احمد پوراحمد

احمد پوراحمد

مدرک تحصیلی: استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۳۵۰ مورد.
۴۱.

فهم عوامل زمینه ساز تصمیمات مکانی و مهاجرتی طبقه خلاق به کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال ۱۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۵ 467 - 503

کلیدواژه‌ها: طبقه خلاق تصمیمات مکانی و مهاجرتی سرمایه انسانی خلاق و با مهارت بالا کلانشهر تهران روش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۲۳۷
در مقایسه با انواع گونه های مهاجرت، مهاجرت افراد خلاق و بامهارت بالا به ویژه در سطح داخل کشور کمتر موردتوجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش تبیین عوامل مؤثر بر تصمیمات مکانی و مهاجرتی سرمایه انسانی خلاق و بامهارت بالا به کلانشهر تهران است؛ تا سازوکاری که تهران از طریق آن طبقه خلاق کشور را به خود جذب می کند را فهم و درک نماید. این پژوهش از دریچه نگاه گفتمان تفسیری و روش کیفی به مسئله پژوهش نگاه می کند واز تحلیل محتوا کیفی برای تجزیه و تحلیل داده استفاده می کند. داده های مورد نیاز نیز با تکنیک مصاحبه از بین 19 مشارکت کننده گردآوری شده است. بر اساس یافته ها، 9 متغیر بیشترین تأثیر را در تصمیمات مکانی و مهاجرتی سرمایه انسانی خلاق و بامهارت بالا در ایران و بخصوص کلان شهر تهران دارند. این 9 متغیر به ترتیب اهمیت عبارت اند از مدارا و تنوع؛ امکانات، مزیت ها و تمایزات؛ فرصت های اقتصادی و شغلی؛ نقش دانشگاه و محیط علمی؛ فرهنگ و سبک زندگی؛ احساس و امکان پیشرفت؛ عوامل شخصی و خانوادگی؛ داشتن جو بین المللی؛ موانع و معایب. تهران با داشتن دست بالا در این متغیرها جریان طبقه خلاق کشور را به سمت خود روانه می کند,
۴۲.

الزامات راهبردی ارتقاء ظرفیت خودسازماندهی شهرها در راستای هوشمندسازی؛ مطالعه موردی: کلانشهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۶ 5-21

کلیدواژه‌ها: شهر هوشمند نظریه آشوب خودسازماندهی اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۳۸
امروزه، شهرهای هوشمند، پارادایمی نوین در نظام شهرسازی دنیا محسوب می گردند؛ که مبتنی بر قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، سعی در ارتقای کیفیت زندگی در شهرهایی را دارند؛ که در میان معضلات متعدد؛ با ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و غیره غوطه ور هستند. اما شهر هوشمند، پدیده ای جامع، چند بعدی و پیچیده؛ و مبتنی بر پارادایم برنامه ریزی شهری در چهارچوب نظریات نوین پیچیدگی و آشوب است؛ که می توان با تکیه بر این پارادایم، به برنامه ریزی و مدیریت موفق پدیده نوین شهرهای هوشمند پرداخت. در این راستا، پژوهش حاضر از منظر نظریه نوین آشوب، به هدف تدوین الزاماتی راهبردی در راستای تحقق شهر هوشمند اهواز به تحقیق پرداخته است. این مقاله در زمره پژوهش های کاربردی- توسعه ای محسوب می گردد؛ که سوال محور بوده و به صورت اکتشافی، با بهره گیری از روش گردآوری داده های اسنادی- کتابخانه ای و پیمایشی؛ و با استفاده از روش های تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون آماری تی به صورت تک نمونه ای و همچنین آزمون آماری رتبه بندی فریدمن در نرم افزار SPSS، انجام یافته است. ابزار پیمایش، پرسشنامه لیکرت 5 درجه ای بوده است که روایی محتوایی نهایی آن با نظر اساتید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 0/906 تائید گردید. جامعه آماری، کارشناسان نهادهای دخیل در فرآیند هوشمندسازی کلانشهر اهواز می باشند. روش نمونه برداری، تلفیقی از روش های گلوله برفی خوشه ای و شبکه ای نظارت شده در دسترس بوده است؛ که در نهایت 380 پرسشنامه تکمیل گردید. کفایت تعداد نمونه ها با روش KMO تائید گردید. بر اساس یافته های تحقیق، شاخص های 37 گانه ای در چارچوب مولفه های دهگانه شناسایی شد. سپس وضعیت شاخص ها و مولفه های شناسایی شده در شرایط کنونی کلانشهر اهواز ارزیابی گردید؛ در نهایت نیز، با بهره گیری از نتایج تحقیق، در هفت محور الزاماتی راهبردی تدوین شد.
۴۳.

بازآفرینی بافت فرسوده شهر آباده با کمترین مداخله و حفظ استخوانبندی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 402 - 426

کلیدواژه‌ها: بافت فرسوده باز آفرینی آباده QSPM

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۸۳
در حال حاضر، بافت های فرسوده تاریخی به عنوان مشکل اساسی در شهرهای مختلف و حتی روستاها مطرح می باشند. بافت های فرسوده همچون حافظه تاریخی شهر عمل کرده و بیانگر هویت شهر می باشد. لذا نگهداری از آثار ارزشمند موجود در بافت به امری ضروری بدل شده است. این پژوهش با هدف ساماندهی بافت فرسوده شهر آباده با کمترین میزان مداخله به منظور حفظ هویت تاریخی شهر صورت می گیرد. گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای و پیمایشی صورت گرفته است. به منظور تدوین راهبرد از ماتریس راهبردی کمی QSPM استفاده شده است. براساس یافته های تحقیق راهبردهای امکان بهره گیری از ساختمان های با ارزش و موعقیت بافت به منظور تقویت حس تعلق به عنوان اولویتدارترین راهبردها جهت ساماندهی بافت فرسوده بافت فرسوده شهر آباده مشخص شدند.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
۴۴.

سنجش و رتبه بندی مناطق کلانشهر اهواز در زمینۀ تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال دهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 97 - 111

کلیدواژه‌ها: آنتروپی شانون اهواز تکنیک ELEKTRE رشد هوشمند شاخص

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۰۲
افزایش لجام گسیخته جمعیت شهرها، به ویژه میل به شهرنشینی در کلان شهرهای کشورهای در حال توسعه، موجب رشد بی برنامه و ناموزون شهرها شده است؛ و عوارض منفی کتعددی را برای آنها به بار آورده است. لذا، امروزه راهبرد «رشد هوشمند» به عنوان الگویی نوین و جامع نگر از برنامه ریزی شهری در سطح جهان، در راستای حل معضل رشد پراکنده شهری ناشی از شهرنشینی بی مهابا مطرح شده است. کلانشهر اهواز نیز که همواره در سالیان اخیر از عواقب چنین رشدی در رنج بوده است، قاعدتاً نمی تواند از این الگو مستثنی باشد. لذا این پژوهش به سبب اهمیت موضوع، به هدف سنجش و رتبه بندی مناطق کلانشهر اهواز در زمینه تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری به تحقیق پرداخت. نوع پژوهش کاربردی بوده که با روشی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی انجام یافته است. جامعه آماری پژوهش مناطق 8 گانه کلانشهر اهواز بوده که در نتیجه مطالعات اسنادی، 81 شاخص در چارچوب 4 معیار کالبدی- کاربری اراضی، اجتماعی- اقتصادی، دسترسی- حمل و نقل و زیست محیطی انتخاب گردید و داده ها با استفاده از منابع موجود استخراج گردیدند. سپس داده ها با استفاده از تلفیق روش وزن دهی آنتروپی شانون و تکنیک ELEKTRE مورد تجزیه و تحلیل واقع گردیدند. بر مبنای نتایج پژوهش، بین مناطق کلانشهر اهواز در زمینه تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری، تفاوت قابل توجهی وجود دارد؛ و در این زمینه، منطقه 5 کلانشهر اهواز تناسب ضعیفی با رشد هوشمند شهری دارد، لذا در مقایسه با سایر مناطق این کلانشهر شایسته توجه جدی تری می باشد. در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق، راهکارهایی پیشنهاد گردید.
۴۵.

تحلیل مکانی شاخص های ذهنی تاب آوری در سکونتگاه های غیررسمی منطقه 4 شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۹) 45 - 68

کلیدواژه‌ها: تاب آوری شهری نمونه گیری فضایی اسکان غیررسمی شهر زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۷۱
تاب آوری مفهومی چند بُعدی است که در مقابل آسیب پذیری و در حوزه پیشینه مربوط به مخاطره ها به کار گرفته می شود. فضاهای غیررسمی به دلیل جمعیت کم درآمد و کمبود زیرساخت ها و خدمات، آسیب پذیرتر از دیگر فضاهاست. هدف از پژوهش حاضر تحلیل مکانی وضعیت شاخص های ذهنی تاب آوری در سکونتگاه های غیررسمی زاهدان است. جامعه آماری ساکنان سه محله کریم آباد، قاسم آباد و شیرآباد است که دلیل انتخاب این محله ها آسیب پذیری فراوان آنها در برابر مخاطره های طبیعی و انسانی است. در پژوهش حاضر برای تحقق بُعد مکانی پژوهش از نمونه گیری فضایی استفاده شد. بدین ترتیب که با بهره گیری از مجموعه ابزار Sampling و Create Fishnet در نرم افزار Gis محله های مطالعه شده به زون های کوچک تقسیم بندی شد و به هر زون، بسته به جمعیت آن تعدادی پرسشنامه تعلق گرفت. حجم نمونه 384 نفر برآورد شد که متناسب با جمعیت هر محله و هر زون توزیع شد. روایی و اعتبار پرسشنامه با استفاده از نظر های استادان راهنما و مشاور و سایر متخصصان حوزه شهری ارزیابی و نظر های اصلاحی آنان اعمال و در نهایت، تأیید شد. پایایی و قابلیت تکرار نتایج پرسشنامه نیز با استفاده از آلفای کرونباخ سنجیده شد که مقدار آن 814/0 بود و نشان از پایایی مطلوب پرسشنامه داشت. در پژوهش حاضر برای تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه از آزمون ها و تکنیک های تحلیل عامل، همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) و آزمون تعقیبی شفه استفاده و برای تهیه نقشه ها نیز از Gis بهره گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در محله های مطالعه شده از لحاظ داشتن شاخص های تاب آوری تفاوت معنا داری وجود دارد. همچنین، شاخص حس تعلق مکانی بیشترین تأثیر را بر تاب آوری محدوده مطالعه شده دارد. نتایج حاصل از همبستگی پیرسون بیانگر آن است که در دو محله کریم آباد و شیرآباد بیشترین همبستگی بین دو متغیر امنیت و بهداشت و حس تعلق مکانی بوده است و در محله قاسم آباد نیز بیشترین ارتباط بین دو متغیر آگاهی و مهارت فردی و بهبود وضعیت اقتصادی برقرار است.
۴۶.

بررسی وضعیت خودبسندگی و سلامت شهری و ارائه راهکارهای محتمل در شرایط اپیدمی کُوید-19 (مطالعه موردی: شهر جیرفت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال ۲۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۴۵) 29 - 53

کلیدواژه‌ها: سلامت شهری خودبسندگی کوید-19 شهر جیرفت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۵۳
امروزه بیشتر کشورها از اپیدمی و افزایش تعداد نمونه های مبتلای تأییدشده رنج می برند و راهبردهای متفاوتی برای پاسخ به شیوع اتخاذ می کنند و همچنین از همه منابع ممکن به طور مؤثر و باسرعت در مبارزه ضداپیدمیک بهره می برند. ساختار شهرها باید علاوه بر تأمین نیازهای روزانه، ظرفیت پایه ای برای پاسخ به شرایط اضطراری داشته باشد. هدف پژوهش حاضر، ارائه تصویری جامع از وضعیت خودبسندگی سلامت شهری در شهر جیرفت در بعد ناحیه و ارائه راهکارهای محتمل برای پاسخ دهی به شرایط اضطراری در همه گیری کُوید-19 بود. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت جزو تحقیقات توصیفی-تحلیلی بود. گردآوری داده ها از دو شیوه اسنادی با استفاده از آمار همه گیری کُوید-19 شهر جیرفت تا دی ماه 1400 و طرح جامع شهر جیرفت (1395) و همچنین شیوه میدانی مصاحبه انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل نواحی پنج گانه شهر براساس طرح جامع و متخصصان حاضر در یک جلسه هم اندیشی بود. در تحلیل داده ها از تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره EDAS و اهمیت و عملکرد IPA استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، شهر جیرفت به طور کل به عنوان محیط خودبسنده در شرایط اپیدمی عمل نکرده است. تنها ناحیه 2 به دلیل تمرکز مؤلفه های سلامت شهری توانسته است در برابر اپیدمی خودبسنده باشد همچنین راهکارهای جابه جایی مطب دکترها از خیابان رجایی در خیابان های فرعی، قرار دادن انتظامات فعال برای هر سازمان و اخذ بودجه مجزا برای هر سازمان و ارگان به عنوان مقابله با بیماری های اپیدمی، محتمل ترین راهکارها با توجه به شرایط شهر جیرفت شناخته شده اند. 
۴۷.

تحلیل عدالت فضایی در دسترسی به خدمات شهری، نمونۀ موردی: شهر یاسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۱ 1 - 32

کلیدواژه‌ها: عدالت فضایی خدمات شهری شهر یاسوج خودهمبستگی فضایی تحلیل شبکه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۲۲
 توجه به جنبه های ساختار فضایی شهر از نظر شاخص های مختلفِ خدماتی امری ضروری به نظر می رسد؛ زیرا ساختار فضاییِ شهر دارای سیستم منسجمی است و از اجزا و عناصر گوناگون تشکیل شده که ناپایداری هر کدام از این عناصر بر کل مجموعه و ساختار شهری تأثیرگذار است. با توجه به اهمیت مسئله عدالت فضایی در توزیع خدمات شهری، هدف مقاله حاضر تحلیل نحوه توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی در شهر یاسوج و شناسایی نابرابری ها و عدم تعادل ها در سطح مناطق و نواحی مختلف شهر است. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش برای تعیین الگوی پراکنش خدمات شهری از شاخص میانگین نزدیک ترین همسایه و برای تکمیل فرایند تحلیل و مشخص شدن وضعیت شهر از نظر دسترسی به خدمات عمومی نیز از تحلیل شبکه در نرم افزار Arc GIS استفاده شد. یافته های تحقیق نشان دهنده توزیع فضایی خوشه ای خدمات در شهر یاسوج است. بدین صورت که توزیع خدمات در محله های واقع در ناحیه یک از منطقه یک و محله های واقع در ناحیه یک از منطقه ۲ مناسب است، در حالی که توزیع آن ها در محله های واقع در شرق و شمال شرقی و همچنین محله های جنوبی شهر وضعیت نامناسبی دارد. نتایج کلی پژوهش نشان می دهد توزیع خدمات در شهر یاسوج وضعیت نامناسبی دارد و محله های حاشیه شهر نسبت به محله های مرکزی برخورداری ضعیفی دارند. براین اساس، بازنگری در طرح های توسعه شهری، توجه به نیازها و ضرورت های موجود و دوری از مقتضیات مکانی، فضایی و اقتصادی در مکان یابی خدمات و توزیع مجدد خدمات و اولویت دهی به محله های کم برخوردارپیشنهاد می شود.
۴۸.

شناسایی هسته های عملکردی در شهرهای با رشد بی رویه (مطالعه موردی: شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۰ 131 - 148

کلیدواژه‌ها: ساختار فضایی هسته عملکردی کاربری سفرزا تک هسته ای اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۶۹
ساختار فضایی شهر، تأثیر مهمی بر کارایی اقتصادی و کیفیت محیط شهری دارد. ساختار فضایی ناکارآمد، با افزایش غیرضروری فاصله بین مردم و مکان فعالیت آن ها، افزایش طول شبکه زیرساخت شهر، هزینه عملیاتی و جابجایی های درون شهری را به حداکثر می رساند. تحلیل ساختار فضایی شهر برای درک بهتر گسترش شهری مهم است و اطلاعات موردنیاز ارزیابی اثربخشی طرح های برنامه ریزی را برای مدیران عمومی و برنامه ریزان شهری فراهم می کند. هدف پژوهش تحلیل ساختار فضایی شهر اهواز و شناسایی هسته های عملکردی می باشد. تحقیق از نظر هدف، کاربردی از نظر ماهیت، توصیفی است. روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و اسنادی است. داده ها شامل بلوک های آماری سال 1395 و لایه کاربری اراضی شهر اهواز می باشند. از تراکم کرنل، آزمون خودهمبستگی فضایی، میانگین مرکزی برای شناسایی هسته های عملکردی استفاده شده است. روش لکه های داغ و سرد و آزمون خودهمبستگی فضایی برای تحلیل پراکنش جمعیت و اشتغال به کار گرفته شد. برای بررسی ارتباط هسته های عملکردی با جمعیت و اشتغال از همبستگی پیرسون در نرم افزار spss و برای مدل سازی ارتباط فضایی از رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که پراکنش جمعیت و اشتغال به صورت خوشه ای می باشد. در بخش های مرکزی و حاشیه ای تراکم جمعیت و اشتغال پایین است و در بخش های میانی تراکم بالا است. از نظر نسبت کاربری های جاذب سفر منطقه یک (محلات باغ معین، سی متری، بازار عبدالمجید، باغ شیخ، صائبین مندایی) بالاترین تمرکز را دارند و هسته اصلی شهر می باشند و محلات لشکرآباد، کمپلو جنوبی، زیتون کارمندی هسته های فرعی هستند. همچنین همبستگی فضایی بین هسته های عملکردی و تراکم جمعیت نسبتاً پایین می باشد.
۴۹.

رویکردهای تحلیلی شبکه ریلی پرسرعت در توسعه مناطق کلان شهری چندمرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۸) 19 - 32

کلیدواژه‌ها: چندمرکزیت شبکه ریلی پرسرعت منطقه شهری منطقه نهادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۵۶
پدیده شهرنشینی در جهان در ایجاد مفهوم منطقه شهری نقشی بسزا داشته است. نسبت بالایی از جمعیت شهرنشین در مناطق کلان شهری سکونت یافته اند و پیشرفت حمل ونقل و توسعه شبکه ریلی پرسرعت مفهوم و ابعاد منطقه شهری را تغییر داده است. با توجه به آنکه عمده تحلیل های توسعه منطقه شهری از طریق شبکه ریلی پرسرعت به مطالعات اقتصادی محدود شده، در این پژوهش بعد مطالعات جغرافیایی مفهوم منطقه شهری و اثر شبکه ریلی پرسرعت بر آن مورد توجه قرار گرفته است که به مثابه یک ابزار سیاست گذاری قدرتمند در حال استفاده است. در این مقاله، با استفاده از مرور سامان مند بر مبنای واژگان کلیدی، مقاله های مرتبط از معتبرین سایت های علمی استخراج شد و سپس، بر اساس ارزیابی چکیده و روش و نتایج، تعداد 75 مقاله منتشرشده از سال 1938 تا 2022 انتخاب شد. پس از آن، پیشینه و روند تکامل نگرش ها و مفهوم سازی منطقه شهری از ابتدا تا کنون مورد توجه قرار گرفت. منطقه کلان شهری با رویکردهای تحلیلی و هنجاری در مقیاس های درون شهری، منطقه ای، ملی، و جهانی مطرح می شود. با اتصال هسته های کلان شهری به شبکه های دسترسی پرسرعت توسعه چندمرکزی به وقوع می پیوندد. شبکه ریلی پرسرعت ظرفیت تحول شبکه شهری، ایجاد یکپارچگی منطقه شهری، و توسعه مراکز جدید را دارد. تبیین مفهومی راهبرد ایجاد مناطق کلان شهری چندمرکزی از طریق گسترش شبکه ریلی پرسرعت می تواند به گسترش و پیوند مناطق کلان شهری، تقویت یکپارچگی، ایجاد شهرهای تخصصی، به کارگیری سازنده طرح های سازماندهی فضا، و حل بخشی از مسائل توسعه ای کمک کند.
۵۰.

تحلیل محرک های پراکنده رویی شهری (مورد مطالعه: شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۲) 225 - 238

کلیدواژه‌ها: پراکنده رویی شهری محرک اهواز لیزرل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۲۱۷
پراکنده رویی شهری و تأثیرات زیست محیطی آن از اجزای مهم تحقیقات جهانی تغییر محیط زیست و مسئله اصلی توسعه پایدار است. برای درک و مدیریت تغییرات کاربری زمین و جهت دهی برنامه های توسعه شهر، بررسی محرک های پراکنده رویی شهری بسیار مهم است. هدف پژوهش، تحلیل محرک های پراکنده رویی شهری در شهر اهواز می باشد. تحقیق حاضر ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای- اسنادی و پیمایشی است. برای تکمیل پرسشنامه از نظرات 50 نفر از محققانی که در رابطه با شهر اهواز پژوهشی انجام داده اند و مدیران و کارشناسان مرتبط استفاده شده است. به منظور بررسی تأثیرگذاری ابعاد(محرک ها) از روش تحلیل عاملی مرتبه دوم در نرم افزار لیزرل استفاده شده است. 45 محرک شناسایی شده مؤثر بر پراکنده رویی شهری اهواز در 7 بعد شامل مدیریتی، قانونی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-فضایی، محیطی، حمل ونقل دسته بندی شده اند. نتایج حاکی از این است که بعد اقتصادی با ضریب 0.88 بالاترین تأثیر را دارد و بعد از آن به ترتیب ابعاد اجتماعی(0.87)، مدیریتی(0.76)، کالبدی- فضایی (0.72)، قانونی(0.71)، حمل ونقل (0.61) و محیطی (0.58) قرارگرفته اندپراکنده رویی شهری و تأثیرات زیست محیطی آن از اجزای مهم تحقیقات جهانی تغییر محیط زیست و مسئله اصلی توسعه پایدار است. برای درک و مدیریت تغییرات کاربری زمین و جهت دهی برنامه های توسعه شهر، بررسی محرک های پراکنده رویی شهری بسیار مهم است. هدف پژوهش، تحلیل محرک های پراکنده رویی شهری در شهر اهواز می باشد. تحقیق حاضر ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای- اسنادی و پیمایشی است. برای تکمیل پرسشنامه از نظرات 50 نفر از محققانی که در رابطه با شهر اهواز پژوهشی انجام داده اند و مدیران و کارشناسان مرتبط استفاده شده است. به منظور بررسی تأثیرگذاری ابعاد(محرک ها) از روش تحلیل عاملی مرتبه دوم در نرم افزار لیزرل استفاده شده است. 45 محرک شناسایی شده مؤثر بر پراکنده رویی شهری اهواز در 7 بعد شامل مدیریتی، قانونی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-فضایی، محیطی، حمل ونقل دسته بندی شده اند. نتایج حاکی از این است که بعد اقتصادی با ضریب 0.88 بالاترین تأثیر را دارد و بعد از آن به ترتیب ابعاد اجتماعی(0.87)، مدیریتی(0.76)، کالبدی- فضایی (0.72)، قانونی(0.71)، حمل ونقل (0.61) و محیطی (0.58) قرارگرفته اند
۵۱.

بررسی نقش عناصر فضایی شهری بر قابلیت پیاده مداری حد فاصل محور میدان تجریش-قدس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 33 - 48

کلیدواژه‌ها: پیاده پیاده مداری میدان تجریش-قدس فضای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۵
گسترش حضور اتومبیل در شهرها و مسائل و مشکلات ناشی از حضور آن، باعث کاهش رضایتمندی و کیفیت زندگی ساکنان شهرها شده است. متأسفانه اکثر معابر که عنصر شکل دهنده بافت شهری هستند، برای استفاده اتومبیل ها طراحی شده و توجه به پیاده مداری در آن ها در اولویت دوم قرار دارد. عدم توجه به پیاده مداری باعث کاهش تعاملات اجتماعی و درنهایت سرزندگی در شهرها می شود. حال حد فاصل میدان تجریش تا میدان قدس که نمونه موردمطالعه در این تحقیق است دو محور مهم شمالی جنوبی تهران یعنی خیابان ولیعصر و خیابان شریعتی را به یکدیگر متصل می کند به دلیل ترافیک بالا عناصر ارزشمند اطراف خود را تحت تأثیر قرار داده و این در حالی است که ساخت وسازهای متنوع به دلیل بالا بودن قیمت زمین در منطقه و ساخت پاساژها و مجتمع های مسکونی بیش ازپیش چهره بدنه این محور را تحت تأثیر خود قرار داده است. هدف اصلی در این تحقیق آن است که با بررسی نقش عناصر فضایی شهری بر قابلیت پیاده محوری حد فاصل محور میدان تجریش-قدس به شناسایی مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر قابلیت پیاده مداری یک محور بپردازد. نوع تحقیق کاربردی بوده و روش آن توصیفی-تحلیلی می باشد. با توجه به ارزیابی های مختلف در این تحقیق این نتیجه حاصل شد که متغیرهای شاخص راحتی و آسایش مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر قابلیت پیاده مداری یک محور می باشند و همچنین یک فضای شهری پیاده محور موفق فضایی است که بتواند تنوع با حق انتخاب بالا، آسایش و راحتی و امنیت بالای ساکنین، کالبد و فرم مناسب، تصویر ذهنی خوب و مناسب با ارتقای احساس تعلق خاطر و دسترسی مناسب را تأمین کند.
۵۲.

مدل عوامل مؤثر بر وفاداری به گردشگری میراث فرهنگی در مقصد رامسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال ۱۷ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 113 - 146

کلیدواژه‌ها: وفاداری گردشگری میراث فرهنگی میراث فرهنگی ملموس و ناملموس رامسر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۲۸۷
به منظور مدیریت بهتر رقابت در بازار گردشگری میراث فرهنگی، مهم است که رفتار گردشگر درک شود. یکی از نمودهای رفتار گردشگر، تمایلات رفتاری و وفاداری است. هدف از انجام تحقیق حاضر تبیین مدل وفاداری گردشگر میراث فرهنگی (ملموس و ناملموس) در مقصد رامسر است. جامعه آماری تحقیق گردشگران، بازدیدکنندگان و شرکت کنندگان در جاذبه های میراث فرهنگی رامسر هستند. بر اساس دستورالعمل ها، تعداد نمونه 780 نفر برآورد گردید. تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر از طریق نرم افزار Lisrel8.54 و SPSS25 انجام شد. یافته ها حاکی از آن است که متغیر ارزش، مشارکت و کیفیت ادراکی بر رضایت، اعتماد و وفاداری گردشگران میراث فرهنگی مقصد رامسر تاثیر مثبت و مستقیم دارند. همچنین متغیر رضایت بر اعتماد و وفاداری و متغیر اعتماد بر وفاداری این گردشگران موثر بوده است. مبتنی بر یافته ها و فرضیه های تایید شده، مدل نهایی و راهکارها در قالب نتیجه گیری و پیشنهاد ها ارائه گردید.
۵۳.

الگوی امنیّت اجتماعی در شهرهای قومیتی (مطالعه موردی: شهر رامهرمز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۴ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 31 - 66

کلیدواژه‌ها: امنیت اجتماعی قومیت گرایی سرمایه اجتماعی شهر اقوام رامهرمز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۳۲۸
زمینه و هدف : شهرهای قومیتی با چالش هایی همچون تسلط فرهنگ قوم گرایی و طایفه گرایی، اتکا بر عرف و سنن قومیتی به جای قانون گرایی مواجه هستند. هدف این پژوهش، شناخت و بررسی و ارائه الگوی امنیّت اجتماعی در شهر رامهرمز است. روش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش در سه سطح «1- شهروندان با بهره گیری از جدول کرجسی و مورگان، 324 نفر برای حجم نمونه به روش تصادفی - طبقه ای، 2- زندانیان، 50 نفر از زندانیان اهل شهر رامهرمز (همه زندانیان بدون درنظرگرفتن نوع جرم) و 3- مدیران و مسئولان شهری شهر رامهرمز، به تعداد 40 نفر (همه مدیران و مسئولان) به روش تصادفی ساده» انتخاب شد. داده ها از طریق پرسش نامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (88/.) ارزیابی و تأیید شد؛ گردآوری گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها، با بهره گیری از نرم افزار spss26 از تحلیل عاملیِ اکتشافی و رگرسیون (برای جامعه آماری شهروندان)، آزمون تی تک متغیره، تحلیل واریانس برای جامعه آماری زندانیان و مدیران و مسئولان شهری استفاده شد. یافته ها : مهم ترین عوامل تأثیرگذار شناسایی شده در کاهش امنیّت اجتماعی شهر رامهرمز عبارت اند از: فرهنگ قومیت گرایی (%24)، سرمایه های اجتماعی (4/7)، امنیّت حقوقی و حقوق شهروندی (4/9)، خدمات و امنیّت عمومی (3/5)، نزاع قومیتی (3/4)، اقتصاد و اشتغال (4/5). نتیجه گیری: بهره گیری از ظرفیت های موجود و کاهش موانع در زمینه های اجتماعی خصوصاً تقویت سرمایه اجتماعی، تخصص گرایی و کاهش نفوذ و اثرگذاری اقوام خاص، مشارکت اجتماعی، توسعه و گسترش ارزش ها و هنجارها به جای عرف، توسعه عدالت اجتماعی درجهت مقابله با به حاشیه رفتن برخی اقوام، می تواند موجب ارتقای امنیّت اجتماعی در شهر رامهرمز شود. الگوی ارائه شده در این بررسی با تأکید بر دیدگاه ساخت گرایی، پذیرش قومیت گرایی فرهنگی و بسیج قومی را به جای ذوب کردن اقوام، اجتناب از تقسیم کار فرهنگی و تقویت سرمایه های اجتماعی را به عنوان مهم ترین عوامل در افزایش امنیّت اجتماعی شهر مطرح کرده است.
۵۴.

تحلیلی بر نقش تصویر ذهنی از برند مقصد در توسعه گردشگری، مطالعه موردِی: شهرستان مریوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۹ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 49 - 65

کلیدواژه‌ها: برند مقصد تصویر ذهنی برند توسعه گردشگری شهرستان مریوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۳۴۵
برند سازی مقصد یکی از اجزای ضروری در برنامه ریزی گردشگری و از ابزار مهم توسعه جوامع مقصد گردشگری می باشد. هسته اصلی برند مقصد، داشتن یک تصویر ذهنی برند که عاملی حیاتی در فرایند ادراک تصمیم گیری گردشگران در بین مقاصد گردشگری قابل توضیح می نماید. هدف تحقیق حاضر تحلیلی بر نقش تصویر ذهنی از برند مقصد در توسعه گردشگری شهرستان مریوان می باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با استفاده از ابزار پرسشنامه می باشد. جامعه آماری تمامی گردشگران و بازدیدکنندگانی هستند، که از مراکز طبیعی، تاریخی و فرهنگی گردشگری شهرستان مریوان در سال 1400 سفرکرده اند تکمیل پرسشنامه، صورت گرفته است. جهت تعیین حجم نمونه به کمک فرمول کوکران تعداد نمونه ها 384 نفر تعیین گردید. این تعداد به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای - نسبتی انتخاب شده اند. روایی پرسشنامه از طریق نظرات متخصصین در زمینه گردشگری و همچنین روایی همگرایی و واگرایی و پایایی ابزار نیز با استفاده آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. برای پردازش داده ها نیز از نرم افزار آماری SPSS 26 و جهت برازش مدل اندازه گیری از مدل معادلات ساختاری SmartPLS 3 استفاده گردید. نتایج حاصل از مدل نشان داد که ابعاد تصویر ذهنی برند توانسته اند (72%) از تغییرات توسعه گردشگری را تبیین نمایند. از بین ابعاد تصویر ذهنی برند بیشترین تأثیر مشاهده شده به ترتیب مربوط به تصویر شناختی (آگاهی) و تصویر کنشی (وفاداری) و پس ازآن تصویر منحصربه فرد و تصویر ذاتی و درنهایت تصویر احساسی بیشترین تأثیر را بر توسعه گردشگری شهرستان مریوان داشته اند.
۵۵.

آینده پژوهی و شناسایی پیشران های کلیدی بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری (مورد مطالعه: بافت تاریخی شهر کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 149 - 170

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی شهری بافت های ناکارآمد آینده پژوهی پیشران های کلیدی بافت تاریخی شهر کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۶۹
مقدمه : پیچیدگی و چندبعدی بودن مشکلات و مسائل شهری همراه با رشد سریع فناوری و جهانی شدن الگوهای تولید، فزونی یافته و عدم ثبات شرایط و احتمال وقوع آینده های گوناگون سبب دشواری تصمیم گیری و برنامه ریزی در خصوص مسائل شهری شده است. در چنین شرایطی بازآفرینی شهری پایدار با رویکرد آینده پژوهی می تواند راهکاری برای مشکلات بافت های ناکارآمد شهری و به طور خاص بافت های تاریخی باشد. داده و روش : پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. داده های تحقیق با استفاده از روش پیمایشی و ماتریس تأثیرات متقاطع جمع آوری شده است. تحلیل اکتشافی ماتریس تأثیرات متقاطع با استفاده از نرم افزار Micmac انجام گرفته است. یافته ها : بر اساس نمودار و پراکندگی متغیرها بر روی نقشه متغیرهای تحقیق حاضر به پنج  دسته متغیرهای تأثیرگذار ورودی، متغیرهای دووجهی ریسک و هدف و متغیرهای وابسته و متغیرهای مستقل تقسیم می شوند. بر اساس شدت تأثیرگذاری و تأثیرپذیری مستقیم و غیرمستقیم متغیرها درنهایت 9 پیشران کلیدی و به عنوان عوامل اصلی بازآفرینی بافت تاریخی شهر کرمان شناسایی شدند که همان متغیرهای دووجهی و تأثیرگذار محسوب می شوند. نتیجه گیری : پیشران های کلیدی بازآفرینی بافت تاریخی شهر کرمان عبارت ند از: حفظ اصالت طرح و اثر، ایجاد مدیریت یکپارچه بافت تاریخی، استفاده مجدد از ابنیه و معاصرسازی کاربری ها، تنوع عملکردی و ایجاد سرزندگی، ایجاد ابزارهای حقوقی و قانونی، مشارکت مردم و بخش خصوصی در فرآیند بازآفرینی، پرداخت یارانه و تسهیلات بانکی و ایجاد معافیت های مالیاتی، الگوی جامع برنامه ریز و مدیریت و نقش فرهنگ و صنایع فرهنگی در بازآفرینی.
۵۶.

تحلیل نقش حیات شبانه در ارتقای سرزندگی فضاهای شهری (مطالعه ی موردی: میدان شهرداری شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۹ 61 - 76

کلیدواژه‌ها: فضاهای شهری حیات شبانه سرزندگی شهری میدان شهرداری شهر رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۳۱۹
تحلیل نقش حیات شبانه در ارتقای سرزندگی فضاهای شهری (مطالعه ی موردی: میدان شهرداری شهر رشت) چکیده: استفاده از فضاها در هنگام شب و رواج حیات شبانه راهی برای رسیدن شهروندان به آرامش و نشاط آنان است و سبب می شود تا شهر دچار شب مردگی و شهروندان دچار بحران هایی روحی ناشی از عدم تحرک و نشاط شهر نشوند. هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش حیات شبانه در سرزندگی فضاهای شهری در میدان شهرداری شهر رشت بوده است. بدین منظور ابتدا به بررسی تحلیل عاملی تاییدی شاخص های حیات شبانه و سرزندگی فضاهای شهری پرداخته شده است. همچنین روش تحقیق استفاده شده توصیفی تحلیلی و برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات جهت نشان دادن روابط همبستگی و اثرات میان مولفه و شاخص ها از مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) و جهت بررسی معنادار بودن رابطه بین متغیرها با شاخص ها از آماره آزمون t یا همان خروجی t-value لیزرل استفاده شده است و به منظور بررسی وجود ارتباط معنادار بین مولفه های متغیرهای تحقیق از خروجی (Y-Model) لیزرل استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که حیات شبانه رشت اثرات مثبت و مستقیمی به ترتیب زیر در سرزندگی میدان شهرداری شهر رشت گذاشته است: حیات شبانه در متغیر ایمنی و آرامش امتیاز مستقیم و مثبت 0.98، در جذابیت با میزان اثر مثبت 0.99، در متغیر فراغت اثر مستقیم و مثبت 0.95، و در متغیر تعامل به میزان 0.93 نقش گذاشته است. اشاره می شود که بیشترین تاثیر به ترتیب در جذابیت، ایمنی و آرامش، فراغت و تعامل بوده است.
۵۷.

ارائه سناریوهای آینده حکمروایی شهری هوشمند (مورد مطالعه: شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهر های آینده دوره سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 56-31
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۶۵
امروزه نیازهای رو به افزایش در بسیاری از ابعاد مرتبط با زندگی شهری مانند: حکمروایی محیط، امنیت عمومی، برنامه ریزی شهری، صرفه جویی در مصرف انرژی، کنترل ترافیک، ارتباطات بین فردی، فعالیت های اجتماعی و ... وجود دارد. ناکامی در رسیدن به هر کدام از نیازهای ذکر شده می تواند توسعه پایدار یک شهر را تهدید کند. در این زمینه شهر هوشمند و حکمروایی شهری هوشمند می تواند یک راه حل باشد. در خصوص شهر رشت می توان بیان نمود که بسیاری از چالش های گستره فضایی شهر رشت به دلیل فقدان یکپارچگی عملکردی صاحبان قدرت و تصمیم گیری است . لذا هدف این پژوهش واکاوی سناریوهای حکمروایی شهری هوشمند در شهر رشت جهت ارائه راهکارهایی برای آینده است. پژوه ش حاضر کاربردی و به لحاظ روش انجام توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است. گردآوری داده ها به روش اسنادی و نیز به صورت پیمایشی مبتنی بر تکنیک دلفی می باشد. جامعه آماری کلیه متخصصان شهری شهر رشت در زمینه تحقیق می باشند. حجم نمونه با استفاده از از قوانین راسکو 45 نفر تعیین شد و شیوه نمونه گیری به صورت گلوله برفی می باشد. 9 پیشران کلیدی و 28 وضعیت احتمالی با استفاده از نظر متخصصان و خروجی نرم افزار میک مک برای آینده حکمروایی هوشمند شهر رشت در نظر گرفته شد و پرسشنامه ماتریس اثرات متقابل(وزن 3- تا 3 ) در اختیار متخصصان قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد حاکی از آن است که سناریوهای بسترسازی مناسب در زمینه آموزش شهروندی و ارتقاء آگاهی رسانی، مشارکت مردمی و شهروندسالای و مشارکت بخش خصوصی، ایجاد تمهیدات جهت افزایش بودجه در زمینه هوشمندسازی و پشتیبانی شهرداری از دولت هوشمند دارای بیشترین ارزش سازگاری در آینده حکمروایی شهری هوشمند شهر رشت می باشند. شماره ی مقاله: 3
۵۸.

ارزیابی بهره گیری از قابلیت های هنر عمومی در بازآفرینی فرهنگ مبنا (مطالعه موردی: محله عودلاجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۴ ۱۹۹-۱۸۱

کلیدواژه‌ها: بافت فرسوده بازآفرینی فرهنگ مبنا هنر عمومی محله عودلاجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۳۰۹
یکی از رویکردهای نوین بازآفرینی جهت ارتقا کیفیت بافت های فرسوده بازآفرینی با رویکرد فرهنگ مبنا است. در این راستا بهره گیری از هنر و فرهنگ به عنوان یکی از راهکارهای بازآفرینی فرهنگ مبنا شناخته می شود. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی بهره گیری از قابلیت ها و توانایی های اجرایی هنر عمومی در دو بعد دائمی و موقت و میزان تأثیرگذاری هنر عمومی در ابعاد اجتماعی-فرهنگی، زیبایی شناسی کالبدی و اقتصادی جهت بازآفرینی بافت فرسوده محله عودلاجان واقع در منطقه 12 شهر تهران می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش توصیفی –تحلیلی است. با بررسی مطالعات مرتبط شاخص های هنر عمومی در دو بعد دائمی (مبلمان، فضای سبز و گیاهان رونده، نقاشی دیواری، احیای بنای تاریخی، کافه و رستوران، کتابخانه، مجسمه، المان، طراحی ورودی و پل) و موقت (نمایش خیابانی، مسابقات، نمایشگاهِ و جشنواره، اسکان هنرمندان، کارگاه آموزشی، صداگذاری، نور و صدا، پخش فیلم) تدوین گردید.جامعه آماری پرسشنامه ساکنان محله عودلاجان می باشند که با توجه جمعیت محله، 16943 نفر با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. جهت تحلیل پاسخ شهروندان از تحلیل معادلات ساختاری در نرم آموس گرافیک استفاده شده است. نتایج نشان می دهد هنر عمومی دائمی و موقت باعث توسعه اقتصادی، توسعه زیبایی شناسی کالبدی و توسعه اجتماعی-فرهنگی در محله عودلاجان می شوند که از این میان در هنر عمومی دائمی شاخص کافه و رستوران بیشترین و پل کمترین تأثیر را دارد. در هنر عمومی موقت نیز شاخص پخش فیلم بیشترین تأثیر و کمترین تأثیر را شاخص صداگذاری دارد.
۵۹.

تحلیل فضایی – زمانی اراضی شهری و پیراشهری با توجه به پراکندگی جمعیت در گستره استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳۳ 177 - 197

کلیدواژه‌ها: اراضی ساخته شده گسترش فضایی شهر اراضی پیراشهری جمعیت شهری گوگل ارث انجین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۴۶
شهرنشینی یک پدیده مهم اجتماعی و اقتصادی بوده که در سراسر جهان در حال وقوع است و فرایندی پویا از تغییر رابطه انسان و زمین است. گرچه گسترش شهری بیشتر به دلایل اقتصادی و جمعیتی است، اما تنها پیامدهای اجتماعی- فضایی و اقتصادی سیاسی ایجاد نمی کند و بر روی عوامل طبیعی و زیستی اثرگذار است. استان مازندران هم به واسطه موقعیت نسبی و شرایط محیطی حاکم مورد توجه مهاجران و گردشگران قرار گرفته و افزایش جمعیت و فضای ساخته شده در آن شدت گرفته است. بر این اساس در این پژوهش روند رشد جمعیت و فضای ساخته شده در محیط شهری و پیراشهری (حاشیه شهرها و روستاها) از سال 1355 تا 1400 مورد سنجش قرار می گیرد. در تحلیل ها داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن به همراه تصاویر ماهواره سنتینل 1 و 2 و لندست مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان می دهد در طی دوره های مورد بررسی از سال 1355 تا 1400 مساحت اراضی ساخته شده استان تقریبا 3.5 برابر شده و از 20 هزار هکتار به 71 هزار هکتار رسیده است. نرخ رشد سالانه طی این دوره تقریبا 2 درصد است که برای اراضی شهری 2.04 درصد و برای اراضی پیراشهری 3.45  درصد است. در صورتی که برای جمعیت این نسبت برعکس است و رشد سالانه برای جمعیت شهری 2.85 و برای جمعیت پیراشهری 0.75 است. درصد تغییرات اراضی شهری در شهرستان های سوادکوه با 44 درصد و بهشهر با 39 درصد بیشتر از سایر شهرستان ها بود که نشان می دهد اراضی پیراشهری رشد قابل توجهی در این شهرستان ها داشتند.
۶۰.

مقایسه ی تطبیقی گزاره های الگوی فعلی و الگوی مطلوب توسعه ی منطقه ای (مطالعه ی موردی: استان گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای اقتصادی دوره ۳ بهار ۱۴۰۱ شماره ۷ 94 - 106

کلیدواژه‌ها: مقایسه تطبیقی الگوی موجود الگوی مطلوب توسعه ی منطقه ای گیلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴
از دیرباز دست یابی به توسعه ا ی مطلوب و متوازن از جمله اهداف اساسی توسعه ی کشور بوده است. الگوی مطلوب توسعه ی منطقه ای ضمن این که به عنوان پارادایمی در توسعه ی منطقه ای محسوب می شود می تواند به عنوان راه حل اجرایی برای توسعه ی یکپارچه و هماهنگ منطقه محسوب شود ؛ همچنان که با نوساناتی در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا هدف پژوهش حاضر آن است که گزاره های مبین و معرف الگوی فعلی و موجود با الگوی مطلوب مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد و میزان تفاوت "آن چه هست" و "آن چه باید باشد" مشخص شود. روش پژوهش حاضر بدین صورت بوده است که با استفاده از مطالعه اسنادی، کتابخانه ای و انجام مصاحبه ی باز و نیمه ساختار یافته با 35 نفر از کارشناسان منتخب استانی صورت گرفت. نتیجه ی این مطالعه ی تطبیقی بیان گر این است که الگوی مطلوب موقعیت های چهارگانه ای چون "استفاده ی توأمان از الگوی فعلی و مطلوب"، "رد الگوی فعلی"، "شکل تکامل یافته ی الگوی فعلی" و "نگاهی دیگرگون" را نسبت به الگوی فعلی داشته است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان