صندوق تأمین اجتماعی

این پژوهش به بررسی تأثیر ملاحظات دولتی و تصمیم گیری در مورد انتخاب سبد سهام تأمین اجتماعی در ایران (شرکت سرمایه گذاری شستا) با استفاده از رهیافت ارزش در معرض ریسک می پردازد. هدف از این تحقیق تأثیر ملاحظات دولتی در افزایش بدهی های دولت به صندوق تأمین اجتماعی و تأثیر آن در ریسک سبد سهام شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی (شستا) در ازای پرداخت سهام بابت رد دیون است. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی پیمایشی بوده که برای جمع آوری داده ها از آمار، اطلاعات مالی و همچنین پرسش نامه استفاده شده است. سنجش روایی پرسش نامه با بررسی محتوایی ازسوی اساتید و صاحب نظران مورد تأیید قرار گرفته و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شده که مقدار آن در این پژوهش 724/0 درصد است. جامعه آماری این پژوهش، شرکت سرمایه گذاری شستاست که سی کارشناس امور اقتصادی و سرمایه گذاری را به عنوان نمونه انتخاب و با توجه به شرایط سازمانی نمونه گیری تمام شماری کرده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها ی پرسش نامه از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. نتیجه کلی تحقیق حاکی از آن است که ملاحظات دولتی و در واقع رد دیون دولت به سازمان با واگذاری سهام بدون در نظر گرفتن نظر کارشناسی و محاسبات ریسک سبب افزایش ریسک سبد سهام و در نهایت کاهش سودآوری شده است.

یکی از وظایف مجلس، علاوه بر قانونگذاری، نظارت بر اعمال قوه مجریه و نهادهای عمومی جهت حسن اجرای قانون است. نظارتی که می تواند در اشکال سیاسی، مالی، و ... باشد. با انتصاب شخصی به مدیر عاملی صندوق تأمین اجتماعی، برخی از نمایندگان مجلس نسبت به اقدام وزیر ذی ربط جهت انتصاب او به واسطه نداشتن شرایط لازم اعتراض کردند و خواستار برکناری وی شدند. وزیر نظر مشورتی نمایندگان مجلس را نپذیرفت و مجلس برای تکمیل نظارت خود از اهرم استیضاح سود جست. اما قبل از به ثمر نشستن استیضاح، با وساطت برخی مبنی بر پذیرش نظر نمایندگان، موضوع استیضاح منتفی گردید؛ اما در پی عدم عزل مدیر فوق، موضوع از سوی تنی چند از نمایندگان مجلس در دیوان عدالت اداری مطرح شد و هیأت عمومی دیوان طی دادنامه شماره 261 مورخ 1391/5/9 حکم انتصاب را ابطال نمود. بی گمان صدور چنین رأیی دارای آثار و نتایجی است که محدود به پرونده نمی شود. صرف نظر از صلاحیت های لازم برای تصدی مدیریت فوق که محل تردید است، رسیدگی هیأت عمومی دیوان و صدور حکم ابطال یک انتصاب، ضمن آنکه جایگاه و شأن دیوان را تنزل می دهد، صلاحیت قانونی آن را برای رسیدگی و صدور حکم با اشکالات جدی حقوقی مواجه می سازد.

یکی از دغدغه های صندوق های بازنشستگی به عنوان نهادهای مالی بین نسلی، چگونگی سرمایه گذاری پس اندازهای خرد بیمه شدگان در حوزه های مختلف است. این تحقیق به بررسی و تعیین پرتفوی بهینه سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی در گروه های عمده صنایع بورسی پرداخته است. داده های تحقیق به صورت روزانه، برای دوره ۵/۱/۱۳۹۴ الی ۳۱/۶/۱۳۹۹ از وب سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران و شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی گردآوری و جهت تجزیه وتحلیل داده ها از مدل های مارکویتز، ارزش در معرض خطر (VaR) و نرم افزار متلب استفاده شده است. نتایج بررسی وضعیت موجود سرمایه گذاری های صندوق تأمین اجتماعی نشان داد که 9 گروه صنایع، 93% سرمایه گذاری های بورسی این صندوق را تشکیل می دهند. همچنین، گروه های «مواد و محصولات دارویی»، «سرمایه گذاری ها» و «فلزات اساسی»، به ترتیب از بیشترین نسبت بازدهی به ریسک و گروه های «بانک ها و مؤسسات اعتباری»، «فرآورده های نفتی» و «سیمان، آهک و گچ»، به ترتیب از کمترین نسبت بازدهی به ریسک برخوردار بوده اند. نتایج برآورد مدل تحقیق نیز بیانگر این است که پرتفوی مارکویتز بهتر از پرتفوی VaR و واقعی جهت سرمایه گذاری در صندوق بازنشستگی است. علاوه براین، بر اساس پرتفوی بهینه مارکویتز، با حفظ میزان مطلق سرمایه گذاری های بورسی، این صندوق می بایست سهم سرمایه گذاری در «مواد و محصولات دارویی» را به میزان 7%، «سرمایه گذاری ها»، 2% و «فلزات اساسی»، 1%، افزایش و سهم سرمایه گذاری در «شرکت های چند رشته ای»، 3%، «محصولات شیمیایی»، 3%، «سیمان، گچ و آهک»، 2% و «فرآورده های نفتی»، 2%، کاهش دهد.

هدف: نظر به نقش مهم صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی در توسعه و رفاه اجتماعی کشور، توجه به پایداری آن ضروری است. ارزیابی پایداری سیستم های بازنشستگی ازجمله مسائل  پیچیده ای است که به دلیل تعدد متغیرهای تأثیرگذار و تغییر متغیرها در بلندمدت نمی توان آنها را به سادگی مطالعه و تحلیل نمود. هدف این مقاله تحلیل پایداری مالی صندوق مزبور در افق زمانی 1430 است . روش: در این پژوهش با استفاده از اطلاعات و آمار سازمان تأمین اجتماعی و پیش بینی تعداد بیمه شدگان و مستمری بگیران، مدلی بر پایه پویایی های سیستم، طراحی و به کمک آن پایداری صندوق بازنشستگی فوق بررسی و تحلیل شد. پویایی سیستم بر پایه سه رشته علمیِ مدیریت سنتی سیستم های اجتماعی، تئوری بازخوردی و شبیه سازی کامپیوتری بوده و به منظور بررسی و مطالعه انواع سیستم های بازخوردی و پیچیده نظیر سیستم های اجتماعی استفاده می شود . یافته ها : بر اساس مدل شبیه سازی این پژوهش، از ابتدای سال پایه (1395)، سازمان با کسری نقدینگی مواجه بوده و از سال 1406 درآمد سازمان (تفاضل مصارف از منابع تعهدی) نیز منفی خواهد شد و روند صعودی کسری نقدینگی از اوایل 1415 به دلیل بسته شدن پنجره جمعیتی به سرعت افزایش خواهد یافت . نتایج : با توجه به وضعیت فعلی سازمان، نیاز فوری به انجام اصلاحات پارامتریک و یا سیستمی الزامی است. این مدل ساختار درون زاد و ارتباطات بین اجزای سیستم را شفاف نموده و می تواند نقش مهمی در شناخت عواقب سیاست های پیشنهادی مدیران و مسئولین ایفا نماید.