مجید شمس

مقدمه: سیلاب ها از جمله مخاطراتی هستند که همیشه احتمال رخ دادن آن ها به عنوان یک مخاطره طبیعی برای انسان ها وجود داشته است. همچنین با توجه به بالا رفتن وقوع سیلاب مخصوصاً در سطح شهرها و به وجود آمدن خطرات جانی، مالی و محیط زیستی ناشی از افزایش آن، پهنه بندی مناطق سیل خیز از اهمیت بالایی برخوردار است. پهنه بندی سیل یکی از بهترین روش ها برای برنامه ریزی و شناسایی مناطق تحت تأثیر سیل می باشد. هدف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر، ضمن شناسایی متغیرهای مؤثر در پهنه بندی خطر سیل؛ پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل است. روش شناسی پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده است. در این پژوهش در ابتدا متغیرهای اثرگذار بر پهنه بندی آسیب پذیری سیل بر اساس مطالعات مختلف شناسایی، سپس با استفاده از روش AHP و نظرات مربوط به 73 کارشناس و متخصص وزن مربوط به هر کدام از متغیرها در محیط Export Choice مشخص شده و در نهایت با استفاده از روش FAHP و در محیط GIS نقشه مربوط به پهنه بندی وضعیت آسیب پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل ترسیم شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر ایلام مرکز استان ایلام می باشد؛ که از نظر موقعیت جغرافیایی در غرب و جنوب غربی کشور استقرار یافته است. یافته ها: در پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر سیل از 11 متغیر مورد بررسی 3 متغیر فاصله از آبراهه با وزن 244/0؛ فاصله از رودخانه با وزن 126/0 و جهت شیب با وزن 102/0 با اهمیت ترین متغیرها هستند و نقش کلیدی در پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر سیل ایفا می کنند. همچنین محدوده ی وسیعی از شهر ایلام (1687 هکتار) دارای پتانسیل بالای آسیب پذیری از مخاطره سیل می باشد که ناشی از شرایط توپوگرافی و زمین شناسی خاص این محدوده می باشد. نتایج: بررسی وضعیت پهنه بندی میزان آسیب پذیری مخاطره سیل در شهر ایلام بیانگر آن است که قسمت های شمال غربی، غرب و جنوب غربی و جنوب شهر ایلام در وضعیت آسیب پذیری کمتری نسبت به سایر مناطق شهر ایلام قرار دارند. همچنین بیشتر قسمت های مرکزی، شرق و شمال شرق ایلام در وضعیت آسیب پذیری بالا قرار دارند. در ادامه جهت کاهش میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر سیل پیشنهاد هایی ارائه شده است.

مقدمه: با توجه به موضوع مورد پژوهش که شهر خلاق و نقش آن در توسعه گردشگری شهر همدان است، هدف این پژوهش، بررسی شاخص های شهر خلاق در وضعیت کنونی گردشگری و آینده گردشگری در شهر همدان می باشد.هدف: هدف این پژوهش، بررسی شاخص های شهر خلاق در وضعیت کنونی گردشگری و آینده گردشگری در شهر همدان می باشد.روش شناسی پژوهش: در این پژوهش ابتدا مهم ترین شاخص های موثر در ایجاد شهر خلاق به منظور جذب گردشگر از طریق مطالعه سوابق در این زمینه، نمونه های اجرا شده، نیازها و ترجیحات گروه استفاده کننده تعیین شده و سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرند و بهترین ایده های قابل تعمیم در شرایط تحقیق تعیین می شوند. نوع پژوهش با توجه به ماهیت کاربردی و براساس روش تحلیلی- پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش را مدیران و کارشناسان شهری و متخصصین گردشگری شهر همدان، گردشگران و مردم شهر همدان تشکیل داده اند.قلمرو جغرافیایی پژوهش: این پژوهش بر روی شهر همدان و شاخص های خلاق آن در زمان حال صورت گرفته است.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد همدان با توجه به شاخص های یونسکو و سازمانهای بین المللی و تحلیل دیدگاه های متخصصان می تواند به عنوان یک مقصد گردشگری خلاق مطرح گردد. با بررسی تواناییها و محدودیتهای کشور در حوزه ی گردشگری و با توجه به روند تکامل گردشگری و بخش هایی از گردشگران بین المللی که از لحاظ فرهنگی و اقتصادی برای ما مطلوب و سودآور محسوب می شوند، در حال حاضر می توان، گردشگری فرهنگی خلاق را مطلوبترین نوع گردشگری و گردشگران خلاق را بازار هدف مناسبی برای کشور به شمارآورد.نتایج: نتایج نشان داد شاخص های مشارکت بانوان در فعالیت های اجتماعی بافت تاریخی شهر همدان، اهمیت مراکز خدماتی دان ش بنی ان، حوادث، رویدادها، وقایع تاریخی شهرهمدان، لزوم استفاده از فناوری های ن وین و دانش بنیان و حمایت از کارآفرینان شهری و مشارکت مردم در فعالیت های اجتماعی از مهم ترین شاخص ها در تحقق پذیری رویکرد شهر خلاق در باف ت ت اریخی شهر همدان می باشند.

اهمیت شهرها به عنوان شکل غالب سکونتگاه های انسانی روشن است، از سویی میزان آسیب پذیری شهرها با وجود بلایای طبیعی اتفاق افتاده در سال های اخیر رو به افزایش است. امروزه بروز سوانح طبیعی و ایجاد خسارات ناشی از این سوانح موجب گردیده تا ایمن تر نمودن شهرها، به یک چالش درازمدت اما دست یافتنی تبدیل شود؛ به طوری که جوامع شهری برای بازگشت سریع به وضعیت پیش از بحران در زمان وقوع مخاطرات طبیعی برآنند که تاحدودی از خسارات وارده بکاهند. در این میان، تاب آوری راهی مهم برای تقویت جوامع شهری با استفاده از ظرفیت های آن ها است. هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص های تاب آوری شهری نسبت به حوادث طبیعی است. این پژوهش بر اساس هدف توسعه ای و ماهیت توصیفی- تحلیلی به شیوه پیمایشی در سال 1401 در شهر کرمانشاه انجام شده است. داده ها با استفاده از بررسی های اسنادی و پرسشنامه جمع آوری شد. حجم نمونه با استفاده از روش سرشماری، 20 نفر تعیین گردید. برای نمونه گیری از نمونه گیری قضاوتی و نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. داده ها از روش دلفی فازی در شناسایی 38 زیر شاخص های مؤثر در تاب آوری در برابر حوادث طبیعی، وزن دهی عوامل یا معیار مدل پیشنهادی و طبقه بندی آن ها در چهار گروه کلی ساختاری- کالبدی، مدیریتی- سیاست گذاری، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی، تجزیه وتحلیل شدند. پس از رتبه بندی شاخص های تاب آوری شهر کرمانشاه در برابر حوادث طبیعی مشخص گردید که شاخص ساختاری- کالبدی رتبه اول، شاخص مدیریتی- سیاست گذاری رتبه دوم، شاخص اقتصادی رتبه سوم، شاخص اجتماعی فرهنگی رتبه چهارم را کسب نموده اند. نتایج حاصل از بررسی زیرمعیارهای مربوط به معیار کالبدی نشان دهنده آن بود که از بین شاخص های تاب آوری، شاخص کالبدی تأثیرگذارترین بوده لذا پهنه بندی شهر کرمانشاه بر اساس میزان تاب آوری کالبدی و مشارکت فعالانه شهری و به اشتراک گذاشتن تجربیات برای افزایش تاب آوری شهر کرمانشاه و زمینه سازی برای جلب مشارکت و آماده سازی مردم برای مواجهه با مواقع بحرانی ضروری به نظر می رسد.

مسکن یکی از اساسی ترین نیازهای زندگی انسان هاست و به عنوان کوچکترین عنصر تشکیل دهنده ی سکونتگاه ها تلقی می شود و همچنان به عنوان مهم ترین نیاز جوامع جدید شناخته می شود. تأمین این نیاز همواره برای اقشار آسیب پذیر حیاتی تر جلوه می کند. مقاله حاضر با هدف انطباق پذیری راهبرد طرح نهضت ملی مسکن با نظام برنامه ریزی محله محوردر شهر سنندج شکل گرفته است. روش تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی بوده و داده های تحقیق به روش کتابخانه ای و اسنادی و با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده .نتایج این تحقیق نشان داد : که برای ارائه استراتژی از روش ترکیبی سوآت- ای اچ پی بهره گرفته شد که ابتدا بخش کیفی و سپس بخش کمی سوآت انجام پذیرفت. پس از تعیین عوامل درونی و بیرونی و سپس تدوین استراتژی های 4 گانه بر اساس وزن دهی نسبی(AHP) و وزن دهی مطلق عوامل وزن دهی و سپس استراتژی ها تعیین ارزش شدند و بر اساس مقدار بدست آمده برای هر استراتژی اولویت آن مشخص گردید. استراتژی انتخابی در این تحقیق استراتژی WO می باشد که همان استراتژی انطباقی یا حداقل کردن ضعف ها و حداکثر استفاده از فرصت ها می باشد. استراتژی پیشنهادی اقتصادی محور و بر پایه برنامه ریزی بلندمدت و مستمر می باشد. .با توجه به اندازه واحدهای مسکونی ، یکنواختی الگوهای مورد استفاده در طراحی واحدهای مسکونی، خدمات و... (خصوصا در مجموعه سازی ها) به نظر می رسد خلاء های حاکم بر الگوی مسکن مزبور مورد توجه قرار نگیرد. تامین فضاهای عمومی و خدماتی در این