سیاست، سامان دهى و راهبرد جامعه است. مکتب اسلام، داراى نظریه و نظام مدنى و سیاسى است. نظریه و نظامى راهبردى، یعنى بنیادین، جامع و همه جانبه، سازوار و غایى است، و در نتیجه نظریه و نظام سیاسى متعادل و متعالى انسانى و الهى و رو در روى نظرات و نظامات نامتعادل و نامتعالى قرار دارد. قرآن به عنوان کتاب مکتب اسلام، عهدهدار تبیین مبانى این نظریه و نظام سیاسى است. لازمه قرآن پژوهى سیاسى و قرآنشناسى سیاسى و همچنین سیاست پژوهى و سیاستشناسى قرآن و قرآنى، ابتدا شناختشناسى سیاسى قرآن و آن گاه سیاستشناسى قرآن یا قرآنشناسى سیاست است. شناختشناسى، اعم از معرفتشناسى، منبعشناسى (عقل، وحى و عرف یا علم تجربى سیاسى)، روششناسى و موضوعشناسى سیاسى قرآن مىباشد. سیاستشناسى قرآن، اعم از کالبد شکافى و شناخت ساختار سیاسى قرآن است. کالبد شکافى سیاسى قرآن، به شکل سورهشناسى راهبردى، عملى مىگردد. سوره حمد، پیش درآمد، اساس و گزیده راهبردى قرآن به نظر مىآید. رهیافت راهبردى سوره حمد، شامل روششناسى سیاسى، تجزیه راهبردى و سرانجام تحلیل راهبردى سوره حمد است. مقاله حاضر صرفاً به تحلیل راهبردى سوره حمد مىپردازد.
اگر مشارکت سیاسى را به معناى عام، سهیم شدن افراد در سطوح مختلف فعالیت در نظام سیاسى در نظر بگیریم، با توجه به نظریههاى ولایت فقیه، نوع مناسبات فرد و دولت در بحث از مشارکت سیاسى از حیث نظرى، کارگزارانه (ولىّ - عامل) است. شاخصهاى مورد نظر مشارکت سیاسى که در این نوشته مورد تحلیل قرار گرفته است عبارتند از: حق انتخاب کردن، حق انتخاب شدن، حق مخالفت و حق نظارت و انتقاد.