علیرضا سویدی

مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی توسعه منابع انسانی در راستای تعالی سازمانی انجام شده است. این مطالعه از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش اجرا، توصیفی پیمایشی با رویکرد مقطعی است. جامعه آماری، شامل 132 نفر و نمونه منتخب با استفاده از فرمول کوکران شامل 99 نفر از مدیران شرکت ملی حفاری ایران است. برای جمع آوری اطلاعات جهت آزمون فرضیات از پرسشنامه ای شامل هشت بعد و 30 سؤال استفاده شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روش روایی محتوا و همگرا و پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. برای آزمون فرضیات از تکنیک حداقل مربعات جزئی و نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه های تحقیق نشان داد که توسعه منابع انسانی بر فرهنگ و رهبری سازمان، چشم انداز، مقصود و استراتژی، مشارکت ذینفعان، خلق ارزش پایدار، پیشبرد عملکرد و تحول، عملکرد استراتژیک و عملیاتی، برداشت ذینفعان، تأثیر مثبت و معناداری دارد.  

این مطالعه با هدف طراحی مدل توسعه منابع انسانی در شرکت ملی حفاری ایران انجام شده است. در این تحقیق از رویکرد کیفی اکتشافی استفاده شده است. جامعه آماری شامل مقالات مرتبط از سال 2000 تا 2020 در پایگاه های معتبری داخلی و بین المللی بود. بر اساس بررسی اولیه 22180 مقاله یافت شد که با حذف مقالات تکراری در مراحل متوالی غربالگری، نمونه نهایی شامل 77 مقاله انتخاب شد. برای تحلیل مقالات، از رویکرد فراترکیب و روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو (2007) استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده در فراترکیب شش دسته از عوامل، شامل سیستم مدیریت عملکرد منابع انسانی، تدوین و توسعه شایستگی ها، مسئولیت پذیری اجتماعی، توسعه معطوف به «خود»، توسعه معطوف به «سازمان» و توسعه معطوف به «جامعه»، به عنوان مؤلفه های مؤثر بر توسعه منابع انسانی در شرکت ملی حفاری شناسایی شد.

امروزه نیروی انسانی به عنوان مهم ترین و با ارزش ترین منبع در موفقیت سازمان ها شناخته می شود. از همین رو، سازمان ها تلاش های گسترده ای برای بهبود شرایط کارکنان، بهبود عملکرد و افزایش انگیزه آنان انجام می دهند. در این مسیر موانعی وجود دارد که مانع از دستیابی به بهره وری مطلوب می شود. طفره روی اجتماعی یکی از مواردی است که به طور مستقیم منجر به کاهش عملکرد و بهره وری کارکنان به ویژه در یک محیط گروهی می شود. طفره روی اجتماعی پیامدهای منفی بسیاری برای سازمان ها به همراه دارد و به طور مستقیم بر عملکرد سازمان تأثیر منفی برجای می گذارد. با توجه به شیوع پدیده طفره روی در سازمان ها از یک سو و کمبود مطالعات جامع در خصوص پیشینه پدیده مذکور، پژوهش حاضر بر آن شد تا این موضوع را با روش فراترکیب بررسی کند. در این راستا از 93 مقاله با محتوای مرتبط، 31 مقاله از نظر روش تحقیق کیفی بودند که مبنای تحلیل قرار گرفتند. برای ارزیابی پایایی یافته ها از ضریب کاپا و برای ارزیابی پایایی، انتقال پذیری، تایید پذیری و پایایی از ضرایب آلفای هلشتاین، پی اسکات و کرپیندرف استفاده شد. ضرایب بدست آمده برای این معیارها به ترتیب 711/0، 834/0، 770/0 و 860/0 بود که به معنای تایید معیارهای فوق می باشند. در نتیجه این تحلیل، 38 کد، 14 موضوع و 6 دسته عامل شناسایی شد که به ترتیب اهمیت شامل عوامل مدیریتی، شغلی، محیطی، فردی، ساختاری و تکنولوژیک بودند. محیطی، شخصی، ساختاری و فناوری.