زهرا قنبری

استعاره یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث در زبان شناسی شناختی است. هدف از مقاله حاضر بررسی وجود و کیفیت استعاره ی مفهومی «گذر زمان به مثابه حرکت در مکان» در قصه های کودک در گروه های سنی الف، ب و ج، در چارچوب معناشناسی شناختی بر اساس نظریه معاصر استعاره ی لیکاف است. روش انجام این مقاله به صورت توصیفی– تحلیلی بوده است. در این مقاله داده ها به روش کتابخانه ای و از 60 کتاب کودک گرفته شده است. به طور کلی می توان از این مقاله چنین نتیجه گیری کرد که: الف) به نظر می رسد، کودک فارسی زبان، در گروه های سنی مورد بررسی، مفهوم زمان را به واسطه ی حرکت در مکان درک می کند و این نه تنها از طریق حرکت خطی، در راستای افقی و عمودی امکان پذیر است بلکه جهت حرکت از لحاظ کیفی می تواند متفاوت باشد؛ بدین معنی که حرکت می تواند به صورت حجمی، فضا یا ظرفی را پُر کند، سطحی را بپوشاند یا به صورت تغییر حالت و وضعیت خود را نشان دهد. ب) کودک فارسی زبان، در گروه های سنی مورد بررسی، نه تنها مفهوم زمان را به واسطه ی حرکت در مکان درک می کند بلکه عملکرد الگوی نگاشت "" زمان چیز است""، ""آن چیز در حرکت است"" در استعاره زمان، با فرافکنی هستی شناسانه به ماه و خورشید و اشیاء پیرامون کودک وابسته است و بر درک مفهوم زمان تأثیر مستقیم دارد.

" مقدمه: اضطراب پیامد مشترک تمام اعمال جراحی است. روش‌های مکمل مانند ماساژ بازتابی و آرام­سازی سبب ایجاد راحتی، احساس آرامش، تصحیح اختلال در عملکرد فیزیکی، تغییر پاسخ‌های فیزیولوژیک و کاهش ترس همراه با نشانه‌های بیماری می­شود. پژوهشگران با هدف بررسی تأثیر ماساژ بازتابی و آرام­سازی بنسون بر کاهش اضطراب به این تحقیق اقدام کردند. روش: این پژوهش مطالعه­ای نیمه‌تجربی سه­گروهه و از نوع کارآزمایی بالینی است. جامعه پژوهش، زنان تحت اعمال جراحی شکم و بستری در بخش­های جراحی بیمارستان بودند. واحدهای پژوهش به­روش نمونه‌گیری غیرتصادفی آسان وارد مطالعه شدند و براساس قرعه‌کشی اولیه به­طور تصادفی در گروه­های آزمایشی ماساژ بازتابی پا و آرام‌سازی و نیز گروه شاهد قرار گرفتند. برای سنجش اضطراب از پرسش­نامه استانداردشده اسپیلبرگر و برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شد. یافته­ها: پس از استفاده از ماساژ بازتابی و آرام­سازی میزان اضطراب کاهش یافت، به­طوری­که اختلاف معنی‌‌داری بین میانگین میزان اضطراب‌ در دو گروه شاهد و ماساژ بازتابی پا؛ و دو گروه شاهد و آرام­سازی مشاهده شد (05/0> p ). بین میزان اضطراب قبل و بعد از هر بار مداخله در دو گروه ماساژ بازتابی پا و گروه آرام­سازی اختلاف آماری معنی­داری وجود نداشت (05/0< p ). نتیجه­گیری: ماساژ بازتابی و آرام­سازی در کاهش اضطراب بیماران جراحی شکم زنان مؤثر هستند، از این رو پیشنهاد می­شود که از این روش­های مکمل برای کاهش اضطراب استفاده شود. "

پژوهش با هدف مقایسه طرحواره های ناسازگارانه و اضطراب اجتماعی زنان اقدام کننده به جراحی زیبائی با زنان غیر اقدام کننده انجام شده است. نمونه ای 120 نفری شامل 60 زن اقدام کننده به جراحی زیبائی با 60 زن غیر متقاضی، و روش نمونه گیری در دسترس از شهر تهران انتخاب شده اند. برای اندازه گیری از پرسشنامه های طرحواره یانگ (نسخه سوم فرم کوتاه، 2005) ،پرسشنامه اضطراب اجتماعی (دیویدسون، 1997) استفاده شده است . تحلیل نتایج با استفاده از مانوا و در صورت وجود تفاوت معنادار از آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. نتایج نشان داد بین طرحواره اطاعت و ایثار زنان اقدام کننده و غیر اقدام کننده تفاوت معناداری وجود دارد (0.05P

ورزش و فعالیت بدنی یکی از بخش های مهم نظام تعلیم و تربیت است. هدف از پژوهش حاضر مقایسه شادکامی، عزت نفس و اضطراب دانش آموزان مدارس با و بدون طرح المپیاد ورزشی درون مدرسه ای است. روش پژوهش از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه پژوهش شامل دانش آموزان دختر شهر اراک که در سال تحصیلی 95-1394 در مقطع متوسطه دوم مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می دادند. از بین آنها 60 نفر از دانش آموزان مدارس مجری طرح المپیاد ورزشی درون مدرسه ای و 60 نفر از بین دانش آموزان مدارسی که مجری این طرح نبودند به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه شادکامی آکسفورد، پرسشنامه اضطراب کتل ، پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت بود. داده ها بوسیله آزمون تی مستقل به کمک نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 تحلیل شد. یافته ها نشان داد شادکامی و عزت نفس دانش آموزان مدارس مجری طرح المپیاد ورزشی در سطح اطمینان 0.95 بالاتر از دانش آموزان مدارسی بود که مجری طرح نبودند ولی بین اضطراب دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد دانش آموزان مدارسی که مجری طرح المپیاد ورزشی درون مدرسه ای بودند شادکامی و عزت نفس بالاتری نسبت به دانش آموزان مدارسی که مجری این طرح نبودند، داشتند لذا پیشنهاد می شود به منظور افزایش نشاط، شادابی و عزت نفس دانش آموزان این طرح در همه ی مدارس اجرا شود.

به نظر می رسد والد آزاری، پرخاشگری و خشونت نسبت به والدین از پدیده های نا آشکار رایج در حوزه آسیب شناسی خانواده هستند. هدف اصلی این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاس والد آزاری (پسر-مادر) شامل روایی سازه، روایی همگرا و همسانی درونی بود. روش تحقیق از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه مادران دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر اهواز و فرزند نوجوان پسر آن-ها بود که 364 نفر از این مادران به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. مادران، پرسشنامه والد آزاری (پسر-مادر) و پسران آن ها مقیاس نگرش فرزند نسبت به مادر را تکمیل کردند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از تحلیل عناصر اصلی و چرخش متعامد (واریماکس) نشان داد که این مقیاس از سه عامل مالی، فیزیکی و عاطفی تشکیل شده است. روایی همگرای مقیاس والد آزاری (پسر-مادر) از طریق همبسته کردن این مقیاس با مقیاس نگرش فرزند نسبت به مادر محاسبه شد. ضرایب همبستگی میانگین نمره های آزمودنی ها در مقیاس والد آزاری (پسر-مادر) با مقیاس نگرش فرزند نسبت به مادر معنادار (به جز والد آزاری فیزیکی) بود. همسانی درونی مقیاس والد آزاری (پسر-مادر) و عوامل آن بر حسب ضرایب آلفای کرونباخ محاسبه شد و با ضرایب همبستگی از 75/0 تا 98/0 مورد تایید قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش، مقیاس والد آزاری (پسر-مادر) برای سنجش این سازه در نمونه های ایرانی از پایایی و روایی کافی برخوردار است.

ورزش و فعالیت بدنی یکی از بخش های مهم نظام تعلیم و تربیت است. هدف از پژوهش حاضر مقایسه شادکامی، عزت نفس و اضطراب دانش آموزان مدارس با و بدون طرح المپیاد ورزشی درون مدرسه ای است. روش پژوهش از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه پژوهش شامل دانش آموزان دختر شهر اراک که در سال تحصیلی 95-1394 در مقطع متوسطه دوم مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می دادند. از بین آنها 60 نفر از دانش آموزان مدارس مجری طرح المپیاد ورزشی درون مدرسه ای و 60 نفر از بین دانش آموزان مدارسی که مجری این طرح نبودند به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه شادکامی آکسفورد، پرسشنامه اضطراب کتل ، پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت بود. داده ها بوسیله آزمون تی مستقل به کمک نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 تحلیل شد. یافته ها نشان داد شادکامی و عزت نفس دانش آموزان مدارس مجری طرح المپیاد ورزشی در سطح اطمینان 0.95 بالاتر از دانش آموزان مدارسی بود که مجری طرح نبودند ولی بین اضطراب دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد دانش آموزان مدارسی که مجری طرح المپیاد ورزشی درون مدرسه ای بودند شادکامی و عزت نفس بالاتری نسبت به دانش آموزان مدارسی که مجری این طرح نبودند، داشتند لذا پیشنهاد می شود به منظور افزایش نشاط، شادابی و عزت نفس دانش آموزان این طرح در همه ی مدارس اجرا شود.

مقدمه: در میان عوامل ارزیابی موفقیت جراحی چاقی اسلیو معده،  عوامل روانشناختی به دلیل برداشت شخصی فرد از موفقیت درمان،  اهمیت ویژه ای دارند.  در این پژوهش نقش اضطراب و افسردگی به عنوان دو اختلال شایع در افراد اقدام کننده به جراحی اسلیو در ارزیابی موفقیت جراحی بررسی می شود. روش: پژوهش حاضر از روش پدیدارشناسی برای مطالعه ی کیفی تجربه زیسته ی افراد اقدام کننده به جراحی اسلیو استفاده کرده است. 20 نفر با روش همگون و به صورت هدفمند از میان افراد موفق و ناموفق در کاهش وزن  که یک سال از جراحی اسلیو آنها گذشته بود، به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که اضطراب و افسردگی قبل از جراحی بیشتر متمرکز  بر بدکارکردی های روانی یا کارکردهای اجتماعی و نقص به وجود آمده بخاطر اضافه وزن می باشد، اما اهمیت اضطراب و افسردگی پس از انجام جراحی بیشتر به علت نقایص یا بدکارکردی های مقطعی پس از جراحی نظیر ریزش مو، بی حالی، پرخوابی و غیره به وجود آمده است. نتیجه گیری: اضطراب و افسردگی نقش مهمی در استنباط موفقیت جراحی و بازخوردی احساسی در مورد مفید بودن جراحی دارند. اگر جراحی ناراحتی های مربوط به چاقی را رفع کند، عوارض کمتری داشته باشد، فرد بتواند از دستورات پزشک پس از جراحی پیروی کند و بازگشت وزن نداشته باشد، آنگاه احساس اضطراب و افسردگی فرد کاهش می یابد و احساس مثبتی در مورد نتیجه جراحی دارد.

الگوها و مدل های متفاوتی از سوی نظریه پردازان ترجمه ، ارائه شده است که به عنوان معیاری مناسب و با کارکرد دقیق تر برای سنجش ترجمه ها به کار می روند. نظریه ارزیابی کیفیّت ترجمه کارمن گارسس (1994) از مهم ترین نظریات حوزه زبان شناختی است که به منظور تشخیص سطح کیفی ترجمه ها، سازمان یافته و به تحلیل کیفی متون ترجمه شده ادبی می پردازد. در این نوشتار، برآنیم براساس الگوی پیشنهادی گارسس در سطح معنایی– لغوی، ترجمه داستان «نهرالذهب» یعقوب الشارونی را با عنوان «رودخانه طلایی» از وحید سبزیان پور و حُسیبه وکیلی با در نظر گرفتن متن اصلی داستان بررسی کنیم. مهم ترین یافته های این نوشتار که با روش توصیفی– تحلیلی نگاشته شده، بیانگر آن است که این ترجمه از لحاظ سطح «معنایی– لغوی» موارد محدودی از داده های قابل تطبیق با نظریه گارسس و زیرگروه های متعدّدآن از قبیل قبض و بسط نحوی، اقتباس، تعریف یا توضیح برحسب اختلافات فرهنگی و ابهام و... را در خود جای داده است. زبان شناسان معتقدند دلالت های مختلف یک صورت واحد، منجر به ابهام می شود. مطابق نظر گارسس، ابهام ممکن است عمدی یا سهوی باشد. ابهام عمدی یا هنری باید منتقل شود و ابهام غیرعمدی باید برطرف شود. طبق بررسی انجام شده در این ترجمه در کتاب نهرالذهب هیچ گونه ابهامی مشاهده نشد. براساس یافته های این مقاله، «اقتباس» یا همان انتخابِ معناییِ نزدیک جمله یا کلمه در ترجمه دارای بیشترین بسامد و «توضیح»؛ یعنی بیان توضیح درباره کلمه در پاورقی یا پرانتز، کمترین مورد را دارا بوده و قبض نحوی یا همان کاهش واژگان در ترجمه که از نکات منفی اشاره شده به آن در نظریه گارسس است، مواردی بیان شده است.

قرق و امنیت شکار در عصر ناصری علمی-ترویجی زهرا قنبری [1] سهم الدین خزائی[2] چکیده در عصر قاجار یکی از سرگرمی های پادشاهان و درباریان شکار بود. شکار کردن بخشی از فرهنگ گذشته ایرانیان و به نوعی تمرین برای حفظ آمادگی رزمی به شمار می آمد. قرق کردن یکی از مواردی بود که ارتباط تنگاتنگی با مسئله شکار داشت. در دوره ناصرالدین شاه، به علت علاقه زیاد وی به شکار کردن و پیشرفت هایی که از لحاظ امکانات و ابزارهای شکار به وجود آمده بود، مسئله قرق بیش از پیش، اهمیت یافت. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، به دنبال پاسخ گویی به این پرسش ها است که اقدامات امنیتی برای قرق کردن چه بود؟ و قرق کردن و قرق شکنی چه پیامدهایی به دنبال داشت؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که بسیاری از شکارگاه های عصر ناصری به دستور وی قرق می شد. ناصرالدین شاه دستور قرق کردن مناطقی را می داد که گونه های جانوری بسیاری داشت، تا با آرامش خاطر در آنجا شکار کند. برخی از مناطق را نیز مأموران قرق، محافظت و با افراد متخلف برخورد می کردند. قرق کردن برای محیط زیست جانوری و گیاهی، پیامدهای متعددی دربرداشت. هرگاه منطقه ای در قرق شاه و اطرافیانش قرار می گرفت، در شکار حیوانات افراط و بسیاری از گونه های جانوری شکار می شد. این مسئله موجب شد اغلب گونه های جانوری در معرض انقراض قرار گیرند و تعدادشان به سرعت کاهش یابد. این امر تا جایی پیش رفت که شکارگاه های معروفی همچون جاجرود، از پوشش جانوری و گیاهی خالی شد. واژه های کلیدی: ناصرالدین شاه قاجار، شکار، قرق، مسائل امنیتی. [1]. دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران ghanbari.za@fh.lu.ac.ir [2]. استادیار گروه تاریخ دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران (نویسنده مسئول) khazaei.s@lu.ac.ir تاریخ دریافت : 27/9/1400- تاریخ تأیید 17/12/1400

این مقاله به موضوع شکار و جایگاه آن در زندگی شاه و اشراف قاجاری از زاویۀ پیامد آن برای محیط زیست پرداخته است. در دورۀ قاجاریه، به دنبال نوسازی نظامی و پیشرفت ادوات و ابزار شکار، رفتار با محیط زیست تغییر کرد. یکی از جلوه های این تغییر در حوزۀ شکار اتفاق افتاد که از تفریحات دیرین دربار و اشراف ایرانی بود. مبنای این پژوهش، واکاوی و بررسی تحلیلی اطلاعات موجود در منابع نوشتاری این دوره است که با رویکردی توصیفی و تحلیلی انجام شده است. هم زمان تلاشی صورت گرفته است تا گونه های جانوری و دامنۀ شکار آن ها نمایانده شود. یافته ها نشان می دهد که اشراف قاجاری اعم از شاه، شاهزادگان، سطوح پایین تر مرتبط با ساختار قدرت و حتی زنان حرم سهم چشمگیری در شکار گونه های مختلف جانوری این روزگار داشته اند. پیوند استوار اشراف قاجاری با مقولۀ شکار، مسأله نبودن محیط زیست و نبود یک ساز و کار نظارتی قانونی، سبب افزایش شکار، برخورد سهل انگارانه با طبیعت و فراهم شدن زمینۀ نابودی و کاهش برخی گونه های جانوری شده است. در کنار این طیف، گروهی دیگر که غیرایرانی بودند، در هیئت جهانگرد، دیپلمات و یا مستشار نظامی با برخورداری از امتیاز ویژه ای که شاهان یا شاهزادگان در اختیارشان گذاشته بودند، به این تفریح روی آورده بودند. این شکار بی رویه پیامدهای مخربی برای محیط زیست و حیات وحش ایران داشت که در پژوهش حاضر تلاش شده است ابعاد آن نمایانده شود.  

هدف: سوءمصرف مواد و اعتیاد از مشکلات جدی دنیای امروز هستند و گرایش زیاد به مصرف مواد در نوجوانان توجه پژوهشگران و درمانگران را به خود جلب کرده است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان خانواده محور بر نگرش به مصرف مواد دانش آموزان دختر با اختلال مصرف مواد بود. روش : در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه استفاده شد. بر این اساس، چهار خانواده و دختران نوجوان آن ها که اختلال مصرف مواد داشتند، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. درمان خانواده محور در سه مرحله خط پایه، مداخله و پیگیری انجام شد و نوجوانان به پرسش نامه نگرش سنج مواد مخدر پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI) و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. یافته ها : نتایج نشان داد که درمان خانواده محور باعث کاهش معنی دار نگرش مثبت به مواد مخدر 30/93 بهبودی) شد. نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان داد که درمان خانواده محور می تواند برای تغییر چرخه ناکارآمد سیستم خانواده و کاهش نگرش مثبت به مصرف مواد در نوجوانان مؤثر باشد و درمانگران می توانند از این روش درمانی برای بهبود اختلال مصرف مواد استفاده کنند.

شاهان در اکثر دوره های تاریخی به تفریحات متفاوتی پرداخته اند، اما یکی از سرگرمی هایی که در بین همه ی آنان مشترک بوده، شکار است. دودمان های مختلف حاکم بر ایران همواره به شکار توجه ویژه ای داشته اند و دوره ی قاجار یکی از نمایان ترین این دوره هاست، بویژه در عصر ناصری شخص ناصرالدین شاه، شاهزادگان و حتی مردمان عادی هم به شکار علاقه ی وافری داشتند و به همین دلیل همه روزه به شکارگری مشغول بودند. در پژوهش حاضر تلاش خواهد شد تا با روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از متون دست اول، سفرنامه ها و خاطرات به این پرسش پاسخ داده شود که عوامل مؤثر بر شکار، کارکردهای شکار و اهداف شکار در عصر ناصری چه بوده اند؟ دستاوردهای پژوهش بیانگر آن است که آب وهوا، قرق گاه ها، وفور شکارگاه ها، توان و قدرت فیزیکی افراد، باورهای بی اساس، تنوع در آلات شکار و رفتار تحسین آمیز، از عوامل مؤثر بر طریقه ی شکارگری در این دوره بوده اند. شکار در دوران قاجار بویژه عصر ناصری به دو صورت آزاد و قرق انجام می گرفت. در شکار آزاد، شاه و همه ی افراد مجاز به شکارگری بودند، اما شکار قرق اغلب مختص به شاه بود. اگرچه نخستین انگیزه ی شاه و درباریان از شکار، تفریح و سرگرمی بود، اما در حقیقت اهداف دیگری مانند تمرین مهارت، تأمین آذوقه از گوشت شکار، تقویت روابط خارجی با فرستادن حیوانات شکار شده به عنوان خلعت، ارضای حس سلحشوری و قدرت و دفع خطرات احتمالی را نیز در پی داشت.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مدیریت زمان بر کاهش اعتیاد به اینترنت دانش آموزان مقطع دوم متوسطه شهر کرمان انجام شد. طرح این پژوهش طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع دوم متوسطه شهر کرمان در سال تحصیلی 1401-1400 بود. تعداد 30 دانش آموز به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس به طور تصادفی و با روش قرعه کشی به دو گروه آزمایش و کنترل هر کدام 15 نفر تقسیم شدند. هر دو گروه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون به پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (1998) پاسخ دادند. پس از انتخاب نمونه، برای گروه آزمایش آموزش مدیریت زمان به شیوه گروهی، به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای به صورت هفتگی اجرا شد و گروه کنترل در این مدت مداخله ای دریافت نکردند. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی نظیر فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد و از روش های آمار استنباطی نظیر تحلیل کواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش مدیریت زمان بر کاهش اعتیاد به اینترنت دانش آموزان مقطع دوم متوسطه تاثیر دارد. بنابراین به مدیران، معلمان و مشاورین مدارس پیشنهاد می گردد که دانش آموزان را با معایب و تهدیدهای استفاده بیش از اندازه و افراطی از فضای مجازی و مدیریت زمان استفاده از آن آشنا کنند و با ایجاد فضای شاداب در محیط مدرسه، موجب شور و اشتیاق و در نهایت افزایش دلبستگی و بهبود عملکرد تحصیلی در دانش آموزان نسبت به مدرسه شوند.