باقر کرد

زمینه: پژوهش های متعددی به پیش بینی رفتار تصمیم گیری سرمایه گذاری به عنوان یکی از مهم ترین تصمیمات افراد و اثرات سواد مالی بر آن پرداخته اند. اما پژوهشی که به نقش هم زمان میانجی خودکارآمدی مالی و سواد مالی در رابطه توانایی های شناختی و رفتار تصمیم گیری سرمایه گذاری پرداخته باشد، مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی رابطه میان توانایی های شناختی و رفتار تصمیم گیری سرمایه گذاری سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران با نقش میانجی گر خودکارآمدی مالی و سواد مالی انجام شد. روش: در پژوهش توصیفی - همبستگی حاضر، جامعه مورد مطالعه کلیه سرمایه گذاران فعال در بازار سرمایه ایران می باشند. از این جامعه آماری 380 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در طی فرآیند نمونه گیری سعی گردید تا سرمایه گذارانی با حداقل یک سال سابقه فعالیت انتخاب شوند. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسشنامه توانایی های شناختی نجاتی (1392)، پرسشنامه خودکارآمدی مالی لون (2011)، پرسشنامه سواد مالی بونگومین و همکاران (2016) و پرسشنامه رفتار تصمیم گیری لیم (2012) است. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. یافته ها: نتایج نشان داد که توانایی های شناختی با رفتار تصمیم گیری سرمایه گذاری رابطه مثبت و معنی داری دارد (0/05>p). همچنین نتایج بوت استرپ نشان داد که خودکارآمدی مالی و سواد مالی می توانند رابطه میان توانایی های شناختی و رفتار تصمیم گیری سرمایه گذاری را میانجی گری کنند (0/05 >p). نتیجه گیری: بهبود مهارت ها و توانایی های شناختی، خودکارآمدی مالی بالا و سواد مالی بالا، می توانند کیفیت رفتار تصمیم گیری سرمایه گذاران را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین لزوم توجه به این عوامل در بهبود کیفیت رفتار تصمیم گیری سرمایه گذاری ضروری است

یکی از مشکلات اساسی در بحث مدیریت خشکسالی، تخصیص بودجه جهت کمک به آسیب دیدگان از این پدیده اقلیمی است که گاهاً مشاهده شده است که هیچ سازوکار مشخصی برای آن تعریف نشده است و بعضی اوقات نیز مشاهده شده است که این تخصیص ها بر اساس علایق منطقه ای و سیاسی بوده است و آسیب دیدگان اصلی از خشکسالی ها از این کمک ها بی بهره بوده اند، لذا این تحقیق به دنبال طراحی یک الگوریتم فراابتکارانه هوشمند جهت مدیریت بودجه خشکسالی در استان سیستان و بلوچستان می باشد. در این مطالعه از شاخص هایی همچون جمعیت، برخورداری از آب شرب شهری و روستایی، آسیب پذیری منابع آب، میزان سطح زیر کشت، تعداد بهره برداران بخش کشاورزی، مصرف سالیانه آب کشاورزی و نزولات جوی استفاده شده است. مقادیری عددی مربوط به هر کدام از این شاخص ها به تفکیک هر شهرستان جمع آوری شد ند . اما با توجه به اینکه این شاخص ها در هر شهرستان از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند و ممکن است برخی از آنها در یک شهرستان اهمیت بیشتری و در شهرستان دیگری اهمیت کمتری داشته باشند، از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) با استفاده از روش مقایسه زوجی برای تعیین اهمیت نسبی این شاخص ها کمک گرفته شد. برای تعیین طبقات مختلف خشکسالی نیز از شاخص استاندارد شده بارش SPI) ) استفاده شد. بعد از تعیین مقادیر عددی طبقات مختلف خشکسالی های استان، از الگوریتم کلونی مورچگان برای اولویت بندی شهرستان ها جهت مدیریت بهینه بودجه خشکسالی استفاده شد که نتایج این الگوریتم در قالب نقشه های اولویت بندی مدیریت بودجه خشکسالی استان ارائه شدند. با توجه به معیارهای انتخاب شده و روش کار پیشنهادی به نظر می رسد که ترکیب تکنیک تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) و الگوریتم کلونی مورچگان قادر به تدوین سیستمی هوشمند حهت تعیین اولویت شهرستان های استان سیستان و بلوچستان در زمان وقوع خشکسالی ها برای اختصاص بودجه بهینه در خصوص کاهش اثرات مخرب خشکسالی ها باشند. بر اساس نقشه های اولویت بندی تخصیص بودجه بهینه خشکسالی بین شهرستان های استان سیستان و بلوچستان به راحتی مشاهده می شود که نتایج با واقعیت های موجود در استان تقریباً هماهنگی خوبی نشان می دهد.

با وجود کاربرد گسترده مدل های نافرمانی مدنی منابع انسانی، هنوز ابعاد و مؤلفه های پیشران آن در سازمان های ایرانی به خوبی روشن نیست. هدف این مقاله شناسایی و واکاوی پیشران های نافرمانی مدنی منابع انسانی در سازمان های دولتی با رویکرد دلفی فازی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و گردآوری داده ها با رویکرد فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، خبرگان و متخصصان مدیریت منابع انسانی سازمان های دولتی شهر تهران در سال 1400 و مجموع 80 پژوهش منتشر شده در بازه زمانی سال های 1975 تا 2022 می باشد. حجم نمونه جامعه آماری اول 15 و دوم 32 که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل داده ها رویکرد دلفی فازی می باشد. روابی و پایایی آن ها به ترتیب، با استفاده از شاخص CVR  و آزمون کاپای کوهن  با ضریب 89/0 و 92/0 محاسبه شد و روایی محتوایی تأیید شد. نتایج نشان داد که پیشران های نافرمانی مدنی منابع انسانی در سازمان را می توان در سه بًعد فردی، سازمانی، محیطی و 55 مؤلفه برای سازمان های دولتی در ایران استخراج کرده دسته بندی کرد. پیشران های نافرمانی مدنی منابع انسانی استخراج شده برای سازمان های دولتی در این پژوهش می تواند نافرمانی مدنی کارکنان در سازمان های دولتی را ارزیابی کند و با توجه به بهره گیری از مدل های مختلف استفاده شده، نظرات خبرگان و تجارب موفق اقدام به ارائه راهکارهای برای کاهش نافرمانی مدنی در سازمان نمایند.

صنعت گردشگری از قابلیت های زیادی درجهت نوآوری و کارآفرینی و ایجاد فرصت های شغلی برخوردار است. وسعت و موقعیت جغرافیایی، منابع گردشگری متنوع و منحصر به فرد، حاکمیت قوانین مناطق آزاد و... . می تواند قشم را پیشرو صنعت گردشگری کشورنماید. با وجود تلاش های صورت گرفته، قشم به جایگاه متمایز خود در بین مقاصد گردشگری دست نیافته است و فرصت های کارآفرینی گردشگری به خوبی مورد بهره برداری قرار نگرفته اند. پژوهش کیفی حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های توسعه کارآفرینی گردشگری جزیره قشم، با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام و با 45 نفراز خبرگان و صاحبنظران حوزه گردشگری مصاحبه انجام شده است. داده های حاصل از طریق 3 مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، تحلیل و مقوله های تاثیرگذار بر توسعه کارآفرینی گردشگری شناسایی شدند. ارتباط بین این عوامل درالگوی پارادایمی توسعه کارآفرینی گردشگری در قالب عوامل اجتماعی_فرهنگی، منابع انسانی، اصلاح قوانین و مقررات، مؤلفه های اقتصادی، زیرساخت ها و جاذبه های گردشگری و بهبود حمایت کننده ها نمایش داده شده اند. دراین پژوهش منابع انسانی به عنوان مقوله محوری در مرکز فرآیند مورد کاوش قرار گرفته و سایر مقوله ها به طور نظری به آن ارتباط داده شده اند. یافته های این پژوهش با ارائه ابعاد و مؤلفه های توسعه کارآفرینی گردشگری جزیره قشم در قالب مدل پارادایمی می تواند مبنای تشکیل اکوسیستم گردشگری و زمینه ساز ایجاد اشتغال و رونق بخش گردشگری جزیره قشم باشد.

در سال های اخیر، سازمان ها در بخش دولتی و خصوصی، با حجم بالایی از داده های ساختاریافته و غیرساختاریافته روبرو هستند که نیاز به یک چارچوب حاکمیتی داده های بزرگ احساس می شود. حاکمیت داده های بزرگ، با استفاده از پایش محیط و جمع آوری داده ها، ذخیره سازی و تجزیه و تحلیل داده ها ، اطلاعات مورد نیاز تصمیم گیرندگان سازمانی را تامین می کند. استقرار چارچوب حاکمیت داده های بزرگ، سازمان ها را در بخش دولتی و خصوصی قادر می سازد تا بر اساس شواهد و بینش، تصمیمات بهتری را اتخاذ نمایند. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی ذهنیت خبرگان در زمینه استقرار حاکمیت داده های بزرگ است و برای این منظور از روش شناسی کیو استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل خبرگان سازمان های دولتی بوده و بر اساس نمونه گیری هدفمند، تعداد 38 نفر برای مطالعه انتخاب شدند. فضای گفتمان پژوهش حاضر شامل، کتب و مقالات معتبر داخلی و خارجی و مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. تعداد گزاره هایی که در فضای گفتمان شناسایی شد شامل 52 گزاره بود که با تعدیل و حذف گزاره های تکراری، تعداد 48 گزاره نهایی شناسایی شد. سپس، هر کدام از گزاره های کیو شماره گذاری شد و از خبرگان خواسته شد تا شماره هر گزاره کیو را در نمودار کیو مرتب سازی کنند. برای تحلیل داده های حاصل از فضای گفتمان، از روش تحلیل عاملی اکتشافی و ماتریس همبستگی استفاده شد. برای بررسی روایی و پایایی روش پژوهش از آزمون آلفای کرونباخ، شاخص KMO و آزمون بارتلت استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر، تعداد سه گونه ذهنیت را نشان داد که مقدار مجموع واریانس کل تبیین شده برابر با 81/80 درصد بود. مقدار درصد واریانس تبیین شده برای گونه اول برابر با 59/30 درصد و برای گونه دوم برابر با 31/26 درصد و برای گونه سوم برابر با 90/23 درصد بود. ارزیابی گزاره های مربوط به دهنیت خبرگان نشان می دهد که عمده خبرگان، بر نتایج استقرار حاکمیت داده های بزرگ تاکید دارند؛ بر مواردی مانند تسهیل جریان دانش، تصمیم گیری کارآ و اثربخش، عملکرد نوآورانه، تقویت کار تیمی و برنامه ریزی و تحلیل استراتژیک تاکید دارند. از طرفی، خبرگان بر پیشران هایی مانند فناوری اطلاعات، کنترل و نظارت بر داده ها، مکانیسم های ساختاری، ظرفیت دموکراتیک سازی و ظرفیت های قانونی توجه دارند. بطورکلی، برای بهره گیری از مزایای حاکمیت داده های بزرگ در سازمان های دولتی و کاستن از شکاف داده ای، باید بین گزاره ها و نتایج استقرار حاکمیت داده های بزرگ، هماهنگی و انطباق وجود داشته باشد و این پژوهش می تواند به عنوان تقشه راهی برای این مورد باشد.

در ماه های اخیر، جامعه ی جهانی با بحران بزرگی با عنوان همه گیری ویروس کرونا روبرو شده که تمام سیستم های اقتصادی و اجتماعی از جمله، اکوتوریسم را تحت تأثیر منفی قرار داده است. اما، همه گیری ویروس کرونا درس آموخته هایی را برای آینده اکوتوریسم فراهم نموده است که با توجه به این تجربه ها می توان در جهت توسعه و بالندگی آن گام برداشت. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی الگوهای ذهنی خبرگان در مواجه با اکوتوریسم پساکرونا با استفاده از روش شناسی کیو می باشد. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل کانون انجمن های صنفی کارگری راهنمایان گردشگری سراسر کشور است. فضای گفتمان پژوهش حاضر شامل پایان نامه ها و مقالات معتبر داخلی و خارجی می باشد که برای پرهیز از سوءگیری پژوهش، از نمونه ی کیو بی ساختار استفاده شده است. برای ایجاد نمونه ی کیو بی ساختار تعداد 60 نفر از اعضای جامعه به عنوان خبرگان گردشگری و اکوتوریسم انتخاب گردید. برای بررسی روایی و پایایی روش پژوهش از آزمون آلفای کرونباخ، شاخص KMO و آزمون بارتلت استفاده شد. در زمینه شناسایی الگوهای ذهنی خبرگان، تحلیل عاملی اکتشافی و ماتریس همبستگی بکار رفته شده و از روش مؤلفه های اصلی برای استخراج نهایی عوامل استفاده شد. درنهایت، هشت عامل با مجموع واریانس کل تبیین شده به میزان 899/71 درصد به عنوان عوامل اصلی شناسایی شد.

کشف روابط بین برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی و آینده پژوهی، فرصت های محتملی را برای اثربخشی دوچندان هر دو حوزه فراهم می آورد. پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی برنامه ریزی راهبردی منابع انسانی آینده پژوهانه در سازمان های دولتی با استفاده از روش فراترکیب و آنتروپی شانون انجام شده است. ازین رو 314 مقاله حوزه برنامه ریزی راهبردی منابع انسانی و آینده پژوهی، ارزیابی و با تحلیل محتوا، ابعاد و کدهای مربوطه استخراج و میزان اهمیت و اولویت هر یک به کمک روش کمی آنتروپی شانون تعیین شد. بر اساس یافته ها، شش مرحله و هفده گام برای برنامه ریزی راهبردی منابع انسانی آینده پژوهانه در سازمان های دولتی شامل بررسی پیش نیازها و ضرورت ها، آماده سازی آینده پژوهانه، معناسازی آینده، توسعه و طراحی آینده پژوهانه، اقدام آینده پژوهانه و ارزیابی آینده پژوهانه ارایه شد. همچنین مشخص شد که ایجاد درک صحیح، توجیه، تبیین و تشریح اهداف برای مدیریت ارشد، مدیران عملیاتی و کاربران به منظور جلب حمایت آنها دارای بیشترین ضریب اهمیت در میان 110 کد شناسایی شده می باشد. با مشخص شدن هریک از مراحل و گام ها و همچنین کدهای مربوطه و به تبع آن مدل برنامه ریزی راهبردی منابع انسانی آینده پژوهانه در سازمان های دولتی، نقشه روش شناختی این مدل نیز مطرح گردید و دامنه ای از روش ها برای هر گام عنوان گردید تا بتواند پاسخگوی عدم اطمینان و شرایط متغیر محیطی امروزه ی سازمان ها باشد.

امور مالی رفتاری به روان سرمایه گذاران و نقش آن در تصمیم گیری مالی مربوط می شود. ما می دانیم که انسان احساساتی دارد که می تواند در تصمیم گیری او اثر بگذارد. چنین تصمیماتی غالباً ناکارآمد و غیرمنطقی هستند و می توانند منجر به آسیب ها و فجایعی در بازار سهام شوند. هدف این پژوهش ارائه الگوی مناسبی جهت مهار نمودن رفتار هیجانی سرمایه گذاران تازه وارد در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این پژوهش از نظریه داده بنیاد جهت پاسخ گویی به سؤالات استفاده گردیده است. این مطالعه بر اساس نمونه گیری نظری مطرح شده توسط کوربین و اشتراوس (2008) صورت پذیرفت. در گروه نمونه 12 مصاحبه نیمه ساختاریافته با مدیران، معامله گران و مدرسان نهادهای مالی انجام شده است. نتایج بیانگر 230 کد اولیه بود که در 21 مقوله اصلی طبقه بندی شدند. آموزش و فرهنگ سازی، عرضه های سازمان یافته و با برنامه، مدیریت سرمایه، نوآوری و ساختاری، قوانین، مقررات و مجازات ها و اقتصادی و سیاسی راهبردهایی شناسایی شده ای هستند که اگر توسط سازمان و نهادهای مالی و سرمایه گذاران تازه وارد در اولویت قرار گیرند، آنگاه می توان انتظار کاهش رفتار هیجانی را در سرمایه گذاران تازه وارد داشت.