پیامدهای اجتماعی

تغییر مکان روستا که به جابه جایی معروف است غالباً با هدف استقرار ساکنین پهنه های پرخطر در نقاطی امن و با رویکرد بهبود وضعیت مردم صورت می پذیرد. مداخله در ساختار موجود از جمله جابه جایی سکونتگاه، با پیامدهایی برای ذینفعان آن همراه است که می تواند زندگی مردم را تحت تأثیر قرار دهد. شناخت و تحلیل این پیامدها برای جابه جایی های بعدی و مدیریت این تغییر مکان ضروری است. بررسی این پیامدها به ویژه در طرح هایی که با موفقیت کمتری روبرو بوده اند برای درس گرفتن از آن اهمیت بیشتری دارد. این پژوهش با هدف تحلیل پیامدهای ناشی از جابه جایی هایی که موفقیت کمتری داشته به اجرا درآمد. مطالعه با رویکردی کیفی و با استفاده از روش شناسی قوم نگاری انتقادی انجام شد. رویکرد انتقادی بر این موضوع تأکید دارد که ممکن است جابه جایی روستاهای مورد مطالعه تابع خواست و اراده نظام برنامه ریزی باشد اما نوع برداشت و ادراک ذینفعان اصلی یعنی مردم روستا، در تشدید و تقلیل پیامدهای این فرایند نقش اساسی دارد. داده های میدانی با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختار یافته فردی و مشاهده مشارکتی در محدوده روستا و ساکنین آن با استفاده از نمونه گیری هدفمند و تا نیل به اشباع نظری جمع آوری شد. داده ها از طریق کدگذاری و مفهوم سازی استخراج و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که فرایند جابه جایی به دلیل مکانیابی نامناسب موفقیت چندانی کسب نکرده و پیامدهای نامطلوب فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی به جای گذاشته است. نگاه کالبدی – فیزیکی به جابه جایی، آن هم به صورت ناقص، افزایش بدهکاری به دلیل هزینه های زیاد برای آماده سازی قطعات مسکونی، رها شدن قطعات تفکیکی و نیمه ساز و کاهش صمیمیت بین اهالی به دلیل وجود فاصله در بین قطعات از جمله پیامدهای شناسایی شده از سوی مردم در این جابه جایی می باشد. بنابراین مطالعه پیشنهاد می کند جابه جایی فقط در شرایط خاص انجام شده و در این صورت نیز با اقدامات ترویجی، جابه جایی به خواست مردم تبدیل شود تا مردم درک شفافی از موضوع پیدا کنند.

یکی از مهم ترین برنامه های دولت برای حفظ عرصه های جنگلی کشور اجرای طرح خروج دام از جنگل و ساماندهی جنگل نشینان بوده که در سال ۱۳۶۸ آغاز شد اما بعد از گذشت سه دهه از اجرایی شدن آن همچنان با چالش های متعددی به ویژه برای ساکنان روستاهای جنگلی همراه بوده است. هدف تحقیق حاضر بررسی آثار اجرای طرح خروج دام بر ساکنین پنج روستای جابه جا و ملحق شده به شهر رامیان استان گلستان است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ رویکرد کلی و منطق پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با رویکرد اکتشافی و در چهارچوب روش پدیدارشناسی به روش تحلیل مضمون انجام شده است. مصاحبه ها در بازه زمانی تیرماه 1398 تا اسفندماه 1398 انجام شد. مشارکت کنندگان افراد دارای تجربه زیسته در خصوص طرح خروج دام از جنگل بوده اند. پس از انجام 23 مصاحبه، از فرایند تحلیل مضمون سه مرحله ای استفاده گردید. در مرحله اول به منظور انجام کدگذاری باز، اقدام به پیاده سازی محتوای کلیه مصاحبه ها و سپس کدگذاری آن ها گردید. در این مرحله از متن مصاحبه ها 296 کد اولیه که قدرت مفهومی بیشتری داشتند استخراج شد. سپس با تعیین شباهت ها و تفاوت ها، 21 مقوله فرعی شناسایی شدند. مقوله های فرعی که دارای بیشترین قرابت معنایی و مفهومی کنار یکدیگر قرار گرفتند و مضامین سازمان دهنده (اصلی) از آن ها احصا شد، که دربرگیرنده مضامین اقتصادی (6 مضمون فرعی)، اجتماعی (6 مضمون فرعی)، نهادهای - مدیریتی (5 مضمون فرعی) و کالبدی (4 مضمون فرعی) بود. نتایج نشان داد طرح ساماندهی خروج دام از جنگل در منطقه رامیان از دیدگاه مشمولین موفق نبوده و مشمولین طرح نیاز به حمایت و هدایت به سمت خودکفایی اقتصادی و بازیابی فرهنگ اجتماعی خود دارند.

رشد و گسترش گردشگری به شیوه متداول امروزی از جمله پدیده های مهم اواخر قرن بیستم است، بهبود سامانه حمل و نقل عمومی و تملک بیش تر وسایل نقلیه خصوصی، به افراد اجازه داد که با انگیزه های متفاوت از تفریحات سالم غیر شهری یا سرمایه گذاری شخصی در خرید املاک، به تدارک خانه های دوم بپردازند. روستای زیارت به دلیل برخورداری از آب و هوای خنک و معتدل، چشم انداز بدیع، جنگل های زیبا، داشتن موقعیت ممتاز گردشگری و استراحتگاهی و فاصله اندک تا شهر گرگان از اوایل دهه 80 مورد توجه شهرنشینان و گردشگران خانه های دوم است.  هدف مقاله حاضر بررسی رابطه بین گردشگری خانه های دوم و پیامدهای اجتماعی آن در توسعه روستای زیارت می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- زمینه یابی و همبستگی و روش اجرا کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری تحقیق را ساکنین روستای زیارت تشکیل می دهد، برای گردآوری اطلاعات با استفاده از روش میدانی (پرسش نامه) و فرمول کوکران از 384 نمونه، پرسشگری گردید. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که در میان شاخص های 11 گانه پیامدهای اجتماعی فقط در شاخص های افزایش تعامل و تحرک اجتماعی، جلوگیری از مهاجرت روستاییان و احیای دانش بومی فراموش شده روستا رابطه ای وجود نداشته، و در سایر شاخص ها بین توسعه گردشگری خانه های دوم و پیامدهای اجتماعی آن در سطح روستای مورد مطالعه رابطه وجود دارد.

هدف از انجام این پژوهش تعیین پیامدهای سیاسی، اجتماعی و جمعیت شناختی خشکسالی در رودخانه زاینده رود بر امنیت اجتماعی شهروندان اصفهان بوده است. جامعه آماری در این پژوهش عبارتند از کلیه شهروندان ساکن در مناطق مختلف شهر اصفهان بود. حجم نمونه پژوهش بر اساس جدول مورگان 191 نفر تعیین گردید. نمونه گیری به روش در دسترس و از بین شهروندان داوطلب به شرکت در پژوهش انتخاب شدند. از 316 شهروند ساکن در محله های مختلف شهر اصفهان تعداد 200 پرسشنامه توزیع گردید . نهایتا 191 پرسشنامه که به صورت کامل تکمیل شده بود در اختیار محقق قرار گرفت. این پرسشنامه ها مبنای تجزیه و تحلیل در این فصل بوده و از روش های آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. بمنظور تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار spss استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که وضعیت خشکسالی حوضه زاینده رود بر نرخ مهاجرت شهروندان اصفهان تاثیر معنی داری دارد.(P<0/05) همچنین وضعیت خشکسالی حوضه زاینده رود، بر میزان درآمد شهروندان اصفهان تاثیر معنی دار دارد. (P<0/05) اما یافته ها نشان داد که وضعیت خشکسالی بر انسجام و همبستگی سیاسی شهروندان اصفهان تاثیر نداشته است. (P>0/05)

پروژه تونل توحید با هدف کاهش ترافیک در چهار منطقه 2، 6، 10 و 11 به ویژه گره ترافیکی میدان توحید، کاهش آلودگی های زیست-محیطی، کاهش مصرف سوخت توسط شهرداری تهران احداث شده است. فعالیت مربوط به ساخت این پروژه 29 ماه از خرداد 1386 تا بهمن 1388 به طول انجامیده است. اجرای این پروژه در حین ساخت و مرحله بهره برداری اثرات و پیامدهای مثبت و منفی زیادی بر جامعه تحت تأثیر داشته است. ارزیابی پیامدهای پروژه با تکیه بر مراحل دهگانه اتا و ترکیبی از روش های کمی (پیمایش و پیمایش سفر، 1420 نفر) و کیفی (280 مصاحبه عمیق فردی و گروهی)، انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد پروژه در «مرحله بهره برداری» اثرات مثبتی در زمینه شاخص های ترافیکی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و بهداشتی برای مناطق شمالی و جنوبی شهر تهران داشته، اما محلات همجوار تونل به دلیل عدم دسترسی به تونل، کمترین بهره و استفاده از تونل برده اند. استدلال محققان این است که شهرداری با ساخت تونل نه تنها «عدالت اجتماعی» را در بین شهروندان برقرار نکرده بلکه نابرابری های اجتماعی را در بین محلات و مناطق تحت تأثیر افزایش داده است. جهت اثربخشی پروژه و اجرای عدالت اجتماعی در شهر، راهکارهای (بخشش مالیات و عوارض شهرداری، احداث فضای سبز، ایجاد دسترسی محلات به تونل، تغییر سیستم تهویه هوای تونل و غیره) در جهت جبران خسارات آسیب دیدگان پیشنهاد می شود.

کشور ما به دلیل قرارگیری در کمربند خشک عرض های جغرافیایی نیمکره شمالی به طور پیوسته از خشکسالی، خشکی و کم آبی رنج می برد. هر چند حدود دو سوم از پهنه جغرافیایی کشور در عرصه مناطق خشک واقع شده، ولی در دو دهه اخیر گسترش خشکسالی و کم آبی تمام کشور را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که این مسأله از دغدغه های مهم سیاستگذاران و برنامه ریزان گردیده که آثار مقابله با آن به وضوح در فصول مختلف برنامه های توسعه کشور در دو دهه اخیر مشهود است. تهیه و تنطیم روش های مقابله با خشکسالی و کم آبی و تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی و اجتماعی آن نیازمند شناخت اثرات خشکسالی ها در پهنه های متفاوت جغرافیایی است . این تحقیق محدوده ای از بستر جغرافیایی شرق کشور در استان خراسان جنوبی را به عنوان منطقه مورد مطالعه اثرسنجی آثار اجتماعی خشکسالی بر فضاهای روستایی را مورد بررسی قرار داده است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ روش و ماهیت توصیفی -تحلیلی و از لحاظ جمع آوری داده ها اسنادی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق را 153 روستای بخش شوسف شهرستان نهبندان تشکیل می دهند که از این میان 38 روستا به عنوان جامعه نمونه انتخاب، و کار پرسشگری از 262 منتخب در این روستاها صورت گرفته است . برای تجزیه و تحلیل داده های مورد لزوم از نرم افزار های آماری SPSS و EXCEL و جهت پردازش داده ها از آزمونT تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد خشکسالی در بعد اجتماعی موجب افزایش مهاجرت، افزایش فعالیت های غیرقانونی، فقر و وابستگی بیشتر روستاییان به سازمان های حمایتی شده است . از این رو، برای مقابله با پیامدهای خشکسالی باید روش هایی همسو با شرایط منطقه ای از ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی اتخاذ نمود.

هدف این پژوهش ارائه مدل جذب و گزینش منابع انسانی بخش دولتی با رویکرد دولت کارآفرینمی باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نحوه جمع آوری داده ها به شکل کیفی و از نظر روش اجرای پژوهش با رویکرد فراترکیب می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه نخبگان و اساتید دانشگاهی و کارشناسان مربوطه در حوزه منابع انسانی و دولت کارآفرین در استان سیستان و بلوچستان که تعدادشان در سال 1399 بالغ بر حدود 200 نفر می باشند که به روش نمونه گیری، به صورت غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش فراترکیب استفاده گردید. استخراج مؤلفه ها و شاخصها از بررسی پیشینه و مبانی نظری به دست آمد و سپس برای تحلیل از کدگذاری استفاده شد. طبق تحلیل داده ها، 545 کد نهایی از طریق کدگذاری باز استخراج و سپس، با استفاده از کدگذاری محوری در قالب 121 مفهوم و 16 مقوله (عوامل زمینه ای (محیطی)، عوامل ساختاری (سازمانی)، عوامل رفتاری (محتوایی)، جذب منابع انسانی، گزینش منابع انسانی، تشخیص فرصت های کارآفرینی در بخش دولتی،       بهره برداری فرصت های کارآفرینی در بخش دولتی، موانع اجرایی و مدیریتی، موانع سیاسی و قانونی، موانع اقتصادی، موانع فرهنگی و اجتماعی، گزینش ترکیبی با استیلای منابع داخلی در مشاغل تجربه محور، گزینش ترکیبی با استیلای منابع خارجی در مشاغل دانش محور، پیامدهای فردی، پیامدهای سازمانی، پیامدهای اجتماعی) دسته بندی گردید و در نهایت، در مرحله کدگذاری انتخابی، مدل فرآیندی و چندبُعدی برای نخستین بار در سطح سازمانهای دولتی استان سیستان و بلوچستان ارائه گردیده است.

ورود اسلام به آسیای مرکزی را می توان یکی از مهم ترین حادثه تاریخی این سرزمین دانست. با آنکه دین اسلام از نیمه دوم قرن اول هجری به این سرزمین راه یافت، ولی رواج آن مدت ها به طول انجامید. بنا بر مسنتدات تاریخی پس از آنکه اسلام وارد منطقه آسیای مرکزی گردید بتدریج مورد پذیرش مردم و تمامی بخش های جامعه قرار گرفت ودیری نپایید که اسلام تحولاتی شگرف را در زمینه های مختلف برای مردم ماوراءالنهر به ارمغان آورد در سایه تعالیم روح افزای اسلام پس از ساخت مساجد ومراکز فرهنگی شخصیت های برجسته ای درماوراءالنهر پرورش یافتند وهمین مسله موجب شد تا در مدتی کوتاه مردم منطقه به چنان مرتبه ای از رشد و ترقی دست یافتند، که به یکی از بزرگ ترین مراکز علمی و فرهنگی عالم اسلام مبدل شدند. همچنین ورود اعراب مسلمان به منطقه ماوراءالنهر تحولات جدیدی در زمینه اجتماعی بوجود آورد بطوری که بااسکان اعراب و امتزاج قبایل عرب با بومیان بافت اجتماعی جامعه نیز بکلی دگرگون شد. در واقع ورود اسلام به آسیای مرکزی پیامدهای مختلفی در پی داشت که این پژوهش در پی شناسایی و بررسی آنها می باشد. محقق قصد دارد به این پرسش پاسخ دهد که، پیامدهای مذهبی واجتماعی ورود اسلام به آسیای مرکزی تا پایان دولت بنی امیه چه بوده است؟ در پاسخ باید گفت، ورود اسلام به آسیای مرکزی تحولات قابل ملاحظه ای در زمینه مذهبی و اجتماعی در منطقه بوجود آورد.

هدف این پژوهش طراحی الگوی دولت کارآفرین در جذب و گزینش منابع انسانی بخش دولتی (مورد مطالعه؛ استان سیستان و بلوچستان) می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت اکتشافی؛ و به طور مشخص مبتنی بر مدل یابی معادلات ساختاری می باشد. جامعه آماری تحقیق کلیه مدیران و کارشناسان منابع انسانی در سازمان های دولتی واقع در استان سیستان و بلوچستان می باشند که تعدادشان در سال 1399 بالغ بر حدود 700 نفر می باشد و حجم نمونه با استفاده از قاعده پیشنهادی توسط بنتلر و چو (1987) تعداد 390 نفر و به روش نمونه گیری، به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری در تحقیق حاضر پرسشنامه ساخته محقق، برگرفته از بخش کیفی می باشد. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار آماری Lisrel و نیز نرم افزار آماری Spss استفاده شد. نتایج نشان داد که هفت فرضیه از مجموع نه فرضیه تدوینی طبق مدل پژوهش، در سطح خطای 5% شواهدی مبنی بر رد آنها بدست نیامده است و تأثیر مثبت و معنی داری دارد و همچنین نتایج میانگین مقادیر اشتراکی و میانگین مقادیر R Squares؛ نشان می دهد که مقدار GOF برابر است با 790/0 که نشان دهنده برازش قوی مدل می باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیامدهای اجتماعی ملی و بین المللی موفقیت زنان ورزشکار مسلمان در رویدادهای ورزشی بین المللی انجام شد.روش شناسی: برای این منظور از روش پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی استفاده شد. جامعه تحقیق حاضر شامل ورزشکاران زن مسلمان است که سابقه و تجربه (زیسته) در رویدادهای بزرگ برون مرزی را داشتند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند انتخاب شد و در نهایت با 7 نفر از ورزشکاران مصاحبه شد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود و گردآوری داده ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت (2+7). برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری و ایجاد کدهای سرشاخه تا رسیدن به مدل سلسله مراتبی استفاده شد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل داده های کیفی ان ویوو نسخه 10 استفاده شدیافته ها: یافته ها نشان داد پیامدهای موفقیت زنان ورزشکار مسلمان در روایدادهای بین المللی، در دو طبقه: 1.پیامدهای ملی، که شامل افزایش غرور و اعتماد به نفس در جامعه و 2.پیامدهای بین المللی که شامل، شناساندن دین اسلام به سایر ملل، ارتباط و استحکام ملت ها و عدم ایجاد محدودیت حجاب و پوشش زنان ورزشکار مسلمان است.  نتیجه گیری: با توجه به نیازی که جامعه ما به خودباوری و حس اعتماد به توانایی های زنان خود دارد، موفقیت های ورزش بانوان جایگاه ویژه ای می یابد. موفقیت زنان در میادین بین المللی ورزشی از مهم ترین عوامل خنثی کننده تبلیغات دروغین و تصحیح نگاه جهانیان به جایگاه زن مسلمان می شود.