اکولوژی انسانی

شناخت جامع و دقیق عوامل تاثیر گذار برروند توسعه پایدار روستایی، عامل کلیدی و یکی از پیش شرط های ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی است. لذا این پژوهش به منظور تحلیل مؤلفه های تأثیرگذار بر توسعه پایدار در روستاهای مناطق خوش و هوا به طور موردی در روستای امامه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر اهالی بومی روستای امامه به تعداد 1315 نفر بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 297 نفر به دست آمد که به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخت بوده است که مقدار آلفای کرونباخ آن 99/0 =α محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی استفاده گردید. براساس نتایج، مهمترین مولفه های تاثیر گذار بر روند توسعه پایدار روستای امامه در پنج عامل شناسایی شدند که عبارتند از زیرساخت های نهادی اقتصادی، زیرساخت اجتماعی فرهنگی، پتانسیل های کشاورزی منطقه، موقعیت جغرافیایی منطقه و توان محیطی منطقه. این پنج عامل مجموعا 56/60 درصد واریانس مولفه های تاثیر گذار بر توسعه پایدار در روستای امامه را تبیین کردند. بنابراین توسعه پایدار روستایی پدیده ای پیچیده و دارای ابعاد متعدد است و بدون شناخت عوامل مختلف موثر بر توسعه پایدار روستا، حفظ آینده روستا امکان پذیر نمی باشد.

توسعه های شهری غیرقابل کنترل منجر به تغییراتی در ساختار فضایی غیرقابل کنترل شهری شده است. لذا راهنمایی آگاهانه، سازماندهی اصولی و دیده بانی فضایی برای گسترش شهری ضروری است. از این رو، هدف از تحقیق حاضر، مطالعه روند توسعه کالبدی-فیزیکی شهر آب بر، شناخت عوامل مؤثر در رشد کالبدی-فیزیکی در محیط GIS و تجزیه و تحلیل آن ها در پایگاه اطلاعاتی سیستم اطلاعات جغرافیایی، با استفاده از مدل AHP بوده است؛ چنانکه با تهیه لایه های اطلاعاتی از جمله قابلیت اراضی، توپوگرافی، نقاط روستایی، شیب، شبکه ارتباطی،گورستان، رودخانه و ورود این لایه ها به محیط GIS و تجزیه و تحلیل آن ها در پایگاه اطلاعاتی سیستم اطلاعات جغرافیایی، با استفاده از مدل AHP، اراضی مناسب جهت توسعه آتی شهر مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان داد که طرح جامع شهر نقش عمده ای را در جهت دهی توسعه فیزیکی شهر ایفا نموده است و توسعه فیزیکی شهر با گسترش کاربری های خدماتی و تجهیزات شهری هماهنگ بوده و این نوع کاربری ها از پراکنش فضایی متعادلی برخوردار بوده ولی با استانداردهای مرسوم مطابقت ندارد

با توجه به شرایط کنونی کشور و ضعف طرح های توسعه شهری در عدم توجه به نظام باغشهری و از بین رفتن اراضی مرغوب کشاورزی به نام باغشهر و گسترش ساخت و سازها دراین اراضی ، در حال حاضر شهرهای کشورشرایط مساعدی را از نظر پایداری دارا نمی باشند.لذا با آسیب شناسی طرح های توسعه شهری در شهر زنجان می توان ادعا کرد طرح های توسعه شهری با این شکل و شرایط قابلیت تبدیل کردن شهرها به شهر پایدار را دارا نمی باشند. لذا در زمینه شناسایی علل عدم کارآمدی طرح های توسعه شهری از رویکرد آمیخته استفاده شد، که ترکیبی از دو روش کمی و کیفی است. داده ها نیز از منابع اولیه و ثانویه بدست آمد.منابع اولیه با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه های ساختاریافته و نیمه ساختاریافته، بحث گروهی متمرکز (FGD) و مشاهده جمع آوری شد. و داده های ثانویه از کتاب و منابع اینترنتی نظیر مقالات ، پایان نامه ها و... جمع آوری گردید. انتخاب نمونه های مورد مطالعه (30 نفر) بصورت هدفمند ( غیر تصادفی) از مطلعین و متخصصین موضوع مورد بحث به روش گلوله برفی ( زنجیره ای) گزینش شده است. و در نهایت یافته ها بصورت نظریه زمینه ای ارائه شده است. بنابراین در مجموع از نتایج بدست آمده ، مقوله عدم واقع بینی در برنامه ریزی و ارائه پیشنهادات غیر منطقی - عدم توجه به عوامل اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی در برنامه ریزی بیشترین درصد را دارا بودند . می توان نتیجه گرفت، محتوا و مقصود طرح های توسعه شهری ، شهر را به سمت شکل گیری " شهر پایدار " به نحو مطلوب سوق نمی دهد. بعبارت دیگر محتوای طرح های توسعه شهری به نحو مطلوب و کامل هدفمند و کارآمد نیست. لذا نگرشی اساسی و تجدید نظری جدی در تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری پیشنهاد میشود.

در این پژوهش، نقش و اهمیت مبلمان شهری در فضاهای عمومی شهر کلاله از دیدگاه شهروندان بررسی شده است. رویکرد این مطالعه به دلیل ماهیت موضوع، ترکیبی از روش های توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است و داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه توسط ساکنان مناطق مختلف شهر جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل شهروندان کلاله در سال 1395 می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه ای با پنج گزینه بر اساس طیف لیکرت بین آن ها توزیع شد. پرسشنامه توسط محقق تهیه و اعتبار صوری آن توسط اساتید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (0.85) تأیید شده است. برای آزمون فرضیات تحقیق از آزمون T تک نمونه ای و کای اسکوئر در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که مبلمان شهری تأثیر مثبتی بر زیباسازی و هویت بخشی فضاهای شهری، سلامت جسمانی و روانی شهروندان، و بهبود کیفیت فضاهای شهری دارد. همچنین، رابطه ای مثبت و معنادار بین مبلمان شهری و جذب گردشگر و توسعه گردشگری شهری در کلاله مشاهده شده است.

هدف این پژوهش بررسی نقش بافت های تاریخی در توسعه گردشگری شهرستان گمیشان و شناسایی چالش های پیش روی آن است. محدوده ی مورد مطالعه شامل بافت های تاریخی این شهرستان و جامعه ی آماری ما، ساکنان محلی، مدیران گردشگری، و گردشگران می باشد. حجم نمونه ی تحقیق شامل 150 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب خواهند شد. در این پژوهش از روش ترکیبی (کیفی و کمی) استفاده می شود و ابزار پژوهش شامل پرسش نامه های طراحی شده برای جمع آوری داده های آماری و مصاحبه های نیمه ساخت یافته با متخصصان و صاحب نظران گردشگری است. نوآوری این پژوهش در ادغام جنبه های تاریخی و فرهنگی با توسعه گردشگری پایدار در منطقه و ارایه راهکارهای عملیاتی برای بهبود جذب گردشگر می باشد. نتایج نشان می دهد که بافت های تاریخی نه تنها به عنوان منبع جذابیت برای گردشگران عمل می کنند، بلکه در صورت مدیریت صحیح، می توانند به توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه کمک شایانی نمایند. همچنین چالش هایی نظیر تأثیرات منفی گردشگری بر جامعه محلی و زوال میراث فرهنگی نیز شناسایی شده است. این موارد نیازمند مدیریت کل نگر و توانمندسازی جوامع محلی هستند تا به حفظ و بهره برداری بهینه از این میراث تاریخی منجر شوند.

تربیت شهروندی از جمله مباحث مهم در مطالعات اجتماعی، سیاسی و تربیتی است که ریشه در گستره تاریخ داشته و فیلسوفان قدیم و جدید به آن پرداخته اند. اهمیت و جایگاه این مفهوم در دوران معاصر به گونه ای است که یکی از عناصر مهم توسعه یک جامعه را شهروندان آن جامعه می دانند . با توجه به جایگاه مهم این مفهوم، پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سوال اصلی پژوهش می باشد؛ آیا مؤلفه های مبحث تربیت شهروندی ،در دین اسلام وجود دارد؟ برای نیل به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی (اسنادی)، ابزار فیش برداری و منبع دست اول؛ قرآن استفاده شده است .نتایج یافته ها نشان داد که بین دین اسلام و مؤلفه های تربیت شهروندی که شامل (آزادی ، تساهل و مدارا، تفکر انتقادی، ، مسئوولیت پذیری ...) ارتباط و همبستگی وجود دارد.