کریم حسین زاده دلیر

کریم حسین زاده دلیر

مدرک تحصیلی: استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۱۷ مورد.
۶۱.

ارزیابی مؤلفه های مسکن گروه های آسیب پذیر شهری مطالعه موردی کلان شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مسکن گروه های آسیب پذیری اقتصاد تحلیل عاملی تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۷۷
مسکن به عنوان اصلی ترین نیاز تشکیل دهنده یک شهر محسوب می شود. توزیع نابرابر درآمد و ضعف نظام برنامه ریزی به منظور حمایت از گروه های هدف در بخش مسکن در شرایط رشد قیمت زمین و مسکن سیاست های تأمین مسکن مناسب برای گروه های آسیب پذیر را مشکل ساخته است. تجسم کالبدی این امر در شهرها به صورت رشد و توسعه محلات غیررسمی و فقیرنشین و پیدایش نواحی مسکونی جدید در حاشیه شهرها ظهور کرده است. بر این اساس هدف پژوهش شناسایی و تحلیل شاخص های موثر در مسکن گروه های آسیب پذیر می باشد. روش این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی و پیمایشی می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد شاخص های اجتماعی و اقتصادی تاثیر بسزایی در امر مسکن گروه های کم در آمد دارد. نتایج نشان می دهد، 22 شاخص در عام ل اول با واریانس 37 بارگذاری شده اند. 4 شاخص مرب وط ب ه ش اخص های درصدجمعیت نسبت به کل شهری، بعدخانوار، تعداد نفر در هر اتاق و درصد مهاجرت جمعیتی، می باشند. ب ا توج ه ب ه اینک ه شاخص های گوناگونی در این عامل بارگذاری شده اند، برای نامگذاری به شاخص هایی که دارای عدد بارگذاری بیشتری هستند توجه می کنیم که شاخص اقتصادی، اجتماعی می باشند.
۶۲.

ارزیابی عوامل مؤثر در معرفی بازارهای سنتی ایران به عنوان برند گردشگری رویکردی جهت ارتقای بهره وری گردشگری (نمونه موردی: بازار تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برند بازارهای سنتی توسعه گردشگری گردشگر بازار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۴۴۲
هدف از این پژوهش ارزیابی عوامل موثر در معرفی بازارهای سنتی ایران به عنوان برند گردشگری در بازار تبریز میباشد.  پرسش نامه ها به منظور مصاحبه با نمونه های آماری سه جامعه آماری مختلف که عبارتند از مشتریان بازار سرپوشیده تبریز، بازاریان و کارشناسان طراحی شدند. برای برآورد حجم نمونه های آماری از مدل کوکران استفاده شد. پس از مصاحبه با نمونه های آماری، داده های اخذ شده در نرم افزار Excel کدگذاری و طبقه بندی شدند. سپس با انتقال این داده ها به نرم افزار Spss، تحلیل های آماری مربوط به آن ها انجام شد. پس از اتمام کار پرسشگری در سه گروه از نمونه های آماری شامل مشتریان بازار، بازاریان و کارشناسان متخصص در ارتباط با موضوع مورد مطالعه و طبقه بندی داده های اخذ شده، در اولین قدم جهت آشنایی با ویژگی های عمومی نمونه های آماری در سه گروه مذکور، خصوصیات آنها از نظر 6 فاکتور مختلف که بیشتر در زمینه های اجتماعی و اقتصادی هستند مورد بررسی قرار گرفت. این تحلیل ها در دو بخش شناسایی خصوصیات و ویژگی های عمومی نمونه های آماری و بررسی شاخص های ارزیابی متغیرهای مستقل صورت پذیرفت. بررسی 58 شاخص در قالب 4 متغیر مستقل تصویر مقصد بازار، هویت بازار، تسهیلات گردشگری بازار و تمایز و منحصر به فرد بودن بازار و بر اساس طیف لیکرت انجام شد. این بررسی ها شامل برآورد میانگین تأثیرگذاری شاخص ها به تفکیک هر متغیر، برآورد میانگین تأثیرگذاری متغیرهای مستقل در برندسازی بازار سرپوشیده تبریز، آزمون همبستگی شاخص ها و متغیرهای مستقل با برندسازی بازار تبریز بر اساس آزمون همبستگی اسپیرمن، برآورد میزان اثرگذاری متغیرهای مستقل بر اساس مدل رگرسیون خطی، رتبه بندی نهایی متغیرهای مستقل بر اساس مدل تحلیل مسیر و سرانجام بررسی سطح معنی داری رابطه بین بازار سنتی و برندسازی بازار می شود. نتایج حاصل نشان داد که از نظر هر سه گروه میانگین تأثیرگذاری شاخص ها و متغیرهای مستقل بر برندسازی بازار سرپوشیده تبریز به عنوان متغیر وابسته زیاد می باشد.                     
۶۳.

امکان سنجی توسعه منطقه ای: مطالعه موردی پهنه استانهای مرزی ایران و ترکیه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: توسعه منطقه ای اقتصاد پایدار طرح های توسعه و عمران SWOT AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۴۳
یکی از مهمترین موضوعاتی که در عصر جهانی شدن دارای اولویت است، نحوه تعامل منطقه ای کشورهای در سطح بین الملل محسوب می شود به طوری که در بسیاری از کشورهای جهان تلاش می نمایند تا از طریق ایجاد بسترهای مناسب همکاری با دیگر کشورها اقتصاد خود را رونق داده و به پایداری آن اقدام کنند. از این نظر در هزاره سوم نه تنها موضوع جهانی شدن اقتصاد در قالب یک شبکه جهانی از اهم مفاهیم محسوب می گردد بلکه از قبل آن تعاملات فی مابین و حتی تاثیرات متقابل فرهنگها نیز نمود بارزی از شاخصه های جهانی شدن است. استان آذربایجان غربی و استانهای واقع در شرق ترکیه که در همسایگی ایران قرار دارند با داشتن توانمندیهای بالای گردشگری، تاریخی، محیطی و... حائز بالاترین اهمیت بوده و با توجه به ویژگیهای تشابهات دینی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و برخورداری از توانمندیهای اقتصادی می توانند در قالب تعامل فی مابین در اقتصاد پایدار منطقه نقش مهمی ایفا نمایند. در این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مدل های ترکیبی SWOT وAHP ، اهمیت و اولویت عوامل موثر در پهنه استان های آذربایجان غربی و استانهای شرق کشور ترکیه شناسایی و با بررسی روابط آنها عوامل رتبه بندی و در قالب مدلها ارائه شده است. براساس نتایج پژوهش، پهنه مربوطه دارای توانمندیهای بالقوه بوده اما ضعف تسهیلات، امکانات و خدمات و زیربنایی، باعث شده است که این منطقه در پویایی اقتصاد و توسعه منطقه ای نتوانند عملکرد چندان موفقی داشته باشند.
۶۴.

نقش شهر بناب در توسعه اقتصاد پایدارمنطقه ای با رویکرد مدل های اقتصادی – جمعیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهرهای میانی اقتصاد منطقه ای توسعه اقتصاد پایدار بناب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۱۴۸
امروزه شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال رشد هستند این نواحی تمامی امکانات، خدمات و سرمایه های کشور را در خود بلعیده، ولی با این وجود با انواع مشکلات و معضلات شهری از جمله : کمبود مسکن، بالا رفتن میزان بیکاری، مسأله حاشیه نشینی، مشکل حمل و نقل و نارسایی در عرضه سایر خدمات شهری، همچنین تخریب محیط زیست دست و پنجه نرم می کنند. از طرف دیگر سایر نقاط در این کشورها اعم از شهرهای میانی، شهرهای کوچک و نقاط روستایی از توسعه عقب مانده اند و دچار رکود و توقف در سیر پیشرفت خود شده اند.هدف کلی این پژوهش مشخص کردن تاثیر شهر بناب در فرایند توسعه سکونتگاه های پیرامونی (ناحیه) و ارزشیابی عملکرد این شهر درحوزه اقتصادی و جمعیتی است. نوع تحقیق کاربردی، و داده های مورد نیاز از نتایج آخرین سرشماری رسمی نفوس و مسکن کشور 1390 گردآوری شده است. روش انجام پژوهش، توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از مدل های ضریب مکانی، روش کشش پذیری، روش ترسیمی طولی ایزارد، روش ژرژ شابو و تونی گارنیه انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که بناب در بخش خدمات و کشاورزی خودکفا می باشد و نرخ اشتغال واقعی 44/93 درصد و نقش غالب شهر چندنقشی است. بر اساس مدل ایزارد بخش صنعت و خدمات در سطح ملی وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند. بنابراین حصول به جایگاه برتر در سطح ملی و منطقه ای مستلزم تدوین و اجرای طرح های راهبردی و توجه
۶۵.

بررسی و تحلیلی بر چالشهای توسعه توریسم شهری، نمونه موردی: شهر تبریز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: توریسم شهری فرصت ها و تهدیدات گردشگری پایدار ساماندهی شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۳۴
امروزه گردشگری به عنوان یک پدیده اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی مورد توجه کشورهاست و در دهه های اخیر، رشد مداوم و روز افزونی داشته است. گردشگری مدرن با فرایند توسعه مرتبط است و اهداف گوناگونی را دنبال می کند. دراین فرایند، گردشگری به یکی از اهداف و جنبه های اصلی پیشرفت اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. گردشگری در فرایند توسعه پایدار،نقش اساسی دارد و این مسیری است که ایران درآن از مزیت های مناسبی برخوردار است.پژوهش حاضر که از نوع پژوهش کاربردی توصیفی است با استفاده از روش های کتابخانه ای و مطالعات میدانی ، به بررسی و ارزیابی وضعیت موجود و توانمندی ها و محدودیت های توسعه گردشگری شهر تبریز می پردازد.و با استفاده از نرم افزار spssنتایج به دست آمده به شناخت و بررسی چالشهای توسعه توریسم شهری می پردازد که می تواند نقش موثری در ساماندهی و برنامه ریزی فضاهای توریستی متناسب با شرایط اجتماعی،طبیعی و فرهنگی و استفاده از ظرفیت های موجود داشته باشد.توسعه توریسم همبستگی مستقیم با ارتقاء سطح استانداردهای زندگی و درآمد مردم جهان خصوصا کشورهای درحال توسعه دارد.
۶۶.

ترمیم بافت تاریخی با رویکرد توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر خوی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: باززنده سازی شهری بافت تاریخی توسعه گردشگری شهر خوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۸۴
بافت تاریخی شهر خوی از نظر میراث فرهنگی و جاذبه های توریستی از ارزش های بسیار بالایی برخوردار است از این رو در این مقاله هدف شناسایی وضعیت بافت تاریخی شهر خوی و ارائه راهبردهای باززنده سازی بافت تاریخی خوی میباشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش های کاربردی، به لحاظ روش تحقیق پیمایشی، جامعه آماری اهالی بافت تاریخی شهر خوی و کارشناسان میباشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 379 نفر برای سرپرستان و 20 نفر کارشناسان بافت تاریخی شهر خوی به عنوان نمونه ی آماری برآورد گردید. شیوه نمونه گیری، نمونه گیری تصادفی است و به تعداد 379 پرسشنامه در بین افراد محدوده توزیع گردید. چهار معیار زیرساختی، اقتصادی، اجتماعی و نهادی به عنوان معیارهایی برای بررسی وضعیت بافت تاریخی شهر خوی با رویکرد گردشگری انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS استفاده شده است و با جمع بندی مسائل و مشکلات با استفاده از مدل وضع موجودSWOT به تحلیل نقاط ضعف و قوت فرصت ها و تهدیدها پرداخته شده است و به منظور تحلیل داده ها، از آزمون آزمون t- test استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای گویای این است که وضعیت بافت تاریخی شهر خوی از حیث شاخص اجتماعی و اقتصادی جهت باززنده سازی مطلوب و از نظر شاخص زیرساختی و نهادی نامطلوب میباشد همچنین نتایج تحقیق نشان داد که محدوده مورد مطالعه دارای فرسودگی میباشد و در کنار این نقطه ضعف، محدوده بدلیل قرار گیری عناصر شاخص فرهنگی و تاریخی دارای پتانسیل بالای جذب گردشگری است که میتواند اهرمی برای باززنده سازی بافت تاریخی شهر خوی باشد.
۶۷.

تبیین الگوهای شکل گیری شهر خلاق با تاکید بر نقش فضاهای عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر خلاق فضای عمومی شهری فضای عمومی خلاق حق به شهرو مدلهای کیفیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۹۱
در رویکردهای نوین به شهر،شهرخلاق،به عنوان یک روش راهبردی در عرصه تفکر برنامه ریزی و اجرای طرح های شهری مطرح شده است. این رویکرد به ورود خلاقانه شهروندان به عرصه های مختلف مواجهه بامسائل مرتبط با شهر می پردازدودرجهت تحقق مولفه های اندیشه حق به شهر(حکمرانی شهری، شمول اجتماعی، تنوع فرهنگی در شهر و آزادی های اجتماعی و حقدسترسی به خدمات شهری برای تمامی ساکنان شهر) گام برمی دارد .ارتباطی قوی بین فضا وخلاقیت وجود دارد.افراد خلاق نیاز به فضایی برای زندگی ،کار،الهام بخشی ونمایش کارهای خود دارند.با ایجاد فضاهای باثبات ومطمئن برای هنرمندان،افراد وکسب وکارهای خلاق مجبور به جابجایی ومهاجرت نمی شوند که خود می تواند تهدیدی برای بقاء خلاقیت ونوآوری باشد.بنابراین فراهم کردن فضاهای با ثبات برای این افراد ضروری است . دراین میان فضاهای عمومی میتوانند نقش بسیار مهمی را برعهده داشته باشند.در کنار این ، با اذعان به این چندگانگی و تفاوت در بررسی کیفیت وخلاقیت فضاهای عمومی ، هدف این مقاله تبیین الگوهای شکل گیری شهرخلاق وارائه مدلی برای بررسی خلاقیت فضاهای عمومی شهر می باشد. مقاله حاضر از نوع تحقیق بنیادی-نظری است که با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای و خوانش متن،وارزیابی مدلهای مربوط به ارزیابی کیفیت وخلاقیت فضاهای عمومی شهری ،الگوهای مختلف را بررسی کرده وسپس به ارائه الگویی جدید رسیده است.خروجی اول تحقیق ،بیان الگوهای شکل گیری شهر خلاق است و مدلی جدید برای بررسی خلاقیت فضاهای عمومی شهر پیشنهادشده است(خروجی دوم)،این مدل از هشت معیار (حکومتی ، اعتقادی – مذهبی ، تفکرخلاق ، مولفه کالبدی، ادراکی، بصری، عملکردی وزمانی) تشکیل یافته است.با توجه به معیارهای فوق خلاقیت فضاهای عمومی بسته به شرایطی که در جوامع مختلف حاکم است ارزیابی می گردد.
۶۸.

ارزیابی کیفی طراحی عناصر اصلی ساخت فضایی شهرها در شهرهای ایرانی-اسلامی (مورد شناسی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر ایرانی-اسلامی شاخص های کیفیت محیط مدل فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۲۶۶
شهرها بزرگ ترین مظاهر تمدن بشر بوده که در طول تاریخ همواره از عوامل متعددی چون دین و مذهب متأثر شده اند. در این میان دین اسلام از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده ؛ چرا که اساساً در شهر نمود یافته و توسعه آن نیز از طریق توسعه و ساخت شهرها بوده است. گسترش اسلام به سوی ایران و ادغام فرهنگ و معماری ایرانی با اصول اسلامی منجر به شکل گیری نوع خاصی از شهرسازی و معماری با عنوان «شهرسازی و معماری ایرانی-اسلامی» شد که بر پایه های مستحکمی بنا شده بود. امروزه شاهد کمرنگ شدن این سنت ها بوده و شهرها با فاصله گیری از معیارهای مثبت پیشین، شکل، فرم و عملکرد اصلی شان را از دست می دهند. این پژوهش با هدف ارزیابی روند تحولات کالبدی و کیفیت طراحی عناصر ساخت اصلی شهر ایرانی-اسلامی و رتبه بندی آن ها در شهر تبریز صورت گرفته است. پژوهش حاضر برحسب هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. روش جمع آوری داده ها نیز مبتنی بر روش های اسنادی و پیمایشی است. بدین ترتیب، داده های تحقیق از دو گروه جامعه آماری (28 نفر از مدیران و کارشناسان و نخبگان امور شهری) جمع آوری شد. برای شناسایی و تحلیل شاخص های کیفی طراحی شهرسازی ایرانی-اسلامی از مدل فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) و نرم افزار Super Decision استفاده شده است. بر پایه نتایج به دست آمده، زیرمعیارهای زیبایی بصری، هویت و حس تعلق، کارآیی، ارزش های معمارانه و خوانایی به ترتیب با وزن نهایی 0.649، 0.489، 0.357، 0.278 و 0.263 دارای بیشترین وزن نهایی هستند. همچنین با مقایسه میزان ارجحیت معیارهای اصلی به این نتیجه رسیدیم که معیار عملکرد با وزن 0.730 بیشترین وزن و سپس معیار فرم با 0.188 در رده دوم و معیار معنا با ضریب 0.080 در رتبه آخر قرار دارد. نتایج محاسبات حاکی از آن است که سطح شاخص های کیفیت محیط همانند زیبایی بصری در بُعد فرم، کارایی، خلوت، دسترسی، فضای سبز و تنوع در بُعد عملکرد و امنیت، آسایش و خوانایی در بُعد معنا ارتقا یافته، اما شاخص های دیگری همانند ارزش های معمارانه و مقیاس انسانی در بُعد فرم و تعاملات اجتماعی، مشارکت و سرزندگی در بُعد عملکرد و هویت و حس تعلق و خودنمایی و دنجی بودن محیط در بُعد معنا تضعیف شده اند. درنهایت و پس از وزن دهی چک لیست های دودویی طراحی شهری، وزن نهایی عناصر اصلی شهرسازی ایرانی-اسلامی تبریز به لحاظ کیفیت محیط براساس مدل تحلیل شبکه ای ارائه شد که براساس نتایج آن، عناصر باغ ها، مدارس دینی، بازار و ارگ به ترتیب با وزن های 0.065، 0.046، 0.043 و 0.037 در رتبه های اول تا چهارم قرار دارند.
۶۹.

تحلیلی بر امکان سنجی طرح های راهبردی استراتژیک درتوسعه شهری (نمونه موردی: باغ شهر مرند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امکان سنجی طرح های شهری برنامه ریزی راهبردی ساختاری CDS مرند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۸۷
با توجه به رشد جمعیت و افزایش مهاجرت به شهرهای بزرگتر، توسعه غیر قابل کنترل نواحی شهری، خلق سکونتگاه های جدید، کاهش سطح رفاه انسانی و بروز مشکلات فراوان شهری بویژه در کشورهای در حال توسعه، ضرورت توجه به تدوین الگوی بهینه طرح های توسعه شهری و تغییر آن از رویکرد ایستا و سنتی به رویکردی منعطف، مشارکتی و استراتژیکی و راهبردی احساس می شود. از این رو در این تحقیق به دنبال امکان سنجی طرح های راهبردی ساختاری در هدایت توسعه شهر میانه اندام مرند احساس می شود. داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش میدانی و پرسشگری از 383 نفر شهروندان با نمونه گیری کوکران تهیه شده است. در پردازش داده ها و سنجش شدت متغیر ها از نرم افزارهای اس پی اس اس و لیزرل و آزمون تی تک نمونه ای بهره گیری شده است. نتایج کلی تحقیق نشانگر وضعیت نامطلوب شهر مرند در چهار شاخص استراتژی توسعه شهری است. بانکی بودن و رقابت پذیری شهر به ترتیب با میانگین های 2.43 و 2.17 در وضعیت مطلوب تر و شاخص های حکمروایی خوب شهری و قابلیت زندگی داشتن با میانگین 1.84 و 1.86 در وضعیت بسیار نامطلوبی است. واضح است توزیع متعادل کانون شهری و نظام متوازن سلسه مراتب شهری رفت و همچنین قبل از توسعه شهر میانه اندام مرند باید موانع و محدودیت های حل نشده شهری را چاره کرد تا شهر بعد توسعه به مشکل بر نخورد و همچنین باید از امکانات موجود در محدوده جغرافیایی مناسب طرح های معقولی از فضاهای سکونتی بدست آورد.
۷۰.

ارزیابی سناریوهای توسعه فضایی با رویکرد آینده پژوهی، مورد: منطقه آزاد ارس(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۱۵
امروزه مناطق آزاد تجاری و صنعتی در ایران یکی از ابزارهای دولت ها برای تحقق راهبرد برونگرا در پارادایم جهانی شدن، بر بستر اقتصاد سیاسی فضا و از اصلیترین کانونهای تمرکز حضور سرمایه گذاران محسوب میشود از بدو تشکیل مناطق آزاد زمین مهمترین عامل در بین دیگر عوامل تولید و تجارت مورد توجه می باشد و آنچه بعد از سپری شدن چندین دهه از تشکیل مناطق آزاد لازمه تغییر است تغییر رویکرد در برنامه ریزی در این نواحی برای التیام مشکلات این مناطق می باشد در این مقاله با رویکرد آینده نگاری بعد از شناسایی مهمترین عوامل برای تدوین سناریوها، تدوین راهبردها، برنامه ریزی و سیاستگذاری برای رسیدن به سناریوهای مطلوب را فراهم گردیده است. روش تحقیق براساس روشهای جدید آینده پژوهی، تبیینی و برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی و پویش محیطی استفاده شده است بدین منظور در مرحله اول، با روش پویش محیطی، ۵۱ متغیردر محیط نرم افزار میک مک در قالب ۴ گروه عامل مؤثر بر وضعیت آینده توسعه فضایی محدوده منطقه آزاد ارس، شناسایی و درنهایت چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده این سکونتگاهها با روشهای مستقیم و غیرمستقیم، تعداد 13 عامل کلیدی، انتخاب شدند، که در آخر برای استخراج سناریوها از نرم افزار Scenario Wizard بهره گیری و با حذف سناریو های ضعیف و سناریو های با ناسازگاری بالا، در نهایت هفت سناریو مطلوب شناسایی که از بین آنها، سناریوهای اول و پنجم دارای بیشتر امتیاز مورد ارزیابی قرار گرفت. شماره ی مقاله: 5
۷۱.

تحلیلی بر تحولات کاربری های اراضی شهر تبریز از دیدگاه توسعه پایدار طی سالهای (1387- 1383)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: شهر کاربری اراضی پایداری توسعه تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۷۸
برنامه ریزی کاربری زمین، به چگونگی استفاده، توزیع و حفاظت اراضی، اطلاق می شود. این نوع برنامه ریزی از دیدگاههای متفاوتی می تواند مورد توجه قرار گیرد از جمله، دیدگاه توسعه پایدار یکی از مقبولترین دیدگاههای نگرش به کاربری اراضی می باشد. در این پژوهش سعی بر آن است که کاربری های اراضی شهری تبریز از منظر توسعه پایدار مورد سنجش قرار گرفته و میزان هماهنگی و یا عدم هماهنگی آن با این نوع توسعه در طی پنج سال(1387-1383) مورد مطالعه قرار گیرد. برای رسیدن به این هدف در این مقاله از روش (توصیفی- تحلیلی) و مطالعات (اسنادی) بهره گرفته شده است. تمامی داده های این پژوهش مستند بوده و شامل مصوبات کمیته ماده پنج در طی دوره مورد مطالعه می باشد. حاصل این مطالعه نشانگر برخی از ناهماهنگیها در برخی معیارهای توسعه پایدار بوده و حرکتی غیر پایدار را در جریان مصوبات مربوط به تغییرات کاربری ها نشان می دهد.
۷۲.

ارزیابی چالش های ارتقاء حکمروایی شهری با رویکرد آینده پژوهی، مطالعه موردی: شهر میانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمروایی شهری شهر متوسط اندام شهروندان آینده مطلوب شهر میانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۶۹
فرآیندهای برنامه ریزی که مدیران شهر در چارچوب حکمروایی در برابر چالش های توسعه شهری هدایت می کنند، سازوکارهای شفافیت و پاسخگویی را تضمین می کند. در این پژوهش ضمن ارزیابی چالش های ارتقاء حکمروایی شهری در شهر متوسط اندام میانه با رویکرد آینده پژوهی، عوامل کلیدی و ارتباطات بین آن ها تجزیه وتحلیل و رتبه بندی شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش شناختی توصیفی تحلیلی است. مهم ترین عوامل کلیدی حکمروایی شهری با استفاده از تکنیک دلفی و نظرخواهی از 30 کارشناس، شاخص های اجماع و قطعیت، اولویت و اهمیت به ارزیابی 43 پیشران کلیدی در نرم افزار Micmac پرداخته شد. که نتایج نشان می دهد که از بین ۸ عامل اصلی، مشارکت، پاسخگویی، عدالت و قانونمندی اثرگذارترین ابعاد بر روند توسعه شهری میانه بوده اند. از میان 10 پیشران کلیدی و مهم متغیرهای نقش موثر اعمال تصمیمات شهروندان در تهیه طرح های توسعه شهری و پاسخگویی مدیران و مسئولان شهری به شهروندان به عنوان متغیرهای دو وجهی و تأثیرگذار دارای بیشترین اهمیت بوده اند. نتایج تأییدکننده این نکته است که عوامل مشارکت، پاسخگویی، عدالت و قانونمندی حکمروایی شهری اثرگذار بر روند تحولات شهر میانه ناپایدار و به گونه ای است که تداوم وضع موجود به شکل گیری سناریو فاجعه خواهد انجامید و در بهترین حالت، در صورت ادامه وضع موجود، تغییرات سیستم حکمروایی به موازی کاری و عدم وجود برنامه منظم و منسجم و فقدان هماهنگی بین سازمانی، کاهش سطح توانمندی اجتماعی، عدم تقویت اقتصاد محلی و کاهش نقش مشارکتی شهروندان، کاهش سطح سرمایه گذاری های بخش خصوصی و کاهش نظارت کالبدی بر فضاهای ساخته شده مرتبط با کنترل انواع چالش های فزاینده شهری منجر خواهد شد.
۷۳.

بررسی و شناخت قابلیت های توسعه پایدار گردشگری شهرتبریز با استفاده از مدل SWOT(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار گردشگری شهری فرصت ها و تهدیدات گردشگری پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۷
 امروزه صنعت گردشگری جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها دارد و نقش فعال و موثری در ارتقاء ساختار اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی کشورها به خصوص در کشورهای روبه توسعه ایفا می کند.گردشگری اگرچه یک صنعت است ولی بیشترین تبادلات فرهنگی در آن انجام می گیرد.گردشگری در فرایند توسعه پایدار،نقش اساسی دارد و این مسیری است که ایران درآن از مزیت های مناسبی برخوردار است.پژوهش حاضر که از نوع پژوهش کاربردی توصیفی است با استفاده از روش های کتابخانه ای و مطالعات میدانی ،ضمن شناسایی نقاط قوت ،ضعف ها با استفاده از مدل کیفی SWOT، برنامه های راهبردی و اجرایی جهت توسعه پایدار گردشگری ارائه می شود. وبه بررسی و ارزیابی وضعیت موجود و توانمندی ها و محدودیت های توسعه گردشگری شهر تبریز می پردازد.و در نهایت از آزمون Tتک نمونه ای برای آزمون فرضیه های مربوط به متغیرهای مستقل و آزمون فریدمن جهت رتبه بندی وضعیت مطلوب مؤلفه های مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان دهنده ناکارآمدی سیستم حمل و نقل درون شهری در راستای توسعه گردشگری شهری، کم توجهی به جاذبه های فرهنگی و هنری،کمبود پارکینگ مجهز و کافی در بافت تاریخی،کم توجهی به مبلمان شهری وهمچنین زیباسازی جاذبه های گردشگری،نبود مدیریت و برنامه ریزی در امور مربوط به گردشگری توسط سازمان های شهری و گردشگری می باشد.
۷۴.

ارزیابی تأثیر مهاجرت های روستا-شهری بر تغییرات کاربری اراضی در کلان شهرهای ایران (نمونه موردی:کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت های روستا-شهری تغییرات کاربری اراضی شهری کلان شهر تبریز رگرسیون چند متغیره تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۲۲
  کلان شهرها به جهت برخورداری از کارکردهای بسیار متعدد دارای روابط و پیوندهای قوی با نواحی پیرامونی و بالأخص روستاهای حوزه نفوذ بوده و این ارتباط تأثیرات عمیقی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی کالبدی روستاها برجا می گذارد. انباشتگی اقتصادی شهرها ناشی از روابط اقتصادی شهر و روستا مزایایی را برای جذب اشتغال روستایی و کار خارج از روستا فراهم کرده و باعث شکل گیری مهاجرت های روستا-شهری می شود.کلان شهر تبریز، در دوره های تاریخی متعدد، نقش فراملی قوی را از اروپای شرقی تا آسیای جنوبی و میانه بر عهده داشته است که نشان دهنده نقش انکارناپذیر آن در بر عهده گرفتن برخی کارکردهای تخصصی قوی برای ایفای این وظیفه است. این ارتباط متقابل و دوسویه بین کلان شهر تبریز و حوزه نفوذ آن از طرفی به گسترش کالبدی بیش از پیش شهر و تبدیل آن به کلان شهری ملی و از طرفی دیگر به گسترش کالبدی روستاهای اطراف و تغییرات کاربری وسیع در این روستاها به همراه تغییرات وسیع جمعیتی، اقتصادی، فرهنگی و... می شود که این مسئله موضوع اصلی این تحقیق را شامل می شود و هدف اصلی آن پایش و ارزیابی نقش گسترش کلان شهر تبریز در اثر مهاجرت های روستا-شهری و تأثیر آن بر تغییرات کالبدی بخصوص تغییرات کاربری اراضی شهری است. این تحقیق از نظر هدف جز تحقیقات کاربردی و ازنظر روش جز تحقیقات توصیفی است. فرایند کار مبتنی بر استفاده از پرسشنامه و تحلیل گویه ها است. جهت نیل به اهداف تحقیق از آزمون های آماری آلفای کرومباخ، کلمگرف-اسمیرینف، تی- استیودنت و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج نشان می دهد ارتباط قوی بین شاخص های مهاجرت و تغییرات کاربری اراضی شهر تبریز وجود دارد چنانچه بیش از 85 درصد تغییرات کاربری اراضی توسط متغیرهای مهاجرت پیش بینی می شود.
۷۵.

تحلیل رابطه بازآفرینی فرهنگی اجتماعی در توسعه محله ای (مورد مطالعه: محله دیزج جنوبی شهر بناب)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی بازآفرینی شهری بازآفرینی فرهنگی اجتماعی محله دیزج جنوبی شهر بناب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۸۳
اهمیت بازآفرینی شهری از آنجاست که نمایانگر نگاه برنامه ریزان و شهرسازان به حیات مطلوب شهری و تقابل این شیوه زندگی با شیوه زندگی در برخی بافت ها و نواحی شهر است. در واقع بازآفرینی به معنای بازگرداندن حیات اجتماعی، اقتصادی و محیطی به یک منطقه است. این حرکت مکان ها را دگرگون می کند، تصویر اجتماعی از خودش را تقویت می کند و مکان های زنده و جذاب که سرمایه گذاری درونی پایدار را تشویق می کنند، خلق می کند.  در این راستا تحقیق حاضر با هدف تحلیل رابطه بازآفرینی فرهنگی اجتماعی با توسعه محله دیزج جنوبی شهر بناب انجام شده است. با توجه به اهداف تحقیق و مؤلفه های مورد بررسی نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری محله دیزج جنوبی شهر بناب می باشد. اطلاعات مورد نیاز برای بررسی رابطه بازآفرینی فرهنگی اجتماعی و توسعه پایدار محله ای که شامل4 شاخص و 19 معرف بازآفرینی فرهنگی اجتماعی به عنوان متغیر مستقل و 6 شاخص توسعه محله ای به عنوان متغیر وابسته است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. روش نمونه گیری پژوهش به صورت تصادفی ساده و حجم جامعه آماری آن 366 نفر بود. نتایج نشان می دهد که مولفه های اجتماعی و فرهنگی بیشترین تاثیر را در راستای ارتقای توسعه محله دیزج جنوبی داشته اند، به طوری که یک واحد تغییر در انحراف مولفه های اجتماعی و فرهنگی به ترتیب 409/0 و 578/0 واحد تغییر در توسعه محله دیزج جنوبی ایجاد خواهند کرد. به طور کلی تمامی مولفه های بازآفرینی فرهنگی اجتماعی تاثیر مثبت داشته اند، بدین معنی که با افزایش مقدار بازآفرینی فرهنگی اجتماعی محدوده مورد مطالعه، توسعه آن نیز افزایش پیدا می کند.
۷۶.

واکاوی پیشران های کلیدی موثر بر گسترش اسکان غیررسمی با رویکرد آینده پژوهی، نمونه موردی سکونت گاه های غیررسمی کلانشهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی ناپایداری شهری اسکان غیررسمی کلانشهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۶۳
یکی از مهم ترین چالش های پیش روی مدیریت شهری، اسکان غیر رسمی است. این پدیده از پیامد های نا مطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به ویژه در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری های منطقه ای شکل گرفته و به دلیل محرومیت و عدم برخورداری سکونتگاه های غیررسمی از تسهیلات زندگی شهری در قیاس با دیگر نواحی شهری، آنها را کانون مسائل و مشکلات حاد شهری و ضد توسعه پایدار انسانی نموده است. وضعیت موجود سکونتگاه های غیررسمی نشان می دهد که برنامه ریزی ها، پیش بینی ها و اقدامات انجام شده برای برای رفع معضلات این پدیده به ویژه در کلانشهر تبریز، کارایی آن چنانی نداشته است به گونه ای که گسترش پهنه های سکونتگاه های غیررسمی در این شهر خود دلیلی بر این ادعاست. بدین منظور در این پژوهش سعی گردیده است که به صورت سیستمی و نظام مند پیشران های کلیدی مؤثر بر شکل گیری و گسترش اسکان غیررسمی در محدوده کلانشهر تبریز شناسایی و تحلیل شوند. روش تحقیق در مطالعه ی حاضر آمیخته (کمی-کیفی) با ماهیت تحلیلی-اکتشافی می باشد .در این پژوهش ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 64 عامل اولیه در پنج حوزه مختلف استخراج شده و سپس با استفاده از روش دلفی مدیران، ماتریس اثرات متقاطع مؤلفه ها تشکیل گردیده است. در مرحله بعدی از طریق نرم افزار میک مک نسبت به تحلیل ماتریس اقدام شده است. نتایج حاصل از پراکندگی متغیر ها در محور تأثیر گذاری و تأثیر پذیری عوامل در نرم افزار میک مک، حاکی از  ناپایداری سیستم در محدوده مورد مطالعه است و بر همین اساس پنج دسته متغیر مورد شناسایی قرار گرفت. درنهایت با توجه به امتیاز بالای اثر گذاری مستقیم و غیر مستقیم عوامل، هجده عامل اصلی به عنوان پیشران های کلیدی در شکل گیری و گسترش اسکان غیررسمی منطقه مورد شناسایی قرار گرفتند. از بین پیشران های موردبررسی نیز، متغیر های بخش اقتصادی بیشترین تأثیر را بر شکل گیری و گسترش اسکان غیررسمی در محدوده موردمطالعه داشته اند.
۷۷.

شناسایی و تحلیل مؤلفه های تأثیرگذار بر تأمین درآمدهای پایدار شهری با تأکید بر برندسازی شهری (مطالعه موردی: شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برندسازی شهری درآمدهای پایدار شهری مدیریت شهری گردشگری شهر ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۸۹
درآمد پایدار برای هر سازمان چه در حوزه مسائل شهری و چه در سایر حوزه ها اهمیت زیادی دارد و پایه اساسی برای انجام درست و هدفمند فعالیت های یک ارگان است. از این جهت تلاش مدیران هر سازمان بر آن است تا منابع مشخصی برای بودجه سالانه خود در نظر داشته باشند و در صورت نیاز حتی منابع جایگزینی تعیین و در صورت لزوم از آن استفاده کنند. یکی از عرصه های جایگزین برای تأمین درآمدهای پایدار شهری عرصه گردشگری شهری است. بدین منظور در مقاله حاضر به بررسی و شناسایی مؤلفه های مؤثر بر تأمین درآمدهای پایدار شهری در شهر ارومیه پرداخته شده است. روش تحیقق حاضر پیمایشی بوده و ماهیتاً توصیفی – تحلیلی می باشد. جامعه آماری در تحقیق حاضر تمامی کارشناسان و متخصصان در رشته مدیریت شهری، گردشگری شهری و برنامه ریزی شهری که جمعآ 95 نفر می باشند است و نمونه هایی آماری به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است. در مرحله تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای تحلیل عاملی و مدل تحلیل شبکه جهت تعیین و شناسایی مؤلفه های مؤثر بر تأمین درآمدهای پایدار شهری با تأکید بر برندسازی شهری پرداخته شد. نتایج نشان داده است که، مدیریت شهری با توجه به 6 عامل(دسترسی و حمل ونقل، فعالیت رسانه ای و تبلیغات، دسترسی به خدمات شهری و تسهیلات گردشگری و...) می توانند با استفاده از برندسازی شهری در حوزه گردشگری، درآمدهای پایداری را برای شهر و اقتصاد شهری به ارمغان بیاورند.
۷۸.

راهکارهای توسعه صنعت گردشگری پایدار تبریز مبتنی بر مؤلفه های منطقه ای(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: تبریز گردشگری پایدار سیستم های منطقه ای نوآوری روش دلفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۱۴
هدف این مقاله، بررسی دقیق عوامل موثر بر گردشگری پایدار شهر تبریز به خصوص از جنبه سیستم های منطقه ای نوآوری می باشد. با توجه به مولفه های منطقه ای تاثیرگذار در امر گردشگری، روش این تحقیق بر اساس تکنیک دلفی می باشد که در سه مرحله از نظرات و پیشنهادهای خبرگان استفاده شده است. برای این کار از 25 نفر از متخصصان حوزه های تاثیرگذار گردشگری تبریز بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، تبریز با توجه به دارا بودن پتانسیل های متعدد از جمله مراکز تاریخی، جاذبه های طبیعت، وجود شخصیت های علمی، ادبی و مذهبی، و ثبت برخی از اماکن و صنایع آن در فرم جهانی، از معیارهای لازم برای گردشگری پایدار در آینده برخوردار است. اقدامات صورت گرفته برای پایدارسازی گردشگری در تبریز در حد مناسب می باشد و تبریز 1404 به عنوان یک سرآغاز برای توسعه گردشگری پایدار و مدرن سازی تبریز برای افق های دور مطرح می گردد. آمادگی همه جانبه شهر با توجه به معیارهای زیستی، محیطی، ارزشی، و انسانی پایدارسازی گردشگری، و فرهنگ سازی و ارتقاء دانش و بینش شهروندی برای باورسازی توریسم از مهم ترین راهکارهای توسعه گردشگری می باشد.
۷۹.

امکان سنجی طرح های توسعه شهری در میانه اندام (نمونه موردی: شهر مرند)

کلیدواژه‌ها: سیاستگذاری روانطرح های توسعه شهری مدیریت یکپارچه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۷۰
با توجه به نزدیک به نیم قرن سابقه طرح های توسعه شهری و فراز و نشیب هایی که تهیه و اجرای این طرح ها داشته، بازنگری و ارزیابی آن ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بررسی های انجام شده در مورد اجرای طرح ها در برخی از شهرهای کشور حاکی ازآن است که بین واقعیت موجود و تصویری که طرح های جامع از شهرها به دست داده اند، فاصله و تفاوت قابل توجهی وجود دارد. مرور فرایند تهیه، تصویب و اجرای طرح های جامع شهری در ایران نشان دهنده وجود برخوردی متمرکز، آمرانه در تهیه آن هاست. هدف سیاستگذاری طرح های توسعه شهری با تاکید بر مفاهیم مدیریت یکپارچه است. نتایج نشان می دهد برای تحقق راهبردهای در طرح های توسعه شهری، باید الزامات مدیران شهرداری در مشارکت شهروندان در جهت چابک سازی بسترهای قانونی، اجرایی و نهادی با در نظر گرفتن استقلال شهرداری و تشدید ترتیبات نهادی در تحقق سرمایه اجتماعی درون نهادی و میان نهادی مبادرت ورزید تا سازگاری و انسجام لازم در طرح های توسعه شهری را داشته باشیم.
۸۰.

امکان سنجی تهیه طرح های سیال شهری در برنامه ریزی کلان شهرها (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امکان سنجی طرح سیال شهری ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۷۳
   امروزه روش شناسی تهیه طرح های شهری در کشورهای توسعه یافته عمدتاً مبتنی بر طرح های سیال شهری است. دشواری پیش بینی آینده ایجاب می کند برنامه ریزی شهری حالتی انعطاف پذیر داشته باشد در این راستا طرح سیال شهری در فرایند نظام برنامه ریزی شهری ایران مطرح گردیده است. در کلان شهر تبریز مانند کلان شهرهای دیگر ایران طرح ایستا (جامع) دیگر پاسخگوی نیازهای شهری نیست و طرح توسعه این کلان شهر باید به سمت پویایی و انعطاف پذیری گام بردارد. هدف این پژوهش امکان سنجی طرح سیال شهری در برنامه ریزی کلان شهر تبریز است. در این راستا فرض اصلی تحقیق بر این است که رویکرد سیال شهری در تهیه طرح توسعه کلان شهر تبریز از نظر قوانین شهرسازی، نظام و ساختار مدیریتی (متمرکز) و عوامل مالی امکان پذیر است. برای انجام پژوهش از روش تحلیلی و توصیفی استفاده شده است. در ابتدا از روش SWOT برای بررسی وضعیت فعلی توسعه کلان شهر تبریز و برای اطمینان از صحت موقعیت به دست آمده از روش سوات، از مدل SPACE استفاده شده است. در نهایت برای اولویت بندی استراتژیهای حاصل از این دو مدل از مدل QSPM استفاده شده است. بر اساس الویت بندی طرح سیال شهری مناسب ترین رویکرد توسعه کلان شهر تبریز است. در نهایت با مدلBSC (کارت امتیازی متوازن) به امکان سنجی طرح سیال در کلان شهر تبریز پرداخته شده که نتایج نشان می دهد که در شرایط فعلی کلان شهر تبریز زمینه ها و آمادگی کامل برای بکارگیری رویکرد سیال وجود ندارد و طبق میانگین چهار وجه کارت امتیازی متوازن فقط 39.86 درصد آمادگی بکارگیری این رویکرد وجود دارد. بزرگترین مانع در زمینه هدایت توسعه کلان شهر تبریز با رویکرد سیال فرایند داخلی سازمان است و وجه مالی با40درصد کارایی دومین مانع و وجه نوآوری و یادگیری با 44.44 درصد سومین مانع به کارگیری رویکرد سیال هستند و فقط وجه شهروندی با 75 درصد وضعیت مطلوبی در به کارگیری رویکرد سیال شهری دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان