علی باقری دولت آبادی

علی باقری دولت آبادی

مدرک تحصیلی: دانشیار علوم سیاسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۸۴ مورد.
۴۱.

نقش دیپلماسی پزشکی در افزایش قدرت نرم ایران: بسترها، فرصت ها و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۱ 145 - 174

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی پزشکی قدرت نرم ایران بهداشت سیاست خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۴۴۲
اگرچه از زمان طرح مفهوم قدرت نرم توسط جوزف نای حدود سه دهه می گذرد و در این مدت در ایران توجه به ابعاد فرهنگی، سیاسی و اجتماعی این بعد از قدرت افزایش پیدا کرده است اما موضوع دیپلماسی پزشکی به عنوان یکی از مصادیق افزایش قدرت نرم مورد غفلت واقع شده است. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که دیپلماسی پزشکی چگونه می تواند به افزایش قدرت نرم ایران کمک نماید؟ فرضیه اصلی پژوهش از نقشی که دیپلماسی پزشکی در ایجاد اعتبار، پرستیژ، برندینگ و محبوبیت سازی برای دولت ها دارد پرده برداشته و آن را به عنوان دستاورد این دیپلماسی ذکر می کند. برای این منظور از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه گرداوری داده با روش کتابخانه ای استفاده شده است. یافته-های پژوهش به دو دسته اقدامات بلندمدت و کوتاه مدت اشاره نموده که دولت ها می توانند در راستای دیپلماسی پزشکی اتخاذ نمایند و پیامد این اقدامات را توسعه روابط با دیگر کشورها بویژه کشورهای درحال توسعه، معرفی کشور ایران و فرهنگ ایرانیان به جهانیان، ارتقاء پرستیژ و جایگاه ایران در عرصه جهانی، برندسازی برای ایران و کسب اعتبار، تصویرسازی از کشور در خارج به عنوان یک دولت پیشرفته و موفق، مقاومت در برابر تحریم ها علیه ایران، بسترسازی برای توسعه تجارت و رونق صنعت توریسم پزشکی ذکر می کند.
۴۲.

نقش عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد در پیروزی انقلاب اسلامی: پاسخی به یک شبهه تاریخی

نویسنده:
منبع: تاریخنامه انقلاب سال چهارم بهار - زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ تا ۴ (پیاپی ۷ و ۸) 179 - 206

کلیدواژه‌ها: عشایر کهگیلویه و بویراحمد انقلاب اسلامی روحانیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۴۸۶
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد در پیروزی انقلاب اسلامی است. آنچه ضرورت انجام این پژوهش را موجب گردید پراکنده نویسی درباره نقش عشایر استان در کتاب های مختلف به صورت بحث حاشیه ای و به شکلی متناقض بود. سؤال اصلی مقاله این است که آیا عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد در دهه چهل به بعد و در مبارزه با رژیم شاه نقشی مستقل از روحانیت و دارای انگیزه های خاص مادی داشتند یا دارای نقشی همسو با نهضت اسلامی به رهبری روحانیت و دارای انگیزه های دینی بودند؟ فرضیه اصلی پژوهش به تجمیع انگیزه های مادی و دینی در عشایر برای رسیدن به خواسته های خود ذیل رهبری روحانیت اشاره دارد. برای انجام پژوهش از روش اسنادی و مصاحبه با افراد آگاه محلی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد برخلاف دو دیدگاه غالب که می کوشند این مبارزات را کاملاً مستقل یا کاملاً هم راستا ارزیابی نمایند؛ عشایر در دهه چهل و پنجاه مبارزات خود را با دو انگیزه مادی و مذهبی به شکل توأمان دنبال کرده و در شیوه های مبارزاتی آنان علیه شاه تغییرات جدی رخ داده است. 
۴۳.

راهبرد کلان آمریکا برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران در دولت جو بایدن؛ از سیاست ژئوپلیتیک زدایی تا مشروعیت زدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی آمریکا سال اول پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 41 - 66

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک قدرت هوشمند مشروعیت زدایی آمریکا جمهوری اسلامی ایران خاورمیانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۳۴۳
از زمان اشغال سفارت آمریکا در سال 1358 تا کنون، ایران و آمریکا روابطی خصومت آمیز و پرتنش را تجربه کرده اند. در طول این مدت کاخ سفید از هیچ تلاشی برای تغییر حکومت در تهران چشم پوشی نکرده است. پرسش اصلی پژوهش این است که راهبرد کلان آمریکا برای مقابله با ج.ا.ایران در دوره جو بایدن چیست؟ فرضیه اصلی پژوهش به ژئوپلیتیک زدایی در خارج و مشروعیت زدایی در داخل به عنوان دو راهبرد جدید آمریکا برای مقابله با ایران اشاره دارد. بنابر این، هدف مقاله بررسی و تحلیل این دو راهبرد خواهد بود. برای این منظور داده های لازم به شیوه کتابخانه ای گردآوری و بر اساس روش توصیفی-تحلیلی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بر اساس آموزه های جنگ هوشمند، هدف آمریکا از اقدامات مذکور طی یک فرآیند سینوسی و فرسایشی، تهی سازی و اعتبارزدایی از نظام سیاسی ایران در دو سطح داخل و خارج (مشروعیت زدایی و تسلیم سازی) و تهی سازی ظرفیت استراتژیک و ژئوپلیتیک ایران در منطقه برای خارج کردن ابزارهای قدرت از دست آن (تضعیف برای تسلیم یا تغییر رژیم) است.
۴۴.

بررسی دو خوانش از مردم سالاری در جریان های اندیشه دینی معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام و ایران سال سی ام تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۶ (پیاپی ۱۳۶) 117 - 141

کلیدواژه‌ها: دین مردم سالاری روشی مردم سالاری ارزشی مجتهد شبستری مصباح یزدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۴۷۸
در این مقاله تأثیر رویکرد تفسیری محمد مجتهد شبستری به عنوان یکی از نوگرایان دینی و آیت الله مصباح یزدی به عنوان یکی از نمایندگان جریان اسلام سیاسی فقاهتی بر نوع نگاه آنها به الگوی نظم سیاسی دموکراتیک مورد بررسی قرار گرفته است. محمد مجتهد شبستری از روش های جدید برای تفسیر متون دینی استفاده کرده و با اتخاذ روش هرمنوتیک، دین را به گونه ای تفسیر کرده است که قابلیت پذیرش یک نظام دموکراتیک را دارد؛ تا به زعم خودش ایمان مؤمنان متناسب با شرایط روز حفظ شود. حاصل نگرش این اندیشمند دینی پذیرش دموکراسی ارزشی است. همزمان با وی، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی نماینده برجسته جریان فکری اسلام سیاسیِ فقاهتی، با تأکید بر روش فقهی، به حفظ جایگاه دین در حوزه سیاسی و اجتماعی به منظور تأمین سعادت دنیوی و اخروی مسلمانان می اندیشد؛ به همین دلیل وی پرداختن به مفهوم مردم سالاری و تبیین آن براساس اصول اسلامی مورد فهم گفتمان فقه محور را ضروری می داند و  ضمن ردّ مردم سالاری لیبرال، از امتناع دین و این نوع از مردم سالاری سخن می گوید. البته وی مردم سالاری روشی را می پذیرد. در این نوشتار، از متدولوژی «کوئنتین اسکینر» در تحلیل فهم این دو اندیشمند از الگوی مردم سالاری بهره گرفته شده است.
۴۵.

اعوجاج و بدکارکردی نهادی: ارزیابی و آسیب شناسی مقالات علوم سیاسی در فصلنامه های خارجی نامعتبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال نهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۵۱)

کلیدواژه‌ها: علوم سیاسی روابط بین الملل پژوهش وزارت علوم دانشگاه نهادگرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۴۸۲
یکی از اهداف اصلی پژوهش در جهان، اساساً رشد و توسعه علمی و به تبع آن، پیشرفت و رفاه جامعه است. در ایران، این هدف غالباً به فراموشی سپرده شده و نفس انتشار مقالات و تعداد آن ها در مقایسه با سایر کشورهای جهان به یک هدف تبدیل گردیده است؛ چنان که به لحاظ تعداد مقالات منتشرشده در مجلات بین المللی، ایرانیان مقامی چشم گیر و بالا دارند، اما در تبدیل این مقالات به دستاوردهای صنعتی و یا کارآفرینی، نتیجه موفقی کسب نکرده اند. این پدیده که در گذشته در رشته های علوم پایه، فنی و مهندسی بیشتر مشاهده می شد، چند سالی است به حوزه علوم انسانی و به طور خاص علوم سیاسی و روابط بین الملل نیز تسرّی پیدا کرده است؛ به نحوی که شاهد روی آوردن اعضای هیئت علمی و دانشجویان به چاپ مقاله در مجلات دارای کیفیت پایین و حتی جعلی در خارج از ایران هستیم. مقاله پیش رو قصد دارد که اولاً ارزیابی ای از وضعیت رشته علوم سیاسی و روابط بین الملل به نسبت سایر رشته های علوم انسانی درخصوص این پدیده داشته باشد و ثانیاً به آسیب شناسی پژوهش های مذکور بپردازد. برای این منظور، از هر دو روش کمی و کیفی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تعداد مجلات نامعتبر خارجی از سال 1391 تا 1396 رشد تصاعدی داشته است و بعد از رشته علوم اجتماعی و روانشناسی، پژوهش گران رشته علوم سیاسی بیشترین گرایش را به سمت چاپ مقاله در این نشریات نشان داده اند. این درحالی است که چاپ مقاله در مجلات معتبر خارجی بسیار اندک بوده است. یافته های پژوهش همچنین گویای کیفیت پایین این مقالات به نسبت همتایان داخلی آن ها بوده است. در آسیب شناسی این مسئله که به نوعی اخلاق حرفه ای پژوهش را زیر سؤال می برد، عواملی همچون الزام اساتید به چاپ مقاله در نشریات خارجی برای ارتقای علمی، الزام دانشجو به چاپ مقاله برای دفاع از رساله، طولانی بودن فرایند چاپ مقاله در فصلنامه های داخلی، سنجش داوطلبان مقطع دکتری با تعداد مقالات و... احصا شده اند.
۴۶.

دیپلماسی سلامت چین در آفریقا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 87-115

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی سلامت چین آفریقا سازمان بهداشت جهانی کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۲۱۴
چین ازجمله کشورهای فعال در حوزه دیپلماسی سلامت است. این دیپلماسی در دوران پساکرونا با جدیت بیشتری دنبال شده است. پرسش پژوهش حاضر این است که «دیپلماسی سلامت چین دارای چه اهداف، انگیزه ها، و کارکردهایی است؟ فرضیه پژوهش، انگیزه چین را سیاسی اقتصادی، هدف آن را کسب قدرت نرم و کارکرد آن را اقتصادی سیاسی بیان می کند. در راستای بررسی فرضیه یادشده از روش کیفی با رویکرد تحلیلی تبیینی استفاده شده است. داده های پژوهش نیز به شیوه کتابخانه ای و از منابع الکترونیک گرد آوری شده است. برپایه یافته های پژوهش، دیپلماسی سلامت چین، برخلاف دوران جنگ سرد، دیگر متأثر از مسائل ایدئولوژیک نیست و این کشور بیشتر انگیزه های اقتصادی سیاسی را دنبال می کند. پکن در طول سه دهه اخیر، به ویژه پس از گسترش بیماری کرونا در جهان کوشیده است از دیپلماسی سلامت برای ارتقای قدرت نرم خود در جهان بهره ببرد. غفلت امریکا و اروپا از قاره افریقا و نیازهای پزشکی کشورهای آن، موجب شده است تا چین، دیپلماسی سلامت خود را در بسیاری از کشورهای افریقایی گسترش دهد. نیاز این کشورها به تجهیزات مراقبتی و پیشگیرانه در جریان شیوع کرونا و نیز تهیه واکسن در سال 2021 فرصت های بی بدیلی را برای پکن فراهم کردند.
۴۷.

نقش های ملی و سیاست خارجی ایران: تحلیل کمی مصاحبه ها و سخنرانی های شهید بهشتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ (پیاپی ۶۷) 141 - 172

کلیدواژه‌ها: شهید بهشتی سیاست خارجی ایران هالستی نقش های ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۳۰
با توجه به موقعیت و جایگاه سیاسی شهید بهشتی در سال های اول انقلاب، پرسش اصلی پژوهش این است که شهید بهشتی چه نقش های ملی را برای سیاست خارجی ایران در نظر داشت؟ فرضیه پژوهش به نقش هایی همچون رهبری جهان اسلام، حامی مستضعفان و مبارزه با استکبار و استعمار اشاره دارد. برای پاسخ به این پرسش، از الگوی نظری کی.جی هالستی و نقش های مورد اشاره ایشان استفاده و این نقش ها با دیدگاه های شهید بهشتی انطباق داده شد. برای این منظور از دو روش تحلیل کمّی (شمارش بسامد شاخص های مرتبط با نقش های ملی) و تحلیل کیفی (تفسیر یافته ها با روش توصیفی-تحلیلی) استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد از میان شانزده نقش ملی مورد اشاره هالستی، نقش های ملی دولت ضد امپریالیسم (بسامد 131)، دولت مدافع اسلام (بسامد 53) و سنگر انقلاب و رهایی بخش (بسامد 48) بیشترین انعکاس را در کلام شهید بهشتی داشته است. این در حالی بود که در هیچ کجا به نقش هایی همچون رهبر و حافظ منطقه اشاره ای نشده است؛ در عوض سه نقش از سوی شهید بهشتی برای سیاست خارجی ایران تجویز گردیده که در نقش های مورد اشاره هالستی قرار ندارند. این نقش ها عبارتند از: دولت ضد صهیونیسم، دولت عدالتخواه و دولت صلح طلب.
۴۸.

سنجش و تحلیل میزان آگاهی سیاسی درباره گروه ویژه اقدام مالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۶۳) 173 - 201

کلیدواژه‌ها: گروه ویژه اقدام مالی دانشجویان آگاهی سیاسی تروریسم کنوانسیون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۳۴۱
هدف پژوه ش حاض ر بررس ی می زان آ گاه ی سیاس ی دانش جویان دانش گاه یاس وج درخص وص گ روه وی ژه اق دام مال ی و کنوانس یون های مربوط ه و عوامل مؤثر ب ر آ گاهی آنه ا اس ت. فرضی ه پژوه ش ب ر آ گاه ی سیاس ی ب االی دانش جویان درب اره موض وع پژوه ش تاکی د دارد. ب رای س نجش این مس اله از روش پیمایش ی اس تفاده ش ده اس ت. بدی ن ترتی ب ک ه ب ا اس تفاده از فرمول کوک ران حج م نمونه ۴۰۰ ت ن انتخاب ش د و ۲۴ س ؤال بس ته در اختی ار آنه ا ق رار گرف ت. پرس ش نام ه ش امل چه ار بخش و ه ر بخش دارای ش ش س ؤال درب اره گ روه وی ژه اق دام مال ی، کنوانس یون مب ارزه ب ا تأمی ن مال ی تروریسم،کنوانس یون مب ارزه ب ا جرائ م س ازمان یافت ه فراملی وکنوانس یون مبارزه با فس اد ب ود. یافته ه ای پژوه ش نش ان داد می زان آ گاه ی سیاس ی دانش جویان در ح د متوس ط ق رار دارد. بیش ترین آ گاه ی سیاس ی درب اره گ روه وی ژه اق دام مال ی و کمتری ن آ گاه ی سیاس ی مرب وط به کنوانس یون مب ارزه با فس اد بود. همچنین دانش جویان پس ر به نس بت دانش جویان دخت ر و دانش جویان دانش کده عل وم انس انی ب ه نس بت س ایر دانش کده ها آ گاه ی سیاس ی بیش تری داش تند. عالوه ب ر این می زان آ گاهی سیاس ی دانش جویان با دو متغی ر س ن و می زان مص رف رس انه ای ارتب اط معنادار داش ت، اما هی چ ارتباط ی بین دو متغی ر وض ع اقتص ادی خانواده ه ا و مح ل س کونت دانش جویان مش اهده نش د. 
۴۹.

حیات طیبه و شاخص های آن در شبکه مفهومی توسعه سیاسی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۷ 11 - 36

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی اسلام شبکه مفهومی حیات طیبه و قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۸۴
قرآن،«تبیان کل شئ» است، ازاین رو، بیان هیچ نکته ای را درباره حیات انسان، فروگذار نکرده است(تاریخچه)؛ اما شاخص های توسعه سیاسی به مثابه دال مرکزی حیات طیبه قرآنی همچنان مبهم باقی مانده است (مسئله). موضوعی که تاکنون در چهارچوب یک مدل مفهومی به دقت بررسی نشده است (پیشینه). توجه به این مسئله، پرسش پژوهش حاضر، درباره مختصات توسعه سیاسی در قرآن را درپی دارد.(سؤال). پاسخ احتمالی به این پرسش، مبتنی است بر موضوعیت یافتن توسعه سیاسی قرآنی در شبکه ای مفهومی که در آن نشانه های رحمانی توسعه سیاسی در ترابط و تعامل پیرامون محور رشد و کمال انسان مقوم و مفصل بندی می شوند (فرضیه)، کشف شبکه ای که انسان و جامعه انسانی از مضایق و محدودیت های حیات نفسانی در پرتو سیاستی الهی به نوعی از حیات به نام حیات طیبه وارد شوند، مقصد این مقاله است (هدف). روش این تحقیق، از نوع کیفی و به صورت تحلیلی تبیینی است (روش). یافته های پژوهش نیز نشان می دهد که مؤلفه های توسعه سیاسی از منظر قرآن ذیل دال مرکزی حیات طیبه قرار گرفته، و بر عقلانیت، مشروعیت، مشارکت سیاسی، مشورت و مفاهمه، نظارت بر قدرت و مهرورزی مشتمل می باشد (یافته).
۵۰.

بازگشایی مجدد پایگاه نیروی دریایی انگلیس در بحرین؛ بسترها و ضرورت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۹ 129 - 156

کلیدواژه‌ها: انگلیس امنیت منافع بحرین جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۸۲
بریتانیا در اواخر سال 2014 درحالی پس از 43 سال با تأسیس پایگاه نظامی دریایی به بحرین بازگشت که منطقه خاورمیانه آبستن تحولات و حوادثی چون مطالبه دموکراسی، ظهور گروه های تکفیری، جنگ، رقابت و الگوهای رفتاری مختلف است. لذا سؤالی که مطرح می شود، این است که چه عواملی باعث این بازگشت و توجه مجدد انگلیس به بحرین شده است؟ فرضیه اصلی پژوهش، ضمن اذعان به تأثیرگذاری علل مختلف در اتخاذ تصمیم بریتانیا، آسیب پذیری امنیتی این کشور و بحرین طی سال های اخیر را به عنوان مهم ترین علل تأثیرگذار بر رفتار آنها می داند. نتایج مقاله نشان می دهد که عللی همچون: ظهور داعش، جلوگیری از تغییر ژئوپلتیک هویت به نفع شیعیان، نفت، حمایت از متحدان، اهمیت جغرافیای سیاسی و راهبردی بحرین، ایجاد امنیت نظامی - سیاسی در بحرین و در کل، تغییر شرایط سیاسی و اقتصادی منطقه به نفع انگلیس، عوامل بازگشایی مجدد این پایگاه در بحرین هستند. برای انجام پژوهش، از نظریه واقعگرایی به عنوان چارچوب نظری استفاده شد. روش پژوهش نیز توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی بوده است.
۵۱.

مقایسه تأثیر تحریم های ایالات متحده علیه ج.ا.ایران و ونزوئلا در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ و تأثیرات اقتصادی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 321 - 353

کلیدواژه‌ها: تحریم آمریکا اقتصاد جمهوری اسلامی ایران ونزوئلا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۲۳۶
تحریم بخشی از دیپلماسی حاکم بر جهان کنونی است که کشورها از آن به عنوان ابزاری برای ارتقای منافع خود در سیاست خارجی استفاده می کنند. آمریکا در سیاست خارجی همواره از تحریم به عنوان ابزاری علیه کشورهای غیر هم سو با خود استفاده کرده است. ازجمله این کشورها می توان به جمهوری اسلامی ایران و ونزوئلا اشاره کرد که در طی دوره های متمادی، به خصوص در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ با تحریم های شدیدی روبه رو شده اند. سؤال نوشتار پیش رو این است که تشابه و تفاوت های تحریم های اعمالی علیه ایران و ونزوئلا چیست؟ و چه تأثیراتی بر اقتصاد دو کشور داشته است؟ مقاله بر این فرضیه استوار است که تحریم های ایران و ونزوئلا به لحاظ موضوعی و محتوایی شباهت های فراوانی با همدیگر دارند و در بخش آثار اقتصادی پیامدهای یکسانی ازجمله کاهش تولید و صادرات نفت، جذب سرمایه گذاری خارجی، افزایش تورم و بیکاری را تجربه کرده اند. ازآنجاکه پژوهش به لحاظ ماهیت مقایسه ای بود برای گرداوری داده ها از روش کتابخانه ای و برای تجزیه و تحلیل آن از روش تحلیلی - تبیینی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد هرچند که تحریم های مذکور، در مقایسه با ونزوئلا بخش های گسترده تری از اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار داده است، اما به لحاظ اثربخشی، تأثیر آن بر اقتصاد ونزوئلا مخرب تر بوده است. همچنین در حالی که درمورد ایران بیشتر تحریم ها حاصل دستورهای اجرایی رئیس جمهور بود؛ در خصوص ونزوئلا، کنگره مشارکت جدی تری داشته است. به نظر می رسد وابستگی شدیدتر ونزوئلا به درآمدهای نفتی، منازعات شدید داخلی و تجربه کم تر این کشور برای مقابله با تحریم ها، باعث افزایش آثار تخریبی آن ها نسبت به ایران شده است.
۵۲.

تحلیل سه سطحی موانع سیاسی- اقتصادی پیش روی دولت سیزدهم برای پیشبرد دیپلماسی سلامت در خاورمیانه

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹) 7 - 24

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی سلامت خاورمیانه تنش زدایی دولت سیزدهم ابراهیم رئیسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۰۱
اولویت اصلی سیاست خارجی دولت سیزدهم توسعه روابط با همسایگان و کشورهای خاورمیانه اعلام شده است. یکی از حوزه های مغفول مانده در این روابط طی دهه های گذشته موضوع دیپلماسی سلامت بوده است. هدف مقاله حاضر بررسی موانع پیش روی سیاست خارجی ایران برای توسعه دیپلماسی سلامت در خاورمیانه است. بنابراین، سوال اصلی پژوهش این است که مهمترین موانع سیاسی- اقتصادی پیش روی دولت سیزدهم برای پیشبرد دیپلماسی سلامت در خاورمیانه چیست؟ فرضیه اصلی پژوهش بر وجود این موانع در سه سطح ملی، منطقه ای و بین المللی تاکید دارد. برای پاسخ به پرسش اصلی از روش کیفی با رویکرد تحلیلی-تبیینی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد پیگیری دیپلماسی سلامت به همان اندازه که امنیت و سلامت جهانی را تضمین می سازد بر توسعه روابط سیاسی-اقتصادی کشورها نیز تاثیرگذار است و ایران می تواند آن را در اولویت سیاست منطقه ای خود قرار دهد. امروزه نیاز به این بعد از دیپلماسی بیش از گذشته در سیاست خارجی ایران احساس می شود. با توجه به شیوع ویروس کرونا در جهان و ایران گام های برداشته شده در این راستا کافی نیست. برداشتن موانع پیش روی دیپلماسی سلامت نیازمند تصمیمات سخت در حوزه بین المللی، برنامه ریزی در حوزه ملی و تنش زدایی و اعتمادسازی در سطح منطقه ای است.
۵۳.

مقایسه جنگ عادلانه در اندیشه های سنت آگوستین، مایکل والزر و فقهای شیعه معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 55 - 71

کلیدواژه‌ها: جنگ عادلانه سنت آگوستین مایکل والزر فقهای شیعی معاصر جهاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۰۶
یکی از مباحث جدی قرن 21م درخصوص شروع جنگ ها توسط دولت ها عادلانه یا ناعادلانه بودن آن است. کما اینکه از بُعد نظری از گذشته های دور در بین اندیشمندان مطرح و تا حال حاضر نیز ادامه داشته است. برای پی بردن به تغییرات ایجاد شده در این اندیشه ها و نیز تفاوت آن در میان آباء کلیسا و فقهای شیعه؛ پژوهش پیش رو به مقایسه جنگ عادلانه در اندیشه های سنت آگوستین، مایکل والزر و فقهای شیعه معاصر پرداخته است. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت، نظری – کاربردی و ازلحاظ روش مطالعه، توصیفی – تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات به اتکاء به دو روش کتابخانه ای و پرسشنامه، انجام گرفته است. برای این منظور دیدگاه های یازده فقیه و مرجع تقلید بر اساس پرسشنامه و آثار مکتوب آنها بررسی گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد بین دیدگاه های فقهای شیعه و اندیشه های سنت آگوستین اشتراکات بیشتری به نسبت اندیشه های والزر درخصوص جنگ عادلانه وجود دارد. در عین حال هر سه اندیشه در بُعد اهداف جنگ عادلانه و موضوع کمک به ملت های تحت ستم بیشترین شباهت و درخصوص شروط جنگ عادلانه و دلایل مشروعیت بخش بیشترین اختلاف را با یکدیگر داشتند. همچنین یافته ها نشان دادند درحالی که آگوستین و فقهای شیعه حاکمان و خدا را مقام های تصمیم گیرنده درباره جنگ عادلانه معرفی می نمایند، والزر بر نقش افکار عمومی، مردم و شورای امنیت سازمان ملل به عنوان عناصر تصمیم گیرنده تاکید دارد.
۵۴.

پیامدهای بومرنگی سیاست خارجی ترکیه در سوریه (2020- 2010)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۲) 37 - 63
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۳۹
از اوائل قرن بیستم و با به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه، سیاست خارجی این کشور دستخوش تغییرات عمده ای شد و تلاش برای تنش زدایی با همسایگان و روابط مسالمت آمیز با جهان پیرامون به کانون استراتژیک دستگاه دیپلماتیک ترکیه تبدیل شد. در این راستا آشتی با سوریه در دستور کار سیاست خارجی قرار گرفت و دو طرف، همکاری اقتصادی گسترده ای را ایجاد کردند. اما بعد از جنگ داخلی در سوریه، آنکارا بتدریج راه حمایت از مخالفان حکومت بشار اسد را در پیش گرفت و پیامدهای آن بر سپهر داخلی ترکیه نیز نمایان شد. این پژوهش درصدد است با کاربرد الگوی نظری و مفهومی بومرنگ، پیامدهای داخلی سیاست خارجی ترکیه در سوریه را بررسی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که سیاستمداران حزب عدالت و توسعه بعد از دخالت در امور داخلی ترکیه، با ذهنیتی خودکامه و امنیتی، کنترل و سانسور را در جامعه ترکیه تشدید کردند و با حذف صدای مخالفان و منتقدان، درصدد بسط اقتدارگرایی برآمدند. به این معنا، ترکیه نه تنها نتوانست به اهدافش در سوریه دست یابد، بلکه در داخل با بحران هایی مواجه شد که به صورت منظومه ای از تاثیرات بومرنگی کارکرد حکومت و فضای داخلی ترکیه را دستخوش دگرگونی و تغییر کرد.
۵۵.

تاثیر هوش مصنوعی بر قدرت نرم دولت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۵ 223 - 244

کلیدواژه‌ها: هوش مصنوعی قدرت نرم فرهنگ ارزش های سیاسی سیاست خارجی فناوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۴۰
هوش مصنوعی به سرعت درحال تغییر دادن جهان سیاست و مفاهیم آن است. یکی از این مفاهیم، مفهوم قدرت نرم است. پرسش اصلی مقاله این است که هوش مصنوعی چه تاثیری بر قدرت نرم دولت ها و منابع آن گذاشته است؟ فرضیه پژوهش این است که هوش مصنوعی امکان بهره گیری از منابع قدرت را بیشتر و ابزارهای بکارگیری آن را کارامدتر و گسترده تر ساخته است. برای انجام پژوهش حاضر از روش کیفی از نوع تحلیلی-تبیینی و شیوه گرداوری داده به صورت کتابخانه ای استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان دادند هوش مصنوعی علاوه بر تحت تاثیر قراردادن منابع سه گانه فرهنگ، ارزش های سیاسی و سیاست خارجی که مورد تاکید جوزف نای است به بهبود تصویر بیرونی دولت ها منجر شده است. همچنین این فناوری به دولت ها کمک نموده است تا آسان تر نسبت به تغییر نگرش و ترجیحات مردم دیگر کشورها اقدام نمایند و از روش ها و ابزارهای جدیدی بهره گیرند. علاوه بر این، هوش مصنوعی قدرت خلق انواع مختلف محتواهای متنی، تصویری و صوتی در کمترین زمان ممکن، به زبان های مختلف، با عالیترین کیفیت و امکان تجزیه و تحلیل داده های دردسترس و پیش بینی آینده را فراهم ساخته است.
۵۶.

نقش عادت واره های قوم پشتون در بازتولید قدرت طالبان

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی جهان اسلام دوره پنجم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 75 - 103

کلیدواژه‌ها: طالبان پیر بوردیو عادت واره میدان قدرت نمادین سرمایه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۰۸
طالبان، عنوان جریانی است که در واپسین دهه قرن بیستم در جغرافیای سیاسی - اجتماعی افغانستان رخ نمایاند و رفتار و رویکرد پرخشونت، متعصبانه و جزم گرایانه شان جهانیان را مبهوت ساخت. طالبان پس از به قدرت رسیدن در افغانستان، بر حسب ظاهر، توسط دخالت نظامی امریکا نابود شد اما اخیراً این جریان به عرصه سیاسی افغانستان بازگشته و در حال حاضر، مجددا،ً بخشی از خاک افغانستان را به سیطره خود درآورده است. پرسش پژوهش حاضر پیرامون چرایی و چگونگی بازتولید قدرت طالبان است. بدون شک این بازگشت با پیامدهای منفی منطقه ای و بین المللی گسترده ای همراه خواهد بود و این مسأله، ضرورت این پژوهش را دوچندان می سازد. طبق فرضیه، بازتولید قدرت طالبان تحت تأثیر توأمان عوامل درونی و بیرونی است. عواملی که ارتباط میان آن ها، شکل گیری عادت واره را در پی داشته است. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی و کتابخانه ای است و نظریه ساخت یابی تکوینیِ بوردیو به عنوان چارچوب نظری به کار گرفته شده است. یافته های پژوهش نیز نشان از آن دارد که عادت واره های متعدد قوم پشتون، به عنوان آبشخور فکری و عملی طالبان، در حال بازتولید خود هستند و از آنجایی که مسأله ای نظیر انحصار حاکمیت سیاسی نزد قوم پشتون بنا بر مناسباتی، به عادت واره این قوم تبدیل شده، لذا بازتولید ساختار سیاسی و قدرت، صورت واقع پذیرفته است.
۵۷.

اصول و مؤلفه های سیاست خارجی مطلوب در اندیشه شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی جهان اسلام دوره ۹ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۴ 135 - 155

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی ایران اخلاق سیاسی مصلحت اندیشی حمایت از مستضعفان شهید مطهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۵۰
سیاست خارجی هر کشوری ریشه در جغرافیا، فرهنگ، تاریخ، ایدئولوژی و طرز تفکر رهبران و بنیان گذارانش دارد. در ایران از امام خمینی (ره) ، شهید مطهری و شهید بهشتی به عنوان معماران انقلاب اسلامی یاد می شود. ( مسأله ) سؤالی که مطرح می شود این است که سیاست خارجی مطلوب از نظر شهید مطهری چه خصوصیات و ویژگی هایی دارد؟ فرضیه پژوهش سیاست خارجی مطلوب ازمنظر شهید مطهری را سیاست خارجی برگرفته از اصول و مبانی اسلام و انقلاب و در راستای اعتلای اسلام در جهان می داند ( سؤال و فرضیه ). برای پاسخ به سؤال پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده گردید ( روش ). یافته های پژوهش نشان دادند در نگاه شهید مطهری، قدرت ذیل اخلاق تعریف می شود و سیاست خارجی یک حکومت اسلامی موظف است هم نماینده منافع ملت خود باشد و هم نماینده ارزش های جهان شمول اسلام به ویژه استکبارستیزی، حمایت از مظلوم و دفاع از ارزش های انسانی در سطح بین المللی. شهید مطهری در طراحی سیاست خارجی ایران طرفدار الگوی آرمان شهری است. در این الگو، اگرچه ایدئولوژی به مثابه ساختار پیش برنده و هدایت کننده عمل می کند؛ اما با توجه به اصل مصالح ملی و مقتضیات زمانه امکان چرخش و تغییر در سیاست خارجی نیز فراهم است ( یافته ها ).
۵۸.

تاثیر هوش مصنوعی بر نظریه های جریان اصلی روابط بین الملل

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۸ 7 - 27

کلیدواژه‌ها: هوش مصنوعی واقع‎گرایی لیبرالیسم قدرت امنیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۰۰
هوش مصنوعی ازجمله دانش هایی است که بیشترین تاثیر را بر جهان پیش رو خواهد گذاشت. در حوزه سیاست و روابط بین الملل تاثیرات هوش مصنوعی صرفاً به امور عملی محدود نگردیده و عرصه نظریه پردازی را در آینده به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد. در میان نظریه های روابط بین الملل نظریات جریان اصلی قطعاً بیشترین تاثیر را خواهند پذیرفت. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که هوش مصنوعی چگونه بر مفاهیم و دغدغه های اصلی این دو رویکرد کلان نظریه های روابط بین الملل تاثیر گذاشته است؟ فرضیه مقاله این است که هوش مصنوعی برخی از گزاره های اصلی این دو نظریه را زیرسوال برده و تضعیف ساخته است. برای پاسخ به سوال پژوهش از روش تبیینی و شیوه گرداوری داده از نوع کتابخانه ای استفاده شده است. یافته های مقاله نشان می دهد نظریه واقعگرایی نیازمند بازنگری در تعریف مفاهیم قدرت، تهدید، امنیت، موازنه قدرت و بازیگران روابط بین الملل در پرتو هوش مصنوعی و تحولات جدید است. همچنین ادعاهای نظریه لیبرالیسم درخصوص صلح جهانی با تکیه بر دو بعد اقتصادی و سیاسی با چالش جدی مواجه شده است. به نحوی که گزاره های اصلی نظریه لیبرالیسم اقتصادی، وابستگی متقابل و صلح دموکراتیک مورد تردید قرارگرفته است.
۵۹.

جایگاه استراتژیک سوریه در تقابل روسیه با آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال هجدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۵ 55 - 68

کلیدواژه‌ها: روسیه آمریکا بحران سوریه ژئوپلیتیک رئالیسم تهاجمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۱۱
سوریه یکی از کشورهایی است که از اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در سیاست خاورمیانه ای روسیه برخوردار است. امروزه با شکل گیری بحران سیاسی در سوریه، این کشور عرصه اختلافات و رقابت های ژئوپلیتیک دو کشور آمریکا و روسیه گشته و هر یک بر اساس اهداف و منافع خود به ایفای نقش در این بحران می پردازند. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که دلایل اهمیت استراتژیک سوریه در تقابل روسیه با آمریکا چیست؟ و چرا روسیه این گونه از بشار اسد حمایت می کند؟ فرضیه اصلی پژوهش این است که در رقابت های آمریکا و روسیه، سوریه آخرین برگ برنده مسکو برای حفظ قدرت منطقه ای خود و باقی ماندن در جرگه قدرت های بزرگ است؛ لذا شکست و سرنگونی اسد، افول قدرت در مسکو را به نمایش می گذارد. یافته های پژوهش نشان می دهد؛ با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک سوریه در منطقه و اهمیت استراتژیک این کشور در معادلات بین المللی، مسکو در تلاش است تا ضمن حفظ نظام سیاسی سوریه با بهره مندی از ابزارهای مختلف(سیاسی، نظامی،...)، بیشترین نقش را در آینده سوریه ایفاء کند؛ تا بتواند ساختار و نظم کلی در منطقه را حفظ و مانع از گسترش دخالت و نفوذ غرب به ویژه آمریکا در منطقه شود. مقاله پیش رو با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و در چارچوب نظریه رئالیسم تهاجمی شکل می گیرد.
۶۰.

الزامات و چالش های ایران برای بهره مندی از دیپلماسی سلامت کارآمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۷) 29 - 56

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی دیپلماسی سلامت ایران وزرات امورخارجه کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۵۰
شیوع کرونا در جهان، نیاز به پیگیری دیپلماسی سلامت را به واقعیتی انکارناپذیر برای کشورهای درحال توسعه ازجمله ایران تبدیل کرد. باوجود اینکه ایران تاکنون گام هایی پراکنده، کوتاه و مقطعی در این راستا برداشته است اما همچنان اهداف و برنامه ریزی های وزارت امورخارجه در این حوزه مشخص و قابل ارزیابی نیست. پرسش پژوهش این است که ایران برای داشتن یک دیپلماسی سلامت موفق و کارامد با چه الزامات و چالش هایی روبرو است؟ در پاسخ به سوال فوق فرضیه پژوهش بر اهمیت جایگاه دیپلماسی سلامت در سیاست خارجی ایران به عنوان یک الزام و اولویت و رفع بی اعتمادی و تنش در روابط با دیگر کشورها به عنوان یک چالش تاکید دارد. برای این کار روش کیفی با رویکرد تبیینی-تحلیلی مورد استفاده قرارگرفت. داده های لازم برای این منظور به روش کتابخانه ای از دو دسته منابع نوشتاری و الکترونیک گرداوری گردید و به شیوه ای هدفمند در پاسخ به سوال اصلی پژوهش استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند ایران برای بهره مندی از یک دیپلماسی سلامت موفق مجموعه ای از الزامات سیاسی و اقتصادی را در سیاست خارجی خود باید مورد توجه قرار دهد. مهمترین الزامات ایران شامل درک اهمیت و جایگاه دیپلماسی سلامت، برنامه ریزی راهبردی برای تحقق آن، آموزش و تربیت دیپلمات های حرفه ای، تنش زدایی و اعتمادسازی و برجسته ترین چالش ها در بعد بین المللی بی اعتمادی به ایران، روابط خارجی ناآرام و پُرتنش و وجود رقبای منطقه ای و بین المللی قوی معرفی گردیدند. همچنین چالش های داخلی در قالب شش دسته مشکلات محتوایی، ساختاری، فرهنگی، حکمرانی، اقتصادی و فرایندی تبیین شد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان