محمود گلابچی

با انقلاب صنعتی و تخصصی شدن علوم، معماری و سازه به دو رشته جدا از یکدیگر تبدیل گردیدند این جدایی زمینه ساز نزدیک شدن ایده های معمارانه به تخیلات هنرمندانه گردید. عوامل متعددی در این امر دخیل بوده اند که یکی از آن عوامل آموزش دروس سازه ای به معماران می باشد. لذا این مقاله ضمن مرور بر نقش سازه در معماری از منظر اندیشمندان، با بررسی پژوهش هایی که در برخی از دانشگاه های جهان با استفاده از ابزارهای مناسب برای اصلاح آموزش دروس ایستایی انجام پذیرفته است، به دنبال ارائه راهی برای برون رفت از این مشکل می باشد لذا در حوزه آموزش رشته معماری به تئوری های موجود در حیطه یادگیری توجه می نماید که اشاره دارند برای رسیدن به مرحله به کارگیری آموخته ها نیاز به بهره گیری از روش ها و ابزارهای مناسبی می باشد تا با مشارکت دادن دانشجو در فرآیند یادگیری، امکان درک حضوری و ملموس از مفاهیم ایستایی فراهم گردد. لذا فرضیه مقاله مبتنی بر بهره گیری از طبیعت برای آموزش ایستایی می باشد. این مقاله حاصل پژوهش میدانی در دانشگاه مازندران می باشد که از طبیعت برای آموزش مفاهیم ایستایی به دانشجویان رشته معماری بر مبنای مدل یادگیری بلوم بهره گرفته شده است و در آن ضمن تحلیل نتایج حاصله از این پژوهش، افزایش میزان یادگیری دانشجویان معماری را در درس ایستایی با بهره گیری از طبیعت را نشان می دهد.

ریشه اصلی مشکلات ساخت و صدمات قابل نوجه ناشی از زلزله در شهر ها و روستاهای کشور، عدم آگاهی از روش های صحیح اجرای ساختمان ها می باشد، اما تنگناهای مالی نیز امکان اجرای چنین روش‎هایی را محدودتر می سازند. مشکلات مالی در روستاهای کشور که متحمل خسارت بالایی در زلزله ها می شوند، اجازه ساخت و سازهای مطابق با آیین نامه های اجرای ساختمان های مقاوم را نمی دهد. ضروری است روش‎های اجرایی آسان تر و ارزان تری که علاوه بر مقاومت کافی در برابر زلزله، با اقتصاد مردم روستاها و سطح توانایی تکنولوژیکی- اجرایی آنها متناسب باشد، جایگزین روش‎های پیشین شود. هرچند هم اکنون، سازمان‎های دولتی مشغول ساخت و ساز برای زلزله زدگان بم و روستاهای اطراف می باشند، ولی در سال های آتی که مردم خود باید به انجام این امر بپردازند، مجدداً همان مشکلات قبلی بروز خواهد کرد. بنابراین برای کاهش صدمات ناشی از زلزله ارائه و آموزش یک روش مقاوم و مطابق با اقتصاد این قشر از اجتماع امری اجتناب ناپذیر وحتی ضروری است. این مقاله به بررسی این سوال می پردازد که برای ساختن ساختمان در مناطق زلزله زده مانند زرند، باید روش‎های موجود را مورد بازبینی قرار داد، یا باید به تغییر اساسی درروش های ساخت پرداخت و در صورت ضرورت این تغییر چگونه می‎توان با توجه به ویژگی‎های اقلیمی، اقتصادی و اجرایی چنین مناطقی، روش هایی متناسب با توانایی های محلی و امکانات این مناطق ارائه داد.

بررسی رفتار ساختمان های جدید الاحداث در زلزله منطقه نشان دهنده آن است که عامل اصلی فروریختن ساختمان های ساخته شده توسط مردم و یا نهادهای مردمی در هنگام وقوع زلزله عدم یکپارچگی بین دیوار و سقف و در نتیجه عدم تشکیل یک سیستم مقاوم سه بعدی بوده است.عدم اجرای کلاف های افقی و قائم، علت صلی این عدم یکپارچگی می باشد. بر اساس نتایج این تحقیق، عوامل اصلی عدم مقاومت ساختمان های جدیدالاحداثی که توسط سازمان های اجرایی و نهادهای مسئول ساخته شده اند و حتی دارای تیرهای کلاف کننده بصورت افقی و قائم بوده اند( و به عنوان ساختمان های مقاوم در برابر زلزله طراحی و اجرا شده بودند) اتصالات سازه ای غیر مقاوم در برابر نیرو های افقی ، اجرای کلاف بندها با یک عدد میلگرد، استفاده از مصالح غیر مقاوم در برابر نیروهای جانبی، مهارنشدن میلگردهای قائم در سقف و عدم رعایت توصیه های آیین نامه ها بوده است. این تحقیق نشان می دهد استفاده از مصالح با وزن کمتر و مقاومت خمشی بیشتر، نظارت و کنترل دقیق بر روش های اجرا و ساخت ساختمان، دقت در اجرای جزئیات و اتصالات سازه ای ساختمان، توجه به نقاط تمرکز تنش در ساختمان می تواند در کاهش خسارات و صدمات ناشی از زلزله خصوصاً در ساختمان های روستایی مؤثر واقع گردد. نتایج این تحقیق بر اساس مطالعه رفتار کونه های مختلف ساختمان های جدید الاحداث در منطقه قانات نشان دهنده آنست که بمنظور احتراز از وارد شدن مجدد زیانهای عظیم انسانی و مالی بر جامعه خصوصاً جمعیت روستایی کشور ضروری است ظوابط آیین نامه طرح ساختمان ها در برابر زلزله ( از جمله توصیه های آئین نامه 2800 در مورد ساختمان ها ی با مصالح بنایی) دقیقاً رعایت گردد و بر محدودیت استفاده از سیستم های ترکیبی در سازه ساختمان ها تأکید گردد. در ایم زمینه تهیه دستوالعمل های اجرایی لازم توسط سازمان های مسئول در امر ساخت ساختمان های مسکونی و بازسازی مناطق زلزله زده بر اساس نتایج این تحقیق و تحقیقاتی از این گونه ضروری بشمار می رود. کلیدواژگان: زلزله، ساختمان، معماری، تخریب، قائنات، روستاهای : اردکول، آبیز، اسفدان، حاجی آباد، افین ، بشیران

ادعاها و در پی آن اختلافات به ویژگی های ذاتی در صنعت ساخت تبدیل شده اند که بسیاری از ذینفعان پروژه ها، آن را از مخرب ترین اتفاقات این صنعت می دانند. در بیشتر پروژه ها با سیستم های مختلف انجام پروژه، امکان بروز ادعاهایی از سوی طرفین، به خصوص پیمانکاران وجود دارد. اگرچه در هیچ پروژه ای نمی توان احتمال بروز این ادعاها را از میان برد، اما می توان با شناسایی علل و منشأ اصلی بروز ادعاها، تا حد زیادی از وقوع آنها در پروژه جلوگیری کرد. در همین راستا محققان این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان مرتبط و نیز بررسی اسناد مربوط به آن، داده های مرتبط با این زمینه را جمع آوری کرده اند که نتیجه آن یافتن 400 مورد مرتبط با ایجاد ادعا در پروژه های طرح و ساخت غیرصنعتی می باشد. به این ترتیب بعد از مقایسه و تجزیه و تحلیل این موارد به وسیله محققان، مدل بسته ادعا توسعه پیدا کرد که نشان دهنده مدل چهار بخشی از ادعاهاست که در ادامه تحقیق، عوامل مرتبط با هر کدام از آن چهار بخش شناسایی شدند. بخش اول شامل 48 منشأ بروز ادعا، بخش دوم شامل 43 علل ایجاد ادعا، بخش سوم شامل 4 نوع ادعا و بخش چهارم شامل 6 نوع خواسته ادعا می باشند. سپس این چهار بخش مدل بسته ادعا به کمک پرسشنامه میان خبرگان این زمینه توزیع گردید و بر اساس آن مهم ترین موارد هر بخش مشخص شد. درک این وقایع برای پیش بینی ادعاهای آینده و برای به حداقل رساندن تأثیر آنها در پروژه های مشابه آتی مفید می باشد.

علیرغم چالش های پیش روی ساختمان های بلند، جوامع امروزی –هرکدام به نوعی- ساختمان های بلند را در فضاهای شهری و برون شهری خود پذیرا شده اند . مقاله حاضر برپایه بخشی از پژوهش دوره دکتری معماری و مطالعه 80 مقاله مربوط به ساختمان های بلند از یکسو و نیز معیارهایی که مورد توجه و نظر داوران انجمن ساختمان های بلند و زیستگاه های شهری در قضاوت نسبت به این بناها قرار داشته اند از سوی دیگر با اتخاذ روش مطالعه موردی و تحلیل محتوا، ابتدا به معرفی رویکردهای مهم و تأثیرگذار در طراحی و اجرای ساختمان های بلند پرداخته و پس از آن با انتخاب و معرفی محدوده تحقیق که شامل ساختمان های بلند منتخب انجمن فوق الذکردر حد فاصل سال های 1990 تا 2013 می باشد به جمع بندی و تحلیل داوری ها و امتیازگذاری های انجام گرفته اقدام و نهایتاً به میزان نسبی تأثیر گذاری هریک از رویکردهای شناسایی شده بر شکل گیری پیکره ساختمان های بلند نائل آمده و 12 رویکرد مورد نظر را در سه رده بر اساس اندازه و میزان تأثیرگذاری آن ها دسته بندی نموده است. پاسخگویی به نیازهای فیزیولوژیکی از قبیل ایستایی سازه ای از اولویت های اصلی ساختمان های بلند موفق است.بهره گیری از تکنولوژی های نوین علاوه بر اینکه مسیر دست یابی به پایداری سازه ای ساختمان های بلند را فراهم می سازند همزمان و ضمن توجه به اصول پایداری و ارزش های محیط زیست، در ترکیب با دیدگاه های معمارانه به دست یابی این ساختمان ها به طرح های نوآورانه و ریخت و فرم منحصر به فرد نیز یاری می رسانند. هریک از رویکردهای شناسایی شده در ترکیب با سایر رویکردها نقش و جایگاه ویژه ای را در این ارزش گذاری ها بدست آورده اند که مطالعه متن مقاله به روشنگری در این زمینه پرداخته است.

با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و ظهور آن در همه ابعاد زندگی انسان، معماری نیز به سهم خود تحت تأثیر قرارگرفته است. از سوی دیگر با کاهش منابع سوخت های فسیلی و توجه جامعه جهانی به استفاده از انرژی های پاک و صرفه جویی در مصرف سوخت های فسیلی، در سال های اخیر شاهد توسعه معماری هوشمند و پاسخگو به محیط در سراسر جهان بوده ایم. پوست ساختمان به واسطه ی قرار گرفتن در مرز فضا و روبرو بودن با عوامل جوی نقش مهمی در کاهش یا افزایش مصرف انرژی دارد. به علاوه، به دلیل هزینه زیاد طراحی و اجرای پوسته، هوشمند بودن آن می تواند از طریق کاهش مصرف انرژی در ساختمان این هزینه را جبران نماید. در این میان تئوری مبتنی بر عامل در راستای کمک به این هدف می تواند نقش مؤثری داشته باشد. مجموعه عامل ها می توانند رفتارهای تعاملی هماهنگ یا تعاونی را به وجود بیاورند. عامل ها با ویژگی هایی همچون خودکار بودن، واکنش پذیری و فعال بودن امکان مدل کردن تعاملات غیرخطی و پیچیده را فراهم می کنند و بهاینترتیب سیستم می تواند به طور مؤثر به هدف هایش دست یابد.

موضوع زلزله و آثار ویران گر آن، همواره به عنوان چالشی بزرگ پیشِ روی جوامع انسانی قرار داشته است. دانشمندان و متخصصانِ عرصه ساخت وساز، از سال ها پیش، با جهدی جدی در جهت یافتن راه حل هایی برای کاستن از صدمات وارد بر بناها در اثر لرزش زمین، و کاهش تلفات و خسارات ناشی از آن، تلاش کرده اند. در ایران، که بر روی یکی از کمربندهای فعال زلزله ی دنیا قرار گرفته، و زمین لرزه های مخربی را تجربه نموده است، معضل مذکور، منتهای اهمیت را دارد. ساختمانی ضدزلزله، تا حد زیادی در فروکاستنِ تلفاتِ جانیِ ناشی از زمین لرزه و خساراتِ معیشتی و لطماتِ اجتماعیِ آن، مؤثر و تواناست. مقاوم سازی لرزه ای ساختمان های موجود، از مسائل مبتلابِهِ کشور است. یکی از پیش نهادهای مطلوب در راستای بهبود عمل کرد لرزه ای بناهای حاضر، کاربست کامپوزیت هاست. این ساخت مایه ها، می توانند جهت افزایش مقاومت درون صفحه ای و برون صفحه ایِ عناصر سازه ای، به عنوان راه کاری کارامد، مورد بهره برداری قرار گیرند. به علاوه، با استفاده از این مصالح، وزن افزوده بر سازه ی اولیه، به طور چشم گیری کاهش یافته، و این امر، گامی مؤثر جهت بهینه سازیِ روش های ترمیم و تقویت ساختمان های موجود خواهد بود. این نوشتار، در پیِ آن است تا با معرفی ساخت مایه ای نوین، و بررسی توانش هایش، بینشی کمینه را در راستای بهسازی لرزه ای ساختمان های ضعیف موجود، در اختیارِ متخصصانِ گستره ی ساختمان سازی نهد، تا گامی در جهت کاهش ویرانی های ناشی از زلزله، و در نتیجه، فراهم آوردن شرایط اطمینان بخش تری برای نسل های آینده در کشور، برداشته باشد.

یکی از راه های مؤثر در کاهش زمان پروژه های ساخت آپارتمان، حذف یا کاهش اثر عوامل اتلاف زمان است. اتلاف به فعالیت هایی گفته می شود که موجب طولانی تر شدن فرایند تولید آپارتمان می شود، اما هیچ ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند. برای شناسایی عوامل اتلاف زمانی، پس از مطالعات کتابخانه ای، 35 عامل به کمک مصاحبه و تحلیل تم شناسایی شد. با توجه به سه عامل حضور در مرحله اجرا، قابل کنترل بودن و تأثیر مستقیم بر زمان، از بین 35 عامل شناسایی شده، 8 عامل انتخاب شد. با توزیع پرسشنامه و تحلیل آنها با استفاده از روش لاسو، اولویت بندی و همچنین فرمول پیش بینی مقدار اتلاف به دست آمد و مشخص شد انجام همه فعالیت ها در کارگاه، دوباره کاری و تأخیر پیمانکار، مهم ترین عوامل ایجاد اتلاف زمانی هستند. آنچه این مقاله را منحصربه فرد می کند، استفاده از روش لاسو برای اولویت بندی و همچنین ارائه فرمول پیش بینی است که تاکنون در هیچ مقاله داخلی و خارجی ارائه نشده است. این فرمول برای پروژه های ساختمانی مسکونی 5 تا 7 طبقه کاربرد دارد. با توجه به فرمول پیشنهاد شده، در صورت وجود تمام عوامل در پروژه ساختمانی 5 تا 7 طبقه، اتلاف زمان 38 درصد به دست می آید. با کمّی سازی میزان اتلاف زمانی، تصمیم در خصوص نحوه رفتار با عوامل مسبب اتلاف، به مراتب ساده تر خواهد شد.

 طی برنامه ریزی های پیش از آغاز پروژه به عنوان یک مرحله مهم، تصمیم های اساسی اتخاذ می شوند که مسیر حرکت پروژه را در جهت موفقیت یا شکست ترسیم می کنند. این مرحله به ویژه در مگاپروژه های نفت، گاز و پتروشیمی که به حجم عظیمی از منابع نیاز دارند، اهمیتی مضاعف می یابد. عدم قطعیت در فازهای اولیه پروژه زیاد است و باید با حداقل اطلاعات از آینده، عمده ترین تصمیم گیری ها صورت گیرند. در این پژوهش، مدل پیش بینی عملکرد برای پروژه های صنعت نفت براساس سیستم های عصبی- فازی پیشنهاد شده است که بر پایه توابع پیشرفت استوار است که به مدل های منحنی S معروف اند. در این پژوهش، انواع توابع منحنی های پیشرفت پروژه مطالعه و پرکاربردترین آن ها شناسایی شدند. درادامه، از طریق مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه بسته، شش معیار عملکردی در قالب دو دسته و 25 متغیر شکل دهنده مدل در قالب دو بخش اصلی و چهار خوشه شناسایی شده است. درنهایت، مدل پیش بینی عملکرد با استفاده از سیستم انطباقی عصبی- فازی استنتاجی توسعه یافته است که ارزیابی نتایج آن بیانگر دقت مناسب مدل در انجام پیش بینی هاست.

در سالیان اخیر، توجه ویژه ای به اصول توسعه پایدار به عنوان رویکردی جامع با هدف بهبود کیفیت زندگی، در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شده است که دراین میان، گردشگری یکی از زمینه های بسط توسعه پایدار محسوب می گردد. سهم عمده ای از مساحت کشور ایران به مناطق کویری و بیابانی جذاب اختصاص یافته که باعث می شود قابلیت تبدیل به یکی از بهترین مقاصد گردشگری کویری را داشته باشد. مبانی نوین توسعه پایدار، حول محور توسعه بومی و بهره گیری از تنوع های مکانی- فضایی استوار است و از این منظر، درکنار احترام به ویژگی های طبیعی، فرهنگی- اجتماعی و میراث معماری مناطق کویری، می توان به توسعه پایدار این مناطق دست یافت. درکنار بستر طبیعی موجود در مناطق کویری و جذبه فراوان آن برای طیف های گسترده ای از انواع گردشگری، باید مجموعه های گردشگری- اقامتی در این مناطق وجود داشته باشند که ضمن خدمت رسانی به مردم بومی، به عنوان مقصد اسکان گردشگران در این مناطق انتخاب شوند. ساخت و طراحی مجموعه های گردشگری- اقامتی از ابعاد مختلفی تشکیل می گردد که باتوجه به ماهیت موضوع و بستر طراحی، انتخاب ساختگاه مناسب را می توان اولین قدم و یکی از مراحل مؤثر بر نتیجه نهایی طراحی دانست. حال پرسشی که در ذهن متبادر می گردد این است که روند منطقی این انتخاب به چه صورت می تواند انجام پذیرد. عوامل مؤثر بر انتخاب نهایی چیست و درنهایت، میزان تأثیرگذاری آنها چگونه مشخص خواهد شد. پژوهش حاضر به دنبال ارائه پیشنهاد مسیری منطقی برای انتخاب ساختگاه مناسب مجموعه های گردشگری- اقامتی کویری ازمیان مجموعه ای مشخص از انتخاب ها به صورت قیاس منطقی است. در این پژوهش، معیارهای موردِمطالعه براساس مطالعات انجام شده توسط سایر محققین و مصاحبه با کارشناسان و خبرگان ازطریق پرسش نامه های خبره انتخاب شده و در مرحله بعد، براساس روش PHA (روش تحلیل سلسله مراتبی در تصمیم گیری)، به بررسی معیارها و اثرگذاری آنها بر فرایند انتخاب ساختگاه اقدام شده است. به منظور مشخص شدن کارکرد منطق پیشنهادی، شهرستان خوروبیابانک در استان اصفهان به عنوان یکی از مناطقی که قابلیت ایجاد گردشگری کویری را دارد، به عنوان بستر مطالعاتی بررسی و سپس ازمیان شش گزینه مشخص شده در این شهرستان، منطقه موردِنظر در روستای مصر به عنوان گزینه نهایی انتخاب شده است.

عملکرد پروژه های سازمان، تأثیر مهمی بر اجرای موفقیت آمیز استراتژی های سازمان دارد و این امر در سازمان های پروژه محور که کسب وکارشان براساس پروژه هاست، از اهمیت بیشتری برخوردار است. سازمان مادر که یکی از گروه های تعیین کننده موفقیت یا شکست پروژه  است، کارکردهای متفاوتی در رابطه با پروژه هایش دارد که شناسایی آنها نقش مهمی در توسعه ادبیات موضوع و شناخت بیشتر این نوع سازمان ها دارد. در این پژوهش بر اساس رویکرد کیفی و با استفاده از یک مطالعه چند موردی، هفت سازمان پروژه محور فعال در صنعت ساخت مورد بررسی قرار گرفتند تا کارکردهای سازمان مادر آنها در رابطه با پروژه هایشان مشخص شوند. براساس تجزیه وتحلیل های بین موردی، هفت کارکرد اصلی برای سازمان های پروژه محور شناسایی شده است. با مشخص شدن این کارکردها، سازمان های پروژه محور می بایست در توسعه قابلیت های لازم برای انجام هرچه بهتر آنها حرکت کرده و سیاست ها و استراتژی هایی را در این جهت تدوین و پیاده سازی کنند.

هدف: از رویکردهای نوینی که در دهه اخیر سازمان ها به آن روی آورده اند، مدیریت دانش است که به وسیله آن سازمان ها سعی دارند امکان استفاده مجدد از تجارب و دانش پیشین خود را به دست آورند؛ چرا که در عصر حاضر سازمان ها بیش از پیش به اهمیت دارایی های دانشی خود به عنوان با ارزش ترین سرمایه پی برده اند. امروزه بسیاری از پروژه ها توسط نیروهایی خارج از افراد بومی آن کشور انجام می شود به طوری که افراد از کشورهای مختلف با ملیت ها، فرهنگ و تفکر متفاوت گردهم می آیند. از این رو، فرآیندهای مدیریت دانش و به خصوص انتقال و کسب دانش بسیار با اهمیت می گردد. هدف پژوهش حاضر، طراحی چارچوب مفهومی از عوامل زمینه ای موثر بر انتقال دانش در پروژه های فراملی با استفاده از روش فراترکیب می باشد. روش: برای دستیابی به هدف، با به کارگیری روش فراترکیب عوامل موثر در انتقال دانش از منابع مختلف استخراج و سپس با کدگذاری باز این عوامل مورد تحلیل و ترکیب قرار گرفته اند. بر اساس یافته های روش فراترکیب مدل مفهومی تعریف شده و به منظور اعتبارسنجی آن، فرضیه های تحقیق تعریف و پس از آن فرضیه های تحقیق مورد تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شرکت های فعال در صنایع بالادستی حوزه نفت و گاز می باشد و گردآوری داده ها از طریقه پرسشنامه انجام شده است. یافته ها: رویکرد مقاله حاضر کمی بوده، از راهبرد پژوهشی توصیفی استفاده شده است و در نهایت عوامل زمینه ای تاثیرگذار در انتفال دانش در پروژه های فراملی شناسایی و رتبه بندی شده اند. نتیجه گیری: فاصله فرهنگی، فاصله دانشی و زبان مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر فرآیند انتقال دانش در پروژه های فراملی می باشند.

نظریه بیوفیلیا، برای اولین بار توسط «ادوارد او. ویلسن» از اساتید زیست شناسی دانشگاه هاروارد در کتاب او به نام بیوفیلیا در سال 1984 چاپ شد. ازجنبه واژه شناسی اصطلاح «بیوفیلیا» به معنی «دوست داشتنِ حیات یا سیستم های واجدِ حیات» می باشد و برای نخستین بار توسط «اریک فروم» برای تبیین یک گرایشِ روان-شناختی در خصوصِ«جذابیت هر آنچه زنده است»، مورد استفاده قرار گرفت. در واقع او برای اولین بار به وابستگی درونی انسان به ارگانیسم های زنده اشاره کرد. از سویی دیگر، به نظر می رسد که بهترین تحلیل نظام ادراکی انسان در محیط، را می توان با یافته های علوم اداراک و شناخت محیط در دانش روان شناسی محیطی را مرتبط دانست و نوعی کالبدشکافی و جستجوی پیوند و این همانی انسان و طبیعت (محیط) را در آن مشاهده کرد. در هرحال، ارزیابی های شناختی از عناصر معماری بیوفیلی مبتنی بر زمینه های نگرش اکولوژیک می تواند در ارتقا برنامه ریزی و طراحی مسکن تاثیرگذار باشد. این تحقیق بنا به ماهیت بنیادی و بنا به ماهیت، تحقیقی شناختی است. روش تحقیق، «توصیفی- تحلیلی» است که از ابزار گردآوری داده مشتمل بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی بهره برده است. همچنین از روش «استدلال منطقی» در بازیابی مدل مفهومی استفاده شده است. در راستای تیین مدل کیفی نیز از «روش فراتحلیل» برای تحلیل و جمعبندی مطالعات صورت گرفته در این رابطه و دستیابی بهتر به مدل جامع و جهان شمول در راستای تبیین مدل ارزیابی روان شناسی شناختیِ معماری بیوفیلی در برنامه ریزی و طراحی مسکن بهره گرفته شده است.

ادعاها به ویژگی های ذاتی صنعت ساخت تبدیل شده اند. مطالعه هایی برای شناسایی علل این ادعاها انجام شده است، اما این مقوله ها هنوز رواج دارند. شاید دلیل این امر، نیاز به درک بهتر پیچیدگی بین متغیرهای علّی ایجاد ادعاست. در این راستا می توان به وجود تحریم ها در سال های اخیر و آثار احتمالی آن بر صنعت ساخت و درنتیجه، بر ایجاد ادعا اشاره کرد؛ بنابراین، ابتدا با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده، 15 علت ایجاد ادعا- که بر اثر اعمال تحریم ها در پروژه های طرح و ساخت به وجود آمده است- مشخص شده و با استفاده از آن، یک مدل علّی - معلولی از تأثیر تحریم ها بر ایجاد ادعا توسعه یافته است. سپس سیستم مورد مطالعه، در سه سناریو مختلف از اعمال تحریم ها شبیه سازی شده است. نتایج نشان می دهد بروز تحریم ها با تأثیر گذاشتن بر بعضی دیگر از جنبه های پروژه، سبب بروز ادعاهای جدید می شود و بر افزایش زمان و هزینه، به عنوان علل اصلی ایجاد ادعا اثر می گذارد. این تأثیرها با افزایش شدت تحریم ها افزایش می یابد و موجب رشد شدید و نمایی ادعاهای پیمانکاران می شود.

هدف: در کل چرخه حیات پروژه های پیچیده، شناسایی و ارزیابی و فرایند اولویت بندی پاسخ به ریسک، برای مدیریت مؤثر، بسیار ضروری و دشوار است. تجربه نشان داده است که موضوع پیچیدگی و ریسک های ناشی از آن، به دلیل داشتن سهمی بزرگ در شکست پروژه ها از منظر هزینه و زمان، همواره دغدغه مدیران پروژه بوده است. ارتباط میان پیچیدگی پروژه و مدل سازی ریسک های ناشی از آن، هدف این مطالعه است تا به دریافت وابستگی بین آن ها و اهداف پروژه، کمک کند. روش: در گام نخست، به بررسی تاریخچه و مفهوم پروژه های پیچیده در ادبیات موضوع پرداخته شد و عوامل بالقوه ایجاد ریسک با توجه به ریشه های پیچیدگی در پروژه شناسایی شدند؛ سپس با توجه به نوع قرارداد پروژه، برای فعالیت های متفاوت پاسخ به ریسک و یافتن نزدیک ترین گزینه بهینه از منظر شاخص های مالی، مدلی جامع پیشنهاد شد. برای آزمایش مدل، ریسک های یک پروژه موردی، بررسی شد و برای هر یک از ریسک ها، نمودارهای شاخص هزینه پاسخ به طور جداگانه محاسبه و ترسیم شد. یافته ها: مطالعات میدانی نشان داد که ریسک ها به طور یکسان بر همه ابعاد پروژه تأثیر نمی گذارند. تأثیر ریسک هم به رویداد ریسک و هم به اقدام های مدیریتی در برخورد با رویداد احتمالی و زمان بندی آن بستگی دارد. تأثیرهای هزینه ای آن نیز، به صورت آبشاری در سازمانی که پروژه اجرا می شود، تأثیر می گذارد. نتیجه گیری: در پروژه های پیچیده ساختمانی، از میان معیارهای ایجادکننده پیچیدگی، سه معیار محتوا، سازمان دهی و محیط خارجی پروژه، بیشترین ایجادکننده ریسک شناسایی شدند.

مطالعات گنبدهای دوپوسته گسسته بیشتر بیانگر ویژگی های سبکی و سازه ای آنها است و پژوهش از منظر هندسه کمتر دیده می شود. پژوهش مورد کاوی حاضر تلاشی است پیرامون یافتن پاسخ این پرسش ها: چه رابطه ای میان هندسه نظری و عملی در طراحی و ساخت گنبد دوپوسته گسسته وجود دارد؟ عوامل اصلی موثر بر فرایند طراحی و ساخت این نوع گنبد کدامند؟ برای پاسخگویی به پرسش ها ابتدا مبانی نظری کاربرد هندسه در معماری مطالعه شد. سپس با مطالعه و تحلیل ساختار بنا به کارگیری اصول هندسه و تناسبات استخراج شده در بخش مطالعه نظری در بنا جستجو و در نهایت فرایند هندسی شکل دهنده به بنا رمزگشایی شد. این پژوهش در پی آن است تا باارائه نحوه پیاده سازی هندسه نظری، تبدیل آن به هندسه عملی را بصورت مجموعه ای نظام مند تبیین کند. یافته ها نشان می دهند طراحی و ساخت بنا از یک نظام طراحی پیش اندیشیده پیروی می کند که در آن اشکال پایه، مربع، دایره و پنج ضلعی هستند و تناسبات میان اجزا بر پایه تناسب طلایی است بگونه ای که تناسبات در پلان، مقطع و نما صدق می کنند. نتایج پژوهش با احیاء دانش بومی می توانند در بازسازی و مرمت بناهای گنبددار و طراحی سازه های پوسته ای مدرن موثر باشند.

معماری بیونیک، رویکرد نوینی در جهان معاصر اس ت که از راه حل های پایدار طبیعت برای پاسخگویی به مشکلات انسان بهره می برد. برای حل مشکل استخراج بیش ازحد مصالح از محیط زیست که یکی از عوامل ایجادکننده ناپایداری در صنعت ساخت وساز و معماری است، به کشف و بازخوانی راه حل بهینه سازی مصرف مصالح در طبیعت پرداخته می شود. سازه های طبیعی، مانند استخوان انسان، به تدریج مصالح خود را از محیط استخراج می کنند. چگونگی شبیه سازی ساختار پیش ساخته هوشمند که توانایی تخریب و ترمیم خود را دارد و به مرورزمان با جذب مصالح از محیط اطراف خود، رش د می یابند ارائه می ش ود. آب های خلیج فارس و دریاچه ارومیه با بحران شورشدگی بیش ازحد مواجه اند. استخراج نمک، به عنوان مصالح تکمیل کننده، از آب شور و برگرداندن آب با غلظت کمتر ، پایداری زیست محیطی این روش ساخت وساز را تأمین می کند.