سمیه بخشنده

عوامل های مختلفی در پیاده سازی موفق سیستم هوش تجاری نقش بازی می کنند. این در حالی است که اغلب عوامل های فناورانه و ابزارگونه هوش تجاری موردتوجه پژوهشگران، مدیران و سرمایه گذاران بوده است. در پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد مدیریتی هوش تجاری، عوامل های حیاتی موفقیت پیاده سازی هوش تجاری مرتبط به عوامل انسانی با استفاده از ادبیات و نظرات خبرگان شناسایی و رتبه بندی شدند. به این منظور برای گردآوری داده ها از رویکرد مرور ادبیات تم محور کرسول استفاده شد که از تعداد 121 منبع به عنوان جامعه آماری، تعداد 33 منبع با استفاده از معیارهایی خروج معالعه انتخاب گردید. به این ترتیب خوشه ها و عوامل انسانی اثرگذار بر موفقیت هوش تجاری استخراج شدند و مبنایی برای تدوین پرسش نامه مبتنی بر مقایسه های زوجی قرار گرفت. با بهره گیری از نظرات ده خبره حوزه هوش تجاری برای تجریه و تحلیل داده ها از فن دیمتل که به بهترین وجه روابط تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را نشان می دهد، استفاده شد. روایی محتوا پرسش نامه از راه خبرگان حوزه کسب و کار هوش تجاری و قابلیت اعتماد پرسش نامه نیز به کمک روش آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد که از بین چهار خوشه عوامل مرتبط با اعضای گروه، عوامل مرتبط با مدیر پروژه، عوامل مرتبط با پذیرش و همکاری کاربران و عوامل مرتبط به سازمان به تریتب عوامل مرتبط به سازمان و عوامل مرتبط به مدیر طرح از عوامل علی اثرگذار بر دیگر عوامل هستند.

تا امروز، کیفیت زندگی کاری، به منزله اساسی برای بهروزی کارکنان، در دسته بندی های گوناگون بررسی شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با ترکیب کمّی نتایج تحقیقات کیفیت زندگی کاری به دنبال آن است که با شناسایی و به دست آوردن اندازه اثر مؤلفه های کیفیت زندگی کاری استفاده شده در تحقیقات مختلف در ایران به نقد و بررسی این تحقیقات بپردازد. این تحقیق از نظر هدف توصیفی و از نظر نوع استفاده کاربردی است. جامعه آماری شامل 79 مقاله و پایان نامه هایی بود که در ایران انجام گرفته بود. تعداد 40 تحقیق با استفاده از روش قضاوتی در نرم افزار CMA2 وارد فرایند فراتحلیل شدند. پایایی شناسایی از طریق توافق داوران در انتخاب و طبقه بندی تحقیق ها، پایایی کدگذاری از طریق توافق داورها در مورد استفاده از مفاهیم خاص برای کدگذاری متغیرها، و پایایی سطح معناداری و اندازه اثر از طریق توافق در محاسبات اندازه اثر بین دو فراتحلیل گر به دست آمد. نتایج نشان داد به ترتیب روابط اجتماعی در کار، فرصت برای رشد، فضای کلی زندگی، میزان کنترل اعمال شده در کار، رضایت از کار، قانون گرایی، استرس در محل کار، شرایط ایمنی و بهداشتی محیط کار، توازن بین کار و زندگی، یکپارچگی اجتماعی، و پرداخت مناسب مهم ترین مؤلفه های کیفیت زندگی کاری اند.

پژوهش در مورد انتظارات و ترجیحات کاری نسل هزاره به عنوان نسل جوان نیروی کار، فراهم کننده بینشی است که شکل دهی سیاست های جذب و نگه داری متناسب با این نسل را برای مدیران تسهیل می کند. بر این اساس، پژوهش حاضر با بررسی سیستماتیک نتایج تحقیقات کیفی در این حوزه، لیستی از انتظارات کاری این نسل را ارائه و سپس با استفاده از روش آنتروپی شانون ترتیب اهمیت آنان را مشخص کرد. این پژوهش از نظر هدف، توصیفی و از نظر نوع استفاده کاربردی است. جامعه آماری پژوهش، شامل 68 مقاله و پایان نامه کیفی معتبر بود که تعداد 21 مورد با استفاده از روش قضاوتی وارد فرایند فراترکیب شد. جهت سنجش میزان توافق بین دو رتبه دهنده از شاخص کاپا و جهت سنجش روایی نتایج از شاخص CVI استفاده شد و بدین ترتیب روایی و پایایی مورد تصدیق قرار گرفت. نتایج نشان داد که به ترتیب، توازن بین کار و زندگی، فرصت برای رشد و توسعه حرفه ای در کار، وجود محیط کاری سرگرم کننده و لذت بخش، برخورداری از زمان کاری منعطف، بر عهده داشتن وظایف چالشی، کار تیمی، محیط کار حمایتی، برخورداری از حقوق و مزایای بیشتر و کار معنی دار ازجمله مهم ترین انتظارات کاری نسل هزاره هستند.

تحلیل روایت روشی کیفی است که از آن برای معناسازی و تفسیر معنا استفاده می شود. هرچند برخی از تحقیقات بر اهمیت استفاده از این روش تأکید داشته اند، اما هیچ یک از آن ها به طور دقیق و تفصیلی به حوزه های کاربردی این روش در سازمان اشاره نکرده اند. این پژوهش در تلاش است تا با بهره گیری از روش علمی فهم عمیق تری از این موضوع ارائه کند. پژوهش حاضر از نوع کیفی، به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نظر افق زمانی، پژوهشی مقطعی است که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی و مصاحبه عمیق با ده نفر از خبرگان و مدیران منابع انسانی انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک تحلیل محتوای کیفی عرفی و نسخه 10 نرم افزار MAXQDA استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها، تحلیل روایت در حوزه های مدیریت دانش در مدیریت تغییر، مدیریت فرهنگ سازمانی، مدیریت ارتباطات سازمانی، مدیریت رفتار کارکنان و مدیریت توسعه منابع انسانی کاربرد دارد.

ازجمله اساسی ترین چالش های نوین پیشِ روی مدیریت منابع انسانی، تنوع نیروی کار است. براین اساس، پژوهش حاضر با ترکیب کمی نتایج تحقیقات، تفاوت ارزش های کاری در نسل ها و چگونگی اثرگذاری ارزش های کاری گروه های نسلی در محیط کار را شفاف تر نمود. این تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر نوع تحقیق، توصیفی است. جامعه آماری تحقیق، شامل 135 مقاله خارجی و داخلی معتبر بود که تعداد 20 مورد با استفاده از روش قضاوتی وارد فرایند فراتحلیل شد. پایایی شناسایی از طریق توافق داوران در انتخاب و طبقه بندی تحقیق ها، پایایی کدگذاری از طریق توافق داورها در مورد استفاده از مفاهیم خاص برای کدگذاری متغیرها و پایایی سطح معنا داری و اندازه اثر از طریق توافق در محاسبات اندازه اثر بین دو فراتحلیل گر به دست آمد. پس از تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده از هر نسل با استفاده از نرم افزار CMA2، نتایج نشان داد که ارزش های کاری، بین نسل های مختلف متفاوت است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان هم راستایی قابلیت ها و اجزای هوش تجاری در راستای ایجاد مزیت های هوش تجاری بر اساس مدل بلوغ گارتنر است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی به شمار می رود و از نظر چگونگی گردآوری اطلاعات، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را 149 شرکت کوچک و متوسط شکل داده است که براساس جدول مورگان با روش نمونه گیری خوشه ای، نمونه ای با حجم 108 شرکت انتخاب شد و در نهایت با جمع آوری 100 پرسشنامه از این شرکت ها، مدل سازی معادلات ساختاری برای سنجش روابط میان متغیرهای پژوهش به کار برده شد. نتایج نشان می دهد میان قابلیت های هوش تجاری و اجزای آن رابطه معنادار وجود دارد و متغیر تعدیل کننده سطوح بلوغ هوش تجاری، در این زمینه تأثیری ندارد. همچنین تنها میان قابلیت های هوش تجاری و مزیت های آن رابطه مستقیم وجود دارد و متغیر میانجی اجزای هوش تجاری، نمی تواند رابطه غیرمستقیمی میان قابلیت های هوش تجاری و مزیت های هوش تجاری برقرار کند، از این رو هیچ رابطه معناداری میان اجزای هوش تجاری و مزیت های آن مشاهده نشد.

امروزه با آرمان ایجاد شهری الکترونیک، حرکت به سمت ارائه خدمات از طریق پورتال آغاز شده و تا حدودی شهرداریهای ایران نیز در این حوزه وارد شده اند. هدف این تحقیق اندازه گیری میزان پیشرفت تحقق این آرمان از طریق بررسی پورتالهای شهرداریها میباشد؛ چرا که نمای یک شهر الکترونیک و واسط کاربری بین فرایندهای مدیریت یک شهر الکترونیک و شهروندان، یک پورتال است که همه خدمات شهری از طریق این پورتال در دسترس خواهد بود. در این تحقیق از روش مطالعهء موردی و از ابزار مشاهدهء ساختاریافته استفاده شده است. خدمات پورتالهای شهرداری های پنج شهر تهران، مشهد، اصفهان، اهواز و شیراز که مرکز پرجمعیت ترین استانهای کشور میباشند مورد ارزیابی قرار گرفته و خدمات آنان با خدمات پورتالهای 4 شهرداری منتخب غیرایرانی مقایسه شده است. بر اساس نتایج این پژوهش کمتر از 50 درصد از خدمات شهرهای الکترونیک جهان در پورتالهای شهرداریهای منتخب ایرانی و کمتر از 60 درصد از این خدمات در پورتالهای شهرداریهای منتخب غیرایرانی ارائه میشوند. در انتها پیشنهاداتی جهت بهبود پورتالهای شهرداریهای ایرانی ارائه گردیده است.