تسهیل یادگیری

در خصوص حافظه، محل ذخیره حافظه و ارتباط آن با یادگیری، نظریات زیادی وجود دارد ولی هیچ یک از آنها کنجکاوی بشر دانش پژوه را به تمامی ارضا نکرده است. مقاله حاضر با استناد به یافته های فیزیک، ژنتیک و روان شناسی، فرضیه جدید و متفاوتی را در حیطه حافظه معرفی کرده است و رویکردهای مستخرج از آن را که ممکن است در پژوهش های آتی تربیت بدنی و علوم ورزشی سودمند باشد، مطرح می کند. مطابق با این فرضیه، یادگیری و رفتار افراد یک گونه در حافظه جمعی آن گونه ثبت شده و استفاده تمام افراد گونه مذکور از آن را ممکن می سازد. این فرضیه به وجود میدانی به نام میدان شکل ساز اشاره می کند که در بیرون و درون ارگانیزم قرار دارد. در میدان شکل ساز، اطلاعات مربوط به شکل (ساختار) و رفتار (یادگیری) ارگانیزم ثبت شده و به این ترتیب یادگیری افراد یک گونه به سبب یادگیری دیگران تسهیل می شود. به عبارت دیگر یادگیری میان افراد یک گونه قابل انتقال است. از دیدگاه علم فیزیک، این میدان در قالب کوانتوم، به صورت ذره و موج عمل می کند و تحت تاثیر زمان و مکان نیست. در این مقاله با رجوع به شواهد پژوهشی موجود که تبیین کننده تاثیر میدان شکل ساز در تسهیل یادگیری است، چشم اندازی برای پژوهش های آتی در حیطه یادگیری حرکتی ترسیم شده است.

در نظام آموزشی نوین تدریس کاربرد تکنولوژی آموزشی انکارناپذیر است و نمی توان نقش بسزای آن را در امر یاددهی_یادگیری نادیده گرفت. محتوای الکترونیکی از جمله امکانات تکنولوژی آموزشی است و به عنوان رسانه در کلاس درس مورد استفاده قرار می گیرد. هرچه کاربرد رایانه در امر یاددهی_یادگیری در کلاس درس و محیط خارج از کلاس رایج تر شود انتخاب و استفاده از محتوای الکترونیکی در تدریس و آموزش اهمیت بیشتری پیدا می کند. به دلیل اینکه روش های نوین تدریس با هدف تسهیل، تسریع و تثبیت یادگیری انجام می گیرند بهتر است که در اجرای این روش ها از تکنولوژی روز استفاده شود. در این مقاله سعی شده است نقش محتوای الکترونیکی بر تسهیل، تسریع و تثبیت یادگیری با روش توصیفی، تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد. یادگیری با استفاده از رایانه انگیزه ی دانش آموزان برای مشارکت در تدریس را افزایش می دهد و این موضوع سبب اثربخش شدن تدریس خواهد شد و مشارکت فعال دانش آموز مستلزم تسهیل یادگیری توسط معلم می شود که این فرایند با استفاده از محتوای الکترونیکی به صورت قابل توجهی امکان پذیر است. با درگیر شدن دانش آموزان درفرایند یاددهی_یادگیری و فعال شدن آنها و همچنین درگیر شدن کانال های یادگیری به کمک محتوای الکترونیک یادگیری ساده تر و مفهوم درس قابل فهم می شود و دانش آموزان از درس خسته نمی شوند و جذابیت کلاس برای آن ها موثر واقع می شود همین موضوع سبب سرعت بخشیدن به یادگیری نیز می شود و معلم می تواند در مدت زمان مناسب یادگیری دانش آموزان خود را تسریع و تثبیت کند.

هدف اصلی از این پژوهش معرفی امکانات آموزشی موثر در تسهیل فرآیند یادگیری است . در مقاله حاضر سعی بر آن شده است تا بر گستره ی وسیع امکانات آموزشی تمرکز شود. یادگیری مهم ترین هدف آموزش است و فراهم کردن امکانات آموزشی جهت تحقق یادگیری صورت می گیرد.در این مقاله از روش توصیفی تحلیلی با بررسی کتب و مقالات مرتبط داخلی و خارجی جهت مطالعه نقش امکانات آموزشی در تسهیل فرآیند یادگیری استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که امکانات آموزشی تنها شامل به کارگیری فناوری های پیشرفته نیست، می توان با فراهم ساختن محیطی شاد برای فراگیران با استفاده از روش های نوین تدریس ، بدون نیاز به هزینه زیاد، امکانات آموزشی لازم را جهت یادگیری فراگیران فراهم نمود.در این مقاله با نگرشی تازه در مورد امکانات آموزشی آشنا می شویم. به گونه ای که به شناختی نو از جایگاه امکانات آموزشی در تحقق هر چه بهتر امر آموزش می رسیم.

هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل تسهیل اثربخشی تدریس اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و سپس اعتبارسنجی آن بود. جامعه آماری پژوهش اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران بود. در این پژوهش ابتدا با روش نمونه گیری نظری، 15 نفر از متخصصان انتخاب شدند و مصاحبه های نیمه ساختاریافته صورت گرفت. سپس پرسشنامه مدل تسهیل اثربخشی تدریس طراحی در بخش کمی و در میان 281 نفر از اعضای هیئت علمی مورد پیمایش قرار گرفت. نتایج شامل مؤلفه های ویژگی های شخصیتی و اخلاقی استاد (ویژگی های حرفه ای استاد)، مهارت های ارتباطی بین فردی، مهارت های آموزشی و تدریس، توسعه انگیزش و پرورش در دانشجویان، توانایی مدیریت کلاس، توانایی ارزیابی دانشجویان، توانایی تدوین طرح درس و محتوا، توسعه مشارکت دانشجویان، توانایی انتقال مؤثر مطالب (مهارت های فردی-آموزشی استاد)، توانمندی علمی و توانمندی پژوهشی (توانمندی علمی-پژوهشی استاد)، جذب استادان شایسته، ارزیابی استادان، توسعه حرفه ای و انگیزه بخشی به استادان (راهبردهای مربوط به اساتید)، سازوکار مناسب در آموزش مجازی، توجه به قواعد آموزشی (راهبردهای مربوط به آموزش) و نهایتاً تمرکز بر عوامل بیروتی و تمرکز بر عوامل درونی (راهبردهای مربوط به دانشگاه) جهت تسهیل اثربخشی تدریس بود. نتایج بخش کمی نیز نشان داد که از مجموع شاخص143، نهایتاً 128 شاخص مرتبط با مؤلفه ها تشخیص داده شد.

هدف کلی پژوهش حاضر، تسهیل یادگیری درس«برگی از تاریخ زمین» کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی است. این پژوهش از نوع کیفی با رویکرد درس پژوهی مشارکتی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر 12 دانش آموز دختر پایه پنجم دبستان باران شهرستان جوانرود ( روستا زلان) در استان کرمانشاه هستند. داده های این پژوهش به کمک مصاحبه نیمه ساختارمند و مشاهده توسط اعضای تیم درس پژوهی در دو مرحله، نقد، بررسی و جمع آوری گردید تا داده ها به اشباع نظری برسند.اعضای تیم در دو مرحله در قالب دو تدریس اوّل و دوم به بررسی طرح درس و اجرای آن پرداختند. در ابتدای کار اعضای گروه ، درس برگی از تاریخ زمین را انتخاب نمودند و در طیّ جلسات متعدّد به ارزیابی طرح درس اوّلیّه و اجرای آن پرداختند، سپس با توجّه به نقد تدریس اوّل به تبیین طرح درس دوم و اجرای آن اقدام نمودند. فرایند تجزیه و تحلیل داده ها توسط کدگذاری های باز، محوری و انتخابی انجام شد. 122 کدباز حاصل شد که در مرحلهدوم پس از حذف و ادغام این کدها، 15 کد محوری حاصل و در نهایت با دسته بندی کدهای محوری در مقوله های کلی تر 3 کد گزینشی با عنوان های: مدیریت فضا و ابزار آموزشی، دانش پداگوژی، مهارت های روانشناختی حاصل شد.نتایج حاصل از کدگذاری های باز و دسته بندی آنها در کدهای محوری نشان داد، عوامل مختلفی چون : روش تدریس فعّال، مشارکت و تعامل، ،مهارت برقراری ارتباط، ، خلاقیّت و نوآوری و ...در تسهیل یادگیری درس تاثیر گذار هستند.

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی تسهیل فرآیند یاددهی-یادگیری بر اساس تجارب مدیران زن مدارس ابتدایی است. به منظور نیل به این هدف از رویکرد کیفی و روش داده بنیاد استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل مدیران زن مدارس ابتدایی شهرستان ایذه به تعداد 39 نفر بود. نمونه گیری به روش گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و درنهایت با 12 نفر از مدیران زن مدارس ابتدایی شهرستان ایذه مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد و سپس اطلاعات گردآوری شده در مصاحبه ها با استفاده از سه مرحله اصلی کدگذاری داده ها (باز، محوری و انتخابی) تجزیه وتحلیل شدند. در مرحله اول کدگذاری باز 285 کد اولیه شناسایی شد که پس از حذف کدهای تکراری به 123 کد کاهش یافت. در مرحله کدگذاری محوری، از برقراری پیوند و ارتباط بین مفاهیم 21 مقوله به دست آمد سپس این مقوله ها در 6 طبقه اصلی (مقوله محوری، شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها) دسته بندی شدند و الگوی نهایی تسهیل فرآیند یاددهی-یادگیری حاصل شد. بر اساس نظریه حاصل شده از یافته های پژوهش شرایط علی و اثرگذار بر تسهیل فرایند یاددهی-یادگیری ، شرایط زمینه ای ، عوامل مداخله گر ، راهبردها و استراتژی ها و پیامد آنها بررسی و مدل نهایی ارائه شده است.