احد نوروززاده

جامعه ی ایران طی سه دهه ی اخیر به شدت درگیر پدیده مهاجرت از روستا به شهر و آثار و تبعات اجتماعی – اقتصادی آن بوده است. رشد جمعیت حاشیه نشین، ظهور خرده فرهنگ های جدید، کاهش تولیدات کشاورزی و افزایش تعداد کارگران غیرماهر و نیمه ماهر از نخستین و بارزترین وجوه این پدیده بوده است. این پژوهش نیز با هدف بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر مهاجرت جوانان روستایی در استان اردبیل در دو مرحله کیفی (داده بنیاد) و کمی انجام گرفته است. به منظور جمع آوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است. جامعه ی آماری برای بخش کیفی مدیران کل و معاونین سازمان جهاد کشاورزی، اداره ورزش و جوانان، تعاون روستایی، بانکهای استان و اداره امور عشایری به تعداد 30 نفر انتخاب، که بعد از اشباع نظری در مصاحبه، فرآیند کدگذاری انجام گرفت. جامعه ی آماری بخش کمی نیز تعداد 280 نفر از جوانان ساکن روستا در استان اردبیل بودند که بر اساس جدول مورگان تعداد 162 نفر و بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. مجموعه داده های بدست آمده بعد از طی فرآیند مستمر کدگذاری های باز، محوری و انتخابی در قالب 90 کد باز، 59 مفهوم، 15 مقوله و 6 طبقه (شرایط مداخله گر، شرایط عِلی، شرایط محوری، پیامدها، راهبردها و شرایط زمینه ای) سازماندهی شدند. در نهایت با استفاده از نرم افزار Smart Pls، از برازشِ مدلِ بدست آمده اطمینان حاصل گردید و تمامی روابط معنی دار تشخیص داده شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد مهمترین دلایل مهاجرت جوانان روستایی؛ فرسودگی خانه و محل سکونت، موقعیت اجتماعی و شهرت در شهر، دسترسی سخت به خدمات کشاورزی و دامپروری، رسیدن به آرزوهای خود در شهرها، امنیت و ثبات در زندگی شهری و دسترسی به اطلاعات و رسانه های جمعی می باشد.

زمینه و هدف: یکی از انواع سبک های رهبری که می تواند تأثیر مهمی بر عملکرد شغلی افراد و به تبع آن افزایش خدمات آنان داشته باشد، سبک رهبری پدرسالارانه است. هدف از انجام این پژوهش، طراحی و تبیین مدل معادلات ساختاری سبک رهبری پدرسالارانه بر سرمایه روان شناختی و رفتارهای شغلی کارکنان در فرماندهی انتظامی استان اردبیل با رویکرد افزایش خدمات فرانقشی است. روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی - همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل همه کارکنان فرماندهی انتظامی استان اردبیل است. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده و تعداد نمونه برابر 255 به دست آمد که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسش نامه استفاده شد و داده ها به وسیله نرم افزار SPSS و روش معادلات ساختاری در نرم افزار Lisrel مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، ضرایب مسیر و مقادیر آماره T مربوط به هر یک از مسیرهای متغیرهای پژوهش در بازه مطلوب قرار دارند و همچنین بر اساس شاخص های برازش مورد استفاده (CFI، NNFI، NFI، AGFI، GFI و RMSEA)، مدل ارائه شده از برازش مناسبی برخورد است. مقدار شاخص RMSEA یا ریشه میانگین مربعات خطاهای تخمین؛ 0/078 به دست آمده که نشان می دهد نیکویی برازش مدل تحلیلی مطلوب بوده و برای تبیین کوواریانس ها مناسب است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که با توجه به مدل و شاخص های برازش و ارتباط معناداری که بین متغیرها برقرار است، به کارگیری سبک رهبری پدرسالارانه در فرماندهی انتظامی استان اردبیل موجب افزایش سرمایه روان شناختی از یک سو و مشارکت شغلی کارکنان از سوی دیگر می شود که درنهایت افزایش خدمات فرانقشی پرسنل را به دنبال دارد.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی موانع ارتباطی توسعه گردشگری پزشکی و سلامت و همچنین طراحی و آزمون مدل مفهومی این موانع با توجه به ماهیت میان فرهنگی گردشگری پزشکی و سلامت با استفاده از مدل سازی تفسیری ساختاری می باشد. شناسایی مهمترین موانع ارتباطی و فرهنگی توسعه گردشگری پزشکی و سلامت در جامعه مورد بررسی، طراحی مدل این موانع با روش مدل سازی تفسیری ساختاری و در نهایت، آزمون فرضیه های حاصل از این مدل در یک نمونه 150 نفری، سه مرحله طی شده در این پژوهش می باشند. نتایج پژوهش نشان داد که موانع ارتباطی و فرهنگی توسعه گردشگری پزشکی و سلامت عبارتند از: نبود شناخت، تفاوت زبانی ادراک شده، نبود اعتماد، تفاوت فرهنگی ادراک شده، تعصب و برخورد کلیشه ای. همچنین به شرط جمع آوری و دسته بندی عوامل اثرگذار بر مفهوم گردشگری پزشکی و سلامت توسط مدیران تصمیم گیر در حوزه های مربوطه، این موضوع می تواند راه گشای متولیان و مسئولین حوزه سلامت کشور در ایجاد و افزایش درآمد ارزی برای کشور باشد.

عملیات آبخیزداری در استان اردبیل، یکی از بزرگترین و بی نظیرترین طرح های راهبردی درحوزه آبخیزداری کشور می باشد که در جلوگیری از هدررفت و ذخیره سازی رواناب های بالادست نقش بسیار اثرگذاری ایفا می کند و می تواند بخش کشاورزی منطقه را متحول و به بهبود فضای کسب و کار و اشتغال پایدار روستایی کمک شایانی نماید. پژوهش حاضر نیز با هدف طراحی مدل کارآفرینی پایدار روستایی مبتنی بر طرح های آبخیزداریِ اجراشده در استان اردبیل در دو مرحله کیفی و کمّی انجام گرفته است. جامعه آماری در مرحله اول 20 نفر از اساتید مدیریت و آبخیزداری و ناظرین عالی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل بودند که به صورت هدفمند (نمونه گیری نظری) و با روش ارجاع زنجیره ای (روش گلوله برفی)، و در مرحله دوم نیز تعداد 200 نفر از بهره برداران از طرح های آبخیزداری که به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در مرحله ی کیفی، مصاحبه ی عمیق و نیمه ساختاریافته با خبرگان که به روش دلفی و در سه مرحله انجام و در مرحله ی کمّی نیز از پرسشنامه یِ بازطراحی شده یِ منتج از مرحله ی اول استفاده گردید. شاخص های استخراج شده در 7 عامل انتزاعی تر (ترویج، تأمین منابع پایدار، گردشگری، اجتماعی، اقتصادی، مشاغل جدید، مشارکت و توانمندی) و 38 مفهوم (کدهای باز) دسته بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد مؤلفه ی "گردشگری" با ضریب مسیر 902/0 بیشترین تأثیر را در الگوی طراحی شده داشته است. در نهایت با استفاده از نرم افزار Smart PLS، از برازشِ مدلِ بدست آمده اطمینان حاصل گردید و تمامی روابط معنی دار تشخیص داده شدند.

این پژوهش با هدف آسیب شناسی خط مشی گذاری عمومی با نگاهی به بیانیه ی گام دوم انقلاب و الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت با دو رویکرد کیفی و کمّی انجام شده است. جامعه ی آماری این تحقیق متخصصین حوزه های مدیریتی در کشور به تعداد 20 نفر انتخاب و مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته با آنها انجام گرفت. داده ها بعد از پیاده سازی به صورت سه مرحله، کدگذاری باز، محوری و انتخابی، کدگذاری و برای تحلیل نتایج نیز از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع قراردادی در قالب نرم افزار MAXQDA نسخه 10 استفاده شد. در نهایت با اسفاده از نرم افزار Expert choice اولویتها تعیین و وزن آنها محاسبه گردید. نتایج پژوهش نشان داد که ساختارهای سازمانی، ماهیت عدالت طلبی، درک اقتصاد مقاومتی، شناخت عقاید و احکام، توجه به رضایت الهی و خشنودی ملت، توجه به خط مشی گذاری موعودگرا، شایسته گزینی مبتنی بر اهلیت، فرهنگ سازمانی و عمومی و باورهای مدیران و خط مشی گذارن، مهمترین آسیب های خط مشی گذاری عمومی بشمار می روند.

توسعه سلامت در جامعه، در راستای برقراری امنیت روانی، تنها به متولیان حوزه بهداشت محدود نیست و مشارکت اجتماعی همه اقشار جامعه، نقشی سازنده در این زمینه دارد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگویی برای افزایش مشارکت اجتماعی در جهت کنترل پاندمی، با تأکید بر امنیت روانی جامعه، در دو مرحله کیفی و کمّی انجام شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف، اکتشافی و ازلحاظ نوع، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش در مرحله اول، 20 نفر از پزشکان با سابقه در بیمارستان های استان اردبیل بودند که به شیوه هدفمند و با روش ارجاع زنجیره ای (روش گلوله برفی) انتخاب و در مرحله دوم نیز، 302 نفر از کارکنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی به صورت تصادفی طبقه ای تعیین شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون در 6 مرحله، در نرم افزار Atlas-ti و همچنین از تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار Smart PLS استفاده شد. براساس یافته های پژوهش، 9 مضمون اصلی و 62 مضمون فرعی به عنوان ابعاد الگوی افزایش مشارکت اجتماعی در جهت کنترل پاندمی ارائه شد. براساس نتایج پژوهش، عوامل مدیریت، رسانه، سازمان های مردم نهاد، اقدامات، ویژگی های بیماری های واگیر، مشارکت برون سازمانی، تکنولوژی، مشارکت مردم و تدوین برنامه جامع، به عنوان مضامین اصلی الگوی مشارکت اجتماعی شناسایی شدند.

پژوهش حاضر با هدف ترسیم نقشه راه تعالی و مقاوم سازی فضای فرهنگی براساس سیاست های کلی نظام با دو رویکرد کیفی و کمی انجام گرفته که ازلحاظ طرح، اکتشافی و ازنظر نوع در بخش کمی، توصیفی است. در بخش کیفی، از روش داده بنیاد و در بخش کمی از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 30 نفر از اساتید دانشگاه، مدیران و خبرگان فرهنگی استان اردبیل بودند که به روش گلوله برفی انتخاب شدند. در بخش کمی، براساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، کلیه کارشناسان فرهنگی ادارات دولتی استان به تعداد 279 نفر بودند که مطابق جدول مورگان 162 نفر از آن ها انتخاب گردیدند. مجموعه داده های حاصل پس از طی فرآیند مستمر رمزگذاری های باز، محوری و گزینشی و استفاده از نرم افزار MaxQDA، درقالب 128 رمز باز، 67 مفهوم، 11 مقوله و 6 طبقه براساس رویکرد سامان مند سازماندهی شدند. نتایج حاصل از خروجی نرم افزار Smatr PLS و آزمون حداقل مربعات جزئی، شاخص ’’بازنگری و به سازی در طراحی فضاها و بهینه سازی خدمات با هدف کاهش اختلاط غیر ضروری پسر و دختر‘‘ با ضریب مسیر 830/0 به عنوان اثرگذارترین شاخص شناسایی شد. همچنین، یافته های پژوهش نشان داد که مقوله ’’نهادینه سازی فرهنگ عفاف و حجاب‘‘ مؤثرترین مقوله در نقشه راه ترسیم شده بوده است.