دانشجو-معلمان

ابراز وجود به مثابه یکی از مهارت های زندگی، قلب رفتار بین فردی، کلید ارتباط های انسانی و حاصل تعامل اجتماعی است که در فرایند جامعه پذیری و بازجامعه پذیری، تولید و بازتولید می شود. هدف این پژوهش، ازیک طرف، مطالعه شیوه هایی است که دانشجو-معلمان در فرایند تعاملات خویش با اساتید، کارکنان و دانشجو-معلمان دیگر، از منظر اساتید این دانشگاه، ابراز وجود می کنند؛ از طرف دیگر، مطالعه مقولاتی است که از منظر اساتید، دانشجو-معلمان، در ابراز وجود مورد غفلت قرار می دهند. روش مطالعه، کیفی؛ روش نمونه گیری، نظری-هدفمند؛ تکنیک جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه-استاندارد با 15 نفر از اساتیدی که در این دانشگاه حداقل شش ترم تدریس داشته اند بوده و بر اساس اشباع نظری پایان یافته است. جهت تحلیل یافته ها، مصاحبه ها ابتدا تحلیل محتوا و کدگذاری شده اند؛ سپس به مفاهیم تبدیل و پس ازآن به مقولات عمده بازسازی معنایی شده اند. با توجه به یافته ها، عمده ترین شیوه های ابراز وجود دانشجو-معلمان از نظر اساتید، در سه مقوله عمده «اعتقاد به مبانی و ارزش های اسلامی»، «توسعه حرفه ای معلم» و «استفاده از فناوری های نوین» بازسازی معنایی گردیده اند. همین طور ازنظر مصاحبه شوندگان، دانشجو-معلمان در ابراز وجود، به دو مؤلفه «تفکر انتقادی» و «روحیه پژوهشگری» بی توجه بوده اند و از آن ها غفلت کرده اند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین ابعاد فرایند توسعه مالکیت معنوی دانشجو- معلمان در ارتقا سطح علمی دانشگاه فرهنگیان انجام شد. روش: رویکرد تحقیق، کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی با تأکید بر شیوه خود ادراکی بود. مشارکت کنندگان دانشجو- معلمان شاغل در دانشگاه فرهنگیان شهید مطهری خوی در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که 17 نفر از آنان به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص، مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا مصاحبه های نیمه سازمان یافته ای از آنها صورت گرفت و نمونه گیری تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای اعتبارسنجی یافته ها، از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای تعیین پایایی داده ها، از روش تحلیل موازی استفاده شد. یافته ها: یافته های این تحقیق شامل هشت مقوله اصلی، 26 مقوله فرعی و 159 کد اولیه است که مقوله های اصلی آن، مبتنی بر شاخصه های فرهنگ آموزشی، پژوهشگری، حرفه ای گری، خودانگاره معلمی، هویت علمی، خودرهبری، گفتمان سازمانی و خودزیستی علمی است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در راستای توسعه و غنی سازی فرایندها و کنشهای آموزشی، فعالیت های فکورانه دانشجو- معلمان محور اقدامات درسی و تربیتی قرار گیرد و به کارگیری اندیشه ها و دیدگاههای جدید منبعث از تجاربی باشد که در عمل به کار گرفته شده اند.