مجتبی محمدی جلالی فراهانی

فضای مجازی دنیای جدیدی برای کشف و یادگیری دانش آموزان ایجاد کرده است. معلمان و خانواده ها دانش آموزان را تشویق می کنند تا از فضای مجازی برای یادگیری خود استفاده کنند؛ اما هر محتوایی در فضای مجازی برای دانش آموزان مناسب نیست. این اطلاعات مزایای بی شماری را برای کاربران فراهم می کند. با این حال، با تهدیدهای جدی نیز همراه است. هدف از تحقیق حاضر مطالعه کیفی آسیب های فضای مجازی در دانش آموزان متوسطه اول شهر بوده است. برای تحقق این هدف از روش کیفی استفاده شد. داده های این مطالعه از روش مصاحبه نیمه ساخت یافته گردآوری و از روش تحلیل مضمون برای تحلیل داده ها استفاده شده است. با کمک نمونه گیری هدفمند و با معیار اشباع نظری با 14 نفر از دانش آموزان متوسطه اول شهر اراک مصاحبه شد و نهایتاً داده های گردآوری شده در قالب 2 مضمون کلان و 8 مضمون سازمان دهنده، کدگذاری و تحلیل شد. نتایج نشان می دهد که شش دسته کلی آسیب های خانوادگی، آسیب های تحصیلی، آسیب های اجتماعی، آسیب های روانی، آسیب های مذهبی و آسیب های جسمی را می توان به عنوان آسیب های فضای مجازی دانش آموزان در نظر گرفت. دو دسته دلایل خانوادگی (خانواده گسسته و پریشان و سوء مدیریت و نظارت) و اجتماعی (فقدان سواد رسانه ای، فشارهای هنجاری و گذران اوقات فراغت) مهم ترین دلایل ایجاد آسیب های فضای مجازی مطرح شدند. در انتها باید بیان کرد که استفاده از فضای مجازی به بخش جدانشدنی از زندگی دانش آموزان تبدیل شده است و حضور بیشتر در این فضا بدون داشتن سواد رسانه ای و جذابیت فضای واقعی مثل خانواده و مدرسه می تواند اثرات جبران ناپذیری بر دانش آموزان داشته باشد. 

هدف: هدف پژوهش حاضر، همسنجی تأثیر روان درمانی تحلیل عملکرد (FAP) و طرحواره درمانی بر تجربه هیجانی نسبت به همسر، الگوهای ارتباطی و نشخوار فکری زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان بود. روش پژوهش: روش پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با دو گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آمار ی شامل کلیه زوجین گروه سنی 25 تا 45 سال شهر اصفهان که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 30 زوج (10 زوج در گروه آزمایش اول، 10 زوج در گروه آزمایش دوم، و 10 زوج در گروه گواه) انتخاب شدند و برای گروه اول آزمایش درمان تحلیل عملکرد برگرفته از پژوهش اندری رویز 2020 طی 12جلسه و برای گروه دوم آزمایش طرحواره درمانی بر اساس دستورالعمل طرحواره درمانی در کتاب طرحواره درمانی یانگ، گلوسکو و ویشار(۱۳۸۶) نیز طی 8 جلسه ارائه شد. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه تجربه هیجانی نسبت به همسر، براشاو (2009)، پرسشنامه الگوهای ارتباطی، کریستینسن و سالاوی (1984)، پرسشنامه نشخوار فکری نولن – هوکسما و مورو (2008) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، بین میزان تأثیرگذاری دو روش روان درمان تحلیل عملکرد و طرح واره درمانی بر تجربه هیجانی نسبت به همسر(33/0=f و 71/0=p) و الگوهای ارتباطی زوجین (004/0=f و 97/0=p) تفاوت معناداری وجود نداشت اما، بین میزان تأثیرگذاری دو روش روان درمانی تحلیل عملکرد و طرح واره درمانی بر نشخوار فکری تفاوت معناداری وجود داشت(40/4=f و 03/0=p). نتیجه گیری: بنابراین، روش طرح واره درمانی در درمان نشخوار فکری و کاهش تعارضات زناشویی، روش مؤثرتری نسبت به روان درمانی تحلیل عملکرد بوده است.

کووید 19 تأثیر های عمیقی بر جمعیت در سراسر جهان داشته است و در سراسر جهان، سلامت روان شناختی و جسمانی افراد را به خطر انداخته است. افراد با کم توانی ذهنی یک گروه آسیب پذیر به ویژه در برابر تهدیدهای ناشی از بیماری کووید 19 هستند. هدف پژوهش حاضر مروری بر پژوهش های انجام گرفته در زمینه پیامدهای بیماری کووید 19 بر افراد با کم توانی ذهنی بوده است. روش بررسی داده ها در پژوهش حاضر به صورت یک مطالعه مروری نظام مند بود است. روش شناسی آن نیز مبتنی بر گردآوری، طبقه بندی و خلاصه کردن یافته های مقالات علمی مرتبط با بیماری کووید 19، افراد با کم توانی ذهنی و خانواده آنها در بین سال های 2022-2019 میلادی برگرفته از پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی، ساینس دایرکت، اریک، ابسکو، گوگل اسکولار اسکوپوس، پاب مد، اس.آی.دی، مگیران و نورمگز بود. و کلید واژه های کرونا، افراد با کم توانی ذهنی و خانواده آنها جست و جو شده است. در جست و جوی اولیه 70 مقاله انتخاب شدند و در ادامه 31 مقاله که مرتبط با پیامد بیماری کووید 19 در افراد با کم توانی ذهنی و خانواده های آنها بود، انتخاب شدند. از بین آنها 6 مقاله به دلیل عدم دسترسی به متن کامل مقاله ، 5 مقاله به علت تکراری بودن در چند پایگاه اطلاعاتی حذف گردید و نهایتاً 20 مقاله انتخاب گردید. نتایج نشان داد به دلیل آسیب پذیری افراد با کم توانی ذهنی در برابر عفونتِ بیماری کووید 19 و عواقب اجتماعی، آموزشی روانشناختی و سلامتی آن ضروری است، متخصصان و دست اندرکاران ضمن شناخت پیامدهای بیماری کووید 19 بر افراد کم توان ذهنی زمینه را برای پیشیگری، آموزش، مداخله و درمان این افراد و خانواده های آن ها فراهم آورند.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش راهکارهای مقابله ای اسلام برگرفته ازآیات قرآن کریم برکاهش اضطراب دانش آموزان پایه هشتم شهر شازند بود.روش پژوهش ازنوع پژوهش نیمه آزمایشی باطرح پیش آزمون-پس آزمون باگروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزانی بود که درشرایط بالینی قرار داشتند،تعداد50نفربصورت تصادفی انتخاب شدندودردوگروه آزمایش وکنترل قرارگرفتند.ابزارپژوهشی آزمون40سوالی اضطراب کتل بود.برای تجزیه وتحلیل داده ها،ازروش های آمارتوصیفی وآماراستنباطی(آزمونt )استفاده شد.یافته های پژوهش نشان دادکه درمرحله پس آزمون،بین دوگروه آزمایش وگواه درمیزان اضطراب تفاوت معناداروجوددارد.باتوجه به یافته های این پژوهش می توان گفت که آموزش راهکارهای مقابله ای اسلام برگرفته ازآیات قرآن کریم روش وراهکار موثری درکاهش اضطراب است. همچنین براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که برای پیشگیری ودرمان اختلالات اضطرابی در دانش آموزان،می توان روش های درمانی غیر آسیب رسان راجایگزین روش های آسیب رسان ماننددارو ودرمان های شیمیایی وخشونت وتنبیه که هنوز هم دربرخی مدارس دیده می شود،نمود. پیشنهاد می شود آموزش راهکارهای مقابله ای اسلام برگرفته از آیات قرآن کریم رامدیران ، مشاوران و مربیان مدارس آن را در جهت تربیت صحیح ، پیشگیری و درمان مشکلات دانش آموزان به کار گیرند .

 خانواده یکی از نهادهای اصلی و مهم در جامعه است که با گسترش فضای مجازی درگیر تغییرات و آسیب های جدی شده است. هدف از تحقیق حاضر بررسی آسیب های خانوادگی فضای مجازی در دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر اراک بوده است. برای بررسی موضوع از روش پیمایش استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر اراک بودند که 365 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای و خوشه ای چند مرحله ای بود. ابزار جمع آوری اطلاعات در این بخش پرسشنامه بود. نتایج تحقیق نشان می دهد که میانگین متغیر آسیب های خانوادگی فضای مجازی در حد 29/2 از 5 می باشد که در حد متوسط قرار دارد. متغیر آسیب های فضای مجازی با متغیرهای دینداری، حمایت اجتماعی و کنترل خانواده رابطه منفی و معنادار دارد. قوی ترین پیش بینی کننده های متغیر آسیب های خانوادگی فضای مجازی به ترتیب متغیرهای، دینداری (بتا=0.21-)، حمایت اجتماعی (بتا=0.20-) و کنترل خانواده (بتا=0.19-) می باشند.