سید حمیدرضا علوی

سید حمیدرضا علوی

مدرک تحصیلی: استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۵۰ مورد از کل ۵۰ مورد.
۴۱.

مبانی انسان شناختی هوش معنوی و اصول و روش های تربیتی مرتبط با آن از منظر مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۶ 115 - 163
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۷۶
هوش معنوی، بالاترین سطح هوش است، که ظهور و ابراز آن، با معنویت در ارتباط است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مبانی انسان شناختی هوش معنوی و استنتاج اصول و روش های تربیتی مرتبط با آن از منظر مولاناست. این پژوهش در زمره  تحقیقات کیفی است که در آن از دو روش، توصیفی- تحلیلی و استنتاجی (روش بازسازی شده فرانکنا) استفاده شده است. نتایج پژوهش این گونه نشان داد که می توان مواردی نظیر:اصالت هوش و اندیشه، امکان درک معنا، پذیرش ربوبیت الهی، درک نیاز انسان به بازگشت به اصل خویش  و دو ساحتی بودن انسان را به عنوان مبانی انسان شناختی هوش معنوی از منظر مولانا، مطرح ساخت.بر اساس این مبانی، اصولی همچون تربیت عقل و هدایت اندیشه، برخورداری از علم تحقیقی، پذیرش شریعت و پیمودن مسیر طریقت، خودشناسی و صفای باطن ارائه شده است.بر اساس این اصول، می توان اظهار داشت، به کارگیری روش هایی همچون مصاحبت با صاحبان عقل کلی، هدایت و اصلاح اندیشه، ترک خودبینی و انانیت در برابر خداوند، سکوت، تقویت روحیه حقیقت جویی، آموزش حکمت دینی، درمان بیماری های روحی و اخلاقی، تأمل در خویشتن، مراقبه و... برای پرورش هوش معنوی مؤثرند.
۴۲.

تحلیل مفهومی واژۀ «عسر» در قرآن کریم به منظور تبیین هدف غایی و اهداف واسطی مرتبط با آن

نویسنده:
منبع: پژوهش های تعلیم و تربیت اسلامی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۵ 103 - 120

کلیدواژه‌ها: عسر هدایت هدف غایی اهداف واسطی تحلیل مفهومی و زبانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۰۶
فهم مسائل و مفاهیم قرآنی، تفهیم آنها و حقیقت پنهان شده امور در آن از دیرباز تا به امروز مورد توجه اندیشمندان بوده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی مفهوم «عسر» و مشخص ساختن اهداف واسطی ذیل هدف غایی «هدایت» است. بدین منظور تمامی آیاتی که واژه «عسر» در آنها به کاربرده شده است، در آیات 6 و 7 سوره طلاق، آیه 8 سوره قمر، 280 و185 سوره بقره، 5 و 6 سوره شرح، 73 سوره کهف، 117 سوره توبه، 10 سوره لیل، 9 سوره مدثر و 26 سوره فرقان با استفاده از روش تحلیل زبانی و مفهومی به منظور استخراج هدف غایی و اهداف واسطی تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که واژه «عسر» به صورت ارتباط اندراجی میان مفهوم «هدایت» به عنوان هدف غایی و سایر شئون اعتقادی، دینی، اقتصادی، اجتماعی و شأن فکری و عملی و تربیتی به عنوان اهداف واسطی قابل تحلیل است. اهداف واسطی در شأن اعتقادی با رشد فردی و خودشناسی، در شأن دینی با دشواری برخی احکام و امور عبادی، در شأن اقتصادی با تاکید بر انفاق، و بخشش و...، در شأن اجتماعی با تکیه بر رفتار فاضلانه و عادلانه و در شأن فکری و عملی و تربیتی با بازشناسی و رفتار عامدانه تبیین شده است. از این منظر هدف خداوند از سختی ها و مصائب پیش روی بشر و حتی ابتلائات و آزمایش های الهی هدایت و تعالی انسان است. این سختی ها به پهنای ساحات مختلف تربیت، جامه ی گوناگون به تن کرده و در شئون مختلفی ظهور می کنند.
۴۳.

بررسی پدیدارشناختی داغ دیدگی و عوامل معرفتی مؤثر در تسکین آن و پیامد های تربیتی مرتبط(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال ۳۲ خرداد ۱۴۰۲ شماره ۳۰۶ 89-99

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی داغ دیدگی تسکین معرفت تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۱۰
هدف پژوهش حاضر بررسی داغ دیدگی و عوامل معرفتی مؤثر بر تسکین آن و تبیین پیامد های تربیتی مرتبط با آن است. این پژوهش از نوع کیفی و به روش پدیدارشناسانه انجام شده است که جامعه آماری آن کلیه افرادی هستند که در چند سال اخیر با مرگ یکی از بستگان درجه اول خویش مواجه گردیده اند. نمونه آماری با روش نمونه گیری هدفمند از جامعه مذکور انتخاب شده و ابزار جمع آوری داده ها در این زمینه، مصاحبه نیمه ساختار یافته است که توسط پژوهشگران تنظیم شده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش هفت مرحله ای کلایزی انجام شده است. بعد از تحلیل داده ها به این نتیجه رسیدیم که عوامل معرفتی مؤثر در تسکین و مدیریت داغ دیدگی در همه ابعاد: خداشناسی، جهان شناسی، دنیا شناسی، مرگ شناسی و انسان شناسی بسیار مهم و معنادار بوده است؛ که هرکدام دارای زیر مضامین فرعی هستند و همچنین پیامد های تربیتی به روش استنتاجی و به صورت قیاس عملی بیان شده است.
۴۴.

پاسخ به شبهه «نه به دین اجباری» با ترجمه ای تفسیری بر «لَا إکرَاهَ فِی الدِّین» و پیامدهای تربیتی

نویسنده:
منبع: شبهه پژوهی مطالعات قرآنی سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۸) 201 - 225

کلیدواژه‌ها: اجبار تعلیم و تربیت دین رغبت شبهه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۲۳۵
برداشت های متعددی از آزادی در دین و میزان پایبندی به اعمال عبادی و حفظ ارزش های دینی در جامعه وجود دارد که عمدتاً به جمله «هیچ اجباری در دین نیست» استناد می شود. هر چند در منابع دینی به شبهات ناشی از این عبارت پاسخ داده شده است اما عده ای با شعار «نه به دین اجباری» سعی در انحراف عقاید دیگران دارند که بازترجمه «لَا إکرَاهَ فِی الدِّین» برای کاهش برداشت های ناقص و متناقض ضروری به نظر می رسد. ازاین رو، هدف این نگارش که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، پاسخ به شبهه نه به دین اجباری با ترجمه ای تفسیری بر «لَا إکرَاهَ فِی الدِّین» و پیامدهای تربیتی می باشد. سه جنبه یافته های این پژوهش عبارتند از: سوء برداشت ها، معادل یابی و پیامدهای تربیتی. به اتکای ترجمه تفسیری، معادل یابی این عبارت قرآنی عبارتست از: «اعتقاد به اصول دین، انجام اعمال عبادی و حفظ ارزش های دینی، بدون شوق و رغبت درونی، بی اعتبار است». بررسی آیات و روایات نشان می دهد که هرگونه سستی، ول انگاری، سهل انگاری و ریاکاری در چهارچوب دین، مذموم و وجه مشترک این عوامل، عدم رغبت است. از جمله نتایج این پژوهش این است که بی رغبتی در عرصه تعلیم و تربیت، کاهش ارزش دینیِ علم محسوب می شود و هر گونه موفقیت علمی اگر برای کسب منفعت مادّی، تثبیت موقعیت اجتماعی، فریفتن و یا تسلّط بر دیگران باشد، نزد پروردگار بی ارزش خواهد بود.
۴۵.

پژوهشی در باب توانایی خواندن قرآن در افراد کم توان ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال پنجم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۰ 31 - 44

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم کم توانی ذهنی توانایی قرائت قرآن کریم آموزش قرائت قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۷۰
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش قرائت قرآن کریم بر توانایی خواندن قرآن در دانش آموزان کم توان ذهنی پسر است. این پژوهش کاربردی و شبه آزمایشی به صورت پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. آزمودنی ها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابتدا پیش آزمون (آزمون قرائت قرآن) از گروه های آزمایش و کنترل گرفته و سپس آموزش های لازم به گروه آموزش داده شد و مجدداً پس آزمون (آزمون قرائت قرآن) از دو گروه گرفته شد. بر اساس یافته های این مطالعه می توان نتیجه گرفت که آموزش قرائت قرآن کریم بر توانایی خواندن قرآن دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر مؤثر است و این دیدگاه که آنان قادر به روخوانی قرآن و این یادگیری نیستند را رد نمود.
۴۶.

واکاوی ابعاد تربیت یافتگی شخصیت مالک اشتر در نهج البلاغه به مثابه یک حاکم و زمامدار الگو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۵ 7 - 28

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه تربیت یافتگی مالک اشتر الگو زمامدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۹۰
مالک اشتر یک شخصیت تربیت یافته براساس آموزه های تربیتی اسلام در نهج البلاغه می باشد. تربیت یافتگی او باعث انتخابش به عنوان یکی از حاکمان و زمامداران دوره امامت امام علیj شده است. ازاین رو هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه های شخصیتی تربیت یافتگی ایشان در ابعاد مختلف (جسمانی، دینی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، عقلانی، عاطفی) می باشد. بدین منظور از روش پژوهش تحلیل مضمون و شبکه معانی استفاده شده است؛ طبق این روش، ابتدا گزاره ها و مضامین ناظر به ابعاد شخصیت مالک اشتر از کتاب نهج البلاغه و کتب تاریخی مرتبط، شناسایی، کدگذاری و سپس تحلیل شده اند. نتایج پژوهش، نشان دهنده شخصیت تربیت یافته مالک اشتر در ابعاد مختلف تربیتی، چون: برخورداری از سلامت و صلابت جسمانی، داشتن اعتقادات و باورهای معنوی، مقیّد به اعمال صالح و فضایل اخلاقی، ظلم ستیزی و عدالت و تلاش برای وحدت و استواری حکومت، توجه به رفاه مادی مردم، عامل به تعاون و همکاری، اندیشه ورزی، شناخت و بصیرت، عطوفت و مهربانی و اعتدال در امیال می باشد که این امر می تواند، الهام بخش چگونگی تربیت حاکمان و زمامداران شایسته در جامعه اسلامی−ایرانی ما باشد.
۴۷.

عوامل مؤثر بر آرامش در قرآن کریم و نتایج تربیتی آن

نویسنده:
منبع: قرآن و عترت سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۱ 85 - 106

کلیدواژه‌ها: آرامش عوامل موثر بر آرامش قران کریم نتایج تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۳۷
آرامش یکی از آرزوهای همیشگی بشر بوده و همیشه سعی داشته از ناراحتی و اندوه دوری و به اطمینان خاطر دست پیدا کند. هدف از نگارش این مقاله بررسی عوامل مؤثر در آرامش انسان از دیدگاه قرآن کریم است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. در ابتدا تعدادی از عوامل تاثیر گذار بر آرامش انسان به صورت نظام مند استنباط و توصیف شده و سپس آثار و نتایج تربیتی آن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد، افراد با ایمان با اطمینان خاطر به حوادث زندگی نگاه می کنند، اعمال نیک موجب رضایت خاطر انسان و احساس دوستی با خدا می شود، انسان در دعا و نیایش می تواند با خدا ارتباط برقرار کند و از او کمک بخواهد این عمل احساس خوشایندی همراه با آرامش به همراه خواهد داشت؛ انسان متوکّل خدا را به جای خود قرار می دهد و می داند که به منبع فناناپذیر و قدرت الهی تکیه کرده است از این رو احساس امنیّت و آرامش می کند. عوامل مذکور زمینه رشد و پرورش صفاتی چون اعتمادبنفس، صبر، محبّت، امنیّت و...که در تربیت انسان نقش دارند را فراهم می آورد.
۴۸.

بررسی فرصت ها و تهدیدهای ویروس کرونا (کووید 19) در ابعاد دینی -اخلاقی و عقلانی از طریق تجارب زیسته معلمان مدارس ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال ۳۲ آذر ۱۴۰۲ شماره ۳۱۲ 75 - 84

کلیدواژه‌ها: تهدیدها و فرصت ها کووید 19 بعد اخلاقی دینی بعد عقلانی معلمان مدارس ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۲۷
پیدایش پاندمی کرونا در جهان، تمام ابعاد زندگی انسان را تحت الشعاع قرار داد؛ به طوری که دنیای پساکرونا با دنیای قبل از کرونا تفاوت های قابل ملاحظه ای دارد و این پدیده همراه با فرصت ها و تهدید های بی شماری در عرصه زندگی انسان بوده است. شناخت این فرصت ها و این تهدید ها برای انسان امروز الزامی است؛ چراکه آرامش وقتی تحقق پیدا می کند که انسان با تعامل درست با تغییرات دنیای اطراف خود، به تعادل برسد و این تعادل با شناخت صحیح امکان پذیر است. لذا هدف این پژوهش بررسی فرصت ها و تهدیدهای ویروس کرونا (کووید 19) در ابعاد دینی اخلاقی و عقلانی از طریق تجارب زیسته معلمان مدارس ابتدایی است. تحقیق حاضر از نوع کیفی و با روش پدیدارشناسی انجام شده است. به کمک نمونه گیری هدف مند، 18 نفر از افراد جامعه مورد بررسی قرار گرفتند. از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده ها استفاده گردید. به کمک روش هفت مرحله ای کلایزی به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شد. یافته های این پژوهش در سه بعد کلی دینی اخلاقی و عقلانی قابل تقسیم هستند، که هر بعد خود شامل چندین مؤلفه است و مشارکت کنندگان نظرات متفاوتی نسبت به هرکدام از این مؤلفه ها ابراز کرده اند که شرح آن به صورت مبسوط در متن مقاله ذکر شده است. توجه به تمامی تهدید ها و فرصت های بیماری کرونا در این پژوهش برای تدوین برنامه های جامع جهت استفاده از فرصت های آن و رفع تهدیدهای ناشی از آن مورد تأکید است.
۴۹.

پاسخ به شبهه «نه به دین اجباری» با ترجمه ای تفسیری بر «لَا إکرَاهَ فِی الدِّین» و پیامدهای تربیتی

نویسنده:
منبع: شبهه پژوهی مطالعات قرآنی سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) 55 - 80

کلیدواژه‌ها: اجبار تعلیم و تربیت دین رغبت شبهه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۱
برداشت های متعددی از آزادی در دین و میزان پایبندی به اعمال عبادی و حفظ ارزش های دینی در جامعه وجود دارد که عمدتاً به جمله «هیچ اجباری در دین نیست» استناد می شود. هر چند در منابع دینی به شبهات ناشی از این عبارت پاسخ داده شده است اما عده ای با شعار «نه به دین اجباری» سعی در انحراف عقاید دیگران دارند که بازترجمه «لَا إکرَاهَ فِی الدِّین» برای کاهش برداشت های ناقص و متناقض ضروری به نظر می رسد. ازاین رو، هدف این نگارش که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، پاسخ به شبهه نه به دین اجباری با ترجمه ای تفسیری بر «لَا إکرَاهَ فِی الدِّین» و پیامدهای تربیتی می باشد. سه جنبه یافته های این پژوهش عبارتند از: سوء برداشت ها، معادل یابی و پیامدهای تربیتی. به اتکای ترجمه تفسیری، معادل یابی این عبارت قرآنی عبارتست از: «اعتقاد به اصول دین، انجام اعمال عبادی و حفظ ارزش های دینی، بدون شوق و رغبت درونی، بی اعتبار است». بررسی آیات و روایات نشان می دهد که هرگونه سستی، ول انگاری، سهل انگاری و ریاکاری در چهارچوب دین، مذموم و وجه مشترک این عوامل، عدم رغبت است. از جمله نتایج این پژوهش این است که بی رغبتی در عرصه تعلیم و تربیت، کاهش ارزش دینیِ علم محسوب می شود و هر گونه موفقیت علمی اگر برای کسب منفعت مادّی، تثبیت موقعیت اجتماعی، فریفتن و یا تسلّط بر دیگران باشد، نزد پروردگار بی ارزش خواهد بود.
۵۰.

Ali Ṣafāei Ḥāeri’s Approach to Philosophical Counseling(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۱۱, Issue ۳۸, Spring ۲۰۲۴ 121 - 143

کلیدواژه‌ها: Truth-Oriented Self-Transformation Counseling Philosophical counseling Ṣafāei Ḥāeri

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۵
SUBJECT & OBJECTIVES: This study discusses some main approaches in philosophical counseling and explains Ali Ṣafāei Ḥāeri’s approach based on his works. METHOD & FINDING: This fundamental and qualitative study adopted a theoretical descriptive-analytical method. Ali Ṣafāei Ḥāeri’s approach can be called a truth-oriented self-transformation approach based on logical and refined thinking. The difference between his approach and others is that he draws a coherent thought system in which each sub-approach has a specific place. Moreover, he does not consider human life confined to short-term material life.CONCLUSION: In his approach, thinking should be freed from deviations, and human knowledge should start from immediate perceptions by raising fundamental questions. In the right raw materials, deliberation is done, the power of thought makes conclusions, and the results are compared with the power of reasoning and emulation. The power of perfectionism determines the best goals and the best way to reach them while man chooses with his own free will. Using these cognitions, man reaches the correct worldview and understanding based on the truth about human beings, existence, creator, purpose, and role of humans. These bits of knowledge are developed through reminders and exercises, and the philosophical advisor plays his role in all these stages.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان