناطق مستعد به زمین لغزش ها از طریق تهیه نقشه های پهنه بندی خطر زمین لغزش است. حوضه آبخیز گلالرود ایلام به دلیل دارا بودن شرایط اقلیمی و سنگ شناسی مناسب، مستعد رویداد این پدیده می باشد. به منظور شناسایی مناطق مستعد زمین لغزش ابتدا عوامل مؤثر در وقوع این پدیده شامل جنس خاک یا سنگ، ساختار زمین شناسی، شکل دامنه، کاربری اراضی، ارتفاع نسبی و آبهای زیرزمینی شناسایی شدند، سپس برای تهیه لایه های اطلاعاتی و ارزیابی هر یک از عوامل و تلفیق آنها و سرانجام تهیه نقشه پهنه بندی زمین لغزش از سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده گردید. برای وزن دهی به معیارها به دلیل کوهستانی بودن منطقه از روش آنبالاگان استفاده شده است.
۱۴۶.

ژئومورفولوژی جاده جدید سنندج- مریوان و پهنه بندی ناپایداری های دامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جاده سنندج - مریوان زمین لغزش ژئومورفولوژی حرکات دامنه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۲۳
یکی از مخاطرات مهم طبیعی که راه های ارتباطی را در مناطق کوهستانی تهدید می کند، ناپایداری های دامنه ای و زمین لغزش هاست. این پدیده در زمان احداث جاده ها به واسطه برهم زدن تعادل دامنه ها فراوانی بیشتری را نشان می دهد. در این پژوهش با این هدف، پتانسیل لغزش در جاده جدید سنندج-مریوان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ارزیابی شده است. سنگ شناسی، شیب، جهت شیب، فاصله از جاده، بارندگی، فاصله از گسل، فاصله از شبکه آبراهه پارامترهای اصلی موثر در ناپایداری دامنه های مسلط به جاده مورد نظر انتخاب شده اند. پس از تهیه لایه های داده ها با استفاده از پارامترهای فوق و تطبیق هر کدام از این لایه ها با لایه پراکنش زمین لغزش ها، نقشه پهنه بندی خطر لغزش با استفاده از دو مدل وزن دهی و تحلیل سلسله مراتبی در نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شده است. نتایج به دست آمده از مقایسه مدل ها و تطبیق آن با لغزش های روی داده در مسیر راه ضمن معرفی برتری روش تحلیل سلسله مراتبی، بیانگر آن است که احداث جاده وقوع لغزش ها را تشدید نموده است. به طوری که 67 درصد لغزش ها در فاصله 200 متری جاده به وقوع پیوسته اند. در میان عوامل مشترک موثر بر لغزش ها فاصله از مسیر راه و سپس مقاومت سنگ های زیربنا و پیرامون راه بیشترین تأثیر را در وقوع لغزش ها داشته اند. در خصوص متغیر اول، مقایسه نقشه های پهنه بندی حاصل از مدل های اشاره شده، تطبیق ناپایداری های مسیر راه و فراوانی آنها را با ترانشه های حفر شده در یک امتداد خطی به خوبی نشان می دهد. نتایج همچنین با استناد به همین پارامترها توانسته است رویکردهای احتمالی لغزش را به منظور ایمن سازی راه برآورد نماید
۱۴۷.

مدل سازی و برآورد حجم زمین لغزش ها بر پایه مساحت در حوزه آبخیزچهاردانگه (استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش مساحت عمق حجم مدل توانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۱۵۸
با توجه به اهمیت آگاهی از حجم زمین لغزش ها در مدیریت حوزه های آبخیز، تحقیق حاضر با هدف تعیین بهترین مدل برآورد حجم زمین لغزش ها بر پایه مساحت و مقایسه رابطه تجربی به دست آمده از این پژوهش با سایر روابط تجربی ارائه شده در دنیا صورت گرفته است. بدین منظور، ابتدا ویژگی های مربوط به مساحت، حجم و عمق 18 زمین لغزش حوزه آبخیز چهاردانگه تهیه شد و در مرحله بعد با استفاده از تصاویر ماهواره ایGoogle Earth موقعیت و مساحت 485 زمین لغزش در این حوزه شناسایی گردید. سپس رابطه بین مساحت با حجم زمین لغزش های اندازه گیری شده طی عملیات میدانی توسط 10 مدل برآورد منحنی بررسی و با استفاده از مقادیرR^2، آماره F و S.SE مدل ها مقایسه و مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مرحله بعد مقادیر حجم و عمق زمین لغزش های منطقه با استفاده از رابطه تجربی به دست آمده در این تحقیق و دیگر روابط ارائه شده در پیشینه تحقیق، محاسبه و با مقادیر مشاهده ای مقایسه و مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد. مدل توانی با مقدار8/0R^2=. و00/0Sig= دارای S.SE پایین تری نسبت به دیگر مدل ها بوده و بهترین برازش را با داده های مشاهده ای دارد و مقادیر حجم برآورد شده با این رابطه همخوانی نسبتا مناسبی با مقادیر مشاهده ای دارد. عمق پیش بینی شده با استفاده از روابط(Whitehouse, 1983) و (Imazumi, 2007) به ترتیب با 89/7 و 09/7 متر نزدیک به عمق مشاهده ای با 60/7 متر است. همچنین میزان عمق میانگین 18 زمین لغزش استفاده شده در مدل با 76/5 متر بسیار نزدیک به عمق 485 زمین لغزش شناسایی شده در منطقه با میانگین عمق 64/5 متر بوده است.
۱۴۸.

پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز اوغان استان گلستان با استفاده از مدل فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی زمین لغزش مدل فازی حوضه اوغان استان گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۵۴
زمین لغزش از جمله مخرب ترین حوادث طبیعی در مناطق شیب دار به حساب می آید و هر ساله در نقاط مختلف دنیا خسارات مالی و جانی قابل توجهی به بار می آورد، از این رو شناسایی و تهیه نقشه مناطقِ دارای پتانسیل خطر وقوع زمین لغزش، اولین گام در مدیریت منابع طبیعی و برنامه های عمرانی است. هدف این پژوهش، ارزیابی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز اوغان استان گلستان با استفاده از مدل مبتنی بر منطق فازی است. بدین منظور ابتدا به وسیله عکس های هوایی، نقشه های زمین شناسی و بازدید میدانی، نقشه پراکنش زمین لغزش ها در حوضه تهیه شد و سپس نقشه هر یک از عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش از قبیل (ارتفاع، شیب و جهت شیب، سنگ شناسی، طبقات بارش، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه و حریم جاده) به عنوان لایه های اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه و به منظور کاربرد مبتنی بر تئوری فازی در مدل استفاده گردید. پس از تعیین توابع عضویت برای هریک از عوامل تاثیر گذار در وقوع پدیده زمین لغزش، نقشه عوامل بصورت فازی شده و با تلفیق مبتنی بر استفاده از عملگرهای فازی در محیط نرم افزارArcGIS  نقشه پهنه بندی در چهار طبقه خطرکم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تهیه شد. نتایج نشان داد که عملگر فازی گامای 5/0 با مقدار جمع کیفی 17/1= Qs بالاترین و عملگرهای Sum، And، OR با مقدار جمع کیفی کمتر از 039/0 پایین ترین دقت را نسبت به سایر عملگرهای فازی در پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در حوضه آبخیز اوغان دارا می باشد.
۱۴۹.

پهنه بندی زمین لغزش های محدوده کوهستانی استان گلستان با استفاده از روش الگوریتم ترکیبی کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان و کلونی زنبور عسل مصنوعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش سیستم اطلاعات جغرافیایی پهنه بندی کلونی زنبورعسل مصنوعی کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان استان گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۵۷
پهنه بندی اراضی بر مبنای میزان خطر وقوع زمین لغزش با استفاده از الگوریتم های مناسب، یکی از راهکارهای مدیریت زمین لغزش است. تاکنون کارایی روش ها و الگوریتم های زیادی برای پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش مورد بررسی قرار گرفته است تا بهترین و کاراترین روش و الگوریتم مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش کارایی الگوریتم ترکیبی نوین کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان و کلونی زنبورعسل مصنوعی در پهنه بندی خطر زمین لغزش های محدوده کوهستانی استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش تحقیق بر پایه روش کمّی-تحلیلی و در محیط نرم افزارهای ARC GIS 10.5، SAGA GIS و MATLAB انجام شد و تعداد 12 پارامتر شامل زاویه شیب، جهت شیب، مدل رقومی ارتفاع، انحنای سطح زمین (انحنای شیب)، فاصله از گسل، کاربری اراضی، بافت خاک، عمق دره، شاخص توان آبراهه، شاخص سختی زمین، شاخص میزان رطوبت و لیتولوژی به منظور اجرای مدل انتخاب شدند. نتایج نشانگر آن است که معیار صحت کلی برای داده های تعلیمی و اعتباری به ترتیب 26/86 و 3/82 درصد می باشد که بیانگر این مطلب است که مدل ذکرشده از نظر صحت و اعتبار مدل سازی مورد تأئید است و درنهایت، منطقه مطالعاتی به پنج طبقه با حساسیت بسیار زیاد، زیاد، متوسط، خیلی کم و کم، طبقه بندی گردید که ارزیابی تمامی نتایج، نشان دهنده عملکرد بالا و ظرفیت پیش بینی خوب الگوریتم کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان- کلونی زنبورعسل مصنوعی در شناسایی پهنه های با پتانسیل بالای لغزشی است که می تواند برای مدیریت بهتر در استان گلستان مورد استفاده قرار گیرد. در نقشه نهایی پهنه بندی لغزش در استان، به ترتیب 69 /0، 11/28، 93/62 و 27/8 درصد از مساحت نواحی کوهستانی استان در در پهنه های لغزشی با حساسیت کم ، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد.
۱۵۰.

شناسایی مناطق مستعد وقوع زمین لغزش و جابجایی عمودی با استفاده از تصاویر راداری (مطالعه موردی: محدوده شهری و حاشیه شهری لواسان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مخاطرات ژئومورفولوژی جابجایی عمودی زمین لغزش لواسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۶۳
مخاطرات ژئومورفولوژی به عنوان یکی از مخاطرات محیطی محسوب می شود که می تواند با خسارات زیادی همراه شود. بسیاری از مناطق ازجمله دامنه های جنوبی البرز، مستعد وقوع انواع مخاطرات ژئومورفولوژی هستند؛ بنابراین در این تحقیق به بررسی مخاطرات ناشی از جابجایی عمودی و زمین لغزش در محدوده شهری و حاشیه شهری لواسان، واقع در دامنه های جنوبی البرز پرداخته شده است. این تحقیق در ۳ مرحله انجام شده است. در مرحله اول به منظور ارزیابی جابجایی عمودی منطقه از ۲۷ تصویر راداری سنتینل ۱ و روش سری زمانیSBAS  استفاده شده است. در مرحله دوم به منظور پتانسیل سنجی مناطق مستعد وقوع زمین لغزش از ۸ پارامتر ژئومورفولوژی، زمین شناسی و انسانی و همچنین مدل تلفیقی منطق فازی و ANP استفاده شده است. در مرحله سوم نیز، بر اساس نتایج حاصل از ارزیابی جابجایی عمودی و همچنین پتانسیل سنجی مناطق مستعد وقوع زمین لغزش، مناطق مخاطره آمیز محدوده مطالعاتی شناسایی شده است. نتایج حاصل از روش سری زمانی SBAS نیز بیانگر این است که محدوده مطالعاتی در طی دوره زمانی ۳ ساله حدود ۴/۱۲ میلی متر بالاآمدگی و همچنین ۲/۱۰۳ میلی متر فرونشست داشته است. نتایج پتانسیل سنجی مناطق مستعد وقوع زمین لغزش نیز بیانگر این است که مناطق شمالی محدود مطالعاتی پتانسیل خیلی زیادی جهت وقوع زمین لغزش دارد. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی مناطق مخاطره آمیز در محدوده مطالعاتی بیانگر این است که مناطق مستعد لغزش ۱/۳۰ کیلومترمربع، مناطق دارای جابجایی بیش از ۴۵ میلی متر ۲۷/۲۶ کیلومترمربع و همچنین مناطق مستعد لغزش و دارای جابجایی بیش از ۴۵ میلی متر ۹۷/۶ کیلومترمربع از محدوده را دربرگرفته است.
۱۵۱.

شناسایی و پهنه بندی مناطق مستعد زمین لغزش با استفاده از روش شیءگرا و تحلیل شبکه (ANP) (مطالعه موردی: حوضه آبریز شاهرودچایی شهرستان خلخال)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش GLCM شاهرود چایی پردازش شیءگرا تحلیل شبکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۴۵
حرکتهای دامنه ای به ویژه زمین لغزش در زمره پرخطرترین و زیان بارترین مخاطرات محیطی است که در دهه های اخیر شتاب فزاینده ای یافته است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان کارایی تکنیک پردازش شیءگرای تصاویر ماهواره ای سنتینل 2A در شناسایی، آشکارسازی و پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش ها در حوضه آبریز شاهرودچایی شهرستان خلخال صورت گرفت. به همین دلیل ابتدا با استفاده از پردازش شیءگرا زمین لغزش های رخ داده در منطقه شناسایی گردیدند و سپس با استفاده از روش تحلیل شبکه (ANP) منطقه موردمطالعه از نظر خطر وقوع زمین لغزش پهنه بندی گردید. جهت استخراج زمین لغزش ها از لایه ارتفاع، شیب، جهت جریان، شاخص پوشش گیاهی و تصویر سنتینل 2A استفاده گردید؛ با بررسی های میدانی صورت گرفته مشخص گردید که زمین لغزش های موجود (81 زمین لغزش) در منطقه با دقت 94 درصد و ضریب کاپای 91 درصد با روش شیءگرا شناسایی و استخراج گردیده اند؛ و این نشان دهنده ی توانایی بالای پردازش شیءگرا در شناسایی مناطق مستعد زمین لغزش می باشد. در ادامه با استفاده از روش تحلیل شبکه و به کارگیری 11 پارامتر ارتفاع، شیب زمین، جهت شیب، کاربری زمین، زمین شناسی، شاخص طول شیب (LS)، شاخص رطوبت توپوگرافیک (TWI)، شاخص قدرت آبراهه (SPI)، فاصله از گسل، فاصله از جاده و فاصله از آبراهه، پهنه بندی منطقه مورد مطالعه از نظر خطر وقوع زمین لغزش انجام گرفت که با توجه به نتایج بدست آمده 13/39 درصد از اراضی محدوده مورد مطالعه از پتانسیل بسیار بالایی برای وقوع زمین لغزش برخوردار می باشند. همچنین، درصد قابل توجهی از زمین لغزش ها در طبقه با حساسیت زیاد تعداد 50 زمین لغزش (72/61) قرار دارند. لذا می توان گفت دقت مدل بکار رفته در پهنه بندی حساسیت وقوع زمین لغزش قابل قبول است.
۱۵۲.

شناسایی پهنه های خطر ناشی از زمین لغزش در سکونت گاههای روستایی شهرستان داراب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی لایه های اطلاعاتی زمین لغزش سکونت گاههای روستایی GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۹۵
با توجه به تأثیرات منفی که زمین لغزش ها بر سکونت گاههای روستایی و ش هری و من ابع طبیع ی دارن د، شناسایی مناطق مستعد وقوع زمین لغزش امری بسیار ضروری برای جلوگیری از چنین خسارت هایی بش مار می رود. در قسمت شمالی شهرستان داراب، سازندهای شیل در معرض فرسایش شدید بوده و زمین لغزش های قبلی در محدوده منطقه را به وجود آورده است. با از بین رفتن پوشش مرتعی و جنگلی در این محدوده زمینه برای زمین لغزش مستعد شده است و خطراتی برای روستاهای این محدوده ایجاد شده است و 21 آبادی از سکونت گاههای روستایی در همین محدوده قرارگرفته است. لذا، می طلبد با تهیه نقشه پهنه بندی زمین لغزش، سکونت گاه های روستایی در معرض خطر شناسایی شود. برای تهیه نقشه پهنه بندی از ترکیب لایه های اطلاعاتی مؤثر در زمین لغزش شامل لایه های فاصله از گسل، شیب، بارش، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری اراضی، فاصله از آبراهه، ارتفاع در محیطGIS  استفاده شده است. سپس با روشANP  وزن لایه ها به دست آمده است. درنهایت، نقشه پهنه بندی در 5 طبقه با پتانسیل خطر زمین لغزش خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم بر اساس سکونت گاه های روستایی شهرستان تهیه شد. یافته ها نشان می دهد مناطق پرخطر منطبق با مناطق فاقد پوشش یا پوشش گیاهی کم، نزدیکی به آبراهه ها و گسل و شیب های بین 20 تا 30 درجه می باشد. هم چنین، نتایج بیان کننده آن است که حدود  16 درصد منطقه که بیش تر شامل شمال و شمال شرق و شمال غرب بوده در معرض خطر زیاد قرار دارند که101 آبادی را در خود جای داده اند. تقریباً تمامی لغزش های قبلی در مناطق با خطر زیاد و خیلی زیاد اتفاق افتاده است که نشان دهنده صحت مدلANP  در تهیه نقشه پهنه بندی بوده است.هم چنین، بر اساس سطح زیر منحنی راک (AUC=/834) صحت نتایج به دست آمده مورد تائید قرار گرفت.
۱۵۳.

پهنه بندی خطر زمین لغزش شهرستان نور با استفاده از مدل تحلیل شبکه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی زمین لغزش مدل تحلیل شبکه(ANP) شهرستان نور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۳۳
وقوع زمین لغزش و تحمیل خسارت جانی و مالی فراوان، شناسایی و اولویت بندی مناطق حساس و تدوین برنامه های خاص مکانی جهت کاهش وقوع و خسارت های آن در نواحی مستعد را ضرورت بخشیده است. بنابراین با توجه به اینکه زمین لغزش نسبت به سایر بلایای طبیعی مدیریت پذیر تر می باشد لذا شناخت این پدیده در جهت جلوگیری از خسارات ناش ی از آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این راستا هدف از پژوهش حاضر پهنه بندی خطر زمین لغزش در شهرستان نور با استفاده از مدل تحلیل شبکه می باشد. روش پژوهش حاضر از لحاظ اجرا تحقیقی است چون با توجه به داده ها و روش های تجزیه و تحلیل به یافته های جدیدی دست می یابد و در این راستا روال تحقیق به دلیل ارتباط متقابل فضاها و توسعه شهری، با دیدگاه سیستمی پیش می رود و از بعد هدف، کاربردی است. واحد تحلیل شهرستان نور می باشد و برای تهیه لایه های اطلاعاتی، از معیارهای مؤثر مخاطره را که با بازدیدهای میدانی و مطالعات کتابخانه ای به دست آمد (از قبیل شیب، مقادیر ارتفاعی، کاربری اراضی و ...) از نقشه های توپوگرافی 1/25000 و 1/50000، نقشه های زمین شناسی1/100000 استفاده شد. در مرحله بعد، لایه های اطلاعاتی مؤثر که با نظر کارشناسان و بررسی های میدانی و کتابخانه ای به دست آمدند، در قالب مدل تحلیل شبکه مورد بررسی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش ANP فازی جهت وزن دهی معیارهای پژوهش و از نرم افزار Arc Gis برای شناسایی مناطق با خطر بالا از نظر خطر زمین لغزش استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مناطقی که در شمالی، شمال غرب و شمال شرق قرار گرفتند بیشتر زمین لغزش دارا می باشد که 14/94 درصد از کل مساحت شهرستان می باشد. همچنین حواشی شهر نور نیز بر اساس زمین لغزش در طبقه احتمال کم و احتمال خیلی کم قرار گرفته است که علت آن را می توان بارش کم، ارتفاعات و شیب های کم و ... عنوان کرد.
۱۵۴.

پهنه بندی خطر زمین لغزش با مدل آماری دو متغیره وزنی AHP در استان گلستان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۴
مقدمه: زمین لغزش یکی از خطرات طبیعی است که همه ساله خسارت جانی و مالی فراوانی در کشور به همراه دارد و باعث تخریب جاده های ارتباطی، مراتع، مناطق کوهستانی، ایجاد فرسایش و رسوب در حوضه های آبخیز می شود. روش ها: در این پژوهش، خطر زمین لغزش واقع در استان گلستان با مدل آماری دو متغیره تراکم سطحی، وزن دهی شده با روش AHP ارزیابی شد. ابتدا با بازدید میدانی و استفاده از اطلاعات محلی از زمین لغزش های موجود (تعداد و مساحت) فهرست برداری شد و نقشه پراکنش زمین لغزش به تفکیک شهرستان تهیه گردید. یافته ها: بر اساس نتایج، نقشه خطر نسبی با 6 کلاس تهیه گردید که بیشترین و کمترین تعداد زمین لغزش ها به ترتیب در شهرستان مراوه تپه و آق قلا رخ داده است و بیشترین مساحت لغزش در شهرستان علی آباد می باشد. همچنین شهرستان های کلاله کردکوی و علی آباد بیشترین درصد از طبقه خطر بسیار زیاد و شهرستان های گنبد، رامیان، ترکمن و گمیشان کمترین درصد از طبقه خطر بسیار زیاد را به خود اختصاص دادند. نتیجه گیری: تجزیه و تحلیل عوامل وقوع زمین لغزش در هریک از شهرستان های استان گلستان، نشان می دهد که عوامل مؤثر در زمین لغزش از اهمیت متفاوتی برخوردارند.
۱۵۵.

مدل سازی و پیش بینی مکانی مخاطره زمین لغزش با استفاده از الگوریتم های پیشرفته داده کاوی(مطالعه موردی: شهرستان کلات)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش الگوریتم های پیشرفته داده کاوی ماشین بردار پشتیبان تابع شواهد قطعی تابع شواهد وزنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۸
هدف از پژوهش حاضر، مدل سازی و پهنه بندی حساسیت زمین لغزش در حوزه آبخیز کلات، واقع در استان خراسان رضوی میباشد. بدین منظور، از سه مدل داده کاوی ماشین بردار پشتیبان(SVM)، تابع شواهد قطعی(EBF) و شواهد وزنی(WOE) به لحاظ الگوریتم محاسباتی توانمند در زمینه ارزیابی فرایند زمین لغزش استفاده شد. ابتدا 36 زمین لغزش با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست و گوگل ارتث شناسایی شدند. سپس این نقاط به طور تصادفی به منظور تهیه مدل و اعتبار سنجی به ترتیب به دو گروه آموزش 70 درصد و اعتبار سنجی 30 درصد تقسیم شدند. 17 لایه اطلاعاتی شامل ارتفاع، جهت شیب، شیب، فاصله از گسل، تراکم آبراهه، فاصله از رودخانه، خاک، کاربری اراضی، فاصله از جاده، شاخص پوشش گیاهی NDVI، زمین شناسی، انحنا شیب، تیپ اراضی، پروفیل عرضی دامنه، پروفیل طولی دامنه، شاخص توان آبراهه(SPI) و شاخص رطوبت توپوگرافی(TWI) برای پهنه-بندی پتانسیل خطر زمین لغزش در نظر گرفته شدند. به منظور ارزیابی نتایج مدل ها، از مقدار مساحت زیر منحنی تشخیص عملکرد نسبی(ROC) در فرایند مدل سازی استفاده شد. برطبق نتایج این پژوهش، متغیرهای زمین شناسی، ارتفاع، شیب، خاک شناسی و کاربری اراضی به عنوان مهمترین عوامل وقوع زمین لغزش در نظر گرفته شدند. نتایج تحلیل منحنی ویژگی عملگر نسبی نشان داد که مدل های SVM، EBF و WOEبه ترتیب دارای مقدار AUC 897/0، 901/0و 878/ 0 هستند. اما در مقایسه سه مدل آماری، مدل EBF نسبت به دو مدل دیگر دارای بیشترین مقدار AUC بوده و بهترین مدل برای پیش بینی مکانی خطر زمین لغزش در منطقه پژوهش است.
۱۵۶.

تعیین آستانه بارش بحرانی در وقوع زمین لغزش های سطحی بر اساس مدل فرایند محور (مطالعه موردی: منطقه ی جوانرود ،استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش بارش بحرانی منطقه جوانرود مدل فرایند محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۱۶۱
بروز پدیده زمین لغزش می تواند ناشی از عوامل متعدد زمین شناسی، ژئومورفولوژیکی، هیدرولوژیکی، بیولوژیکی و انسانی باشد. باوجوداین، نقش اساسی در شروع زمین لغزش را عمدتاً عاملی ماشه ای ایفا می کند. بارندگی، به عنوان متداول ترین عامل ماشه ای وقوع زمین لغزش ها شناخته شده است. هدف این تحقیق تعیین بارش بحرانی در وقوع لغزش های کم عمق منطقه ی جوانرود با استفاده از مدل فرایند محور ( فیزیک پایه) Talebi 2008 می باشد این مدل با درنظرگرفتن پلان دامنه (همگرا، واگرا و موازی)، پروفیل طولی دامنه (محدب، مقعر، مستقیم)، هیدرولوژی زیرسطحی همراه با ویژگی های مکانیکی خاک، ضریب پایداری دامنه ها را مورد تجزیه وتحلیل قرار می دهد. آنگاه با توجه به ضریب پایداری محاسبه شده به تعیین بارش بحرانی برای دامنه های مطالعاتی پرداخته می شود. برای دستیابی به هدف موردنظر، 12 دامنه شامل 7 دامنه لغزشی و 5 دامنه فاقد لغزش به عنوان نمونه مطالعاتی در منطقه جوانرود انتخاب شدند و سپس تمامی متغیرهای تحلیل پایداری شیب با استفاده از مطالعات میدانی، آزمایشگاهی و تجزیه وتحلیل توپوگرافی دامنه ها استخراج شد و ضریب پایداری برای هر دامنه محاسبه گردید. سپس با استفاده از روش معکوس کاهش ضریب اطمینان تا حد ناپایداری یک به تعیین بارش بحرانی برای دامنه های مطالعاتی پرداخته شد. نتایج حاصل از میزان ضریب پایداری به دست آمده و بارش های بحرانی دامنه های مطالعاتی حاکی از کارایی مناسب این مدل ها جهت تعیین بارش بحرانی می باشد. به طوری که در منطقه جوانرود دامنه های مستعد لغزش برای ناپایدار شدن، بارش بحرانی کمتری نسبت به دامنه های پایدار نیازمندند. مطابق محاسبات به دست آمده میزان بارش بحرانی برای دامنه های ناپایدار کمتر از 50 میلی متر و برای دامنه های پایدار بیش از 100 میلی متر در روز می باشد.
۱۵۷.

بررسی پتانسیل وقوع زمین لغزش در محدوده مخزن سدّ علویان مراغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل سلسله مراتبی زمین لغزش محدوده سد علویان ناپایداری دامنه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۱۵۳
ارزیابی پتانسیل وقوع زمین لغزش در منطقه ای که به دلیل وضعیت جغرافیایی و ساخت و سازهای انساانی مستعد است ضروری می باشد. تحقیق حاضر به مطالعه و پهنه بندی پتانسیل وقوع زمین لغزش در محدوده ی سدّ علویان پرداخته است. در این تحقیق از روش فرآیند تحلیل سلسله-مراتبی(AHP) جهت بررسی پتانسیل وقوع زمین لغزش منطقه استفاده شده است. جمعاً 8 عامل مؤثر (شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، لیتولوژی، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه ) مورد تحلیل قرار گرفت و مؤثرترین عوامل تأثیرگذار در ناپایداری منطقه شناسایی شدند. ضرائب فاکتورها نشان داد که دو عامل شیب و لیتولوژی، مؤثرترین عوامل در وقوع زمین لغزش در محدوده مورد مطالعه می باشند. سپس وزن نهایی هر عامل در محیط GIS برای هر کدام از نقشه ها وارد شد. نقشه های عوامل با هم دیگر هم پوشانی شدند و در نهایت نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش منطقه تولید شد. مطابق این نقشه در ارتفاعات شرق منطقه، با توجه به وضعیت توپوگرافی و لیتولوژی، خطر زمین لغزش بسیار زیاد است. نتایج نشان داد که 29.8 درصد مساحت منطقه با بیشترین درصد، مربوط به خطر زمین لغزش متوسط است و 9 درصد مساحت منطقه با کمترین درصد مربوط به خطر زمین لغزش بسیار زیاد می باشد که بیشتر شامل ارتفاعات شرق منطقه است
۱۵۸.

شناسایی میزان زمین لغزش با استفاده از روش تداخل سنجی راداری (منطقه مورد مطالعه: شهرستان های اردل و کوهرنگ)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش تداخل سنجی راداری اینترفروگرام DEM ENVISAT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹
زمین لغزش به عنوان یک مخاطره طبیعی، همواره خسارات فراوانی ر ا به همراه داشته است. استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری به عنوان یک روش کارآمد در پایاش، پیش بینی، تحلیل، اندازه گیری میزان جایجایی و تعیین محل موقوع همواره مطرح بوده است. دراین پژوهش هدف بررسی، شناسایی و تعیین میزان جابجایی زمین لغزش در شهرستان اردل استان چهارمحال و بختیاری به عنوان یکی از حوضه های کوهستانی کشور می باشد با ایجاد 7 اینترفروگرام بهینه از 10 تصویر ماهواره Envisat مربوط به سال 2005، زمین لغزش های متعدد با میزان جابجایی از 2.8 تا 14 سانتیمتر در منطقه مورد مطالعه شناسایی گردید. در این روش با بهره گیری از اطلاعات فاز تصاویر مختلط SAR، مدل ارتفاعی زمین با دقت متر و مقدار جابه جایی ها و تغییرشکلهای پوسته زمین با دقت زیر سانتیمتر در پوششی پیوسته و وسیع ایجاد گردید. این نتایج بیانگر فعال بودن پهنه های لغزشی این منطقه از لحاظ حرکات دامنه ای است.
۱۵۹.

ارزیابی و پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه سراجو)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش پهنه بندی فازی حوضه آبریز سراجو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۷
مدیریت بلایای طبیعی نیازمند اطلاعات مکانی، جهت آمادگی در برابر خطرات و کاهش روند آن ها می باشد. در این زمینه ارزیابی پتانسیل وقوع زمین لغزش در منطقه ای که به دلیل وضعیت جغرافیایی و ساخت و سازهای انسانی مستعد لغزش می باشد ، ضروری می نماید. به دلیل کاربرد فزاینده روش های تصمیم گیری چند معیاره در بررسی و پهنه بندی خطر زمین لغزش، در این مطالعه از مدل های فازی، در ترکیب با GIS استفاده می گردد. در راستای ارزیابی وقوع زمین لغزش، نقشه های عضویت فازی تهیه و با استفاده از ابزارهای GIS و تجزیه و تحلیل های آماری همبستگی و اهمیت هر کدام از زمین لغزش های رخداده بررسی و نقشه های پهنه بندی خطر زمین لغزش تولید گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که انطباق نقشه های گامای فازی مناطق دارای خطر زمین لغزش خیلی پر خطر، مساحتی به اندازه 2461 هکتار دارا می باشد که نیازمند مطالعات آبخیزداری و حافظت از خاک می باشند.
۱۶۰.

پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مخاطرات محیطی زمین لغزش قضیه بیز ANP کلور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۱۳۴
شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش در یک منطقه و پهنه بندی خطر آن یکی از اقدامات اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل این پدیده و کاهش مخاطرات محیطی ناشی از آن است. تحقیق حاضر با هدف تعیین عرصه های حساس نسبت به احتمال خطر وقوع زمین لغزش در منطقه کلور (شهرستان خلخال) انجام گرفته است. در این راستا، 9 عامل مؤثر در رخداد زمین لغزش های منطقه شامل لیتولوژی، ارتفاع، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، گسل، جاده سازی، شبکه زهکشی و بارش، شناسایی شدند و مورد استفاده قرار گرفتند. در ادامه، جهت تعیین عرصه های آسیب پذیر از مدل ترکیبی احتمالات شرطی (قضیه بیز) و فرایند تحلیل شبکه ای ( ANP ) بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد که پهنه های با خطر خیلی زیاد و زیاد به ترتیب حدود 69/28 و 40/25 درصد، پهنه های با خطر متوسط حدود 57/21 درصد و پهنه های با خطر کم و خیلی کم نیز به ترتیب 21/14 و 13/10 درصد از منطقه موردمطالعه را شامل می شوند؛ بنابراین، بیش از 54 درصد از منطقه کلور دارای پتانسیل خطر زیاد و خیلی زیاد وقوع زمین لغزش است که دلیل اصلی آن شیب زیاد و وجود سازندهای آهکی مارنی است. همچنین، صحت نتایج با بررسی رابطه مساحت پهنه های خطر و مساحت سطوح لغزشی و R 2 بیش از 93/0 در سطح خوبی مورد تأیید قرار گرفت؛ بنابراین، نتایج مدل ترکیبی قضیه بیز- ANP برای پهنه بندی خطر زمین لغزش در این نوع مناطق مناسب بوده و نقشه حاصل از آن همراه با شرح تفصیلی می تواند به عنوان ابزاری ارزشمند در برنامه ریزی محیطی و کاهش هزینه های رخ داد زمین لغزش مورد استفاده قرار گیرد.