حیدر لطفی

حیدر لطفی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۲۱ مورد.
۴۱.

تحلیل پتانسیل های عمق ژئوپولیتیک مناطق غرب ایران در مواجهه با تحریم های غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۵ 121 - 136

کلیدواژه‌ها: غرب کشور آمایش سرزمین عمق ژئوپلیتیک تحریم های غرب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۵۵۰
منطقه غرب بخشی از عمق ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران است که از بدو پیروزی انقلاب اسلامی با تحریم و فشارهای امریکا مواجهه بوده است. این منطقه از نظر مولفه های جغرافیایی، اقتصادی و نظامی و استراتژیک از پتانسیل های قابل اتکایی برخوردار است. هدف این مقاله بررسی پتانسیل های عمق ژئوپولیتیک غرب ایران در مواجهه با تحریم های غرب است. سؤال اصلی مقاله این است منطقه غرب کشور در ارتقاء پتانسیل های عمق ژئوپولیتیک ایران در مقابله با تحریم های همه جانبه غرب چه نقشی می توانند ایفا نمایند؟ نتایج نشان می دهد که آمایش سرزمینی می تواند به عنوان تاکتیکی برای مقابله با فشارهای بیرونی از سوی کشورها اتخاذ شود. در این حالت می توان گفت که آمایش سرزمینی نوعی سازماندهی و چینش نیروهای داخلی برای مقابله با هجوم نیروهای خارجی است. با توجه به این که هدف تحریم ها این است که ایران نتواند نیازهای عمدتاً اقتصادی داخلی خود را از بیرون تأمین کند. آمایش سرزمین مناطق ایران از جمله غرب کشور می تواند با ارزیابی نظام مند عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... راهی برای تشویق و کمک به جامعه بهره برداران در انتخاب گزینه هایی مناسب برای افزایش و پایداری توان سرزمینی در جهت برآورد نیازهای جامعه بگشاید. روش انجام این تحقیق با توجه به موضوع و اهداف و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت توصیفی – پیمایشی است. بر این اساس جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و مراجعه به پایگاه های داده و جستجوی اینترنتی مقالات دارای درجه علمی معتبر و استفاده از پرسشنامه خواهد بود.
۴۲.

مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 374 - 395

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار کلان شهرهای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۸ تعداد دانلود : ۳۷۳
مدیریت و برنامه ریزی گردشگری پایدار شهری در دنیای امروزین ضرورتی غیر قابل انکار و غیر قابل جایگزین یافته است. در این چارچوب با توجه به این گردشگری پدیده ای است که میان بخشی و به نوعی مخرج مشترک کل سیستم اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی یک کشور است در نتیجه تلاش برای شکوفایی آن نیز نیازمند مدیریت و برنامه ریزی سیستمی است. هدف این مقاله بررسی ضرورت مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران بایستی داری چه مدل و مشخصاتی باشد؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تجزیه و تحلیل آن هستیم این است که  برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران بایستی همه نهادهای حاکمیتی کشور به ویژه نهادهای حوزه امنیت را در چرخه ای کارآمد و پویا با خود همراه سازد. روش انجام این مقاله ترکیبی است از روش توصیفی- تحلی و نیز روش سوات که عمدتا از این روش اخر برای تحلیل نتیجه گیری و دستاوردهای علمی پژوهشی مقاله استفاده می شود. نتایج مقاله نشان می دهد که مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران پدیده ای پیچیده و پرچالش است که نیازمند مدیریت و برنامه ریزی دولت در سطوح قانون گذاری و دستگاه های اجرایی و نظارتی است.
۴۳.

تأثیر نامتقارن عوامل مؤثر بر مخارج بهداشتی خانوارهای شهری در استان های ایران: روش رگرسیون کوانتایل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۹ 59-72

کلیدواژه‌ها: مخارج بهداشتی خانوار شهری رگرسیون کوانتایل اثرات نامتقارن استان های ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۴۹۰
مقاله حاضر بر آن است تا با رویکردی تحلیلی و به کارگیری روش مدل سازی به بررسی عوامل مؤثر بر مخارج بهداشتی خانوارهای شهری استان های ایران طی دوره زمانی ۱۳۹۶- ۱۳۸۵ پرداخته و با بهره گیری از روش رگرسیون کوانتایل، ضمن بررسی وضعیت مخارج بهداشتی در استان های ایران (شامل ۳۰ استان)، به بررسی عوامل مؤثر بر این مخارج و چگونگی اثرگذاری این عوامل در کوانتایل های مختلف در خانوارهای شهری بپردازد. نتایج این مطالعه نشان داد که کشش درآمدی مخارج بهداشتی خانوارهای شهری در استان های ایران، کوچک تر از یک بوده است که بیان گر ضروری بودن مخارج بهداشتی در استان های مورد بررسی است. به علاوه، سایر نتایج این مطالعه حاکی از این است که تولید ناخالص داخلی سرانه اثر مثبت و معنی داری بر مخارج بهداشتی خانوار داشته اند. همچنین تورم، نرخ بیکاری و مخارج آموزشی، اثر منفی و معنی داری بر مخارج بهداشتی خانوارهای شهری استان های ایران، داشته است؛ براساس سایر نتایج، شاخص های تولید ناخالص داخلی سرانه، نرخ بیکاری و مخارج آموزشی، در مقادیر بالای مخارج بهداشتی، عملکرد قوی تری داشته اند این در حالی است که اثرات تورم بر مخارج بهداشتی، به تدریج در کوانتایل های بالا، کم تر می شود. این نتایج، بیان گر آن است که در سطوح بالای درآمدی، افراد، بیشتر برای سلامت خود هزینه می کنند. نتایج آزمون تقارن نیز نشان دهنده این است که با افزایش مخارج بهداشتی، به ترتیب اثر مثبت تولید ناخالص داخلی سرانه و اثرات منفی مخارج آموزشی و نرخ بیکاری، افزایش می یابد.
۴۴.

بررسى نقش موقعیت لرستان از نظر ژئوپلیتیکى در رابطه با امنیت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 374 - 351

کلیدواژه‌ها: غرب ایران لرستان ژئوپلیتیک لرستان امنیت ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۵۲۸
به نظر می رسد که بعد جغرافیایی با وجود فرایند جهانی شدن اقتصاد و پیدایش کنشگران نوین ، همچنان در تعاملات جهانی م هم اس ت. به عقیده برخی از پژوهشگران و تحلیلگران سیاسی سرنوشت سازمان های سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی بشر در گرو یک سلسله عوامل طبیعی ثابت و متغیر است که همه آن ها از جبر جغرافیایی ریشه می گیرند. هر نوع تصمیم گیری سیاسی و نظامی باید در چارچوب عوامل ثابت و متغیر یاد شده صورت گیرد. در این چارچوب است که نقش واحدهای استانی در چارچوب امنیت دولت – ملت ها مهم و برجسته می شود. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که اهمیت موقعیت لرستان از نظر ژئوپلیتیکى در رابطه با  امنیت ایران از چه ابعادی قابل بررسی است؟ فرضیه مقاله برای پاسخگویی به سوال مذکور این است که به نظر می رسد که غرب ایران به ویژه استان لرستان دارای مولفه های جغرافیایی و سیاسی برجسته و مهمی در منظومه ژئوپلیتیکی ایران است. این مقاله از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سوآت و برای سنجش وزن سنجه ها نیز از روش AHP استفاده شده است. جامعه آماری این مقاله دانشجویان کارشناسی ارشد و ای جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار و حجم نمونه نیز 50 نفر تعیین شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که از تما می جنبه های علم ژ ئو پلیتیکی یعنی موقعیت جغرافیایی ، اقتصادی ، فرهنگی و قومیتی، مذهبی و نیز جمعیتی لرستان حائز نقشی کانونی و مهم در امنیت ایران است و این که غرب ایران به ویژه استان لرستان دارای مؤلفه های جغرافیایی و سیاسی برجسته و مهمی در منظومه ژئوپلیتیکی ایران است. از طرف دیگر شناخت تاریخچه و پیشینه تحولات سیاسی، جغرافیایی و قومی غرب کشور و به ویژه استان لرستان به درک اهمیت ژئوپلیتیکی آن ها منجر خواهد شد و نهایتاً فرصت ها و تهدیدات و نیز قوت ها و ضعف های جغرافیایی و سیاسی موجود در منطقه مورد مطالعه نیازمند توجه و برنامه ریزی است.
۴۵.

تبیین اثرگذاری عضویت در شبکه شهرهای خلاق بر توسعه شهری پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۴ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۸) 661 - 675
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۷
شهرها همیشه مراکز ابداع، نوآوری و خلاقیت هستند. ریچارد فلوراید معتقد است شهرها ظرف بروز خلاقیت هستند که همیشه چرخ های حرکت، تمرکز و هدایت انرژی خلاق بشر بوده اند. کیفیت زندگی در شهر، به طور مستقیم متأثر از نوع نگاه به مسائل شهری است. خلاقیت شهری به عنوان یک رویکرد راهبردی می تواند کیفیات زیستن در شهر را تحت تأثیر فراوان قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عضویت در شبکه شهرهای خلاق یونسکو و تأثیر آن بر توسعه شهری پایدار با مطالعه موردی شهر رشت صورت گرفته است. تحقیق حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با حجم نمونه 384 نفر در بین شهروندان شهر رشت در سال 1397 به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انجام شده است. در این پژوهش ابزار به کار رفته شامل پرسشنامه محقق ساخته شهر خلاق با سه مولفه (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی) و توسعه شهری پایدار با سه مؤلفه (اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی) می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که عضویت در شبکه شهرهای خلاق یونسکو بر توسعه شهری پایدار رشت مؤثر بوده است. به میزانی که مؤلفه های اجتماعی و اقتصادی شهر خلاق تغییر یابند، توسعه شهری پایدار رشت نیز به همان میزان تغییر می کند. هم چنین یافته ها نشان داد که مؤلفه اقتصادی شهر خلاق اهمیت بیشتری در بین مؤلفه های شهر خلاق در خصوص اثرگذاری بر توسعه شهری پایدار شهر رشت دارد.
۴۶.

آمایش فضایی- جغرافیایی مکان یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت: مطالعه موردی مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۹) 221 - 248

کلیدواژه‌ها: آمایش شهری انتقال پایتخت جغرافیای طبیعی نظام مطلوب برنامه ریزی شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۷۲۵
به دنبال مشکلات عدیده ی شهری و جغرافیایی تهران مبحث انتقال پایتخت به عنوان راه حل سروصدای زیادی در محافل آکادمیک و نهادهای دولتی به راه انداخت و در این میان یکی از بحث ها یافتن مکان مناسب برای نقل مکان پایتخت و سنجش و اندازه گیری مؤلفه های مورد نیاز برای این مکان جدید بوده است. هدف این مقاله آمایش فضایی جغرافیایی مکان یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت با تأکید بر مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری است. سؤال اصلی مقاله این است که در آمایش فضایی جغرافیایی مکان یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت از لحاظ مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری چگونه بایستی انجام گیرد؟ علاوه بر این سؤال اصلی، سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شود از جمله این که آمایش شهری چیست و این که از نظر جغرافیایی و علم برنامه ریزی شهر دلایل مطرح شدن طرح انتقال پایتخت چیست؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که آمایش فضایی فضای جغرافیایی و شهری با تأکید بر مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نیز ویژگی های نظام مطلوب برنامه ریزی شهری مهم ترین و پر چالشت رین بخش های طرح انتقالی پایتخت در آینده به شما می روند. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تبیین و تحلیل آمایش فضایی جغرافیایی مکان یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت با تأکید بر مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری پرداخته شود.
۴۷.

نقش حکم روایی مطلوب شهری در افزایش تاب آوری سکونت گاه های غیررسمی در ایران (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 209 - 224

کلیدواژه‌ها: حکم روایی مطلوب شهری تاب آوری شهری سکونتگاه غیررسمی ایران تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۷۰
در سال های اخیر، مطالعه درباره ی ضرورت و اهمیت به کارگیری اصول تاب آوری شهری و عوامل مؤثر بر آن در زمینه کاهش خطرات در شهرها و مخصوصاً شهرهای دارای سکونتگاه های غیررسمی توجه بسیاری از صاحب نظران را به خورد جلب کرده است. در این میان ضررورت توجه به اصول حکم روایی مطلوب شهری و از آن جمله نقش و جایگاه ساکنین محلات دارای سکونتگاه غیررسمی در ارتقای تاب آوری اهمیت بیشتری برخوردار است. هدف این مقاله بررسی نقش حکم روایی مطلوب شهری در افزایش تاب آوری سکونت گاه های غیررسمی است. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیل و نیز از نوع همبستگی و علّی است. جامعه آماری تحقیق ساکنان سکونت گاه های غیررسمی کلان شهر تبریز می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه تحقیق 400 نفر به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون چندمتغیره گام به گام استفاده شد. روایی صوری پرسش نامه توسط اساتید دانشگاهی و متخصصان شهری مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا پایایی پرسش نامه تحقیق 92/0 برای پرسشنامه حکمروایی مطلوب شهری و 91/0 برای پرسشنامه ی تاب آوری شهری محاسبه شد. نتایج ِیافته های پژوهش نشان می دهد که از بین متغیرهای حکم روایی مطلوب شهری به جز دو متغیر حاکمیت قانون و عدالت و انصاف، بقیه ی متغیرها با متغیر وابسته رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون چندمتغیره روشن ساخت که متغیر مسئولیت پذیری بیشتر از سایر متغیرها قدرت تبیین متغیر تاب آوری را داشته و بعد از آن به ترتیب متغیرهای شفافیت، مشارکت پذیری، پاسخ گویی، اجماع سازی و کارآیی و اثربخشی قرار دارند. این شش متغیر توانایی تبیین 89/0 درصد از تغییرات تاب آوری سکونت گاه های غیررسمی را دارند. در نهایت پیشنهاد های کاربردی در زمینه ی نقش هریک از ابعاد حکم روایی در افزایش تاب آوری ارائه شده است.
۴۸.

نقش مساجد روستایی در ساماندهی مشارکت سیاسی در انتخابات (ارائه مدلی برای مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی بخش شاهیوند لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۴۴) 697 - 714
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۳۷
یکی از مهم ترین جنبه های برنامه ریزی برای سکونتگاه های روستایی ساماندهی مشارکت سیاسی روستانشینان در انتخابات است که از اهمیت زیادی نیز برخوردار است. بی شک جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی دارای ویژگی های خاص خود است. سؤال اصلی مقاله این است که مساجد روستایی درساماندهی مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی بخش شاهیوند لرستان چه نقش دارند؟ در واقع جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی به طور کلی و به ویژه در سکونتگاه های روستایی بخش شاهیوند دارای مشخصات فرهنگی و جغرافیایی و قومیتی خاص خود است که در انتخابات مختلف نمود یافته است. مساجد سکونتگاه های روستایی این بخش در راستای ساماندهی مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات دارای کارکردهای چندگانه ای هستند که عبارت اند از: تربیت سیاسی روستائیان، تبیین و تشویق و ترغیب مردم برای مشارکت در انتخابات، برگزاری مناظرات سیاسی میان نمایندگان جناح های سیاسی و شفافیت و آگاهی بخشی به ساکنان. در این مقاله تلاش بر این است که با استفاده از ترکیبی از روش های کتابخانه ای و نیز تحلیل آماری انتخابات گذشته در این بخش به تحلیل و تبیین نقش مساجد روستایی در ساماندهی مشارکت سیاسی در انتخابات در راستای ارائه مدلی برای مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی بخش شاهیوند لرستان پرداخته شود.
۴۹.

واکاوی نقش عوامل طبیعی بر امنیت مرزهای ایران با تأکید بر استان خراسان شمالی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۳ 107-134

کلیدواژه‌ها: عوامل طبیعی و اقلیمی امنیت مرز استان خراسان شمالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۴ تعداد دانلود : ۵۴۵
عوارض طبیعی ازنظر اقدامات نظامی بر امنیت مرزها تأثیرگذارند. مهم ترین عوامل جغرافیایی مؤثر بر امنیت مرزها در مناطق خشکی، روابط مکانی و فضایی، توپوگرافی و زهکشی، زمین شناسی و خاک، پوشش گیاهی و آب وهوا (اقلیم) هستند. پژوهش حاضر از نوع کاربردی - توسعه ای و روش بررسی آن کتابخانه ای و پیمایشی می باشد. هدف از این پژوهش بررسی نفوذ عوامل طبیعی و اقلیمی بر امنیت مرزهای استان خراسان شمالی است، بدین منظور جهت سنجش تأثیرگذاری عوامل طبیعی بر روی امنیت مرزی از آزمون رگرسیون چند متغیره در نرم افزار SPSS استفاده و بعد از شناسایی معیارها، اقدام به تهیه پایگاه داده های مکانی در سامانه اطلاعات جغرافیایی ArcGIS شد. پس از استانداردسازی این معیارها به روش (منطق فازی و AHP) در محیط نرم افزار با استفاده از ابزارهای شناسایی به هر یک از معیارها وزن خاصی اختصاص داده شد. سپس با تلفیق و روی هم گذاری این معیارها، بر اساس (مدل AHP و منطق فازی)، نقشه نهایی که بیانگر مناطق مناسب و غیرمناسب است، به دست آمد و در نهایت به منظور برنامه ریزی جهت انواع فعالیت های نظامی، منطقة موردمطالعه در نقشة تولیدشده به طبقههای نسبتاً مناسب، مناسب و نامناسب تقسیم شد.
۵۰.

Geopolitical features of Iran and formulation of a national strategy with an emphasis on foreign policy(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: Tourism and Hospitality Research, Volume ۶, Issue ۱, Autumn ۲۰۱۸ 5 - 32

کلیدواژه‌ها: Geopolitics international system diplomacy transregional

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۷۴
Iran is in one of the most sensitive geopolitical situations in the world, so that the active geopolitical regions with its broad and diverse functions around it have become the focus of gravity of regional and international diplomacy. This situation is affecting Iran in the context of global and regional developments. The geopolitical position of countries over time and under the influence of various factors such as wars, revolutions, changes in the international system and the global system, and changes in the balance of power are constantly changing. Iran has been one of the countries in which its geopolitics has undergone many changes over the past four decades, whose causes can be found in a variety of internal and external geopolitical factors. This paper uses a descriptive-analytical research methodology and libraries to investigate the process of changes in the geopolitical situation in Iran before and after the Islamic Revolution and the imposed war on how and why the process is deeply rooted. The reasoning behind the present article is that the process of Iranian geopolitical developments has been very rapid and in recent decades has been more influenced by the process of internal transformation of Iran's society and internal power potentials, and external and national factors have played a secondary role in this process
۵۱.

نوسازی فرهنگی روستا و شکست سیاست های کارآفرینی روستایی در استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هفتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 101-122

کلیدواژه‌ها: روستا نوسازی فرهنگی کارآفرینی روستایی سیاست های کارآفرینی استان ایلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۳۶۷
به طور کلی کارآفرینی روستایی در ایران با چالش های عمیق و برنامه ریزی نشده ای روبروست که یکی از عمده ترین این چالش ها پدیده ای است که در این مقاله از آن به نوسازی فرهنگی تعبیر می شود. نوسازی نظریه و اصطلاحی ریشه دار و باسابقه مفهومی عظیم در ادبیات توسعه است که ابعاد مختلف سیاسی و اقتصادی و روانی دارد. یکی از ترکیبات مضاف آن نوسازی فرهنگی است که ناظر به در هم شکستن و از نو ساختن بنیادهای فرهنگی مستقر کنونی یک جامعه و نشاندن مجموعه دیگری از ارزش های فرهنگی به جای آن هاست. این مقاله مدعی است که نوسازی فرهنگی خواسته و یا ناخواسته در روستاهای ایران به وقوع پیوسته و هدف آن بررسی تأثیر آن بر شکست سیاست های کارآفرینی روستایی در ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که نوسازی فرهنگی روستا و شکست سیاست های کارآفرینی روستایی در ایران چه رابطه ای با هم دارند؟ روش این مقاله پیمایشی – توصیفی است. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای ادبیات نظری نوسازی ب ا اس تفاده از روش اسنادی و برای بخش میدانی از روش پیمایشی استفاده شد . جامعه ی آماری این مقاله روستائیان استان ایلام هستند . حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 365 نفر از جمعیت روستانشین استان ایلام تعیین شد. این تعداد پرسشنامه بین سه نسل تقسیم و پاسخگویان به طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند . فرضیه مقاله این است که به نظر می رسد بین نوسازی فرهنگی و سیاست های کارآفرینی روستایی رابطه معنا داری وجود دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که عواملی مانند عملکرد رسانه ها، نظام آموزشی، نظام اقتصادی و سیستم بوروکراسی کشور باعث تغییر سبک زندگی، انتظارات، نوع معیشت و فرهنگ اقتصادی و حتی تربیت اقتصادی و نیز وابستگی و عدم استقلال شهر از روستا و نهایتا شکست سیاست های کارآفرینی روستایی در ایران شده است.
۵۲.

برنامه ریزی توسعه گردشگری در ایران با تاکید بر توسعه جزایر خلیج فارس؛ جزیره قشم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 369 - 393

کلیدواژه‌ها: گردشگری برنامه ریزی توسعه جزایر خلیج فارس جزیره قشم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۲۲۵
روش برنامه ریزی برای توسعه گردشگری در سطوح منطقه ای و ملی به صورت یک اصل در بسیاری از کشورها پذیرفته شده است. اگر چه هنوز اجرای طرح ها و سیاست ها در برخی از مناطق ضعیف است اما بسیاری از کشورها و مناطق برنامه گردشگری در دست تهیه دارند. کشورهایی که تاکنون چنین طرح هایی را اتخاذ نکرده اند می بایست در آینده ای نزدیک این مسئله را مد نظر خود قرار دهند. جزایر واقع در منطقه خلیج فارس و به ویژه جزیره قشم از جمله مناطقی در ایران هستند که نیازمند تهیه برنامه ریزی برای توسعه گردشگری هستند. سوال اصلی مقاله حاضر این است که خلیج فارس و جزایر آن به ویژه جزیره قشم چه جایگاهی در برنامه ریزی توسعه گردشگری در ایران بایستی داشته باشند؟ فرضیه مقاله این است که در برنامه ریزی توسعه گردشگری در ایران، گردشگری باید به عنوان یک نظام مرتبط با عوامل عرضه و تقاضا در نظر گرفته شود. عوامل تقاضا بازارهای گردشگری داخلی و بین المللی و ساکنین محلی هستند که از جاذبه های گردشگری، تسهیلات و خدمات استفاده می کنند. عوامل عرضه فعالیت ها و جاذبه های گردشگری محل اقامت و دیگر تسهیلات و خدمات هستند که از از این نظر خلیج فارس و جزایر آن به ویژه جزیره قشم اولویت ویژه ای دارند. نتایج این مقاله نشان می دهد که با توجه به پتانسیل های موجود در دو طرف عرضه و تقاضای گردشگری جزایر خلیج فارس به ویژه جزیره قشم این مناطق بایستی به صورت جدی در برنامه ریزی های گردشگری مورد توجه قرار گیرند و از حاشیه به متن برنامه ریزی ها انتقال داده شوند. تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی جایگاه خلیج فارس و جزایر آن به ویژه جزیره قشم را در برنامه ریزی توسعه گردشگری ایران با توجه به پتانسیل های عرضه و تقاضای را تحلیل و تبیین نماید.
۵۳.

تحلیل و بررسی نقش بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس در معضل ریزگردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 121 - 143

کلیدواژه‌ها: ریزگردها بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۱۸۵
بحران های ژئوپلیتیکی نوع خاصی از بحران های بین المللی هستند که منشأ جغرافیایی- سیاسی دارند که مهم ترین مشخصه ی بحران های ژئوپلیتیک است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس. سؤال اصلی مقاله این است که بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس چه نقشی در معضل ریزگردهای منطقه دارند ؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که تراژدی ریزگردها، در منطقه خاورمیانه تنها به یک کشور یا یک بخش از منطقه، شامل عراق، سوریه و ایران منحصر نیست، بلکه اکثر کشورهای منطقه با این پدیده خطرناک دست به گریبان هستند و مانند اهالی سوریه و یا عراق، بسیاری از ساکنان 25 استان ایران نیز همواره در معرض تهدید این پدیده قرار دارند. مهم ترین کانون های ریزگرد در منطقه که در مراکز تحقیقاتی به ثبت رسیده اند، بیابان های مرکزی عربستان، کشورهای حوزه خلیج فارس، شمال آفریقا و دو صحرای جنوبی و غربی عراق و مرکز سوریه است. بنابراین بخش قابل توجهی از معضل ریزگرد ها در ایران ریشه خارجی دارد و اینکه ناامنی به وجود آمده در اثر بحران های ژئوپلیتیکی مقابله با بحران ریزگردها را سخت نموده است. تحقیق حاضر کیفی است که در آن تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به برنامه ریزی و سازمان دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران با محوریت منظقه چابهار پرداخته شود.  
۵۴.

تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران های ژئوپلیتیک منطقه خلیج فارس در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق جنوب کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال یازدهم بهار ۱۳۹۷شماره ۴۰ 161 - 182

کلیدواژه‌ها: ریزگردها بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۲
هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه می توان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور ارائه داد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این پژوهش عبارت اند از اینکه بحران های کنونی ژئوپلیتیکی خاورمیانه کدام اند؟ ریزگردها برای مناطق غربی دارای چه اثرات منفی ای هستند؟ این رساله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته بندی عوامل مهم درونی و بیرونی اثرگذار بر معضل ریزگردها و شناسایی توانایی ها، کاستی ها، فرصت ها و تهدیدات ریزگردها برای مناطق غربی کشور در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. جامعه آماری مقاله شامل 50 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی دانشگاههای تهران بوده است. نتایج این رساله نشان می دهد که بخش قابل توجهی از معضل ریزگرد ها ریشه خارجی دارد و اینکه ناامنی به وجود آمده در اثر بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس مقابله با بحران ریزگردها را سخت نموده است.
۵۵.

بررسی سرمایه اجتماعی و میزان احساس امنیت اجتماعی در بین عشایر استان خراسان شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 327 - 340

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی امنیت اجتماعی عشایر استان خراسان شمالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۶۷
امروزه سرمایه اجتماعی با امنیت اجتماعی تعریف می شود و خصلت درون گروهی دارد و این همان چیزی است که نه تنها در جامعه عشایری کم نیست بلکه بسیار هم قوت دارد و با خصلت بین گروهی در بحث توسعه کارایی داشته و با ارتباط دو سویه دولت و مردم و ارزش گذاری به مردم و اقدام در جهت توانمند سازی آنان می توان با سرمایه های اجتماعی موجود به سمت توسعه پایدار گام برداشت. از طرف دیگر افزایش سرمایه اجتماعی در یک جامعه با همسو کردن آن در ایجاد امنیت بخصوص در نواحی عشایری که نقش مهمی در ایجاد امنیت ملی دارند، از اصلی ترین راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار در یک منطقه می باشد. بدین منظور و با توجه به اهمیت تحقیق، در این پژوهش سرمایه اجتماعی و میزان احساس امنیت اجتماعی در بین عشایر استان خراسان شمالی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش به صورت توصیف-تحلیلی بوده و عشایر استان خراسان شمالی جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل می دهند. همچنین جهت بررسی رابطه بین مؤلفه های پژوهش از آزمون های آماری در محیط نرم افزاری SPSS استفاده شده و جهت نشان دادن مهم ترین مؤلفه ها در بخش سرمایه اجتماعی و امنیت اجتماعی به ترتیب از مدل ویکور و تحلیل عاملی بهره گرفته شده است. در نهایت رابطه و تأثیر سرمایه اجتماعی بر روی امنیت اجتماعی عشایر استان خراسان شمالی از طریق مدل رگرسیون خطی نشان داده شده است. نتایج حاکی از آن است که تمامی مؤلفه های سرمایه اجتماعی و امنیت اجتماعی بر روی سطح زندگی عشایر تاثیرگذار بوده و انسجام اجتماعی در بخش سرمایه اجتماعی و امنیت عاطفی، احساسی و امنیت سیاسی در بخش مؤلفه های امنیت اجتماعی به عنوان مهم ترین مؤلفه تأثیر گذار عمل کرده اند. همچنین در پایان مشخص شد که نحوه ارتباط سرمایه اجتماعی با امنیت اجتماعی جامعه عشایری استان بصورت مستقیم بوده و سرمایه اجتماعی بصورت مستقیم بر افزایش امنیت اجتماعی جامعه عشایری تأثیرگذار بوده است.
۵۶.

نقش بازارچه های مرزی در موازنه سازی و تقارن فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران (مطالعه موردی: بازارچه مرزی مریوان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال سوم پاییز ۱۳۹۷شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 94 - 110

کلیدواژه‌ها: بازارچه های مرزی موازنه و تقارن مناطق مرزی بازارچه مرزی مریوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۳۳۶
بازارچه های مرزی از جمله مولفه های تأثیرگذار بر موازنه و تقارن فضای اقتصادی بین مناطق مرزی ایران با سایر مناطق است که این موازنه می تواند دارای تأثیرات مثبت و منفی به ترتیب برای خود منطقه و کل کشور باشند. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که بازارچه های مرزی ایران و مشخصا بازارچه مرزی مریوان چگونه می توانند در موازنه و تقارن اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق نقش همگرا و همپوشان داشته باشند؟ در این مقاله با استفاده از مدل سوآت تلاش خواهد شد با طبقه بندی و تحلیل شاخص های درونی و بیرونی و نیز بررسی توانایی ها، کاستی ها، فرصت ها و تهدیدات اقتصادی بازارچه های مرزی برای موازنه و تقارن فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق به تحلیل و بررسی نقش بازارچه های مرزی در موازنه سازی فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق پرداخته شود و برای سنجش وزن سنجه ها نیز از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده خواهد شد. نتایج این مقاله نشان می دهد که استراتژی مطلوب موازنه و تقارن فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق استراتژی های رقابتی است. در این استراتژی هدف این است که روش هایی استفاده شود تا با استفاده از نقاط قوت داخلی از تأثیر منفی تهدیدات خارجی مثل قاچاق کالا جلوگیری شود و حتی سعی شود تهدیدات را از بین ببرند. این راهبرد مربوط به وضعیت خارجی بازارچه های مرزی است و نقاط منفی (تهدیدات پیش روی) آن را در ارتباط با بیرون ارزیابی می کند. هدف این راهبرد تا حد امکان کاهش تهدیدها است.
۵۷.

پهنه بندی آسیب پذیری نقاط لرزه خیز استان های ایران بر اساس تغییرات دمایی و رخداد های لرزه ای با استفاده از تصاویرمودیسMOD11A1وGIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره ۲۷ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۶ 101 - 117

کلیدواژه‌ها: زلزله آسیب پذیری تغییرات دمایی رخدادهای لرزه ای تصاویرمودیسMOD11A1 GIS ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۴۳۰
زلزله از پدیدهای طبیعی است که در طول تاریخ حیات بشر همواره انسان را به وحشت انداخته و باعث تخریب شهرها و روستاهای زیاد همراه با تلفات انسانی شدید شده است. زمین لرزه، لرزش و جنبش شدید و یا خفیف قشر کره زمین است که به نقصان درجه حرارت مواد مرکزی و ایجاد چین خوردگی و فشار منجرشده و یا در اثر انفجارهای آتشفشانی بوقوع می پیوندد. لذا مسئولان موظف هستند بکوشند با این پدیده و راه های مؤثر در کاهش تلفات و خسارات ناشی از آن آشنا گردند. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقاط لرزه خیز کشور ایران با توجه به تغییرات دمایی و رخداد های لرزه ای ثبت شده می باشد. روش پژوهش، با توجه به ماهیت مسئله و موضوع مورد بررسی، از نوع توصیفی - تحلیلی است و از نوع مطالعات کاربردی با تأکید بر روش های کمی است. در این تحقیق از تصاویر سنجنده مودیس (محصول MOD11A1 ) ماهواره ترا برای سال های2000 تا 2018 استفاده شده است. این تصاویر قدرت تفکیک یک کیلومتر دارند و بنابراین هر پیکسل از این تصاویر مساحتی در حدود100 هکتار زمین را شامل می شود. همچنین به منظور پهنه بندی زمین لرزه ها از روش های درونیابی زمین آمار استفاده گردید، تمامی فرایندها و تجزیه تحلیل داده ها در محیط GIS انجام شده است. با توجه به نقشه نهایی بدست آمده و بررسی تغییرات دمایی و رخدادهای بوقوع پیوسته، قسمت های مربوط به نیمه جنوبی و جنوب غربی کشور (بوشهر، کرمانشاه، هرمزگان، خوزستان، ایلام) در معرض آسیب بسیار زیاد قراردارند. همچنین عرض های مربوط به نیمه مرکزی وجنوب شرقی کشور (کرمان، سیستان و بلوچستان، جنوب غربی خراسان جنوبی، شرق یزد) در معرض آسیب متوسط تا زیاد و همچنین نیمه شمالی کشور (گلستان، مازندران، گیلان، اردبیل) در پهنه آسیب کم قرار گرفته اند.
۵۸.

برنامه ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی چابهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال یازدهم زمستان ۱۳۹۷شماره ۴۳ 183 - 214

کلیدواژه‌ها: سازماندهی فضا منطقه مکران ایران چابهار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۸۶
منطقه چابهار به دلایل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارای ماهیتی استراتژیک برای تحرک و توسعه نیمه شرقی کشور و در نتیجه کل ایران، برای کشورهای هم جوار در منطقه و حتی برای ارتباطات اقتصادی جهانی است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی چابهار. سؤال اصلی این مقاله این است که برنامه ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران بایستی دارای چه ویژگی ها و مختصاتی باشد که بتوان از آن به عنوان مدلی برای همه مناطق این منطقه و از جمله چابهار بهره گرفت؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این مقاله عبارت اند از: سازماندهی فضا دارای چه تاریخچه ای است؟ چه نظریاتی در خصوص سازماندهی فضا ارائه گردیده است؟ این مقاله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته بندی عوامل سیاسی، امنیتی و اقتصادی درونی و بیرونی مهم و اثرگذار در برنامه ریزی و سازماندهی فضا در منطقه مکران و شناسایی توانایی ها، کاستی ها، فرصت ها و تهدیدات چابهار در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که اولین و بهترین استراتژی مطلوب برای مدیریت و برنامه ریزی فضای سیاسی، امنیتی و اقتصادی در منطقه مکران و چابهار استراتژی های تدافعی است. هدف از این استراتژی، کم کردن نقاط ضعف داخلی و پرهیز از تهدیدات ناشی از محیط خارجی است. این راهبرد مربوط به وضعیت خارجی منطقه مکران و چابهار است و نقاط مثبت (فرصت های) آن را در ارتباط با بیرون ارزیابی می کند. این راهبرد براساس توانمندی های منطقه مکران و چابهار در مقابل تهدیدات بنا شده است و هدف آن افزایش توانمندی های موجود و کاهش تهدیدات است.  
۵۹.

نگرشی کلان بر برنامه ریزی و سازماندهی فضا در منطقه مکران (مطالعه موردی: چابهار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 61 - 90

کلیدواژه‌ها: سازماندهی فضا منطقه مکران ایران چابهار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۲۳۴
 منطقه مکران به دلایل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارای ماهیتی استراتژیک برای تحرک و توسعه نیمه شرقی کشور و در نتیجه کل ایران، برای کشورهای همجوار در منطقه و حتی برای ارتباطات اقتصادی جهانی است. با توجه به این موضوع سؤال اصلی مقاله این است دلایل فضایی موقعیت استراتژیک منطقه مکران کدام اند؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که این منطقه به لحاظ موقعیت ارتباطی دارای یک موقعیت استثنایی است. نوار ساحلی منطقه چابهار از طرفی با نوار ساحلی هرمزگان و شمال خلیج فارس و از طرف دیگر با نوار ساحلی پاکستان و منطقه کراچی هم جوار است. این منطقه به وسیله دریای عمان، خلیج عدن و کانال سوئز، به دریای مدیترانه و اروپا، به وسیله اقیانوس هند به آفریقا و دماغه امید نیک (و نیز مدیترانه) و همچنین به اقیانوس اطلس و قاره آمریکا راه می یابد. همچنین از بُعد امنیت ملی، موقعیت استراتژیک منطقه چابهار که از سویی ناشی از قرارگیری آن در مدخل ورودی دریای عمان و خلیج فارس و از سوی دیگر داشتن خورهای شرقی است و نیز نقش بندرگاهی آن به دلیل نزدیکی به شبه قاره هند و توان طبیعی آن در ایفای نقش پوشش بر بنادر خلیج از نظر کنترل تنگه هرمز و اشراف آن بر سواحل جنوبی دریای عمان، امکان کنترل دقیق بر خطوط نظامی در اقیانوس هند و تنگه باب المندب را به منطقه داده است. به لحاظ وضعیت سیاسی حاکم بر منطقه نیز، استان مرزی سیستان و بلوچستان به لحاظ همسایه بودن با دو کشور پاکستان و افغانستان و نیز قرار گرفتن در حاشیه آب های آزاد دریای عمان به لحاظ استراتژیکی و سیاسی از موقعیت ویژه ای برخوردار است. تحقیق حاضر کیفی است که در آن تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به برنامه ریزی و سازمان دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران با محوریت منظقه چابهار پرداخته شود.  
۶۰.

آمایش سرزمینی و اقتصاد مقاومتی: ارائه مدلی راهبردی برای مقاوم سازی فعالیت های اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱-۳ (پیاپی ۳۱) 159 - 175

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمینی اقتصاد مقاومتی آمایش فرهنگی پیشرفت اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۲۰۱
آمایش سرزمینی یک راهکار و ابزار ارزشمند علمی است که می تواند به کارایی و کارآمدی برنامه های توسعه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کشورها یاری رساند. کارکرد آمایش سرزمینی آماده کردن و قابل فهم کردن محیط برای سیاست گذاران است. در ایران نیز بعد از مطرح شدن نظریه و راهبرد اقتصاد مقاومتی می توان گفت هنوز مدلی علمی که بتواند ارائه گر راهبردی علمی و در عین حال عملیاتی برای اقدام و عمل باشد ارائه نشده است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی نقش آمایش سرزمینی در بسترسازی برای عملیاتی کردن اهداف و اصول اقتصاد مقامتی در کشور است. سؤال اصلی مقاله این است که آمایش سرزمینی چگونه می تواند به پیاده سازی و کارآمدی اصول و اهداف اقتصاد مقاومتی در جغرافیای سرزمینی ایران یاری رساند؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که اقتصاد مقاومتی برای برنامه ریزی و اقدام و عمل نیازمند دو نوع آمایش است: آمایش سرزمینی و آمایش فرهنگی. آمایش سرزمینی محیط جغرافیایی کشور را از لحاظ توانمندی ها و نقاط قوت و ضعف و نیز آسیب ها برای برنامه ریزی شفاف و قابل برنامه ریزی می کند و آمایش فرهنگی نیز با شناسایی محیط فرهنگی کشور از جمله رفتارهای فرهنگی مرتبط با کار و تولید و رفتار اقتصادی و نوع نگرش ها نسبت به فعالیت اقتصادی و کلاً رفتارهای کلان و خرد اقتصادی خواهد توانست عناصر فرهنگی غیر مقاوم را از یک طرف و عناصر کارا و دارای قابلیت توسعه و پیشرفت را در سطح کلان و خرد و محلی شناسایی کند. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از اسناد بالادستی و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین نقش آمایش سرزمینی در اقتصاد مقاومتی در راستای ارائه مدلی راهبردی برای مقاوم سازی فعالیت های اقتصادی در کشور بپردازیم.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان