بهینه کاوی

تصمیم سازی در شرایط رقابتی چالشی است که مدیران با آن روبرو هستند. شناسایی عوامل موفقیت استراتژیک هر شرکت و تعیین موقعیت خود نسبت به رقبا با توجه به آن عوامل راه کاری است که مدیریت عالی شرکت ها برای بقا در شرایط رقابتی از آن بهره می برند. هدف مقاله ی حاضر توسعه یک روشی کمی به منظور بهینه کاوی رقابتی است . در مقاله حاضر متوسط هزینه ی تولید یک تن محصول، ارزش ویژه برند شرکت، کیفیت محصول، قابلیت بازاریابی و فروش، قابلیت خرید و دسترسی به منابع، رضایت مشتری، انعطاف پذیری تولید، قابلیت های بخش مهندسی، قابلیت تحقیقات فنی، تعداد طرح های توسعه به کمک نظر خبرگان صنعت عنوان عوامل موفقیت حیاتی شرکت های تولیدی در صنعت لوله و پروفیل فولادی در نظر گرفته شده است. سپس به کمک روش تاپسیس راه حل بهینه ی مثبت به عنوان الگوی بهینه ی مثبت و راه حل بهینه ی منفی به عنوان الگوی بهینه ی منفی تعیین گردید.این دو الگو به عنوان الگوی های بهینه یابی رقابتی مد نظر قرار گرفته است.پس از آن با توجه به محدودیت سیستمی بودجه، با استفاده از برنامه ریزی آرمانی صفر و یک دو هدفه برای هر یک رقبا سعی شده تا فاصله ی هر رقیب از الگوی بهینه ی مثبت حداقل و فاصله از الگوی بهینه ی منفی حداکثر گردد. نتایج نشان می دهد که هریک از رقبا به منظور رسیدن به الگوی بهینه می بایست به کدام یک از عوامل حیاتی موفقیت توجه نماید.

هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون روان سنجی مقیاس سازگاری هیجانی (EAM؛ رابیو، آگادا، هانتنگاس و هرناندز، 2007) در بین گروهی از دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: در مطالعه همبستگی حاضر 324 دانشجوی کارشناسی (130 پسر و 194 دختر) به EAM، مقیاس واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده (PSRS؛ شولتز، ییم، زوکالا، جانسن و شولتز، 2011) و نسخة تجدید نظر شدة دوم نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت (HPLP-II؛ والکر، اسچریست و چندر، 1995) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی سازة EAM از روش آماری تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی EAMاز ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی سازة EAM، ضریب همبستگی بین ابعاد سازگاری هیجانی با زیرمقیاس های واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده و نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت گزارش شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تاییدی EAM نشان داد که در نمونة دانشجویان ایرانی ساختار دوبعدی EAM شامل عامل فقدان نظم بخشی انگیختگی های هیجانی و فیزیولوژیک و عامل نامیدی و تفکر آرزومندانه، با داده ها برازش مطلوبی داشت. همچنین، نتایج مربوط به همبستگی بین ابعاد سازگاری هیجانی با زیرمقیاس های واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده و نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت، به طور تجربی از روایی سازة EAM حمایت کرد. در نهایت، مقادیر ضرایب همسانی درونی عامل کلی و زیرمقیاس های EAM بین 84/0 تا 91/0 به دست آمد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج مطالعة حاضر نشان داد که EAM برای سنجش مفهوم سازگاری هیجانی در دانشجویان ایرانی ابزاری روا و پایا است.

در شرایط رقابتی امروز، کیفیت و بهره وری دو عامل مهم و اساسی در بقای مؤسسات و تولیدکنندگان می باشد و بهبود مستمر ابزاری مطمئن جهت تداوم حضور در این بازار می باشد. یکی از روش هایی که موجب پیشرفت سازمان ها در این عرصه رقابتی می گردد، الگوبرداری از بهترین هاست. فرآیند الگوبرداری با شناخت سازمان یا سازمان هایی که در نوع خود بهترین هستند، تکنیک هایی را معرفی می کند که بدان وسیله بتوان شکاف موجود بین سازمان خودی تا سازمان پیشرو را به حداقل رساند. این ابزار امروزه بهینه کاوی نامیده می شود. عموما از دیر باز بکارگیری این ابزار در بخش های تولیدی و اقتصادی بوده است، با این وجود، به نظر می رسد با بهره گیری از آن در بخشهای آموزشی و خدماتی نیز می توان بسیاری از مسائل و شکافها را پر کرد .لذا این بررسی با هدف آشنایی با تعریف بهینه کاوی، تاریخچه، فرآیند، الگوهای بهینه کاوی صورت گرفته است و در کنار آن به بررسی موردی دو دفتر آموزش کارکنان جهاد کشاورزی و شهرداری منطقه یک تهران با استفاده از ابزار مشاهده (مشاهده گر صرف )، مصاحبه، پرسشنامه باز پاسخ به روش کیفی از نوع مطالعه موردی اقدام شده است. نتایج نشان می دهد بین دو دفتر آموزش کارکنان از لحاظ بهینه کاوی فرآیند در سطح فعالیت مشابهت وجود دارد و تفاوت عمده انها بیشتر در بودجه دریافتی و امکانات موجود در دو دفتر است

ارزیابی عملکرد از ابزارهای اصلی و اساسی مدیریت جهت تحقق اهداف و برنامههای سازمان است. در فضای رقابتی کنونی، الگوبرداری از بهترینها (بهینهکاوی) ، یک رویکرد معمول برای تسهیل یادگیری از سازمان های برتر و افزایش بهرهوری سازمانها، شده است. در این پژوهش ابتدا با کمک روش بهینهکاوی، معیارها و مولفه های ارزیابی عملکرد شناسایی شده و با بررسی سازمانهای برتر در حوزه ارزیابی عملکرد این شاخصها در قالب مدل کارت ارزیابی متوازن ارائه شدند. پس از وزندهی با منطق تصمیمگیری چند معیاره (AHP)، فرآیند ارزیابی عملکرد بین 104 نفر از کارکنان شهرداری در 14 حوزه مدیریتی در منطقه 16 تهران اجرا شد. نتایج نشانداد عملکرد کارکنان در بعد مشتری شهرداری تهران علاوه بر اینکه کم ترین فاصله را عملکرد شهرداری های برتر در حوزه ارزیابی عملکرد داشت، در برخی موارد با این سازمان ها هم پوشانی نیز داشته است. با توجه به نتایج بهینه کاوی و مقایسه با بهترینها شهرداری منطقه 16 تهران با حدود ایدهآل در مقایسه با سازمانهای برتر در زمینه اجرای ارزیابی عملکرد تفاوت قابل ملاحظهای داشت که نیازمند تجدیدنظر در خطمشی سازمان جهت ارتقا و بهبود عملکرد خود میباشد.

 مقدمه: الگوبرداری به منظور شناسایی تجارب و دستاوردهای موفق کسب و کار جهت بهبود و توسعه عملکرد سازمان مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی الگوبرداری توسط مدیران و کارشناسان مسئول معاونت بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی کشور و ارتباط آن با عوامل فردی و سازمانی انجام گرفت. روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی در بهار 1389 انجام گرفت. جامعه پژوهش مدیران و کارشناسان مسئول حوزه ستادی معاونت بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی کشور بوده که 13 دانشگاه به صورت طبقه ای و تصادفی منظم انتخاب شدند. در دانشگاه های منتخب کلیه مدیران و کارشناسان مسئول در دسترس، بصورت سرشماری مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفتند. پرسشنامه مورد استفاده شامل متغییرهای فردی و سازمانی بود که روایی و پایایی آن تأیید شد. یافته ها: از بین 293 مدیر و کارشناس مسئول مطالعه شده، 75 نفر(26.5 درصد) جهت بهبود و توسعه عملکرد سازمان خود، 167 مورد از تجارب و دستاوردهای موفق دیگر سازمان ها بهره مند شدند. بیشترین موارد الگوبرداری(46.7 درصد) از طریق بازدید از محل بوده، 86.2 درصد الگوبرداری از حوزه سلامت و 91 درصد الگوبرداری در داخل کشور انجام گرفت. از بین عوامل فردی و سازمانی فقط، مقطع تحصیلی افراد مورد مطالعه با میزان الگوبرداری رابطه معنی دار وجود داشت(0.045=P). بحث: سرانه الگوبرداری در بین مدیران و کارشناسان مسئول نازل بود که ضرورت دارد برای ترویج و توسعه آن، برنامه های مداخله ای طراحی و اجرا گردد. کلید واژه ها: الگوبرداری، بهینه کاوی، ترازیابی، محک زنی، دانشگاه علوم پزشکی این مقاله بخشی از رساله تحت عنوان ارزیابی عملکرد معاونت بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی کشور بر اساس مدل تعالی EFQM در مقطع دکتری مدیریت خدمات بهداشتی درمانی در سال 1389با کد 940 می باشد که با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی تهران و پشتیبانی مرکز سلامت جمعیت، خانواده و مدارس و مرکز مدیریت شبکه معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اجرا شده است.

مقدمه: بهینه کاوی یا الگوبرداری از روش ها و فرآیند های برتر یکی از روش های بهبود عملکرد و بهسازی سازمانی محسوب می شود. مطالعه حاضر، به منظور تعیین میزان بهینه کاوی اعضای کمیته مدیریت بحران و بلایای بیمارستان های دولتی ایران در مواجهه موثر با بلایا انجام شد. روش ها: مطالعه حاضر مقطعی بوده و در سال 1397 انجام شد. جامعه پژوهش بیمارستان های دولتی ایران بود که بر اساس آمایش سرزمینی به صورت تصادفی انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته شامل دو بخش متغیرهای فردی و میزان و نحوه بهینه کاوی با 14 سئوال باز و بسته بوده که روایی و پایایی آن تائید شد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ تحلیل شد. یافته ها: از مجموع 410 نفر اعضای کمیته بیمارستانی مدیریت بحران و بلایا در دسترس، 103 نفر(1/25 درصد) در طول سوابق همکاری با کمیته، سابقه حداقل یک تا حداکثر هشت مورد بهینه کاوی داشتند که در مجموع 237 مورد بهینه کاوی به ثبت رسیده است. بدین ترتیب میانگین بهینه کاوی افراد بررسی شده 2/1±58/0 مورد بوده است. بین تعداد موارد بهینه کاوی و مدت همکاری در کمیته مدیریت بحران(177/0+=r & 001/0=P)، تعداد تخت فعال بیمارستان محل خدمت(117/0+=r & 024/0=P)، مقطع تحصیلی(109/0+=r & 029/0=P) و شهر محل استقرار بیمارستان (در کلان شهرها 4/28 درصد و در غیر کلان شهرها 9/15 درصد) (010/0=P)، رابطه معنی دار و با سایر عوامل فردی و سازمانی رابطه غیرمعنی دار وجود داشت(05/0<P). نتیجه گیری: مطالعه حاضر، نشان داد سرانه بهینه کاوی اعضای بررسی شده با توجه به سایر مطالعات مشابه در سطح کمی قرار داشت. لذا پیشنهاد می شود برنامه های مداخله ای متناسب طراحی و اجرا گردد.

مطالعه حاضر به منظور تعیین کارآیی نسبی واحدهای اداری آموزش و پرورش استان زنجان با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها(DEA) صورت پذیرفته است. این مطالعه از یک رویکرد کمّی بهره برده، به لحاظ روش، توصیفی-مقطعی بوده و برای پاسخگویی به سئوال های پژوهش از ابزار بررسی اسناد و مدارک اداری استفاده شده است. برای تعیین کارآیی، ابتدا با استفاده از پرسشنامه، نظرات خبرگان در خصوص متغیرهای ورودی و خروجی دریافت شد و سپس با استفاده از روش Borda به تعیین و انتخاب این متغیرها اقدام شد. با استفاده از مدلCCR خروجی محور، از تعداد 14اداره آموزش و پرورش یک اداره کارآ و بقیه ناکارآ و با استفاده از مدل BCC خروجی محور، تعداد 3 اداره به عنوان کارآ معرفی شدند. به منظور استفاده از نتایج مطالعه در برنامه ریزی و بهینه کاوی، مقادیر بهینه هر متغیر به تفکیک ادارات آموزش و پرورش ارائه شد تا از این مقادیر برای هدفگذاری و برنامه ریزی استفاده شود. در پایان به وسیله مدل اندرسون-پترسون به رتبه بندی ادارات آموزش و پرورش از لحاظ میزان کارآیی مبادرت شد.

  هدف این پژوهش تأملی بر اخلاق آموزش در دانشگاه های فنی و مهندسی کشور و مقایسه آن با یکصد دانشگاه فنی و مهندسی برتر جهان بود. جامعه پژوهش شامل 100 دانشگاه فنی و مهندسی برتر جهان ( بر اساس رتبه بندی معتبر بین المللی رتبه بندی دانشگاه های جهان) و 127 دانشگاه های فنی و مهندسی ایران بود. روش نمونه گیری به صورت تمام شماری و روش تحقیق شامل     روش های مطالعات اسنادی و کتابخانه ای بود که با بهره گیری از روش بهینه کاوی و تجارب موفق ملی و بین المللی انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در حال حاضر، دانشگاه های فنی و مهندسی ایران از نظر توجه به اخلاق آموزش (مستندات اخلاقی) در سطح قابل قبولی نیستند و باید با توجه به دانشگاه های فنی و مهندسی برتر جهان و درنهایت، با بومی سازی های لازم اقدامات مناسبی در این زمینه صورت گیرد. درنهایت، با تکیه بر یافته های پژوهش راهکارهایی به منظور ایجاد سند جامع اخلاقی مناسب دانشگاه های فنی و مهندسی کشور ارائه شده است، اولین قدم در داشتن اخلاق در آموزش داشتن سند جامع اخلاقی است که موجب وحدت رویه در پیاده سازی اخلاقیات در دانشگاه ها می شود.

رشد سازمان ها و ماندن شان در محیط رقابتی -به خصوص در عصر اقتصاد دانشی-، به توانایی آن ها در پرورش کارکنان متفکر نقاد، بستگی دارد. افرادی که بتوانند بین دانش و تجارت ارتباط برقرار کنند، موقعیت های مسئله آمیز و چالش زا را درک کرده و برای مواجهه عملی با آن ها، آماده باشند. ایجاد این آمادگی در کارکنان، نیازمند اتخاذ روش های نوآورانه است. فناوری های پیشرفته یادگیری از جمله بازی های جدی، مسیرهای نوینی را برای پرورش شایستگی های تفکر انتقادی گشوده اند. برخی بازی های جدی تولید و منتشر شده اند که به طور خاص تفکر انتقادی را پرورش می دهند. با مطالعه و بهینه کاوی این بازی ها به عنوان یک ابزار سیستماتیک می توان موفقیت آن ها در دستیابی به این هدف را ارزیابی کرد. برهمین اساس، پژوهش حاضر با هدف مطالعه و بهینه کاوی بازی های جدی تفکر انتقادی بر اساس مدل تفکر انتقادی پیتر فاسیونه شامل 6 مؤلفه تفسیر، تحلیل، ارزیابی، استنباط، توضیح و خودتنظیمی، انجام شد. بر اساس نتایج، مؤلفه های تفسیر، تحلیل، ارزیابی و استنباط در همه بازی های بررسی شده، فعالانه محقق می شوند. اما مؤلفه های «توضیح» و «خودتنظیمی» در بسیاری از بازی ها، کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. این بدان معنا است که هیچ کدام از بازی های جدی بررسی شده توسط این تحقیق، توانایی ارتقای تفکر انتقادی کاربران خود را به صورت کامل و موثر ندارند چون توجه آن ها به اجزا و فرایند تفکر انتقادی، ناقص بوده است. این کاستی را می توان ناشی از کم توجهی به مدل ها و نظریه های تفکر انتقادی و عدم دخالت متخصصان این حوزه در فرایند طراحی و توسعه بازی دانست. یافته های تحقیق حاضر با استفاده از الگوی تأمل بنیادین اویلین و کورتگن، به بحث و بررسی گذاشته شده اند.