ایران و توران دارای پیشینة تاریخی و فرهنگی مشترک دارند. این تاریخ مشترک از حدود پانصد سال پیش جدا شده و هر کدام راه مستقلی را در پیش گرفتند. اوضاع اقتصادی جهانی نیز پیوند دهندة این دو شاخه نشده، بلکه آنان را از یکدیگر دورتر کرد. تسلط روسیه و سپس کمونیسم بر نیمی از پیکرة این فرهنگ مشترک، امکان هر گونه پیوند دوبارهای را ناممکن ساخت.
این مقاله ترجمة فصل هشتم کتاب تاریخ امپراطوری عثمانی و ترکیه از همین نویسنده است که اساس روابط میان ایران و امپراتوری عثمانی را در دورة جدید بر اساس معاهدة قصر شیرین (1639م) میداند، اما دورة جدید درگیریهای این دو کشور باز هم از سوی سلطان احمد سوم و در دورة “گل لاله” عثمانی از سوی ترکان آغاز شد.
در این مقاله با نگاهی به تاریخ، روابط عربها و ایرانیان بررسی میشود. پس از فتح ایران توسط لشکریان مسلمان، ظهور سلسلههای امویان و عباسی، ظهور حکومتهای متقارن و برآمدن حرکتهای مردمی را شاهد بودیم و اینک توجه به لزوم همراهی و اتخاذ سیاسهای واحد توسط این دو ملت در این مقاله مورد بحث قرار میگیرد.
موضوع پناهندگی در ایران یکی از مقولات مهم و قابل توجه در عرصة تاریخ روابط خارجی و صد سال اخیر ایران است . این مقاله میکوشد تا با بیان نمونههایی چند از مشکلات توجه دولت ایران به روند مسئلة پناهندگی را در کشور مورد بررسی قرار دهد.
پیش از جنگ جهانی دوم، ایالات متحده توجه چندانی به ایران نداشت. پس از مسئلة تخلیة آذربایجان هم امریکا باز خود را به یکباره و به طور عمیق در ایران درگیر نکرد. مداخلة آمریکا در ایران تا بحران نفت ایران و انگلیس در 1951 به کندی پیش رفت، اما از آغاز دورة ریاست جمهوری آیزنهاور بود که آمریکا، آشکارا رویکرد مداخله جویانه را در ایران در پیش گرفت.
"روی نقشة جنگ، ایران تنها جایی بود که منافع راهبردی، سیاسی و دیپلماتیک متفقین در آنجا متمرکز شده بود. این نوشتار از سه بخش تشکیل شده است:
الف) از حملة لهستان تا عملیات بارباروسا
ب) از عملیات بارباروسا تا بحران آذربایجان
ج) از پوتسدام تا بحران آذربایجان و جنجال پیام آشکار ترومن
"
نویسنده میکوشد تا به بازتاب و نحوة برخورد مطبوعات خارجی همچون روزنامة تایمز و روزنامههای دیلی گرافیک و مورنینگ پست در بریتانیا، روزنامة نویه ورمیا در روسیه و روزنامههای ایندپاندانس بلژیک، روزنامة فادرلاند و روزنامههای آکتل کوران هلند در قبال مشروطیت بپردازد.
این نوشته بر آن است تا دریابد سیاست خارجی ایران در دورة دکتر مصدق تحت تأثیر چه عواملی قرار داشت و در اصل سیاست خارجی دولت مصدق تا چه میزان با علایق، منافع، امکانات و تواناییها و راهبرد موازنة منفی ارتباط و تناسب داشت.
این گزارش به بررسی مختصر روابط ایران و فرانسه در دورة پهلوی دوم و شرح مسافرت شاه با هیئت همراه خود در سال 1974 به فرانسه و دستاوردهای وی پس از ملاقات و گفتگو با ژیسکار دستن میپردازد.
به طور کلی نسخ خطی در دفتر مطالعات خاورشناسی سن پترزبورگ، مبین اساس ادبیات افغانی است و دارای آثاری دربارة زبان پشتو است و مطالعة آنها موجب کسب نتایح ارزشمندی در زمینة دستور زبان و فرهنگ لغت زبان پشتو به عنوان یکی از زبانهای ایرانی شده است.
این گزارش دربارة روند شکل گیری تاریخ نگاری جدید در آسیای مرکزی همراه با انتقاد از نحوة تاریخ نگاری مورخان زمان کمونیسم در ازبکستان دربارة تحریف حقایق تاریخی است. در پایان مقاله از همة تاریخ نگاران منطقه دعوت شده هنگام تاریخ نگاری امانت را رعایت کنند.
گزارش نویسنده از چگونگی برگزاری سمینار “نقد و بررسی مطالعات ایرانی در روسیه” همراه با اشاره به حواشی و کاستیهای سمینار است که در پایان با ارائه پیشنهاد به پایان میرسد.
این نوشته به نوعی سفرنامة فتحی نژاد و گزارش فاتحی نژاد از حوزة فعالیتهای دانشگاه قازان و لزوم رسیدگی برای کمک به دانشجویان زبان فارسی آن حوزة دانشگاه است.
این متن به بررسی علل تصمیم ویلسون، رئیس جمهور امریکا، پس از پایان جنگ جهانی دوم در مورد مداخله در جنگ داخلی روسیه از 1918 تا 1920 میپردازد که عدهای آن را اشتباه کوچکی در سیاست خارجی آمریکا با وجود نادیده گرفته شدن آن میدانند.
کتاب بالا به نویسندگی ولادیمیر بارتولد است که در 12 فصل به چاپ رسیده و در اینجا نویسنده با ارزیابی کار مترجمان ایرانی و خارجی آن، نکات مثبت و منفی و روشهای نویسنده در روشن کردن همة خصایص ویژگیهای قوم شناختی اقوام مختلف ترک نژاد اشاره کرده و آن را اثری درخور تأمل شناخته است.
"انور خامهای با چاپ این کتاب دو جلدی میکوشد تصحیح ستون پنجم آلمان در ایران به جنبش هواداران آلمان نازی در ایران را دارد. به باور نویسنده این جنبش به سه مرحلة گوناگون زمانی تقسیم میشود:
الف) از هنگام شکلگیری تا سقوط رضا شاه
ب) از اشغال ایران توسط متفقین تا شکست آلمانیها در استالینگراد و شمال افریقا
ج) از آغاز عقبنشینی نیروهای آلمانی تا زمان فروپاشی نظام هیتلری
"
کتاب بالا به نویسندگی ولادیمیر بارتولد است که در 12 فصل به چاپ رسیده و در اینجا نویسنده با ارزیابی کار مترجمان ایرانی و خارجی آن، نکات مثبت و منفی و روشهای نویسنده در روشن کردن همة خصایص ویژگیهای قوم شناختی اقوام مختلف ترک نژاد اشاره کرده و آن را اثری درخور تأمل شناخته است.
